|
SEYRE BASLAMADAN ONCE Istanbul |
 |
|
|
 |
|
|
Rüzgar
25 knot un üstüne çıkmışsa tehlike başlıyor demektir. YELKENLİ TEKNE İLE SEYİR YAPARKEN KULLANILAN KUMANDALAR Aganta: İskota
gibi halatların geçici olarak tutulması. Alesta: Yapılacak
işe hazır ol kumandası. Arya: Çubukların,serenlerin
ve yelkenlerin aşağı indirilmesi. Fora: Bir
yere bağlanmış halatların çözülmesi için verilen kumanda. Hisa: Bir
yelkeni veya çubuğu yukarı basmak,kaldırmak. Viya: Belirlenen
bir rota veya kerterizde seyretmek. Volta:
Halatın
bedenini ve çımasını babaya,çubuğa bağlamak. Yürütmek
veya kasmak:
Yekeyi
rüzgar üstüne çekerek tekneyi rüzgar yönünden daha çok açıp seyretmek. SEYİR YÖNLERİ
BAĞLAR
Bir halatın kısa olan, bağ yapılan ucuna çıma, yük taşıyan uzun kısmına beden denir. Bağ veya düğüm, çıma ile beden arasındadır. Halattaki açık bir halka doblin diye adlandırılır. Bu halka kapatılırsa kroz olur. Kroz bedenin üstünden geçerse, üsten kroz, altından geçerse alttan kroz olarak adlandırılır. Bir halatın başka bir halat veya cismin etrafından geçmesine volta denir.
Bağ kullanılacağı yere ve işe uygun olmalı ve kolayca çözülebilmelidir. Bir yelkenci Korpi, Camadan, Foralı camadan, Kazık bağı, ızborça ve Koç boynuzu bağlarını mutlak bilmelidir. KORPİ BAĞI Bu bağ genellikle ıskotaların uçlarına ( çımalarına ) ve mandarlara yapılır. Halatların ucunun makaralardan çıkmasını engeller. Bir halatı flok makarasından yada mandar köprüsünden geçirin, çımasıyla üstten kroz yapın, krozu elinizle tutup,çımayı bedenden dolayıp volta atın ve çımayı oluşan halkanın içinden geçirip sıkıştırın. Sekiz sayısına benzer bir bağ oluşur. CAMADAN BAĞI İki halatı bir birine bağlamada kullanılır. Halatın birini sağ elinize, diğerini sol elinize alın. sol elinizdekini sağdakinin üzerinden getirin dolayın, devamla sol elinizdeki halatı sağdakinin altından geçirip yine üstüne alıp dolayın ve sıkıştırın. Halatların kalınlıkları veya yapıldığı malzemeler farklı ise bağ iş görmez. FORALI CAMADAN BAĞI KAZIK BAĞI Halatların direk, baba ve usturmaçaların vardevelalara bağlanmasında vb. kullanılır. Halatta sürekli gerilim olmaması halinde gevşeyebilir. Çıma uzun tutulursa gevşemesi güçleşir. Gerektiği zaman voltalı kazık bağı atarak iş sağlama alınabilir. Burada bağ yapıldıktan sonra ikinci bir kazık bağı bedene yapılır. Halatı direğe dolayın, çımasını beden üzerinden geçirip, kroz içinden alın ve her iki ucu çekip gerin. IZBARÇO BAĞI Ön yelkenlerin ıskota halatlarının bağlanmasında, kıç halatlarının babalara bağlanmasında vb.kayıp sıkışmayan kroz yapmak için tercih edilir. Kolayca açılabilir. Küçük bir üstten kroz yapın, sol elinizle krozu tutun, çımayı sağ elinize alıp krozun içinden geçirin, sonra çımayı bedenin altından geçirip ilk yapılan küçük krozun içinden geçirip bedeni ve çımayı çekerek sıkın. Açarken krozu bedene doğru itmeniz gerekir. KOÇ BOYNUZU BAĞI YELKENLERİ
DONATMAK ve BASMAK
Ana
yelkeni ve floku olan Bir teknede yelkenleri donatmaya kıçtan başlanır. ANA
YELKENİ DONATMAK Yelkenleri donatmadan önce ilişken olabilecek her şey ortadan kaldırılıp etraf toparlanmalıdır. ( Güvertede çalışırken hatch kapaklarını kapatın.) Yelkenin karula köşesini, ( yani alt ön ucunu) ve iskota köşesini ( yani alt arka ucunu) bulun. Yelkeni bumba ya bağlamadan önce karula köşesinin baş tarafa, iskota köşesinin kıç tarafa geldiğinden emin olun. Karula köşesini direkle bumbanın birleştiği yerdeki karula pimine bağlayın. Yelkenin alt yakasındaki kalın şeridi bombadaki kanala sokun ve bumbanın kıç tarafındaki ucuna doğru çekin. İskota köşesini bumbaya sabitleyin. Yelkenin alt yakası kırışıklık olmayacak şekilde gerilmelidir. Gün görmez ( kıç gradin ) yakasındaki ceplere çıtaları yerleştirin. Camadan halatları eğer hava rüzgarlı ve seyir e çıkacaksanız donatılabilir. Camadan halatları yelkeni küçültmenizi sağlayacaktır. Seyir e çıkılmayacaksa ana yelken toplanıp bumba ya naylon bir iple foralı camadan bağı kullanarak bağlanmalıdır. FLOK
YELKENİ DONATMAK Farklı büyüklüklerde floklar olabilir. Önce hangisini kullanacağınıza karar verin. Hava rüzgarlı ise küçük, rüzgarsız ise büyük bir yelken veya cenova kullanabilirsiniz. Burada dikkat edilecek konu cenova gibi büyük bir yelkende iskota halatlarını çarmıkların dışından geçirmek olacaktır.Küçük yelkenlerde iskota halatları çarmık içlerinden geçirilir. Karula köşesini ( Ön alt köşeyi ) teknenin başındaki yerine bağlayın. Flok yelkenin baş istiralya ya bağlanan orsa yakasında bulunan plastik veya metal kancaları alttan başlayarak istiralya ya geçirin. Orsa yakasının düzgün olmasına dikkat edilir. Kancalar da düzgün ve kolayca hareket edebilir olmalıdır. Yarış teknelerinde flok yelkenler kancalarla tutturulmaz, orsa yakası bastırması baş istiralya üzerindeki oluğa takılır. Yelkenin iskota köşesine, ( arka alt köşesi ) iskota halatlarını izborça bağı kullanarak ( iskele sancak) ayrı ayrı bağlayın. Eğer cenova donatıyorsanız, iskota halatlarını vardevela telinin üstünden ve çarmıkların dışından geçirin. Flok küçükse iskota halatları çarmıkların içinden alınmalıdır. İskota halatları yönlendirme makaraları ve halkalardan geçirilip halat ucuna korpi bağı ( sekiz bağı ) yapılır. Flok basılı değilken denize uçmaması için baş istiralya yada vardevela demirlerine ( putelere ) foralı camadan bağı ile bağlanmalıdır. ANA
YELKENİ BASMAK Ana yelken basılırken teknenin başını rüzgar üstüne çevirmeliyiz. Bumbanın düşmemesi için mantilya ( balançina ) halatı bağlı olmalı ve bumbanın iskele sancak yapmaması için ana yelken iskotasının arabası teknenin ortasına sabitlenmeli. Ana Yelkenin karula köşesini ( Alt ön ucu ) direkle bumbanın birleştiği yerde ki karula pimine bağlayın. Orsa yakası gergisi ( kaningam ) varsa donatılmalıdır. Yelkenin bumba yakası bumbaya bağlanarak iskota köşesinden bumba ucuna sabitlenmelidir. Ana Yelkenin üst kısmından başlık ( çördek ) köşesi, orsa yakasındaki gradin halatını ( yelkenlerin yakalarına dikilen halat ) direğin arka yüzündeki kanala sokun ve ana yelken mandarını yelkenin ( çördek köşesinden ) ucuna bağlayın veya kilitleyin. Ana yelkenin güngörmez ( kıç gradin ) yakasında bulunan çıta ceplerine çıtaları doğru olarak koyun. Ana yelkeni basmak için üç kişi gerekir. Biri mandarı basarken, diğeri orsa yakasını direkteki kanala sokar. Dümencinin de tekneyi rüzgar üstünde tutması gerekir. Yelken basıldığında orsa yakası düz ve gergin olmalı, yelken gurcata veya başka bir ilişkene takılmamalıdır. Ana yelkenin direğin tepesine kadar basıldığını anlamak için mandarın üzerine bir işaret koymakta fayda vardır. İşlem bitiğinde mandarı koç boynuzuna, bağı üst boynuza gelecek şekilde sabitleyin. Alt yapmanız halinde kayabilir. Yelken basıldığında mantilya halatını boşlayın. Halatları gam yapmadan roda edip sabitleyin. FLOK
YELKENİ BASMAK Flok mandarını yelkenin başına bağlayın veya kilitleyin. Mandarın baş istiralya ve gurcatalara dolanmamasına dikkat edin. Mandar gergin olursa dolaşmaz. İskota halatlarının başta olmasını unutmayın. Şimdi mandarı çekerek yelkeni basın. Orsa yakasında ve kancalarda dönüklük olmamalıdır. Yelkenin orsa yakası tam olarak gergin olmalı, kancalar arasında potluk olmamalıdır. İşlem bitince mandarı koç boynuzuna bağlayın ve halatın kalanını sarıp asın. YELKENLERİ
TOPLAMAK
YELKENLERİ
BİÇİMLEME
Yelkenlerin yüzeyleri üç boyutludur, bir uçak kanadı gibi hava akımını sağlayacak eğime sahiptir ve bu tor adını alır. Bir yelkeni yere serdiğinizde yüzeyi kumaş gibi düz olmaz katlanır ve buruşur. Yelkenin bu şekli ve denizcilerin seyirde vermiş oldukları şekil çok önemlidir. Yelkenin biçimi, seyir sırasında rüzgarın açısına, hızına ve ne kadar güç gerektiğine bağlı olarak sürekli ayarlanır. Yelken dolu hale geldiğinde daha çok güç elde edilir. Yelken biçimi düzleşip doluluk azaltıldığında, güç de azalır. Yelkenler rüzgarın az olduğu zaman dolu, şiddetli rüzgarda ise düz hale getirilerek kullanılırlar. Rüzgar üstüne giderken yelkenler düz, rüzgar altı seyirde dolu olurlar. Denizciler mandar,arka yaka gergisi, orsa yakası gergisi ( kanigam ), iskota,direğin eğilmesi, pupa palangası, araba, ön yelken yönlendirme makarası ( ön, arka, iç ve dış ) gibi araçlarla yelkeni rüzgar ve hava şartlarına göre büyüklüğünü de camadana vurarak ( küçülterek) biçimlendirirler. MANDAR
- ALT
YAKA GERGİSİ - ORSA YAKASI GERGİSİ ( KANİNGAM )
DİREĞİN
EĞİLMESİ PUPA
PALANGASI
YELKEN
ALANI
TRİM
REHBERİ
Rüzgar üstü (sıfır- 6 knot)Rüzgar üstü (7-14 knot) Rüzgar üstü (15< knot) Rüzgar altı yelken seyri
RÜZGAR ÜSTÜ
|
|
|
|
SiTE HARiTASI
|
