HAVA TAHMİNİ

Çok kimse yarın hava nasıl olacak diye merak eder. Aldığı bilgiye dayanarak, ertesi gün için ev ve dışındaki işlerini ona göre düzenler.

Türkiye de hava ile ilgili raporları VHF 67 kanaldan her saat başı sahil istasyonları yayımlar. TRT 1. 23 haberlerinden sonra denizciler için hava tahmini yayımlamayı sürdürüyor.

Üst-rüzgârlarda mevcut şiddetli siklon dolayısıyla gelecek 8-15 saat içinde fırtına patlak verebilir

Cirrus başlarından oluşan uzun sıralar, altlarındaki daha yavaş rüzgârların üstüne buz kristalleri yağdırmakta. Güçlü olarak geliştiğinde eğimli çizgisel yağışlar üst rüzgârlar yönünde çekilen bantlar halini alır. Bu yön normal olarak (fotoğrafta gösterildiği gibi) batıdan doğuya veya kuzey-batıdan güney-doğuyadır (Güney Yarı- küresinde güney-batıdan kuzey-doğuyadır).

1. Gökyüzünü bir baştan bir başa kat eder görülen cirrus bulutları 80 knot'un (150 km./saat) üzerinde bir hızla hareket eder görünmektedirler ama bu gözlemlenen hareketleri 100-160 knot'luk bir gerçek jet akımı hızına işaret etmektedir.

2. Dalga (görünümündeki) bulutlar (sağ üstteki manzara), bunlar her zaman yaptıkları gibi, jet akıntılarının yakınlarında rüzgârların, yük seklikle çok çabuk hız değiştirdiği yerlerde şekillenirler.

Jet akımları, genç ve dinamik yüzey alçak basınçlarının oluşumunda büyük rol oynarlar. Jet eksenlerinin ekvator tarafında, birkaç yüz millik mesafe içinde gelişirler. Karakteristik jet akımları bulutları da aynı davranışta bulunurlar ve böylece dinamik bir alçak basıncın gelişmekte olduğunu ve yakın zaman içinde bölgede olacağını gösterirler. Oluşmalarını tamamladıklarında, yerleşik bulutlar yoğun olduğundan dağılmaları vakit alır ve böylece varlıklarını, oluşmalarına neden olan alçak basıncın gelişme fazından daha uzun zaman sürdürebilirler. Birbirini kesen rüzgârlar kuralı gerçek bozulmanın olasılığını algılamanıza yardımcı olacaktır.

Başlıca Öngörülenler:

20 dakika içinde yağmur (veya kar).

Başlıca İpuçları:

2. Ana bulut tabanının altından, düzensiz gelişmiş şişkin parçalar halinde, rüzgâr yönünde gelen gri bulutlar.

Bu gökyüzü size hemen yağmurluğunuzu veya şemsiyenizi bulun demektedir; fotoğraf çekildikten tam beş dakika sonra yağmur yağdı. Yaklaşan sıcak cephenin bütün belirtileri var. Güneş, gri yeknesak altostratus bulutların ardında kaybolalı çok oldu. Kamera güneyin derinliklerine bakıyordu ve pannus As tabanı altındaki nemli havada oluşuyor ve akarak alt rüzgârların üzerine biniyordu. Bu tür bulutlar, her ne kadar henüz yere ulaşmamış olsa da, yağışın başlamış olduğunu gösterir.

Rüzgâr hızında ani sıçrama ve olayın çok kereler tekrarlanması - ç.n.

Başlıca Öngörülenler:
Değişim hemen olur. Kötü havalarda değişim sıklıkla burada işaret edildiği kadar olmayabilir. Sadece sürüklenen bulut tabanının ardından gökyüzünün tekrar aydınlanması da olabilir. Hamleli savruntulu ve doğru dönen (saat yönünde dönen) rüzgârı, basıncın ağır düşmesini veya yükselmesini ve nemde ve sıcaklıkta değişimi, yağış derecesinin veya şeklinin değişimini bekleyin.

Başlıca İpuçları:

1. Tam kapalı alçak bulut örtüsü olduğunda ve serin yağmurun, olayı yüksek bulut tabanına ve yağmurun kesilmesine dönüştürdüğünde bu sıcak cephedir. Bununla beraber alt bulutlar yüksek nem ve serpintiyle tekrar yere yaklaşabilir.

2. Nemli tropikal hava, serin rutubetli kutupsal havaya dönüştüğünde ve kötü görüş de iyi görüşe dönüştüğünde bu gelen soğuk cephedir. Olayda yağmur ve sağnak periyotları vardır. Rüzgârın geldiği taraftaki ufukta cumulus bulutları görülebilir.

3. Arada hiçbir tropikal hava kütlesi olmadan sıcak cepheyi soğuk cephe takip ediyorsa o zaman bu yukarı itilmiş cephedir (oklüzyon).

Zayıf bir sıcak cephenin geçiş fotoğrafı seçildi, çünkü daha canlı cepheler görüntülerinde az sayıda kontrast şekiller verirler. Mamafih fotoğrafta eğilimler gösterilmiştir. Sürüklenen virga ile çizgi haline gelmiş bir alçak bulut var. Arkasında da değiştiği açık olan bir hava tipi var. Düşmekte olan yağmurun en alçak bulut geçerken kesilmesi beklenebilir.

Eleman	Trend	Normal değişim	Geliş süresi	Riski	Olasılıkla
Rüzgâr	Trend Hemen doğru (saat yönünde) döner, hamleli	Rüzgâr artmakla birlikte alt bulutların arkasına doğru döner	Onlarca dakika	Mevcut rüzgârın sol tarafından yoğun hamleli	Rüzgâr azalır veya yönünde küçük değişme olur
Görüş	Azalır	Cephe geçerken azalır. Sıcak cephenin ardından kötü, soğuk cephenin ardından iyileşir	Onlarca dakika	Sıcak cephenin ardından sis	Cephe zayıf olduğunda küçük değişme
Yağış	Orta ölçekli sürekli yağış hemen kesilir	Sıcak cephe olduğunda çok alçak bulutlar ve çisenti. Soğuk cephenin bir müddet ardından sağnak	Onlarca dakikadan bir veya iki saate kadar	Cephe uzaklaşırken yoğunlaşır	Cephe zayıfsa hiç olmaz
Bulut	Aşağı iner, yukarı çıkar, sonra tekrar aşağı iner	Eğer sıcak cephe ise 8/8 Sc ve St, soğuk cephenin ardından 4/8 ila 6/8 Cb'nin Cu'su	Yarım veya bir saat	Sıcak cephenin ardından 8/8 alçak stratus	Cephe zayıf olduğunda parçalı gökyüzü
Sıcaklık	Sıcak cepheyse sıcak, soğuk cepheyse soğuk	Sıcak cephe durumunda artan nem nedeniyle bunaltıcı. Soğuk cephe durumunda daha ferahlık verici	Onlarca dakika		Yazın parçalı gökyüzü durumunda sıcak
Basınç	Düşer, daha sonra sakin veya yükselir	Sıcak cephe varsa hareketsiz, soğuk cephede yükselir	Yarım veya bir saat	Alçak basınç dinamikse sıcak cephenin ardından daha fazla düşer. Soğuk cephe ardından ise keskin yükseliş	Zayıf cephe durumlarında değişim azdır

Başlıca Öngörülenler:

12 saat içinde gökgürültülü atmosferik olayların patlak vermesi. Birbirini kesen rüzgârlar kuralının kullanılması size, kararsız cephenin yukardan aşağı rüzgârlar olup olmadığını söyleyecek ve bu yolla sizi gökgürültülü fırtınaya karşı uyaracaktır.

Başlıca İpuçları:

1. Genellikle düzensiz altocumulus filamentli püsküllerinin eşlik ettiği dalgalı altocumulus castellanus sıraları, yüksek bulut fonunda kara görünen uzunlamasına darbeler veya küçük lekeler gibi gözüken bulutlar.

2. Gökgürültülü gökyüzünü öncesinde genelde görülen şekillenme. Yüksek sıcaklık, az rüzgâr, muhtemelen yüksek nem.

Bu klasik gökgürültülü gökyüzüdür. Alt merkezdeki bulutlar, her zaman atmosferin orta tabakalarında kararsızlık belirtisi olan ve buna bağlı olarak sonraları güçlü gökgürültüsü riski gösteren Ac Cast bulutlarıdır. Bu tür gökyüzü yapısı genellikle öğle öncesi meydana gelir ve öğleden sonra da, daha açık, karanın ısınmasına olanak sağlayan ve böylece alt atmosferi akşam üstü gök gürültülü yağmur için hazırlayan bir hava olur. Birbirini kesen rüzgârlar kuralıyla da hava bozması olarak değerlendirilecek bu tür gökyüzü, kuşkusuz bir gök gürültülü yagış tahmini yapılamsına olanak verir.

Eleman	Trend	Normal değişim	Geliş süresi	Riski	Olasılıkla
Rüzgâr	Orta derece artma	3 ila 4 kuvvetinde hayli değişken	12 saat	7 kuvvetinde hamleler ve savruntu, 9 kuvvetinde hamleler de olası	Daha sonraları tornadolar ve su sifonları (denizden su kaldırma) olası
Görüş	Azalır	8 ila 10 km.	12 saat	Kıyılarda sis	Az değişim
Yağış	Yoğun sağnak, şimşek ve gök gürültüsü	Kesikli veya dağınık yoğun yağmur artı dolu veya yağmur sağanağı	6 ila 18 saat	Sonraları yoğun dolu	Az yağış
Bulut	Azalır sonra artar	6/8 ila 8/8 Cb ve Fr St ile birlikte karmakarışık As ve Ac	6 ila 18 saat	Yoğun cephesel gökgürültülü fırtına	Büyük bir bozulma olmadan açılma
Sıcaklık	Çok sıcak havayı gök gürültülü fırtına sırasında büyük düşüş takip eder	Daha soğuk	6 ila 18 saat		Sıcak kalabilir
Basınç	Yavaş düşme	Değersiz düşüş	6 ila 12 saat	Cephesel gök gürültülü fırtınayla birlikte çok düşme	Az değişim

Başlıca Öngörülenler:

Hemen hamleli savruntulu rüzgârlar (en kötü anında 40 ila 60 knota kadar çıkar), sıcaklıkta büyük düşüş, gök gürültüsü, şimşek, dolu ve yoğun yağmur.

Başlıca İpuçları:

2. En şiddetli rüzgârın önünden yaklaşan garip dalga-benzeri bulutlarla birlikte daha yakın bulut kemerlerinde şiddetli dikey hareket veya yuvarlanma hareketi sıklıkla görülebilir.

Tehdit eden gök gürültüsü yapan bulutun dikine uzantısı, kendisini çevreleyen bulutlar nedeniyle çoğunlukla saptanamaz. Bu fotoğraf hemen yakın bir fırtınanın önündeki yuvarlanan bulutları göstermektedir. Manzaranın alt ortasındaki yağmur perdelerinin görüntülerine dikkatinizi çekerim.

Eleman

Trend

Normal değişim

Geliş süresi

Riski

Olasılıkla

Rüzgâr

Şiddetle artma ve yön değiştirme

Fırtınaya doğru 5 knot'tan, fırtınayla 5 ila 6 kuvvetinde hamleli savruntulu rüzgâra

Yakınlığına göre yarım saat veya daha az

40 ila 60 knot'a kadar hamle

Sadece 3 ila 4 kuvvetinde hamleli savruntu

Görüş

Yağmur ve doluda ani azalma

Yoğun yağmur ve doluda 800 m.den daha az

Yağmurun kesikli yağışıyla değişken

Yoğun doluda 90 m.den az

Yağış

Yoğun yağmur veya dolu sağnakları, gök gürültüsü, şimşek

Kesikli olarak yağmur veya dolunun yoğun ve hafif dönemleri

On dakika kadar süren hafif ve yoğun yağmur periyotları. Fırtına ardından hafif

En kötü fırtınalarda yoğun ve büyük dolu (nadir olur)

Günün sonlarına doğru özellikle yüksek alanlarda ani şiddetli sağnak (halkın "bardaktan boşon/rcosmo" diye tanımladığı sağnak şekli)

Bulut

8/8 Cb ve ilişkili bulutlar

Perde kapanışı gibi ilerleyen çok kara, dalgalı ve yuvarlanan bulutlar

Perdeleme kenarı başımızın üstünden geçtikten 5-10 dakika sonra

Tornado veya su sifonu (denizden su emme)

Ana hücrelerin kenarlarında büyük Cu ve As

Sıcaklık

Dramatik düşüş

Sıcak ve bunaltıcı havadan rüzgârlı ve yağmurlu soğuğa

İlk bulutlar gözüktükten birkaç dakika sonra

Eğer fırtına sadece geçiyorsa küçük değişim

Basınç

Yavaşça düşer

Gök gürültülü fırtına durumunda önemsiz değişimler

Birkaç saat

En kötü fırtınalarda hızlı düşüş

Yavaşça yükselme

Doğada ki bazı belirtiler sayesinde az, çok hava tahmininde de bulunabilirler.

Bunlar bulutların görünüşleri, güneşin batışı ve doğuşu esnasında renk bakımından görünüşü, ufuktaki renkler, deniz kuşlarının bağırışları, deniz yüzünün rengi, rüzgarın ara sıra sıcak esmesi, geceleyin deniz fenerlerinin ve elektrik lambalarının parıltılı veya donuk yanması, ayın rengi gibi belirtilerdir.

Gökyüzünün hafif sarı renk taşıması, rutubet veya yağmura. Gökyüzünün bal renginde, güneşinde tatlı kırmızı renkte olması, güzel havaya. Pembe ve fıstıki renk ise sert rüzgar eseceğine, yağmur yağacağına delil sayılır

Dumanlı görünürse sert rüzgara veya fırtınaya, kırmızı renkte olup yükselirken yavaş yavaş donuklaşırsa yağmura, gökyüzü kırmızımtırak renk alırsa rüzgara alamettir.

Ay hilal halinde olup, kırmızı renkte ise yağmura, doğarken kırmızı renkte olursa kuvvetli rüzgara, yükseldik den sonra haleli görünüşü fırtınaya, donuk ve dumanlı hali yağmura delalet eder.

Geceleyin gökyüzünün berraklığı, dolayısıyla bol yıldızlı görünmesi iyi havaya. Yağmurdan sonra rüzgarın çıkması güzel havaya. Gece sis olması olması, çiğ yağması güzel havaya. Denizin yeşilimsi görünmesi rüzgar çıkacağına. Akşam üstü kuşların alçaktan uçuşu ve gece martıların bağırışları havanın bozacağına. Hafif rüzgarlı veya sakin havalarda ara sıra sıcak rüzgar esmesi fırtınaya. Deniz fenerleri ile elektrik lambalarının parıltılı yanmaları lodos havaya alamettir.