Dersimin Yoresel Giysileri

Tunceli'de temel ekonomik faaliyet olarak hayvancýlýðýn ve buna baðlý olarak dokumacýlýðýn geliþmesi nedeniyle 1950'lere kadar ev dokumalarýndan yapýlan geleneksel giysiler yaygýn olarak kullanýlmaktaydý. Tunceli yöresinde ekonomik ve sosyal yapýdaki deðiþimler, giyim-kuþam özelliklerini de etkilemiþtir. Büyük merkezlerle iliþkiler, geleneksel giysiler yerine çaðdaþ giyim-kuþam özelliklerinin benimsenmesini kolaylaþtýrmýþtýr.

Kadýn Giyimi
Gençler ince tülbent, oyalý yazma, yaþlýlar da koyu renkli ipek baþörtüleri, kýþ aylarýnda yünlü dokuma atkýlar kullanýrlar. Çarþaf dýþarýda baþörtüsü olarak giyilmekte, üstüne ince çit (yazma) baðlanmýþ fesler kullanýlmakta, bunun üstüne de 'izar' denilen beyaz bir örtü örtülmektedir.
'Ev Bezi' denilen beyaz bezden iç gömlek, alacasýndan da ucu büzgülü topuklara uzanan diz donu yapýlýr. Renkli dokumadan yapýlan önden düðmeli içlik, 'iþlik' üzerine üst giysisi olarak üç ya da dört etekli entari giyilir. 'Peþli'de denilen bu entarilerin kol aðýzlarý (zilek) geniþtir. Bele kuþak, bunun üstüne de 'kejik' denilen ucu püsküllü þerit sarýlýr. Kýþ aylarýnda çuhadan, sýrma iþlemeli salta ya da gocik ve hýrka giyilir. Þalvar, iþ giysisi olarak kullanýlýr.
Ayakkabý olarak giyilen yüksek topuklu, nalçalý yerli 'kara kundura' bileði sarar. Yün çoraplar nakýþlýdýr. Bunlara 'çakkala' veya 'menemse' denir.

Erkek Giyimi
Ýçlik, don ve kuþak, geleneksel iç giysilerini oluþturur. Üstte þalvar, tosya kuþak ve erkek saltasý bulunur. Zenginlerde þalvar çuhadan dikilir. Üç etek ve kalýn ak bezden dikilen mintana kýrsal kesim erkek giyiminde de rastlanmakta, bu giysiler gocik ve hýrka ile tamamlanmaktadýr. Çuhadan önü ikili cepkenin iki kolu, koltuk altýndan bileðe kadar açýk olup soðuk havalarda iliklenir. Palto yerine kolsuz keçe kullanýlýr.

Dokumadan yapýlan ve þal-þepik denilen giysi, bol pantolon ve yakasýz ceketten oluþur. Kollarý 'zilek'li geniþ ve püsküllüdür. Baþta ise el örgüsü baþlýk ve puþi bulunur. Erkek çoraplarý 'gallik', 'dizleme' ve 'konçlu' olmak üzere üç çeþittir. Erkek çoraplarýna bazý hayvan motiflerinden oluþan nakýþlar yapýlýr. Ayakkabý olarak kýþ aylarýnda çevresi kasnaklý, altýn deri ya da kýl ip örgüsü, üstten baðcýklý 'hedik' giyilir. Yazlarý 'mazdu', 'ham' ve 'dedemburnu' denilen çarýklar giyilir.

..::www.efsaneler.sehri.com::..