Op korte afstand van het palmenstrand van Vai (in het noordoosten van Kreta, afstand 2 kilometer) en het klooster van Toplou, vind je de relatief gezien afgelegen baaien en stranden van Itanos (drie stuks in totaal, inclusief een aardig en vrij goed nudistenstrand). Vanaf de baai kijk je uit over de Dionisades eilandjes. Als extra bonus zijn er de overblijfselen van een Minoïsche / Dorische stad bij de ingang van het hoofdstrand. Itanos was een van de invloedrijkste plaatsen in het oosten van Kreta. Het bloeide vanaf het begin van de Minoische tijd tot het begin van de Byzantijnse tijd. Er zijn sporen van een basiliek en van Griekse muren, en een hoop sporen van in elkaar gevallen gebouwen op een heuvel.

Itanos was bijzonder machtig in de Griekse periode en bloeide in de zevende eeuw voor Christus. Itanos was kontinu in oorlog met zijn buren, in het begin met Praisos, en nadat Ierapytna / Ierapetra Praisos vernietigde, kwam het in oorlog met Ierapytna / Ierapetra.

Een belangrijke reden voor het konflikt met Ierapetra was een meningsverschil over de kontrole van de tempel van Zeus in Palaikastro / Palekastro. Pas toen een andere stad (Praises) was verslagen en er een soort van samenwerking kwam met Ierapetra kwam Itanos tot grote bloei. Dit was pas een paar eeuwen voor Christus.

De haven van Itanos was zeer gunstig gelegen en er werden handelsbetrekkingen aangeknoopt met Egypte en de omringende steden. In 800 na Christus werd Itanos verwoest door een aardbeving, maar de bevolking bleef en bouwde de stad weer op. Pas in de 15e eeuw werd de stad na aanvallen van piraten verwoest en verlaten.

Omdat het westen van Kreta langzaam omhoog komt (met 6 tot 9 meter in de afgelopen 2000 jaar, voornamelijk veroorzaakt door de aardbevingen, zie ook: Gramvousa) zijn stukken van de haven van Itanos de zee in verdwenen. Itanos omvat een gebied van meer dan 16.000 vierkante meter, en het meeste is nog niet opgegraven. Op de vlakte tussen de twee heuvels lag de stad en op de heuvels de acropolis. Op de oostelijke heuvel staan de restanten van een basiliek en ik het noorden is een begraafplaats. In Itanos zijn veel overblijfselen te zien van muren en fundamenten van beelden.

Als je na een bezoek aan het dichtbij gelegen palmenstrand Vai vindt dat het daar te commercieel is en te gecultiveerd, dan zijn deze stranden niet ver een een goede optie. In het gebied zijn meer rustige plekken en strandjes. Richting het noorden houdt de weg plotseling op. Nou ja: er staat een bord dat het verboden is om verder te rijden.