De bronnen van de Nijl |
|
|
John Hanning Speke (1827-1864) Speke werd geboren in 1827 in Bideford (Devon). Hij nam dienst in het British Indian Army en was gelegerd in de Punjab. Hij was een gepassioneerd jager en maakte een aantal tochten in de Himalaya tot in Tibet. In 1855 werd hij zwaar gewond bij een treffen in Somaliland, tijdens een faliekant afgelopen ontdekkingsreis samen met Richard Burton. Na zijn genezing was hij vrijwilliger in de Krim oorlog. In 1856 ging hij opnieuw met Burton in zee voor een exploratietocht naar het binnenland van Afrika. Vanuit Zanzibar werd de tocht aangevat in 1857. Zij waren de eerste Europeanen die het Tanganikameer bereikten in 1858. Tijdens de terugtocht terwijl Burton verzwakt en ziek was, maakte Speke een laatste verkenningstocht en ontdekte het Victoriameer. Speke dacht dat dit meer niets anders kon zijn dan de oorsprong van de Nijl. Dit werd betwist door Burton die het meer niet gezien had en het Tanganikameer een even goede kandidaat vond. De Royal Geographical Society belastte Speke met een tweede expeditie om de twijfels weg te nemen over het meer en de locatie van de bron van de Nijl. Hij vertrok in 1860 met James Grant en bracht het Victoriameer in kaart. In 1862 vond hij waar het meer zich naar beneden stortte. Hij noemde de waterval: de Ripon waterval. Hun opzet om vanaf daar de rivier tot de monding te volgen mislukte doordat een deel van het land dat ze wilden verkennen oorlogsgebied was. Ze kregen van de plaatselijke heerser niet de toelating om erdoor te trekken. Ze vervoegden de rivier in Gondokoro waar ze Samuel Baker met zijn vrouw ontmoetten, deze waren vastbesloten om verder de rivier te volgen. Terug in Engeland werd Speke enthousiast ontvangen en schreef zijn verslag: Journal of the Discovery of the Source of the Nile (1863). Burton bleef echter niet overtuigd omdat de rivier niet consciëntieus gevolgd werd. Op de dag dat een publiek debat over de zaak zou doorgaan werd Speke, tijdens een jachtpartij, dodelijk getroffen met kogels uit zijn eigen geweer. Het debat kon niet doorgaan, maar jaren later bleek dat Speke het bij het rechte eind had. In Kensington Gardens staat een obelisk ter ere van Speke en zijn ontdekking van de bron van de Nijl. |
|
