Cinsel yolla bulaşan hastalık nedir ?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, genellikle
cinsel ilişki yoluyla insandan insana bulaşan
mikroorganizmaların (mikrop) neden olduğu
genital yol (üreme organları) enfeksiyonlarıdır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların dünyada görülme sıklığı nedir ?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, dünyanın
pekçok bölgesinde büyük önemi olan bir halk sağlığı
sorunudur. Sorunun gerçek boyutları birçok
ülkede tam olarak bilinmemektedir. Ancak her yıl
dünyada 250 milyondan fazla kişinin cinsel
ilişki ile bulaşan bir hastalığa yakalandığı tahmin
edilmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar neden önemli halk sağlığı sorunudur ?
Sık görülmelerinin yanında, erken tanı ve tedavi
uygulanmadığı takdirde bu hastalıkların neden
olduğu ek bazı sağlık sorunları ile de karşılaşılmaktadır.
Bu hastalıklar, cinsel eşlerden sadece
birinin sağlık sorunu değildir. Korunmasız
cinsel ilişki (kondom kullanmama) hastalığın sağlam
eşe de bulaşmasına neden olur. Bunun yanında,
tedavisi yapılmamış cinsel yolla bulaşan bir
hastalığı olan hamile kadınların, doğum öncesi
veya hemen doğum sonrası dönemde bebekleri
de risk altındadır.
Kadın veya erkekte kısırlık, düşük, yenidoğan
bebeklerde görülen bazı enfeksiyonlar, dış
gebelik, genital organ kanserleri ve ölüm
cinsel yolla bulaşan hastalıkların neden olduğu sağlık
sorunlarındandır.
Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanların HIV
(AIDS virüsü) ile enfekte olma olasılığı daha
yüksektir.
Bu grup hastalığın tıbbi önemi yanında, gerek
sosyal gerekse ekonomik olumsuz etkileri de
gözlenmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kan yolu ile de bulaşabilir mi?
HIV ( AIDS virüsü), hepatit B virüsü ve frengi
mikrobu kanda da bulunduğundan cinsel ilişki
dışında kan yolu ile de bulaşabilen hastalıklardır.
Bulaşmada kontrolsüz kan nakli, steril (
mikroplardan arındırılmış) olmayan şırınga
ve iğneler, kesici ve delici aletler de rol oynar. Damar
içi uyuşturucu bağımlılarının kullandıkları
şırınga ve iğneler ile bu hastalıkların bulaşma riski
vardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların hangileri anneden bebeğine bulaşabilir ?
HIV enfeksiyonu, hepatit B, sifiliz (frengi),
gonore (bel soğukluğu), herpes ve klamidyoz adı
verilen hastalıklar gebelik süresince veya
doğum sırasında anneden bebeğine bulaşabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda belirtiler ne zaman ortaya çıkar ?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bazen belirti
yoktur ya da kişiyi rahatsız etmeyecek kadar
hafif belirtileri olabilir. Özellikle kadınlarda
bazen hiç belirti görülmez. Ancak, tedavi edilmediği
sürece, belirtisiz enfeksiyonu olanlar, bilmeden
hastalığı başkalarına bulaştırırlar.
Cinsel temastan sonra hastalık belirtilerinin
ortaya çıkması için geçen süre (kuluçka süresi)
hastalıktan hastalığa farklıdır. Bu süre günler
( bel soğukluğu ), haftalar ( klamidyoz,hepatit B ),
aylar ( frengi ) ya da yıllar (AIDS) olabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların en sık rastlanılan belirtileri nelerdir ?
Cinsel organlardan
akıntı veya cerahat gelmesi: Kadınlarda vaginada bazen normalde
bulunan akıntı
fazlalaşır. Akıntı su gibi, süt gibi, sarı veya yeşil renkte olabilir.
Bazen fena
kokuludur.
Cinsel ilişki
sonrası kanama,
İdrar yaparken
yanma, sızı, sık sık az miktarda idrara çıkma
Cinsel organ
ve cevresinde kaşıntı,
Peniste ( erkek
cinsel organı), vaginada ( hazne ) kabarcık, yara, siğil ve kızartı,
Kasık lenf bezlerinde
şişlik,
Testislerden
( haya ) bir veya ikisinde birden ağrı,
Karın ağrısı.
Sizde herhangi bir cinsel yolla bulaşan hastalık olduğundan kuşkulanıyor musunuz ?
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısı hekim
tarafından konabilir. Yukarıdaki belirtiler cinsel
yolla bulaşan hastalıklara işaret edebilir.
Hekim önerisi olmadan ilaç kullanmayınız !
Cinsel yolla bulaşan hastalık belirtilerinden kuşkulandığınızda hekime
başvurunuz.
Cinsel eşinizin de muayene ve gerekirse tedavisini yaptırınız.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan nasıl korunulur ?
Cinsel
ilişkide kondom kullanınız.
Cinsel eş sayısının artmasının, hastalık bulaşma riskini de arttırdığını
unutmayınız.
Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini unutmayınız.
Alkol ve uyuşturucunun doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel
ilişki sırasında
olumsuz davranışlara neden olabileceğini belleğinizden çıkarmayınız.
Size nakledilecek kanda gerekli testlerin yapılıp yapılmadığını sorunuz.
Başkalarının kullandığı şırınga ve iğneyi kullanmayınız. Bir defa kullanılıp
atılan şırınga ve
iğne kullanılmasını isteyiniz.
Hamile kadınsanız, doğum öncesi dönemde düzenli sağlık kotrollerinizi yaptırınız.
Hangi hastalıklar cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir ?
Bugün için 40' dan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bilinmektedir. En sık rastlanılanları:
1.HIV
enfeksiyonu ( AIDS )
2.Hepatit B
3.Bel
soğukluğu ( Gonore )
4.Frengi
5.Klamidyoz
6.Kandidiyazis
7.Trikomoniyazis
8.Yumuşak şankır
9.Granuloma inguinale
10.Genital herpes
11.Lenfogranuloma venerium