 |
3. İŞLETME'DE ARANAN ŞARTLAR |
|||||||||
| ANASAYFA
2.TEST YÖNTEMLERİ VE İSTENEN DEĞERLER 4. BOYAYA KALİTE MARKASI VERILMESI (Boya üreticilerinin belgelendirilmesi) 5. BOYAMA TESİSİNE KALİTE MARKASI VERİLMESİ (LİSANS) 6. TESİSİN KENDİ YAPTIĞI KONTROLLER Ek-1 QUALICOAT Kalite Markası Kullanılması İçin İdari Şartname Ek-2 Özel Görünümlü Boyaların Spesifikasyonları Ek-3 Boyaların kimyasal bileşiminde olası değişiklikler Ek-4 Metalik toz boyaların tanımı Ek-5 Boyanmış alüminyum döküm parçalar için QUALICIOAT kalite belgesi easasları |
3.1. Boyanacak
işparçalarının depolanması ve tesisin yerleşim planı Tesisin, iş parçaları çalışma şartlarından olumsuz etkilenmeyecek bir şekilde kurulmalıdır. İş parçaları ayrı bir bölümde ya da işlem banyolarından uzakta olacak şekilde depolanmalıdır. İş parçaları, toz ve nemden korunmalıdır. 3.2. Toz boyama veya sıvı boyamadan önce yapılacak yüzey önişlemleri Kromatlama ya da kromat-fosfatlama işlemi, DIN 50939:1988 standardına göre yapılmalıdır. Kromatlama işleminin en son yıkama banyosunda demineralize su kullanılacaktır. İçi boş profil olmayan iş parçasından süzülen demineralize suyun iletkenliği 20ºC'de 30 mikrosiemens/cm değerini geçmemelidir. (İçi boş profillerde bu değer ölçülmez.) Kromat tabakasının birim alandaki ağırlığı, sarı kromatlı iş parçalarında 0.4-0.8 gr/m2 , yeşil kromatlı iş parçalarında 0.4-1.5 gr/m2 olmalıdır. Kromatlama işlemindeki son yıkama (demineralize) banyosundan sonra, sarı kromatlı parçalar en fazla 65ºC, yeşil kromatlı parçalar en fazla 85ºC'de kurutulmalıdırlar. Kontinü işlemlerde, kurutma sıcaklığı en fazla 100ºC olabilir. (Burada verilen tüm sıcaklıklar, iş parçasının sıcaklığıdır, kurutma havasının sıcaklığı değildir). Kurutma işleminin etkili bir şekilde yapıldığından emin olunmalıdır. Tercihan, kromatlı parçalar, kromatlama işleminden hemen sonra boyanmalıdırlar, bununla birlikte kromatlama ile boyama arasında bir bekleme olacaksa, bu süre 16 saati geçmemelidir. Bekleme süresi ne kadar uzarsa, boyanın yüzeye yapışmama riski artar. Kromatlanmış parçalar, asla tozlu ve kendilerine zararlı olabilecek ortamlarda bulundurulmamalıdır. Depolama sahasında, atmosfer iyi olmalıdır. İş parçaları, çıplak elle tutulmamalıdır, kumaş eldiven kullanılmalıdır. 3.2.2. Eloksal (anodik oksidasyon) önişlemi Boyanacak yüzeye, kromatlamaya alternatif olarak, en az 3 mikron, en fazla 8 mikron olacak şekilde eloksal (anodik oksidasyon) tabakası kaplanabilir. Eloksal işleminden önce, yüzey iyice temizlenmelidir. Önerilen eloksal banyosu parametreleri şu şekildedir:
Eloksal banyosu iyice karıştırılmalıdır (yağsız ve kuru blower havası ile). Eloksal işleminden sonra, iş parçası demineralize su ile (iletkenliği 20ºC'de en fazla 30 mikrosiemens/cm) yıkanmalıdır. Böylece, eloksal gözeneklerinden asitli su iyice temizlenmiş olur. Tercihan, eloksallı parçalar, eloksal işleminden hemen sonra boyanmalıdırlar, bununla birlikte eloksal ile boyama arasında bir bekleme olacaksa, bu süre 16 saati geçmemelidir. Bekleme süresi ne kadar uzarsa, boyanın yüzeye yapışmama riski artar. Kromatlama yerine eloksalı tercih eden tesislerde şu ilave testler de yapılır: Eloksal banyosunda: - Her 24 saatte bir asit ve alüminyum konsantrasyonları ölçülür - Banyo sıcaklığı eloksal işlemi başladıktan 1 saat sonra ölçülür ve her 8 saatte bir kontrol edilir. Boyandıktan sonra: - Boyama öncesinde, yeni bir boyama sisteminde (yeni boya veya yeni üretici) kaynar su testi ve arkasından adhezyon (yapışma) testi (madde 2.4) uygulanır. - Boyama sırasında, her 4 saatte bir kaynar su testi ve arkasından adhezyon (yapışma) testi uygulanır. Kromatlama yerine, eloksal işlemini uygulayacak tesisler, QUALICOAT temsilciliği (Türkiye'de AYİD) ya da QUALICOAT sekreterliğine önceden haber vermek zorundadırlar. Alternatif önişlemler, yukarıda açıklanan kromatlama ve eloksal işlemlerinden ayrı olan işlemlerdir. Bu işlemlerin uygulanması, ancak QUALICOAT'ın gerekli inceleme ve testlerden sonra onay vermesi üzerine yapılabilir. Alternatif önişlemleri uygulamayı düşünen tesisler, QUALICOAT temsilciliği ya da QUALICOAT sekreterliğine önceden haber vermek zorundadırlar. Gerek boyama yapanlar, gerek ise boya üreticileri, Ek- 6'da verilen şartlara uymak zorundadırlar. (Timur Ulucak'ın notu: Onaylanan alternatif işlemlerin listesi için burayı tıklayınız) 3.3. Elektroforetik boyama öncesinde yapılacak yüzey önişlemleri Tüm parçalar bazik veya asidik çözeltilerde iyice temizlenmelidir. Son yıkama işlemi, 20º C de en fazla 30 mikrosiemens iletkenliğe sahip deiyonize su ile yapılmalıdır. Kaplama bekletilmeden yapılır. Kaplama (boyama) öncesinde, malzeme yüzeylerine çıplak elle dokunmamalı, sadece temiz bir bez eldiven kullanılmalıdır. 3.4. Boyanmış ürünlerin fırınlanması (boya pişirme) Boyama kabini ile pişirme fırını arasında tozlanma veya kirlenmeye neden olacak bir durum bulunmamalıdır.Boya püskürtmeden sonra, pişirme beklemeden yapılmalıdır. Pişirme fırını, boyanmışürünü istenilen sıcaklığa ısıtmalı ve tüm pişirme süresince düzgün sıcaklıkta tutmalıdır. Boyanmış malzemenin sıcaklığı, toz boya üreticisinin önerdiği sıcaklığa eşit veyadaha fazla olmalıdır. Fırında kalma süresi, boya tozunu üreten firmanın önerdiği süreden az olmamalıdır. Boyanan malzemenin en sıcak ve en soğuk noktaları arasındaki sıcaklık farkı 20ºC den fazla olmamalıdır. Fırının her noktasında sıcaklık ölçümü mümkün olmalıdır. Fırında, istenilen sıcaklığın üstüne çıkıldığında sinyal veren bir alârm tertibatı bulunmalıdır. Boyama tesisinde, üretim hattından ayrı bir laboratuvarı olmalıdır.Laboratuvarda, önişlem banyolarının kontrolleri ve boyanmış ürünün kalitesini ölçen cihaz ve ekipmanlar bulunmalıdır.Laboratuvarda bulunması gereken cihazlar şunlardır : 1) 1 adet parlaklık ölçme cihazı (specular glossmeter)
Tüm ekipmanların tanıtımını sağlayacak ve kalibrasyon tarihlerini gösterir dokümanlar mevcut olmalıdır. QUALICOAT Kalite Belgesi sahibi boyama yapan tesisler, üretim proseslerini ve ürün kalite kontrollerini Bölüm 6'da belirtilen esaslara göre yapmalıdırlar. |
