Giriş


Günümüzde telekomünikasyon marketi iki ana eğilim doğrultusunda ilerlemektedir. Bunlardan birincisi operatörler için özelleştirme, diğeri üreticiler için geleceğin bilgi otobanını sağlamaya yönelik ürünler ve teknolojik gelişmedir. 

Özelleştirme sonrası serbest rekabet ortamlarında bir çok operatör aynı son kullanıcıya hizmet götürmek için yarışmaktadır. Bu operatörler arasında sabit şebeke operatörleri, hareketli şebeke operatörleri hatta kablo TV operatörleri'de bulunmaktadır. Bu operatörler mevcut abonelerini koruyabilmek ve yeni aboneler çekebilmek için kaliteli ve ucuz hizmet sunmanın yanında, yaratıcı servisler üretmek mecburiyetindedirler.

Üreticiler ise kamu ve özel şebekelere yönelik tüm teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek müşterilerine telekomünikasyonun rekabete açık piyasasında önde olmaları için gerekli ürünleri ve servisleri sunmak mecburiyetindedirler. 

Günümüzün bakır-kablo tabanlı kullanıcıya en fazla 64 Kbit/s sunan ses bandı şebekelerinden geleceğin optik tabanlı, kullanıcıya 2 Mbit/s'e kadar veri hızı ile birlikte mobilite sunan geniş band şebekelerine geçişin yoğun yatırım maliyetinin karşılanabilmesi ve mevcut abonelerin korunması-yeni abonelerin bulunması için daha çok gelir getirici yeni servis sunumu ilkesi tüm operatolerce uygulanmaktadır. Yukarıda belirtilen ilke "Akıllı Şebekeler" kavramını ortaya çıkarmıştır. 


AKILLI ŞEBEKELERİN DOĞMASINA NEDEN OLAN ETKENLER

Bilindiği üzere mevcut şebekelerde servis sunumu sayısal telefon santralları üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bunun sonucu olarak yeni servislerin sunumu için santral yazılımlarının güncelleştirilmesi gerekmektedir. Ancak özellikle çok üreticili ortamlarda servis olanaklarının kısıtlı ve ofis bazında dağıtılmasının gerekliliği, servislerin hizmete verilmesinde aynı zaman planına uyulamaması şebeke operatörlerini yeni mimarilere yöneltmiştir.

Ayrıca iş abonelerinin haberleşme ihtiyaçlarının ve yeni servislere olan taleplerinin artması sonucu şebeke operatörleri hızlı, esnek, ucuz, ve üreticiden bağımsız olarak tek noktadan denetlenebilen servisler sunma mecburiyetini hissetmişlerdir. Toplumun gün geçtikçe artan "mobilite" yani hiçbir koşula bağlı olmaksızın bir telefon hattına erişebilme ve herzaman ulaşılabilir olma ihtiyacı, neredeyse her aboneye özgü bir servisin yaratılması (servis profili) gerekliliği ile birleşince detayları aşağıda verilen Akıllı Şebeke mimarisi kaçınılmaz olmaktadır.

Son olarak, sektördeki özelleştirme sonrası rekabetin artması, yeni işletmecilerin devreye girmesi ve operatör dışı kuruluşların da servis sunmak istemesi, operatörleri mevcut abonelerini korumak, yeni aboneler bulmak ve sonlanmayan çağrıları sonlandırarak trafik artışı sağlamak ve ana amaç olan gelirleri arttırmak için Akıllı Şebeke mimarisine yönlendirmiştir.

Kısaca IN mevcut şebekelerin özelliklerini en son birimine kadar kullanma, istifade etme (hatta sömürme) imkanı tanır.


MİMARİ

IN-Akıllı Şebeke kavramı esas itibarıyla bütün telekomünikasyon şebekeleri üzerinde gerçekleştirilebilecek mimari bir düşünceyi vurgulamak için kullanılmıştır. Dolayısı ile IN kendi içinde bir şebeke olmayıp, mevcut telekomünikasyon şebekelerine (PSTN/ISDN/MN ve Coorp.Network) ilave edilen akıl/zekayı da kapsayacak şekilde oluşturulan yeni yapıyı sembolize eden bir kavramdır. 

Siemens'çe yeni ve çekici servisler için iki birbirini tamamlayıcı yöntem öngörülmektedir. 

Bunlardan birincisi merkezi veri tabanlarını ve mevcut şebekeden bu tabanlara ulaşan sinyalleşme linklerini (CCS 7) içerir. Buna C-IN (Central-IN) adını veriyoruz. Sinyalleşme linkleri kullanılarak veri tabanlarından çağrının nasıl yönlendirileceği-sonlandırılacağı sorgulanmaktadır. C-IN mimarisinde merkezi veri tabanlarına sadece sinyalleşme linkleri (CCS7) bağlanır. Eğer bir IN servis için konuşma kanallarında da işlem yapmak gerekirse (konuşma kanallarından gelen veriyi saklamak veya konuşma kanallarına bir anons/ton bağlamak), IP (Intelligent Peripheral ) adı verilen birimler kullanılır. 

Ancak konuşma kanallarında daha yoğun işlem gerektiren etkileşimli servislerde kontrol mantığının merkezi veri tabanlarına, ses-işleme prosedürlerinin IP'ye yüklenmesi optimum bir çözüm olmaz. Bu gibi durumlarda (Enhanced) Servis platformları veya Servis Noktaları (Servis Node:SN) kullanılmalıdır. Bu yöntem ise D-IN (Distributed-IN) olarak adlandırılır ve yoğun veri tabanları gerektirmeden ses kanallarında işlem yapabilmeye olanak sağlayarak servisler üretmeyi sağlar.

Arzu edilen servis karakteristiklerine uygun olarak, operatörlerce herhangi bir veya her iki yöntemde kamu şebekelerinde uygulanabilir. Şunu vurgulamakta fayda görüyoruz ki bu iki yöntem birbirinin alternatifi değil tamamlayıcısıdır.

C-IN MİMARİSİ

Telekomünikasyon şebekesinin her noktasındaki abonelerin IN-servislerine ulaşımı SSP(Service Switching Point) adı verilen birimler aracılığı ile gerçekleştirilir. Bu birimler santral benzeri sistemler olup en önemli görevi arayan abonelerce çevrilen IN numaralarını algılayarak, yönlendirme bilgilerini almak amacı ile SCP (Service Control Point) 'de bulunan veri tabanı ile soru cevap ilişkisine geçmektir. SSP ayrıca, A ve B abonelerinin devre-anahtarlamalı bağlantısını ve servis mantığına uygun olarak her iki abonenin de ücretlendirilmesini sağlar. 

Yukarıda adı geçen SCP birimleri akıllı şebekenin merkezi veri tabanını oluşturur. Bunlar yüksek performansa ve geniş bellek kapasitesine sahip iş istasyonları/bilgisayarlardır. SSP'lerle bağlantıları, ayrıntıları ITU-T ve ETSI'de tanımlı CCS7 sinyalleşme linkleri üzerinden INAP (IN Application Protocol) protokolü ile sağlanır. Sunulan IN-servislerine ait servis mantığı ve abonelere ait tüm veri tabanı bu birimlerde bulunur. Aktif servis mantığının sorgulandığı ve kullanıcıların bu servislere eriştiği sistemlerdir.

IN servislerinin sunumu sırasında ses kanalında işlem yapmak gerekirse IP (Intelligent Peripheral) birimi kullanılır. Bu birim yüzlerce saat uzunluğunda sesli mesaj (voice mail), kaydı yapabileceği gibi servislerde kullanılan anons/kullanıcı etkileşimli diyalog hizmetini de sunar. 

IN mimarisinde kullanılan son birim ise SMS (Service Management System) adı verilen yönetim birimidir. Bu birim, şebekeye ulaşan kullanıcıların erişim haklarını tutmasının yanında her türlü kullanıcı verisini, servis verisini, ücretlendirme verisini ve trafik ölçüm verilerini saklar. İlave olarak istemci-sunucu yapısında çalışan SCE (Service Creation Environment) lere hizmet eder. SCE'ler Akıllı Şebekelerde sunulması planlanan servislerin, temel yapı taşları kullanılarak oluşturulduğu ve gerçek şebekelerde aktivasyon öncesi, simulasyon yazılımları aracılığı ile test edildiği ortamlardır. İş istasyonları ve/veya PC'ler üzerinde gerçekleştirilir.

C-IN MİMARİSİNDE SUNULABİLECEK SERVİSLER

Yukarıda belirtildiği gibi IN, mevcut PSTN,ISDN veya Mobil şebekelere uygulanabilmektedir. Bu nedenle her şebeke için farklı servisler sunulabilir. Ancak aşağıda tüm şebekelerde ortak olarak sunulabilecek kimi temel servisler kısaca tanıtılmıştır.

Ücretsiz Aranabilir Numara (Freephone) : Bu servisin özelliği, gerçekleşen görüşmenin ücretinin aranan abone tarafından ödenmesidir. Arayan abone açısından ücretsiz bir görüşmedir.

Teleoylama (Televoting) : Bu servis telefon şebekesi üzerinden herhangi bir konuda kamunun görüşünü almak üzere kullanılır. Oylamaya katılan kişiler reklamı yapılan numaralardan arzu ettiklerini arayarak oylamaya katılabilirler. Servisin en önemli karakteristiği kısa sürede yoğun aramanın yapılabilmesidir. 

Evrensel erişim numarası (UAN Universal Access Number) : Bu servis ile servis abonesi, şebekenin herhangi bir yerinden, şebekeden bağımsız tek bir directory numarası ile ulaşılabilir özellik kazanır. Akıllı şebeke mimarisi içinde bu sanal dijitler, arayan abonenin bulunduğu yere ve/veya zamana göre yönlendirilebilir gerçek directory numaralarına çevrilir. Bu servis çoğunlukla birden fazla coğrafi bölgede ofisi bulunan ticari kuruluşlar için uygundur. Aynı servis PN servisi olarak kişilere de sunulabilir. Bu durumda servis abonesi herhangi bir DTMF telefonu kullanarak bulunduğu yeri şebekeye bildirip, kendisine gelen çağrıları toplar. UAN ve PN servislerinde, servis sağlayıcı ile yapılan anlaşmalara göre telefon görüşmelerinin ücreti arayan ve/veya aranan abonelerce karşılanabilir.

Sanal kartlı arama (VCC Virtual Card Calling) : Bu servis, abonelerine herhangi bir özel veya kamu şebekesine bağlı telefondan arama yapma ve bu görüşmenin bedelini VCC hesabından ödeme imkanı tanır. Arama yapılan telefon açısından ücretsiz bir çağrıdır. VCC abonesi sevis erişim kodunu çevirdikten sonra şebekeye kendisini, hesap numarası ve PIN girerek tanıtır. Gerekli güvenlik kontrolü işlemlerinden sonra abone görüşmek istediği telefon numarasını çevirir. Bu servisin üç tipi mevcuttur. Görüşme ücretinin abonenin banka hesabından alındığı ACC (Account Card Calling), kredi hesabından alındığı CCC (Credit Card Calling) ve evindeki telefon faturasına ilave edildiği AAB (Automatic Alternative Billing).


Evrensel Kişisel Haberleşme (UPT Universal Personal Telecommunication) : UPT'nin temel elementi kişisel mobilitedir. Bu serviste terminal veya şebeke erişim noktası ile abone kimliği arasındaki sabit ilişki kaldırılmaktadır. Böylece UPT servis kullanıcıları kullandıkları terminalden veya şebeke-erişim noktasından bağımsız olarak tanınır. Bu işlem her UPT kullanıcısı için biricik olan UPT numarası ile gerçekleştirilir. Abone, UPT sevis erişim kodundan sonra bu numarayı kullanarak kendisini şebekeye tanıtır ve çağrı başlatır. Gelen çağrılar ise yine doğrudan bu numara ile ilişkilendirilmiş terminale bağlanır. Ayrıca her UPT abonesine, abonelik işlemleri sırasında bir servis profili tanımlanır. Bu profil dahilinde bulunan tüm özellikler aboneye kullanılan terminal ve şebekeden bağımsız olarak sunulur.


D-IN MİMARİSİ 

D-IN mimarisi üç ayrı başlık altında incelenebilir.


a) ESP (Enhanced Services Platform)


C-IN 'in kurulu olmadığı şebekelerde geleneksel sesli yanıt veya sesli kayıt (voice server) benzeri uygulamalar gerektiğinde bu amaç için tasarlanmış cihazlar kullanılır. Anılan cihazlar 2 Mb/s'lik PCM30 (ITU-T G.703,G.704) hatlarla ilgili şebekenin anahtarlama birimine bağlanırlar. Bu bağlantılar üzerinde CCS7 (MTP,SCCP,TCAP,ISUP,MAP), EDSS1, DASII ve DPNSS protokollerinden herhangi biri desteklenir. Bu durumda servis mantığı ve gerekli sesli işlem (voice processing) kaynakları tek bir cihazda toplanır. Servis tiplerine ve hizmet edilecek abone sayılarına (trafik yoğunluğuna) bağlı olarak birden fazla ESP cihazı TCP/IP protokolü ile LAN ve/veya X.25 protokolü ile WAN oluşturmak üzere birbirlerine bağlanabilir. Bu bağlantılar üzerinden ise X.400 benzeri bir protokol olan AMIS (Audio Messaging Interchange Specification) protokolü kullanılır. ESP'lerin kapasiteleri birkaç porttan birkaç yüz porta kadar artırılabilir. Ortalama kapasitedeki bir sistemin 50.000 Aboneye hizmet edebilmesi mümkündür. 

b) IP (Intelligent Peripheral)

C-IN mimarisinin kurulu olduğu bölgelerde, D-IN servislerine ihtiyaç varsa IP''ler doğudan SSP noktalarına bağlanabilir. Bu durumda servis mantığı (yönlendirme bilgisi, bağlanacak annoucement'lar v.b.) SCP de bulunur. IP akıllı bir çevrebirimi olarak C-IN'in SRF (Specialized Resource Function) fonksiyonunu yerine getirir. Bu fonksiyonlar

- Assist Reguest

- Play Announcement

- Play Tone

- Prompt & Collect

- Cancel

- SRF Report

dır.

c) SN (Service Node)

Günümüzde müşterilerin talep ettikleri değişik karakterlerdeki servisleri tek bir servis platformunda tek bir üreticiden elde etmek mümkün olmadığı için, operatörler açısından bunların etegrasyonu ayrı bir sorun yaratmaktadır. Bu sorunun çözümü SN mimarisi ile sağlanmaktadır. SN mimarisi bir veya birden fazla Servis Platformu, bunların kontrolünü sağlayan bir adat SNC (Service Node Controller) ve opsiyonel olarak bir adet programlanabilir anahtarlama matrisinden oluşur. Servis yaratmak için arzu edilen SCE (Service Creation Environment)'e bağlantı imkanı mevcuttur. Bu gelişmiş mimari servis platformlarının ITU-T 3010 Qx-arayüzü üzerinden TMN sistemlerine bağlanabilmesine imkan sağlar.

SN mimarisi DTAG'nin IN çalışmaları dahilinde XtoR2 projesi olarak önerilmiştir. 

D-IN MİMARİSİNDE SUNULABİLECEK SERVİSLER

D-IN kapsamı içerisinde sunulabilecek servisler ana başlıklar halinde aşağıda verilmiştir. 

1- Mail ve Mesaj servisleri (MAIL & MESSAGING SERVICES)

a)Çağrı cevaplama ve sesli mesaj servisi (Call Completion & Voice Mail)

Bu servis D-IN kapsamında sunulan en temel servistir. Abonelere gelişmiş bir telesekreter hizmeti sunar. Abone meşgulken veya yerinde yokken gelen çağrılar santral tarafından IP cihazına yönlendirilir. Burada arayan abone bir mesajla karşılanır ve mesaj bırakmaya davet edilir. Aranan abone daha sonra bırakılan mesajları dinleyebilir.

Bu servisin standart telesekreter cihazlarına üstünlüğü, aranan abone mejgul konumda iken de hizmet verebilmesidir. Diğer bir üstünlük ise bekleyen mesajın varlığının birden fazla yöntem ile aboneye bildirilmesidir. Bu yöntemler arasında;

Telefon üzeri özel ışıklı gösterge,

Özel çevir sesi,

Çağrı cihazına mesaj bırakma,

Harici arama, (out dialling)

bulunmaktadır.

Aboneler kendilerine bırakılan mesajları dinlemek üzere sisteme bir şifre ile bağlanırlar. Bu durumda kendilerine bırakılan mesajın içeriği ile birlikte, mesajın bırakıldığı gün ve saat de bildirilir.

Her bir mesaj kutusunun yaratılması özelliklerinin değiştirilmesi ve iptal edilmesi, abonelerce yapılabilir.

b)Faks Mail

Bu servis yukarıda anlatılan sesli mesaj servisinin faks eşdeğeridir. Yani meşgul veya bağlı olmayan (elektrik kesik, kağıt yok v.b.) makinelere gönderilen fakslar otomatik olarak IP cihazına kayıt edilir. Sorunun çözülmesini takiben kayıtlı bilgi ilgili faksa gönderilir. Sistemde kayıtlı olan faksların değişik ofislere gönderilmesi veya dağıtım listelerinin oluşturulması da mümkündür. Sesli mesaj servisindeki gibi PIN (şifre) korumalıdır.

Servis kullanım ücretlerinin ucuz olduğu zamanlarda faks görüşmesinin yapılabilmesi için sistemin programlanması mümkündür. 

c)Birleştirilmiş Ses ve Faks Mesajı (Integrated Voice & Fax Mail) 

Bu servis yukarıda anlatılan iki servisin, tek bir serviste birleştirilmesidir. Aboneler tek bir bağlantı ile her iki teleservisi de gerçekleştirebilirler. Böylece faks mesajlarının başına veya sonuna sesli notlar ilave edilebilir. Aranan aboneler arzu ettikleri yerden faks mesajlarını alabilir veya bir uzak faksa gönderebilirler. Özellikle iş aboneleri ve mobil aboneler için önerilen bir servistir. Diğer servislerde olduğu gibi "bekleyen mesaj var" uyarısı da abonelere gönderilir.

d)Birleştirilmiş mesajlaşma (Unified messaging)

Bu serviste abonelere her üç tip (ses, faks, elektronik) mesajı da kaydedebilecek bir mail-box tahsis edilir. Bu mail box,telefon görüşmelerine cevap verir, bırakılan mesajları kaydeder, faks mesajlarını saklayıp, aranan abonenin istediği faksa bunları gönderir. Ayrıca abonelere bir adet "e-mail" adresi tahsis eder, gelen "e-mail" 'ları saklar.

WINDOWS 95 kullanıcıları, bu servisi kullanarak kendilerine bırakılan sesli mesajları PC'nin hoparlöründen dinliyebilir, faks mesajlarını ve e-mail'ları herhangi bir editör aracılığı görebilir, çıktılarını alabilir.

e)Müşterek mesajlaşma (Community messaging)

Ev ve iş aboneleri için sunulabilecek bu servis, alıcıyla doğrudan görüşmek istemeyip sadece sesli mesaj bırakmak isteyen aboneleri hedeflemektedir. Bu servisde tüm hedef guruba mail box tahsis edilir. Gönderici kendi mail box'ını arayıp göndermek istediği mesajı kayıt eder. Daha sonra sırası ile alıcıların telefon numaralarını girer. Sistem istenen zamanlarda hedeflenen aboneleri arayarak mesajı iletir. Yazılı mektubun telefon eşdeğeri olarak çalışan sistemde arayan abone çok düşük bir ücret karşılığında mesaj gönderir. Alıcılar ise hiç bir ücret ödemez. Bu servisin en önemli özelliği diğer servisler için bir tanıtım basamağı olmasıdır.

f)Sanal Telefon (Virtual Telephone)

Bu servis herhangi bir nedenle yeni abone kaydının mümkün olmadığı yerlerde kullanılır. Yeni abonelere IP cihazı üzerinde kullanılabilecek bir adet mail-box numarası verilir. Böylece bu abonelere gelen çağrılar saklanabilir. Bu servise sahip aboneler herhangi bir telefondan kendi mail box'larını arayarak bırakılan mesajı alabilir Gerçek telefonun yerini tutmasa da geçici bir süre abonelere ulaşım imkanı tanımak için kullanılabilecek bir servisdir.

2- Bilgi servisleri

a)Audiotext

İsteyen aboneye değişik konularla ilgili sesli bilgi verilmesini sağlar. "Premium Rate" servisi olarakta bilinir. Servis Sağlayıcılar ilgi alanlarına giren konularda anons veya değişebilen mesajları kayıd edip sunabildikleri gibi, doğrudan bir operatör tarafından da bilgi sağlanabilir. Olası konular arasında;

Hava durumu / yol durumu,

Finans / borsa bilgileri,

Kültür hizmetleri, (sinema, tiyatro v.b.)

bulunabilir.

b) IVR- INTERACTIVE VOICE RESPONSE

Arayan abonenin telefonunu kullanarak etkileşimli (interactive) bir şekilde local veya uzak bir veri tabanına erişiminin sağlanmasıdır. Erişim, bir hesap miktarının öğrenilmesi kadar basit işlemleri içerebileceği gibi, seyahat biletinin ayrıtılması şeklinde karmaşık işlemleri de içerebilir. IVR'nin en önemli özelliği, arayan abonenin sesli mesajlarla yönlendirilmesidir. Bu yönlendirme sırasında arayan abone kendisinden istenen bilgileri sesli veya DTMF ton kullanarak girebilir.

3) Teleoylama (Televoting)

Bu servis telefon şebekesi üzerinden, herhangi bir konuda kamunun görüşünü almak üzere kullanılır. Oylamaya katılan kişiler reklamı yapılan numaralardan arzu ettiklerini arayarak oylamaya katılabilirler.

Servisin en önemli karakteristiği kısa sürede yoğun aramanın yapılmasıdır. Bunların sayılmasının, sınıflandırılmasının efektif araçlarla (tool) yapılması gerekmektedir. Kimi durumlarda, özel aramaların (n. aramanın) santral üzerinden tekrar farklı bir numaraya bağlanması (canlı TV yayınlarında stüdyoya) sağlanabilir.

Uzun süreli oylamalarda verilerin bir merkezi veri tabanında saklanması gerektiği durumlarda veri linkleri (TCP/IP - Internet) üzerinden main frame bağlantıları kurulabilir.

4) Sesli başvuru (Voice Form)

Değişik amaçlara yönelik formların sesli olarak doldurulması ve böylece elektronik ortamda saklanmasıdır. Bu serviste, sistem tarafından sorular sorulur ve arayan abonenin sesli veya DTMF tone ile cevap vermesi için elektronik alan ayrılır. Bu formun oluşturulması da ilgili servis sağlayıcı tarafından telefon kullanılarak yapılabilir.

Bu servis yukarda anlatılan IVR servisi de kullanılarak daha geliştirilip, cazip hale getirilebilir. Örnek olarak sistem önce iş başvurusu yapılabilecek meslek seçeneklerini sıralar. Arayan abone bunlardan hangisini seçtiğini sesli olarak söyler ve ilgili başvuru formuna bağlanır.

5- VAD (Voice Activated Dialling)

Bu servis arayan aboneye digit çevirme yerine sesli olarak aradığı kişinin ismini söyleme veya digitleri sesli olarak belirtme seçeneklerini sunar. Özellikle mobil şebekelerinde araç kullanan aboneye sunulabilecek bir servistir.

SDVR (Speaker Dependent Voice Recognition), SIVR (Speaker Independent Voice Recognition), abone tarafından yönetilebilen liste, numaranın isim veya digitlerle belirtilebilmesi gibi özellikleri bulunmaktadır.

6-Kartlı Arama Servisleri (CARD CALLING SERVICES)

Bu servis kullanıcılarına kredi kartı veya normal hesap kartlarını kullanarak telefon görüşmesi yapma imkanı tanır. Etkileşimli dialoglar ile kullanıcının kart numarası /hesap numarası, şifresi ve arayacağı abone numarası alınır. Bu servis dahilinde operatörler kendi kredi/hesap kartlarını da kullanıma sunabilirler.

Etkileşimli dialog sırasında kullanıcı bilgileri DTMF ton ile girebileceği gibi, sesli olarakta (SIVR, SDVR) girebilir.

7-Tek Numara Servisleri (SINGLE NUMBER SERVICE)

Kullanıcılarına tek bir telefon numarası üzerinden ulaşım imkanı sağlar. Üç ayrı tipi bulunmaktadır.

Programlı arama (Scheduled search) :

Bu tipte, abone günün ve haftanın hangi saatlerinde nerede olduğunu sisteme yükler. Sistem arama durumunda bu listeye göre çağrıları bağlar. Hedef numaralar mobil telefon, ev telefonu, iş telefonu olabilir.

Sıralı arama (Sequential search) :

Bu tipte, aranma zamanından bağımsız olarak verilen numaralar sıra ile kontrol edilir. Örnek olarak önce ev numarası, yoksa iş numarası, cevap vermiyorsa mobil telefon numarası bağlanır.

Eş zamanlı arama (Simultaneous Search) :

Bu tip serviste, aranan kişiye ait tüm telefonlara aynı anda çağrı bağlanır. Herhangi birinden cevap alındığı zaman diğer bağlantılar çözülür.


SONUÇ

IN günümüzde ve özelleştirme sonrası, müşteri memnuniyetinin ve gelir arttırımının yegane yolu olarak görülmelidir. Geçtiğimiz yıllarda Amerika ve Avrupadaki birçok şebekede gerçekleştirilen saha denemelerinin günümüzde ticari uygulamalara dönüştürülmüş olması, gelişmiş telekomünikasyon hizmetlerine yönelik olarak artan talebi karşılamada en ideal çözümün akıllı şebeke mimarisi olduğunu ortaya koymuştur. Ülkemizde ise, Türk Telekom'un PSTN şebekesi başta olmak üzere araç telefonu şebekesi ve iki ayrı GSM şebekesinin varlığı, yakın bir gelecekte akıllı şebeke kavramının yoğun bir şekilde tartışılmasını gerekli kılmaktadır.