 
Inleiding
situatiekaarten
britannica artikel
|
  |
||||
Vrijheid Het is ongetwijfeld een feit dat door de geallieerde landing de val van het Derde Rijk is versneld, en dat de oorlog in Europa dus eerder afgelopen was. Mede hierdoor zijn we wat we nu zijn, een vrij volk, een democratie. Men weet niet wat voor gevolgen het zou hebben gehad als de geallieerde landing zou zijn mislukt. Misschien zouden we nu onder een nazi-regime leven, of misschien hadden de Sovjets ons wel bevrijd waardoor we nu communistisch waren geweest (in beide gevallen hadden we in een dictatuur geleefd). Gelukkig voor ons is dat allemaal niet gebeurt en is de landing geslaagd, waardoor we nu kunnen zeggen, doen en laten wat we willen. Heel veel mensen ervaren het als gewoon, maar voor de vrijheid die we nu hebben is hard gevochten en heeft er veel bloed gevloeid. Het landschap De gevolgen van de tweede wereldoorlog voor het landschap zijn goed te merken, vooral aan de kust waar eens de Atlantikwall stond. Wat men daar nu nog van merkt, is de aanwezigheid van oude bunkers, geschutsopstellingen en af en toe wat kuilen (oude kraters). Deze bunkers en geschutsopstellingen zijn nu nog slechts een aandenken aan een vreselijke tijd, maar zijn tevens een historische bron, musea en toeristentrekker. Zo zijn de geschutsopstellingen bij Longues- Sur- Mer (een van de weinige met het originele geschut er nog in) zeer in trek bij het publiek. Er zijn echter ook geallieerde invloeden aan de kust te ontdekken. Zo kan men voor de kust bij het stadje Arromanches nog steeds restanten Mulberry zien (de betonnen caissons liggen her en der verspreid voor de kust), en in Europa zijn er op sommige plekken nog bailey- bruggen (een brug die in een mum van tijd is opgebouwd en bestaat uit prefab segmenten) in gebruik. Ook wordt er nog regelmatig (zowel Duitse als geallieerde) munitie gevonden, maar dat niet alleen. Soms komen er hele wrakken omhoog van bijvoorbeeld neergestorte vliegtuigen en gezonken boten. Ook vind men af en toe nog lijken van indertijd gestorven soldaten, bijvoorbeeld in die wrakken maar ook op andere plaatsen. In het binnenland zijn er ook vele bunkers en versperringen te vinden. Een voorbeeld zijn de kleine bunkertjes langs de spoorlijn op weg van Amsterdam naar Amersfoort, het reusachtig grote fort bij de Belgisch- Nederlandse grens genaamd Eben Emael en bijvoorbeeld de drakentanden (anti-tank) van de oude Siegfriedlinie. Musea en monumenten In Europa zijn er veel musea te vinden met als onderwerp de tweede wereldoorlog of een deelonderwerp daarvan. Veel van deze musea zijn te vinden bij voormalige 'slagvelden'. Voorbeelden in Nederland zijn het deels openluchtmuseum te Overloon en het museum te Groesbeek (operatie Market Garden). In Frankrijk is dit natuurlijk ook zo. Zo is er bij Arromanches een museum dat vooral gaat over de Mulberry- haven, is er in Caen een museum over de bevrijding, in Bayeux een museum met zeer veel gebruiksvoorwerpen (voertuigen, vuurwapens, geschut, enz) en is er in St. Mere Eglise een museum met als hoofdonderwerp de luchtlandingen. Dit is slechts een greep uit het totaal. Ook zijn er door heel Europa monumenten te vinden die zijn opgericht om een bepaalde gebeurtenis (bijvoorbeeld een gewonnen slag) en/of om de doden te herdenken. Een voorbeeld in Amsterdam is het Wetheimpark met het daarin gelegen Auswitsch- monument. Vooral de plekken van de grote slagen liggen er vol mee. Daarom zijn er ook zo veel te vinden in Normandie. Men moet niet vergeten dat een monument verschillende vormen kan hebben. Zo zijn er beelden, platen met daarin de namen van slachtoffers maar ook gebruiksvoorwerpen en plaatsen zoals Pointe-du-Hoc. Materieel De slag heeft niet alleen veel monumenten en musea met materieel opgeleverd, er zijn ook instanties die het materieel rollend en in bedrijf proberen te houden. Zo zijn er organisaties als Keep Them Rollin' (rollend geallieerd materieel) en de Royal Air Force Memory Flight (enkele vliegtuigen uit de tweede wereldoorlog). Deze zijn vaak aanwezig bij belangrijke herdenkingen, net zoals mensen die niet aangesloten zijn bij een vereniging maar het puur voor de lol doen. Voor D-Day is er, zoals u inmiddels weet, speciaal materieel ontwikkeld zoals speciale tanks en boten. Dit materieel was de basis voor verdere ontwikkeling, en er is heden ten dage materieel in gebruik dat toen is ontwikkeld. Denk maar eens aan bijvoorbeeld een bruggenleggende tank en andere speciale genievoertuigen. Ook zijn er momenteel nog landingsboten in gebruik die zeer veel lijken op die van D-Day. De slachtoffers Zoals u in het vorige hoofdstuk heeft kunnen lezen heeft de tweede wereldoorlog zeer veel slachtoffers geëist, waarvan een fractie is gevallen bij operatie Overlord en de daaropvolgende gevechten. Onder een fractie kunt u bijvoorbeeld 10.000 doden zien. Wat zijn 10.000 doden op een totaal van rond de 55 miljoen doden. Op papier is dat inderdaad een fractie, maar in het echt is het beangstigend. U krijgt kippenvel als u staat op de grote Amerikaanse begraafplaats bij Colleville Sur Mer (70 ha groot), waar om precies te zijn 9386 Amerikaanse slachtoffers liggen (hiervan zijn 307 doden onbekend, en staan er op de herdenkingsmuur de namen van nog eens 1557 slachtoffers). Het is dan ook zeer indrukwekkend om uit te kijken op een mooi stukje landschap, dat echter vol staat met rijen witte kruisen, en dan te bedenken dat elk kruis een dode vertegenwoordigt. Niet zo groot, maar daarom niet minder indrukwekkend zijn de wat kleinere Engelse begraafplaatsen, waarvan er een is gelokaliseerd bij Bayeux. Er zijn echter niet alleen geallieerde, maar ook Duitse begraafplaatsen. Deze zijn minder indrukwekkend en van een andere bouw, maar vertegenwoordigt toch een groot aantal slachtoffers. Zo bevinden zich op de Duitse begraafplaats bij Mont d'Huisnes de stoffelijke overschotten van 11.887 soldaten. Zo zijn er verspreid over heel de wereld van deze oorlogskerkhoven te vinden, en al deze kerkhoven worden perfect onderhouden en verzorgt, en dat is precies wat deze mensen hebben verdiend, respect omdat ze zijn gevallen tijdens het vechten voor het vaderland. De veteranen Iedereen die ooit heeft gediend met defensie in het buitenland mag zich rekenen tot veteraan. De overlevenden van D- Day en van andere militaire operaties zijn echter een aparte groep, en er zijn dan ook elk jaar opnieuw veteranen aanwezig op de voormalige slagvelden en bij de herdenking daarvan. Het worden er echter elk jaar minder. Deze mensen worden echter door iedereen met respect behandeld, en dat is ook wat ze verdienen. Een apart hoofdstuk zijn echter de Duitsers. De Duitse veteranen zijn bijna nooit aanwezig, wat begrijpelijk is. Er is echter (voor zover ik weet) een uitzondering, en dat is het stadje St. Mere Eglise, waar de oorlog samen wordt herdacht. Hier kunnen de mensen nog wat van leren, dit is pas vergevingsgezind. De representativiteit van D-day in films literatuur De geallieerde landing in Normandie is natuurlijk een uitstekend onderwerp om een verhaal over te schrijven of een film over te maken. Het kan ook als het toneel dienen voor een verhaal of film. Dit is sinds de landing dan ook vele malen gedaan, met als bekende resultaat het boek 'de langste dag' van Cornelius Ryan, en als bekendste films 'De langste dag' en Saving Private Ryan. In beide films is er een hoger realiteitsgehalte dan in de meeste andere oorlogsfilms, en dat komt onder andere doordat ieder zijn eigen taal spreekt (een Duitser spreekt Duits en geen Engels) en doordat de wapens en het materieel kloppen (er zijn bijvoorbeeld geen Amerikaanse Shermantanks die, met een Duits kruis erop, dienst doen als Duitse tanks). Het verhaal van Saving Private Ryan is verzonnen, maar de begraafplaats aan het begin en einde is echt (het is de Amerikaanse begraafplaats bij Colleville Sur Mer). Ook krijgt men door grofweg het eerste half uur een beeld van de geallieerde landing op Omaha, het 'slachtveld'. Hier ziet men hoe erg de landing in werkelijkheid was. Niet minder indrukwekkend is 'de langste dag', een film naar het boek van Cornelius Ryan. De film is een stuk minder bloederig dan Saving Private Ryan, maar het probeert dan ook zo precies mogelijk de landing te beschrijven, al hebben ze het af en toe wel wat aangepast en geromantiseerd. |
