Komplementarność zasad w DNA
Komplementarność zasad w RNA
Wzór strukturalny pary AT
Wzór chemiczny pary GC
Para zasad (pz lub bp z (ang.) base pair) - w biologii molekularnej - komplementarne, połączone wiązaniami wodorowymi zasady azotowe nukleotydów dwóch różnych nici kwasu nukleinowego. W parach zasad podaje się długość cząsteczek DNA.
W kwasie deoksyrybonukleinowym (DNA) komplementarne pary stanowi guanina (G) z cytozyną (C) oraz adenina (A) z tyminą (T). W kwasie rybonukleinowym (RNA) w miejscu tyminy występuje uracyl (U).
- Komplementarność zasad w przykładowym łańcuchu DNA:
- ATCGATGATC łańcuch 1
- TAGCTACTAG łańcuch 2
Komplementarność zasad w analogicznym łańcuchu RNA (tymina zastąpiona uracylem):
- AUCGAUGAUC łańcuch 1
- UAGCUACUAG łańcuch 2
Liczba par zasad jest liczbą nukleotydów składających się na oba łańcuchy kwasu nukleinowego i używana jest do określania jednoznacznie ich długości. Oba przedstawiane powyżej fragmenty DNA i RNA mają długość 10 pz. Dla odróżnienia długość pojedynczych nici kwasów nukleinowych, np. długość łańcucha mRNA, określa się liczbą nukleotydów (nt), ponieważ zasady w nici pojedynczej nie są komplementarnie sparowane z zasadami w drugiej nici.
Najczęściej stosowane przedrostki to:
- kbp (kilo par zasad) = 1,000 pz
- Mbp (mega par zasad) = 1,000,000 pz
- Gbp (giga par zasad) = 1,000,000,000 pz
Przykładowo: Długość helisy DNA chromosomu X człowieka wynosi 152,6 Mpz, zaś chromosomu Y 51,0 Mpz. Długość całego ludzkiego genomu to około 3000 Mpz.