Giydiğimiz giysilerin rengi, uğurlu renginiz vs. birçok konuda renklerin günlük hayatımızda büyük önemi taşır. Örneğin, bugün giydiğiniz gömlek veya bluz ne renk? Ben beyaz giyiyorum. Havanın sıcak olduğu bir gündeyim ve beyaz daha serin hissetmemi sağlıyor. Bu konuda dikkatle düşünecek olursanız, şu anda giydiğiniz giysiyi pratik veya psikolojik bir ihtiyaç sonucunda seçtiğinizi görebilirsiniz. Tamam, belki de dolabınızdaki son temiz gömleği aldınız: Ancak şüphesiz, bu gömlek size kendinizi rahat hissettiren renklerden birine sahip.

Sokağa çıkıp etrafımıza baktığımızda milyonlarca renk görüyoruz. Bir taraftan bakarsak çok güzel, bunun yanında renkler değişik anlamlarda içerir. Örneğin mavi ferahlığı, yeşil rahatlığı vs. Renk ve dünyamızın çeşitli yönlerini etkileme tarzı son derece güçlüdür. Bir de renk konusunu html açısından inceleyecek olursak; HTML'in üzerinde tasarımlarımızı kurduğumuz temel olmasına karşın, renk tasarımın direğidir: Sitenin ziyaretçisini nasıl etkilediği, gönderdiği duygusal mesaj ve estetik bir Web sayfası yaratmak üzere nasıl karıştığı.

Rengi anlamak için, teorisini incelemeniz önemlidir. Buradaki temel düşünce, gözlerinizi ve renklerin nasıl çalıştığı hakkındaki kavrayışınızı geliştirerek, onu etkili şekillerde kullanmanızı sağlamak.

Yakınınızda bir pencere varsa, dışarı bakın. Doğal dünyada, geniş bir renk yelpazesine sahibiz. Bir yaprağın parlak yeşilinden, bir günbatımının şaşırtıcı turuncusuna kadar her şey var. Bu aşın uçların arasında, doğa güç algılanan farklar da sunuyor: Gökyüzünün açık mavisi, bir taşın gri rengi, kedimin tüylerinde sarımsı kahverengi lekeler.

Bilgisayar ortamı doğaya göre daha kısıtlı bir ortamdır ve Web ortamına yakından baktığımızda, bu kısıtlamaların daha belirgin bir hal aldığını görürüz. Kalıcı bir etki yaratan Web tasarımları yaratmak için, mevcut renkleri ve nasıl çalıştıklarını anlamanız size büyük güç sağlar.

1.2.Çıkarmalı Renkler

Doğal dünyadaki renkler pigmentlerden oluşur. Pigment, ışığa tepki veren bir maddedir. Işık olmadan rengin olmayacağını duymuş olabilirsiniz. Bu doğrudur ve pigment olmadan renklerde çeşitlilik olmaz.

Çıkarmalı renk (subtractive color), doğal dünyadaki renklerin teorik dayanak noktasıdır. Çıkarmalı denmesinin nedeni, önce ışığı soğurması, sonra sonuçları gözlerimize aktararak veya yansıtarak renk olarak algıladığımız şeyi sağlamasıdır.

Çıkarmalı renk teorisi, hem endüstrinin hem de sanatçıların doğanın tasarımlarını anlamasına ve bunları taklit etmeye çalışmasına yardımcı olur. Bu teori bir kılavuz olarak kullanılarak, pigmentler boyalarda ve mürekkeplerde kimyasal olarak yeniden yaratılır.

Renk çarkını hatırlıyor musunuz? Renk çarkı, çıkarmalı renklerin dairesel bir temsilidir, farklı renkler bu çarkın içindeki pasta dilimlerini teşkil eder. Renk çarkı temel renkler olarak bilinen renklerle başlar: Kırmızı, yeşil ve san. Bu renkler birbiriyle karıştırılarak, tüm renk yelpazesi elde edilebilir. Ancak sayısal veriler daha farklıdır. Bilgisayarlar ve bilgisayar donanımı, bir ekranda renk gösterme yetenekleri açısından kısıtlıdır. Doğayla yanşamazsınız!

Ancak bunu yapmaya çalışıyoruz. Bunu, farklı bir renk metodunu kullanarak yapıyoruz. Bir bilgisayarın ışığı soğurması mümkün olmadığından, ışık üretmesi gerekir. Bu yüzden, bilgisayarlarımızda gördüğümüz renk eklemeli sentez (additive synthesis) şeklinde isimlendirilen bir teori tarafindan desteklenmektedir.

1.3.Eklemeli Sentez

Eklemeli sentezde renk, renklerin toplanmasıyla yaratılır. Bilgisayarlar bunun için üç renk kullanır: Kırmızı, yeşil ve mavi. Bu ekranınızda patlayarak değişimleri yaratmak üzere renk ve ışığı bir araya getiren üç boya tabancası gibidir.

Kırmızı (Red), yeşil (Green) ve mavi (Blue) renkler, RGB şeklinde isimlendirilir. Sayısal renkle nasıl çalışacağımıza bakarken, karar alırken dayanacağımız teknik temel bu olacak. Ancak, ilham kaynağımız çıkarmak dünyadır. Bu farkı aklınızdan çıkarmamanız önemlidir.

Peki, doğal dünya kırmızı, yeşil ve sandan tüm renkleri elde edebilirken, bilgisayarlar bunu neden yapamıyor? Bu, ışığın soğurulması ve yayılması becerileri ile ışığın soğurulduğunda ya da yayıldığında nasıl etkileşime girdiğiyle ilgilidir. Boyalan kullanarak kırmızı ve yeşili karıştırdığınızda, kahverengiyi elde edersiniz. Ancak bu renkleri bir bilgisayar karıştırdığında ortaya ne çıkar? Ortaya çıkan renk sandır.

1.4.Bilgisayarın Renkleri Göstermesi

Bilgisayarlar, size renk bilgilerini sağlamak için üç temel donanım bileşeninden yararlanır: Bilgisayarın işlemcisi, ekran kartı ve bilgisayar monitörü. Bilgisayarınızda gördüğünüz rengin kalitesi, bu bileşenlerin kalitesine ve yeteneklerine bağlıdır. Bu bileşenlerden birinin özellikleri uyumsuz veya yetersizse, sonuçlar doğru ve hassas olmaz.

Dahası, bilgisayar platformları (işletim sistemleri) renk konusunda farklı yeteneklere sahiptir. Bu, kullandığınız bilgisayarlara ve işletim sistemlerine göre değişir: Macintosh, kaliteli renkleriyle tanınır; Windows 3.1 son derece kısıdıdır, Windows 95 ve sonrası son derece iyi renk denetimine sahiptir ve bir standart UNIX makinesi kullanıyorsanız, düşük renk yetenekleri yüzünden dezavantaj yaşarsınız.

Bunun neden ve nasıllarını öğrenmeniz, mevcut renk kısıtlamaları ve standartlarla çalışmayı öğrenmeniz açısından önemlidir. Makinenizi ve ziyaretçilerinizin görüntü yeteneklerini bilmeniz, bunu yapmanıza yardımcı olabilir.

Bu gerçeğe, tarayıcılar gibi grafiksel kullanıcı arabirimlerinin (GUI) renk yönetimi üzerindeki etkisini de kattığınızda, renk teknolojisi konusunda önemli bir meseleye geleceksiniz: Web tasarımında, renkleri önemli ölçüde kısıtlayan şey, tarayıcıdır.

Renk söz konusu olduğunda bu Web tasarımcısı için zararlıdır, ancak bunun aşılamaz olmadığını belirteyim. Bu bölümde, size renklerinizi etkili bir şekilde yönetmenizde yardımcı olacak bazı teknikleri göstereceğim.

Grafik altyapısına sahipseniz veya Photoshop ya da başka bir profesyonel grafik programıyla çalıştıysanız, diğer renk yönetimi metotlarını da biliyor olabilirsiniz (bunlara renk uzayı da denk). Bunların en çok bilinenlerinden biri CMYICdiî (Cyan, Magenta, Yellow, black — Siyan, Macenta, San, Siyah). Diğer yönetim sistemleri arasında grinin tonlarıyla siyah ve beyaz renkleri içeren gri tonlama (grayscale); ve tasarımcı tarafından tanımlanmış belirli renklerden oluşan kısıtlı bir palet olan indekslenmiş renk (indesed color) sayılabilir. Web tasarımında, indekslenmiş renk son derece önemlidir, çünkü resim dosyalarını daha küçük olması ve bu sayede daha rahat indirilmesi için bir metot sağlar.

2. GRAFİKLERİ EN İYİ ŞEKİLDE KULLANMAK

2.1. JPEG VE GIF GRAFİKLER

GIF dosya biçim, internet ağı üzerinde grafiksel verilerin taşınabilmesi amacı ile üretilmiştir. Dosya boyutlarını küçük tutabilmek için GIF tasarımcıları, GIF dosyalarının renk sayısını 256 renk ile sınırlı olan imajlara “8-bitlik imajlar” ya da “dizinli renk” imajlar da denir. “8-bit” ile, GIF resimlerin her pixeli için ayrılan hafıza anlatılmaktadır. Her sayısal bit, ya “1” ya da “0” değerlerini alabilir. Böylece her pixele 8 bit hafıza ayrılması durumunda, “0” ve “1” lerin 256 değişik kombinasyonu olur. Dizinli renk ile de, her imajın rengini aldığı 256 renklik dizin paleti anlatılmaktadır.

256 renk, birçok resmi görüntüleme de yeterli gibi görünse de, GIF grafikleri birçok fotoğrafta bulunan neredeyse sonsuz rengi görüntülemekte yetersiz kalmaktadır. Tam renklik 24-bitbir resim dosyası 256 renklik bir GIF dosyasına çevrildiğinde resimdeki bazı ayrıntılar kaybolmaktadır. “Dithering” denen bir işlemle, Photoshop gibi resim editörleri, farklı renkteki pixelleri, nokta biçiminde yan yana ekleyerek normal izleme mesafesinde resimde geçiş renklerinin bulunduğu izlemini vermek mümkündür.

2.2. ÖZELLEŞMİŞ GIF PALETLERİ SİSTEM PALETİ RENKLERİ

Normalde tam renkli bir imaj GIF dosyası formatına çevrildiğinde, grafik programı, imaja en çok uyan 256 rengi geçer. Böylece en uygun GIF dosyası oluşturulacaktır. Ancak bu durumda bazı dezavantajlar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle iki ya da daha fazla özelleşmiş renkli GIFler ekranda gösterebilmek istendiğinde sadece 256 rengi aynı anda kullanabilen bilgisayar ekranlarında problemler çıkmaktadır. Kullanıcıların monütörlerinde bir görüntüde 256 renk görülüyorsa GIF formatındaki resimler bozulmuş olarak görülecektir.

Internet Explorer ve Netscape Navigator gibi bir çok Web tarayıcısı birden fazla resmin görüntülenmesindeki sorunu Macintosh ve Windows işletim sistemlerindeki sistem paleti renklerini kullanarak çözmüşlerdir. 256 renkli ekranda çalışırken tarayıcı, Web sayfasındaki grafik renginin sınırlarını standart sistem paletine uydurmaya çalışır.

Ancak Macintosh ve Windows için sistem paletleri aynı değildir. 8-bitlik görüntü ile çalışan Web renk paletine en uygun biçimde göstermek yerine sadece resmin orijinal rengine en yakın renge denk olanları sistem paletinden seçerek kullanırlar. Bu sebeple genelde orijinal renkler kaybolur ve resimler üzerinde pürüzler ortaya çıkar.

Debabilizer 1.6 gibi gelişmiş bir resim editör programı kullanılarak görüntüler Macintosh veya Windows sistem paletlerine uygun hale getirilebilir. Bu durumda çözünürlük azalabilir ancak bütün görüntülerin 256 renk görüntüleri yeterli kalitede olacaktır. RGB sistem paletleri aynı özellikleri taşıdıkları için bu görüntü birçok bilgisayar sisteminde güzel bir görüntü verecektir.

Genelde GIF grafiklerinin standart renk arama tabloları kullanılarak ya da JPEG formatında hazırlamak daha uygundur. Bu şekilde görüntüler genelde 8-bitlik derinliğinin 8-bitten fazla olması durumunda ise görüntüler orjinal renkleriyle görülecektir. Tıbbi görüntülerde, mühendislikte, sanat ve tarihle ilgili önemli görüntülerde kalite önelidir. Bu durumlarda özelleşmiş renk arama tabloları kullanarak hazırlanmış GIF dosyaları ya da JPEG biçemi kullanılmalıdır ve bazı kullanıcıların resimleri bulanık görmesi ihtimali göze alınmalıdır. Kullanıcıları uyarmak için, görüntülerin 16 bitlik ya da 24 bitlik gerçek renk görüntüsü olan ekranlara göre hazırlandığı, resimlerin yanına eklenebilir. Örneğin, birçok tıbbi tanılarda (röntgen, tomografi, vb) siyah beyaz resimler kullanılır. Resimler 256 gri renk özelleşmiş palet ile GIF dosyasına çevrildiklerinde 16 bitlik ya da 24 bitlik renk görüntüsü gri rengi dağıtmadan görüntülenmektedir.

Orijinal grafik dosyalarının ve fotoğrafların sıkıştırmadan önce tam renkleri ile bir kopyasının saklamak her zaman yararlıdır. Fotoğraflar ve benzeri resimler için JPEG dosyaları kullanmak daha uygundur. JPEG formatı, dosyaların etkin bir şekilde sıkıştırılmasına ve çok daha hızlı olarak yüklenerek ekranda görüntülenmesine imkan sağlar. Ancak JPEG görüntüler tam renkli görüntüler olduklarından, standart 256 renkli SVGA ya da eski Macintosh monitörlerde izlendiklerinde, bazı bozulmalar görülecektir. Netscape tarayıcısı JPEG görüntüleri 8-bit monitörlerde görüntüler ancak sadece 16-bit ya da 24-bit görüntülerde JPEG görüntüler sorunsuz olarak izlenir.

1.5.Rengin Öğeleri

Daha önce de belirttiğim gibi, ışık olmadan renk de olmaz. Tabii ki, bu yaşamın tümü için de söylenebilir. Bitkiler ve hayvanlar (insanlar da dahil olmak üzere) varlığını devam ettirmek için ışığa ihtiyaç duyarlar.

Işığın şart olmasına karşın, renk öyle değildir. Renkleri algılayamayan veya renk körlüğü olarak bilinen yaygın bir durumda renkleri yanlış algılayan birçok insan vardır. Ancak, normal renk algısına sahip kişiler için, renk duygusal ve sanatsal hayatımızın önemli bir yönüdür. Aslında, pek çoğumuz neden elbise dolabımızdaki giysilerin çoğunun i;.t_ renkte olduğunu bilmeyiz; ancak belirli renkleri tercih etmeye devam ederiz.

Sanatçılar ve tasarımcılar, renk öğelerini bir iletişim metodu olarak anlamak ve kullanmak için eğitim almıştır. Ancak Web tasarımcıları, genellikle tasarım geçmişine sahip değildir ve renklerin tam olarak ne yapabileceğini anlamaz; yani, gücünü nasıl kullanacağını ve renkleri maksimum iletişim potansiyeline sahip siteler yaratmak için nasıl kullanacağını bilmez.

Bu kısımda, sağlam bir tasarım temeline sahip olmayan kişilerin tasarımı etkileyen çeşitli renk öğelerine bakmasını sağlayacağız; bunların arasında renk tipleri, özellikleri, ilişkileri ve özel efektler var. Sanatsal altyapısı olanlar açısından, bu öğeleri gözden geçirmek, onları Web perspektifiyle ele almak yararlı olacak.

1.6.Renk Kategorileri

Renk, renklerin karışım biçimiyle tanımlanır. Bu karışım, çıkarmalı doğal dünyayı, eklemeli sayısal dünyayla karşılaştırdığımızda farklıdır, ancak sonuçlar rengi algılamamız açısından aynıdır. Renk kategorileri şu şekilde tanımlanır

• Temel (primary): Tüm renkler, bu üç rengin karıştırılmasının sonucudur Kırmızı,
san ve mavi. Bu renklere temel renkler denmesinin nedeni, teknik açıdan var olan
ilk renkler olmalarıdır. Onlar olmasaydı, diğer renkler de mümkün olmazdı.

• İkincil (secondaries): İkinci adım, temel renk çiftlerinin karışımlarını karıştırmaktadır.Kırmızı ve sarıyı karıştırdığımda, turuncuyu elde ederim. Mavi ve sarı yeşili yaratır ve kırmızı ile mavi karıştırılarak mor elde edilir. Turuncu, yeşil ve mor, renk çemberinde bulunan ikincil renklerdir.

• Ara renkler (intermediates): İki temel renk birlikte karıştırıldığında, ortaya çıkan sonuca
ara renk adı verilir. Bu renkler, birincil ve ikincil renkler arasındaki değişen renklerdir.

Bu kategorilerin yanı sıra, beyaz veya siyahı ekleyerek yeni kategoriler elde edebilirsiniz. Belirli bir renge beyaz eklediğinizde, bir renk tonu (tim) elde edersiniz. Bir renge siyahın eklenmesi o rengi koyulaştırır. Buna da gölge (shade) adı verilir.

Not:

Mavi ve mor gibi renk çemberi üzerinde yan yana duran renkler, farklı bir ilişkiye sahiptir ve benzer (similar) olarak kabul edilir. Turuncu ve mavi gibi karşı karşıya duran renkler, tamamlayıcı (complementary) renklerdir. Çember üzerinde diğerine ulaşmak için üç renk atlanan kırmızı ve yeşil, kontrast (contrasting) renklerdir.

1.7. Rengin Özellikleri

Geçtiğimiz yıllar moda dünyasında son derece hareketli geçti. Pek çok doku, sol ve renk için pek çok isim vardı: Bordeaux. Banana. Spice. Bu renkler spektrumda nerede yer alır? Her ikisi de maviyse, kobalt ve tavus kuşu mavisi arasındaki fark nedir?

Bu doğa farklılığı, rengin üstlükleri tanımlanarak ortaya çıkar. Renk özellikleri, rengin tipi ve miktarının yanı sıra, o renkte hangi miktarda ışığın kullanıldığı ile de belirlenir

• Renk Özü: Bu terim bir rengi başka bir renkten ayırmak için kullanılır. Örneğin, kırmızı yeşilden, mor da kahverengiden farklıdır. Bir rengin birincil, ikincil, ara
veya üçüncü derecede olması, renk özü açısından önemli değildir; geçerli rengin
farklı olması önemlidir.

· Değer (Valuc): Çikolata kahvesi sarımsı kahverenginden daha koyudur ve gök mavisi deniz mavisinden daha açıkür. Bir rengin değeri, o renkteki ışık veya karanlık
miktarı ile tanımlanır.

• Doygunluk (Saturation): Yoğunluk (intensity) olarak da isimlendirilen doygunluğu,
bir rengin parlaklığı olarak düşünebilirsiniz. Tavus kuşu mavisi son derece parlaktır,
deniz mavisi ise daha donuktur. Benzer şekilde, 1960'lara ait ıhlamur yeşili, bir or
man yeşilinden çok daha yoğundur.

• Sıcaklık (Warmth): Sandan kırmızıya giden aralıktaki renk özleri sıcak olarak kabul
edilir. Bunlar bir sıcaklık duygusu yaratır.

• Soğukluk (Coolness): Soğuk renkler, yeşilden maviye uzanan renklerdir. Buz mavi
sinin veya koyu yeşil bir ormanın yarattığı duyguyu düşünün.

Bu tanımlara baktığınızda, belirli bir renk özünün , bir değer ve doygunluk içerebileceğini göreceksiniz. Potansiyel olarak bu özelliklerin içinde yer alan tüm değişimleri düşündüğünüzde, rengin gözün gördüğünden çok daha fazla bir şey olduğunu anlamaya başlayacaksınız.

Tabii ki, bu listede siyah ve beyazın bulunmadığını fark etmiş olabilirsiniz. Siyah, ışığın yokluğu olarak tanımlanabilir, beyazın da ışık olduğu söylenebilir. Siyah ve beyaz hakkında düşünmenin daha teknik bir yolu, renk özü ve doygunluk değerlerine bakmaktır. Bunlar ne mi? Siyah ve beyaz bu değerlere sahip değildir.

1.8 Renklerin İlişkileri

Renkler duygusaldır ve birbirleriyle duygusal ilişkileri vardır. Uyumlu bir ilişkide uyum hakimdir. Uyumsuz bir ilişkide ise, çatışmalar ortaya çıkar. Tasarımda, ilişkiler çok ö-nemlidir, çünkü koşullara bağlı olarak uyumlu renklerin yanı sıra, uyumsuz renkler de son derece etkili olabilir.

Huzurlu bir ortamı aktarmaya çalışırken, uyumlu renkleri kullanırım. Buna dair bir örnek, yumuşak, hafif pastel renkler içeren bir palet yaratmak olabilir. Sonuç son derece sakin ve kadınsı olur.

Ancak, insanları uyandırmak ve biraz canlandırmak isterseniz, uyumsuz ilişkileri deneyebilirsiniz. Parlak san, kırmızı ve siyah uyumsuzdur, ancak bunların görsel etkisi çok derindir. Hedef kidenize ve iletişim meselelerine bağlı olarak, uyumsuz bir ilişki uyumlu bir ilişkiye göre daha iyi bir seçenek olabilir.

1.9. Özel Renk Efektleri

Işık ve renklerle etkileşim tarzı özel renk efektlerini yaratır. Bir tasarımcı olarak, bu efektleri kullanarak tasarımlarınızı iyileştirebilirsiniz.

Renk efektleri şunlardır:

• Parıltı (Luster): Bu, saten veya ipek gibi kumaşların parlaklık kalitesini belirtmekte
kullanılan terimdir. Işığın kumaşın arka plan rengindeki siyah alanlarla kontrast oluşturan bazı kısımlar tarafından soğurulmasının sonucudur.

• Yanardönerlik (Iridescence): Deniz kabuklarının içi, inciler ve opaller yanar dönerdir. Işık alanlarının siyahla kontrast yaratması yerine, arka plan rengi genellikle bir gri tonudur.

• Parlaklık (Luminosiry): Önceki iki efekte benzemesine karşın, buradaki fark kontrast miktarındadır. Açık alanlar ve arka plan alanları arasında zarif bir kontrast varken, parlaklık yaratılır.

• Şeffaflık fTransparency): Renkli bir cam parçasını düşünün. Işık içinden geçerek,
temiz veya şeffaf bir efekt yaratır.

Bu efektlerin tümünü, doğada olanları taklit ederek yaratabilirsiniz.

Bu efektlerin neye benzediğini göstermek için, Photoshop'u açarak çalışmaya başladım. İsterseniz, benzer işlevlere sahip herhangi bir resim editörünü kullanarak, özel renk efektlerinin örneklerinin yaratılmasındaki adımlan benimle birlikte izleyebilirsiniz.

Renk efektlerini yaratmak için, şu adımlan izleyin:

1. Photoshop'ta, File>IMew'i seçin.

2. 200x200 piksel boyudannda bir çalışma alanı yaratın. Arka planın Transparent'a
(şeffaf) ve modun RGB'ye ayarlanmış olduğundan emin olun. DPI, 72 olmalı.

3. Araç çubuğunda, renk kutusuna tıklayın ve gri bir renkle doldurun.

4. Şimdi Edit>Fîll'i seçin.

5. Çalışma alanınızı siyahla doldurun.

6. Menüden Layer>Add New Layer'ı seçin.

7. Araç çubuğundan Airbrush aracını seçin.

8. Fırça (Brush) paletinden yumuşak bir fırça seçin

9. Şimdi ikinci katmanınıza bir şekil çizin. Bazı alanların gri olmasını ve bazı alanların da ilk katmanın siyahını göstermesini sağlayın.

Sonuç bir parıltı efektidir. Dosyanızı parilti.psd adıyla (Photoshop formaünda) kaydederek daha ileride kullanabilir ve inceleyebilirsiniz.

Yanardöner bir örüntü yaratmak için şu adımlan izleyin:

1. Photoshop'ta parilti.psd'yi açın.

2. Arka plan katmanını beyazla doldurun.

3. Sonucu yanardoner.psd adıyla kaydedin ve Şekil 1.3’le karşılaştırın.
Parlaklık daha zarif bir yaklaşım olduğundan, yanardoner.psd dosyasındaki formun kenarlarını daha açık bir griyle boyadım ve arka plan rengini parilti.psd örneğindeki griyle
değiştirdim. Şekil 1.4'te sonucu görüyorsunuz.

Şeffaf efektler su şekilde yaratılabilir:

1. Photoshop'ta, 200x200 piksel boyutlarında yeni bir çalışma alanı yaratın.

2. Renk paletinden herhangi bir rengi seçin (ben maviyi seçtim).

3. Çalışma alanında Marquee aracını kullanarak küçük bir kare yaratın.

4. Bu kareyi kırmızıyla doldurun.

5. Layers paletinde Opaciry değerini 50%'ye ayarlayın.

6. Renginiz arak şeffaftır

Bu dosyayı seffaf.psd adıyla kaydedebilirsiniz. Ben devam ederek başka şeffaf renk alanları da ekledim. Sonucu Şekil 1.5’de görebilirsiniz.

3. Renklerin Anlamı

Bilenler için Wimfm görünüşü akıldan silinmez. Parlak ve uyumsuz renkleri kullanan dergi ve HotWined'Web sitesi (http://www.hotwired.com/) enerji yayıyor.

Annem siyah giymemden nefret eder. Cildimin parıltısız ve sarımsı göründüğünü söyler. Haklı, ancak ben yine de siyah giyinmeyi seviyorum. Neden mi? Beni sakinleştiriyor. Vücudumu hissetmemi etkisiz hale getiriyor ve beni sakinleştiriyor. Tüm gece açık kalan lokantaların ne kadar aydınlık olduğuna hiç dikkat ettiniz mi? Bunun insanların uyanık kalmasına yardım ettiği düşünülüyor.

Renklerin anlamıyla ilgili daha bir yığın örnek bulabilirsiniz. Belirli meslekler, yaşlar ve cinsiyetlerle ilişkilendirilmiş renkler bile var: Doktor ve hemşireler için beyaz ve yeşil; daha yaşlı insanlar için daha koyu veya nötr renkler, kızlar için pembe ve oğlanlar için mavi. Bunların hiçbiri rastgele değil. Aslında bunlar son derece kesin. Rengin insan psikolojisi üzerinde büyük bir etkisi vardır. Sayısız araştırma bunun doğru olduğunu göstermektedir. Ancak, ilginç olan şey, bu etkiyi rengin tek başına yaratmamasıdır. Kültürün de rengi nasıl algıladığımız üzerinde derin bir etkisi vardır. Eskiden, bazı Ban ülkelerinde siyahlar içinde evlenmek gibi bir moda vardı: Gelin, nedimeler ve erkekler resmi nikah giysilerinde siyah rengi kullanıyordu. Batılılar siyahı ölüm ve matemle ilişkilendirdiğin-den, bu pek çok kişiyi sinirlendirdi.

Ancak bazı kültürlerde, bizim normalde saflık ve gelinlerle ilişkilendirdiğimiz renk (beyaz), ölümün rengidir. Örneğin Doğu Hindistan'da beyaz, kefen ve yas giysilerinin rengidir.

Bir Web tasarımcısı olarak global bir ortamda çalışan sizler için, renklerin ne ifade ettiğini bilmek önemlidir. Bir bölümde tüm renklerin kültürel açıdan ne ifade ettiğini anlatmam mümkün değil, ancak renklerin bazılarının genel anlamlarını verebilirim. Farklı bir kültürden gelen bir müşteriyle çalışırken, ona kültürlerinde renklerin ne anlama geldiği hakkında sorular sormanızı tavsiye ederim. Bu, rahatsız ve zaman alıcı durumlardan kaçınmanızı sağlayabilir.

İşte Bata dünyasında renklerin anlamı hakkında biraz bilgi. Ancak bunların genellemeler olduğunu, başka yorumların da bulunduğunu unutmayın.

Renk	Anlamı
Siyah	Ölüm, karanlık, zarafet, gelişmişlik
Beyaz	Saflık, temizlik, incelik
Kırmızı	Tutku, yoğun enerji, öfke
Yeşil	iyileşme, doğa, dünya
Mavi	Dinginlik, güç, denge
Sarı	Mutluluk, canlılık, gençlik
Mor	Krallık, zenginlik, debdebe

Artık, renk tiplerini, anlamlarını öğrendiğinize ve renk teorisinin temellerini anladığınıza göre, bu fikirleri Web'e uygulamanın zamanı geldi.

4. Web'in Renk Teknolojisi

Bilgisayar ekranında renk yönetimi metotlarını öğrendiniz. Web-tabanlı renklerin başlangıç noktası olarak vurguladığım, RGB veya Red-Green-Blue renk yönetimi sistemiydi. Web'de renklerle verimli bir şekilde çalışabilmek için, RGB'yi bir adım daha ileri götürerek HTML'in anlayabileceği bir değer sistemine dönüştürmeniz gerekir. Bu sistem, onaltılı (hexadecimal) sistem olarak bilinir.

Onaltılı sistem (kısaca hex de denir), 16 tabanlı sayı sistemidir. 16 tabanı bir alfanümerik sistemdir, sayı ve rakam kombinasyonlarından oluşur. Web tarayıcısı bu değerleri renk olarak yorumlar. Onaltıh sistemde 0-9 arasındaki rakamlar ve A-F arasındaki harfler kullanılır. HTML'in anlayabilmesi için, tüm onaltılı değerlerin toplam altı karakter içermesi gerekir. Ala haneli serinin ilk çifti renkteki kırmızı miktarını; ikinci çift yeşil miktarını; üçüncü çift de mavi miktarını belirtir.

Bir diğer yaklaşım, bu kavramı tersine çevirerek koyu renklerin üzerine açık renkleri yerleştirmektir. Bu, karşıt tip (reverse type) olarak bilinir ve kontrast yeterince iyiyse, son derece etkili olabilir. Kötü yanı ne mi? İçeriğinizin arka plan üzerinde okunakh olduğundan emin olmalısınız, insanlar sunduğunuz bilgilere ulaşabilmelidir.

6. Sorun Giderme

6.1 Güvenli Olmayan Renklerin Kullanılması

Profesyonel bir logoda bulunan renkleri kullanmak istiyorum, ancak RGB ve onaltılı (Hex) değerlerine baktığımda, bu renklerin Web için güvenli renkler olmadığını gördüm. Yine de bu renkleri kullanabilir miyim?

Güvenli olmayan renklerin kullanılması risklidir ve ben bunu tavsiye etmiyorum. Ancak, güvenli olmayan renklerin kullanılabileceği durumlar da vardır. İşte bazı temel kurallar

• Ziyaretçilerinizi tanıyın. Onlarla tanışın demek istiyorum! Ziyaretçilerinizi tanıyabile
ceğiniz durumlardan birine örnek olarak kurumsal intranet'i gösterebilirim.

• Ziyaretçileriniz hakkında daha az eminseniz, ancak yine de güvenli olmayan renklen
kullanmak istiyorsanız, bu renkleri düşük çözünürlüklerde dithering için test edin.

Renkleri test etmek için, sayfanızı izlerken monitörünüzü 256 renge düşürün. Renk ilk başta ayarladığınızdan farklı görünüyorsa, güvenli bir renge dönmek iyi bir fikir olabilir. Sayfalarınızı ayrıca farklı tarayıcılar, platformlar ve bilgisayar sistemlerinde de yoğun bir şekilde test etmelisiniz.

6.2. Güvenli Paletle Çalışmak

Güvenli paletle verimli bir şekilde çalışabilmek için gereken tüm bilgileri bu bölümde öğrendiniz. Renklerle ilgili bilgilerinizi kullanarak, sitenizin havası, özel efektler ve duygusal ifadesi üzerinde düşünmeye başlayabilirsiniz.

Şimdi kişisel enerjimi dışa vuran sıcak ve dostane bir site yaratmak istediğimi varsayalım. Canlı ve sıcak renkler seçerek işe başlayacağım: Turuncu, kırmızı ve san. Bundan sonra uygun bk renk tonlan kombinasyonu bulacağım: Sitemin ahenksiz değil, uyumlu olmasını istiyorum. Renklerin uyumu enerji aktarırken hoş ve kişisel bir varlığı ifade ederek rahatlık sunar.

Bundan sonra RGB ve onatalı renk değeri bilgilerimi dikkate alıyorum. Renklerimi güvenli paletten seçmem gerektiğini bilerek, seçeneklerimi belirli bk renk grubu halinde daraltıyorum.

Bu noktada sevdiğim şey, kişisel palet adını verdiğim şeyi yaratmak. Bu, güvenli paletten seçtiğim beş ila yedi kadar renkten ibaret Bu örnekte, Photoshop'ta bir kişisel paleti yaratacağım.

1. File>New'i seçerek yeni bir dosya yaratın.

2. Yedi renk belirleyerek dosyayı 50 piksel genişliğinde ve 350 piksel yüksekliğinde yaratan. Bu, dikey doğrultu boyunca yedi tane 50x50 piksellik alan yaratır.

3. Güvenli (safe) bir renk paletinden ilk iki rengi seçin. Photoshop'un doğal bir gü
venli paletinin olmasına karşın, ben nhue.gif isimli bir dosyayı açmayı tercih edi
yorum (Bkz. Şekil 1.9). Lynda Weinman tarafından yaratılmış bu dosya sade
ce renkleri sunmakla kalmaz, ayrıca o renklerin RGB ve onaltılı eşdeğerlerini de
sağlar, nhue.gif dosyasını http://www./ynda.com/tıexh.fıtm/zd{esinde bulabilirsiniz.

4. Marguee aracını kullanarak, çalışma alanının üst tarafındaki ilk 50x50 piksellik
alanı seçin. Bu alanı ilk renkle doldurun.

5. Geri kalan alanları güvenli paletten seçtiğiniz renklerle doldurarak devam edin.
Genellikle altıncı ve yedinci alanları sırasıyla siyah ve beyaz için kullanırım.

6. Sonra Type aracına geçerek RGB ve Hex renk değerlerini yazın Layer>Flatten Image'i seçip dosyayı düzleştirerek tüm katmanları bir tek kat
man halinde bir araya getirin ve bir GIF dosyası halinde kaydedin.

Böylece siteniz üzerinde çalışırken kullanabileceğiniz özel bir palete sahip oldunuz. Siteniz için resim yaratırken bu dosyayı açık bırakarak renklerin sayısal değerlerine bakabilir ve aynı.

KAYNAKÇA

MOLLY E. HOLLCHLOG, HTML-4 Çeviren: Ali HALAÇ

Sistem Yayıncılık Ekim 2000

ERYILMAZ, Selami Web Tasarımı Ders Notları

CASTRO, Elizabeth, HTML-4 Çeviren Ferdi USTA

Editör: Dr. Cahit AKIN

STANEK, William Robert Çeviren: YURT, Banu, ÖTKÜNÇ, Büke

HTML, JAVA, CGI, VRML, SGML, UNLEASHED