ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΖΑΝ
ΚΡΙΣΤΟΦ" του Ρομαίν
Ρολλάν
-Γιατί δεν την παντρέυεστε, είπε ο
Κριστόφ, αν την αγαπάτε και σας
αγαπάει;
Ο Αντρέας εξέφρασε την λύπη του που
η Σελίν ήταν κληρικόφρων. Ο Κριστόφ
ρώτησε τη σημαίνει αυτό. Ο άλλος
αποκρίθηκε, πως σήμαινε να ασκείς
τα θρησκευτικά σου καθήκοντα και ν΄
αφωσιώνεσαι σ΄ ένα θεό και στους
βόνζους του.
-Και τί σας πειράζει εσάς αυτό;
-Με νοίαζει γιατί δε θέλω, γιατί δε
θέλω η γυναίκα μου ν΄ ανήκει σ΄
άλλον εκτός από μένα.
-Πως! Ζηλεύετε και τις ιδέες ακόμα
της γυναίκας σας; Τότε είστε ποιο
εγωιστής από τον ταγματάρχη!
-Βέβαια, εσάς δε σας νοιάζει! Θα
παίρνατε μια γυναίκα που δεν θ΄
αγαπούσε τη μουσική;
-Μου έχει τύχει κι όλας.
-Μπορεί να ζήσει κανείς με κάποιον,
που δεν έχει τις ίδιες αντιλήψεις;
-Μα αφήστε λοιπόν ήσυχη τη σκέψη σας!
Α! φτωχέ μου φίλε, όλες οι ιδέες δεν
υπολογίζονται διόλου όταν αγαπάει
κανείς. Τί με νοιάζει αν η γυναίκα
που αγαπάω, αγαπάει και αυτή, όπως
εγώ, τη μουσική; Για μένα αυτή είναι
η μουσική! Όταν έχει κανείς την τύχη,
όπως εσείς, να βρει μια κοπέλλα που
την αγαπάει και να τον αγαπάει, ας
πιστεύει ό,τι θέλει κι ας πιστεύετε
ό,τι θέλετε! Και στο κάτω-κάτω, όλες
οι ιδέες αξίζουν το ίδιο· μονάχα
μια αλήθεια υπάρχει στον κόσμο:
ν΄αγαπιόμαστε.
-Μιλάτε σαν ποιητής. Δεν βλέπετε
τη ζωή. Ξέρω πολλά αντρόγυνα που
υποφέρουν απ΄αυτές τις διαφορές
αντιλήψεων.
-Πάει να πει, πως δεν αγαπιόντουσαν
αρκετά. Πρέπει να ξέρει κανείς τι
θέλει.
-Δεν είναι αρκετή η θέληση. Κι αν
ακόμα θα τόθελα να παντρευτώ τη
Δίδα Σαμπράν, ακόμα και τότε δε θα
το μπορούσα.
-Πολύ θάθελα να μάθω το γιατί.
Ο Αντρέας απαρίθμησε τους δισταγμούς του: η θέση του στην κοινωνία δεν είχε σταθεροποιηθεί ακόμα· η υγεία του δεν ήταν τόσο καλή. Αναρρωτιόταν αν είχε το δικαίωμα να παντρευτεί. Μεγάλη ευθύνη... Δε θα κινδύνευε άραγε να κάνει δυστυχισμένη αυτήν που αγαπούσε και να δυστυχήσει ο ίδιος,- δίχως να αναφέρει και τα παιδιά που θα γεννιόνταν;... Καλύτερα να περιμένει, ή να πάψει να το σκέφτεται.
Ο Κριστόφ ανασήκωσε τους ώμους:
-Ώραιος τρόπος να αγαπάει κανείς! Αν
εκείνη αγαπάει, θα νιώσει ευτυχία
με το ν΄αφοσιωθεί. Κι όσο για τα
παιδιά, εσείς οι Γάλλοι είστε
κωμικοί. Δε θα θέλατε ν΄αποχτήσετε
παιδιά, παρά μονάχα αν είσαστε
βέβαιοι, πως θα μπορούσατε να τα
κάνετε παχουλούς
μικροεισοδηματίες, που δεν
πρόκειται να υποφέρουν για τίποτα...
Τι διάβολο, αυτό δεν είναι δική σας
δουλειά· εσείς δεν έχετε, παρά να
τους δώσετε τη ζωή, την αγάπη για τη
ζωή και το θάρρος να την
υπερασπίζονται. Τα υπόλοιπα... ας
ζήσουν, ας πεθάνουν... αυτή είναι η
μοίρα όλων μας. Είναι καλύτερο
λοιπόν να παραιτηθείς από τη ζωή
για να μη δοκιμάσεις την τύχη σου
στη ζωή;
