Kanoroute GR3 Start De Salamander Wehe den Hoorn (lengte 18 km)
We starten deze route in zuidoostelijke richting en varen de afslag naar Eenrum voorbij , vervolgens komen we bij een driesprong en gaan hier linksaf naar Mensingeweer/Winsum
Niet de 16e eeuwse kerk, maar het Mensingeweersterloopdiep bepaalt de structuur van dit dorp. Dit diep, dat vóór 1634 is gegraven als onderdeel van de eerdergenoemde trekvaartroute, kent een rijke vegetatie langs de oevers. Het achtervoegsel 'weer' in Mensingeweer duidt op de waterkering tegen de vroegere Hunze. Hoog boven het dorp uit torent de in 1855 gebouwde pelmolen 'Hollands Welvaart'. We varen onder een hoog houten bruggetje door, dat in Groningen 'hoogholtje' wordt genoemd.
We volgen het Mensingeweersterloopdiep tot we na 3 kilometer bij het Winsumerdiep komen. Hier slaan we rechtsaf. Wie Winsum wil bezoeken gaat linksaf.
We volgen het Winsumerdiep tot aan het Reitdiep.
Schaphalsterzijl
Dit gedeelte van het Winsumerdiep werd in de 15e eeuw gegraven als afwateringskanaal naar de Schaphalsterzijl. Aan de rechterkant ligt de Batenborg, genoemd naar de 17e eeuwse eigenaresse Bate. Zij heette 'de Sighers', haar man gewoon 'Sighers'en zoon Wolter ging als 'van Sigers' door het leven. De laatste meende van moederskant recht te hebben op de jonkerstitel en noemde zich 'hoveling te Baflo, Ranum, Maarhuizen, Mensingeweer en Eenrum'. De oorspronkelijke grachten en singels van de Batenborg zijn nog grotendeels aanwezig. De eerste uitwateringssluis werd hier in 1459 aangelegd bij een kronkel in het Reitdiep die de schapehals werd genoemd oorspronkelijk was de zijl van hout. In 1734 werd deze vervangen door een stenen exemplaar Het sluiswachtershuis bij de zijl dateert in de huidige vorm uit de 19e eeuw. Er zijn vergevorderde plannen om deze sluis te vervangen door een modern gemaal .
Na het passeren van de Schaphalsterzijl gaan we rechtsaf wie wil pauzeren kan aanleggen bij de kanosteiger -
En nemen de eerste afslag na ong 400m rechts en komen in Schouwerzijl
(Slaan we linksaf dan kunnen we een bezoek brengen aan de Zijlsterhoeve in Aduarderzijl (zie kaart)
Aduarderzijl
In het begin van onze jaartelling bestond dit gebied uit opgeslibde kwelders, waarop sinds 600 voor Christus mensen woonden. Eerst woonden ze gewoon op de hoogste delen, de kwelderwallen. Later verhoogden ze hun woonplaatsen tot woonheuvels, de wierden. Kronkelend stroomde door dit gebied de Hunze - het huidige Reitdiep - die bij Pieterburen in de Waddenzee uitmondde.Door een inbraak van de zee kreeg de Hunze verbinding met de Lauwerszee. In de oude benedenloop vinden we nog het stroompje de Kromme Raken, waar we op onze route door varen. De Hunze werd door bedijkingen en later ook door bochtafsnijdingen gekanaliseerd tot Reitdiep. Sluizen als de Aduarderzijlen, E ,de Schouwerzijl en de Schaphalsterzijl werden aangelegd voor de afwatering van de achterliggende gebieden. We peddelen tijdens deze kanoroute langs deze zijlen en varen zowel over het Reitdiep als door het marengebied. In het water van het Reitdiep en de Kromme Raken groeien verschillende soorten fonteinkruid, zannichellia en
kroossoorten. Langs de oevers staan hier en daar riet, lisdodde, oeverzegge, lidsteng, harig wilgenroosje, waterbies, grote egelskop, watertorkruid, echte valeriaan, zeebies, gele lis, waterweeg bree, liesgras en mannagras. Waterhoen en kleine karekiet zijn er talrijk. In de bosjes langs de oevers horen we de bosrietzanger. De meest voorkomende broedvogels zijn de grote en kleine karekiet, kuifeend, meerkoet, fuut, rietzanger en rietgors. Het Reitdiep is zowel in de zomer als in de winter een belangrijke pleisterplaats voor verschillende eendesoorten. Regelmatige herfst- en wintergasten zijn de doderaars, brilduiker, grote zaagbek, nonnetje, smient en wintertaling. In steile, afgeslagen oevers van het Reitdiep kunnen broedkolonies van de oeverzwaluw gevestigd zijn.
Aduarderzijlen
Voor de ontwatering van de omgeving van Aduard lieten de monniken van het daargelegen Cisterciënzer klooster rond 1400 het Aduarderdiep graven. Aan het eind van het diep kwamen twee uitwateringssluizen of 'zijlen'. Omdat de Aduarderzijlen twee waterwegen naar de stad Groningen beheersten, werden ze in oorlogstijd zwaar bewaakt. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog gebeurde dit met een echte schans die in 1593 en ,1594 een paar keer - na bloedige strijd van eigenaar wisselde. Een belangrijke rol speelde de schans in 1672, toen de Münsterse 'Bommen Berend' vergeefs probeerde de schans te veroveren en op 28 augustus het Gronings ontzet volgde. De huidige sluizen dateren van 1706 en 1867. Het complex werd in 1993 volledig gerestaureerd. We varen door de 'zijlen' en slaan linksaf het Reitdiep op. Na circa 2 kilometer zien we links een steiger. We nemen de tweede afslag rechts en varen de Kromme Raken op naar Schouwerzijl. Direct na de afslag is aan de linkeroever een'kanosteiger.
Wie een kijkje wil nemen op de uitkijktoren kan hier aanmeren.
)Schouwerzijl
Tot circa 800 na Christus stroomde de Hunze hier naar het noorden. Nadat de rivier haar loop had verlegd naar het westen, bleef in de brede bedding nog slechts een kleine geul over, de Kromme Raken. Het noordelijk gelegen gebied
Warfhuizen
De beide wierden van Warfhuizen horen bij de wierdereeks op de linkeroever van de oude Hunze. Het Warfhuisterloopdiep - waar langs we valeriaan, paarse morgenster en moerasspirea kunnen zien - stroomt tussen de beide wierden door. Het is een onderdeel van de oude trekvaartroute tussen Winsum en Ulrum. Deze verbinding zorgde voor de nodige bedrijvigheid, zoals aan de voormalige vlasfabriek op de linkeroever nog is te zien.
Na circa 2 kilometer varen we onder de brug van de autoweg door.
Vlak voor de brug zien we in de scherpe bocht naar rechts de overblijfselen van een oude boomgaard met hoogstamappels en -peren. Nadat het bedrijf werd stilgelegd is dit een belangrijk gebied geworden voor verschillende soorten zangvogels, zoals het winterkoninkje en de wielewaal. Ook is het een belangrijk rust en jachtgebied voor buizerd en torenvalk en een schuilgebied voor reeën, patrijs en fazant.
We slaan vervolgens direct linksaf en varen door terug naar Wehe den Hoorn
