Üreme Organları
Hazırlayan:
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, Yardımcı Üreme Teknikleri Merkezi
KADIN ÜREME
ORGANLARI
HAZNE (VAJİNA):
Dış üreme organları ile rahim arasında uzanan bir kanaldır.
Görevleri: Cinsel birleşme bu kanalda gerçekleşir.
· Adet kanaması bu kana yolu ile dışarı atılır,
· Bu kanal aynı zamanda doğum yoludur.
RAHİM (UTERUS)
Büyüklük ve şekil olarak armuda benzeyen bir organdır.
İdrar torbasının arkasında barsağın son kısmının (rektum) önünde yerleşmiştir.
İç kısmı endometriyum olarak adlandırılan bir tabaka ile döşenmiştir. Her
adet döneminde yeniden hazırlanır ve adet kanaması ile dışarı atılır. Embryo
rahim içinde bu tabakada gelişir ve bu tabaka gebeliğe yataklık yapar.
Görevleri:
· 38-40 hafta boyunca bebeğin büyümesi ve gelişmesini
sağlayan bir organdır.
· Doğum eylemi sırasında kasılarak bebeğin ve eşinin
(Plasenta) doğmasını sağlar.
· Her adet döneminde gelişen endometriyum tabakası dökülerek
adet kanamasının olmasını sağlar.
RAHİM KANALLARI (FALLOP TÜP'LERİ):
Rahmin her iki üst yanından yumurtalıklara doğru uzanan
çok ince tüplerdir.
Görevleri:
· Yumurtalıklardan atılan yumurta hücresini alarak rahime
doğru naklini sağlar.
· Tüp içinde seyahat eden yumurta hücresi eğer bir erkek
tohum hücresi ile karşılaşırsa döllenme gerçekleşir, yani sperm ile yumurtanın
karşılaşmasını sağlar, döllenme burada gerçekleşir.
YUMURTALIKLAR (OVEKLEK):
Tüplerin karın boşluğuna açılan uçlarının
bittiği bölgede, karın arka yan duvarına bağlı olarak yer alırlar. Rahim
kanalları yumurtanın atılacağı zaman, yumurtalıklar üzerine huni gibi kapanırlar.
Şekil olarak bademe benzerler.
Görevleri:
· Her ay olgun bir yumurta hücresi üretirler.
· Hormon salgılarlar. Bu hormonlar iki önemli kadınlık
hormonu olan östrojen ve progesterondur. Tüm hayat boyunca etkileri süren
hormonlar, üreme organlarının gelişmeleri için önemlidir. Östrojen ve progesteron
hormonları endometriyum tabakasını her ay yeni bir gebelik için hazırlarlar.
ÖSTKOJEN:
Adet kanamasından itibaren salgılanmaya başlar. Yumurtlama
zamanında en yüksek düzeye ulaşır.
· Rahmin, tüplerin, vajenin ve dış üreme organlarının
ergenlik döneminde gelişmesini sağlar.
· Tüplerin hareketini arttırarak yumurtaların rahime
taşınmasını sağlar.
· Rahmin iç tabakasının (endometriyum) kalınlaşmasını
ve olası bir gebeliğe karşı hazırlanmasını sağlar.
· Rahim kaslarının kasılmasını sağlar:
PROGESTERON:
Yumurtlama olduktan sonra daha fazla miktarda salgılanmaya
başlar.
· Gebelikte endometriyum tabakasının yıkılmasını önleyerek
gebeliğin devamını sağlar.
· Vücut ısısını yarım derece yükseltir.
· Rahim kaslarının gevşemesini sağlar.
· Yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron
hormonlarının kandaki miktarları, beyinde yer alan ve hipofiz adı verilen
bir salgı bezi tarafından kontrol edilir. Hipofizden salgılanan östrojen
ve progesteronu etkileyen hormonların kısaltılmış isimleri; FSH ve LH'
dır.
FSH (folikül uyarıcı hormon)
Her ay yumurtalıklardan, içinde yumurta hücresini de
barındıran bir folikülün, yumurtlama yapabilecek bir kapasiteye kadar gelişmesini
sağlar, Gelişen bu yumurta hücresi östrojen hormonu salgılar. Östrojenin
kanda yükselmesi FSH'nin düşmesine neden olur.
LH ( Luteinize edici hormon )
FSH ile birlikte yumurtlamayı sağlar. Yumurtlamadan hemen
önceki günde LH salgısı artar. Progesteronun kanda yükselmesi LH'nin düşmesine
neden olur.
ERKEK ÜREME ORGANLARI
1. İdrar torbası
2. Meni kesecikleri
3. Prostat
4. İdrar yolu
5. Sperm kanalları
6. Epididimis
7. Erkek yumurtalıkları (testisler)
ERKEK YUMURTALIKLARI (TESTİSLER):
Torbalarının içinde sağda ve solda yerleşmiş olarak bulunur.
Görevleri;
· Erkek tohum hücrelerini (sperm) üretmek.
· Erkeklik hormonu (testosteron) salgılamak.
TESTİS TORBALARI (SKROTUM):
Testisleri saran deri torbadır.
Görevleri:
· Testislerin 35,5-36 derece sıcaklıkta muhafaza edilmesini
sağlar, çünkü erkek yumurtalıkları spermi ancak bu sıcaklıkta üretir. Oysa
vücut sıcaklığı 37 derecedir, bu nedenle erkeklerde yumurtalıklar kadınlardan
farklı olarak torba içinde vücut dışına alınmıştır.
EPİDİDİMİS:
Testislerde üretilen tohum hücrelerinin, tohum kanallarına
ulaşmadan önce toplandıkları yerdir.
Görevleri:
· Erkek tohum hücrelerinin olgunlaşmak için kısa bir
süre beklemelerini sağlar
TOHUM KANALLARI (SPERM KANALLARI):
Erkek tohum hücrelerini testislerden çıktıktan sonra
meni keseciğine ulaşmak için geçtikleri kanaldır.
Görevleri:
· Erkek tohum hücrelerini taşımada aracı bir yoldur.
MENİ KESECİKLERİ ( VESİKA SEMİNALİB):
İdrar torbası ile rektum arasında bulunan kese şeklindeki
bir yapıdır.
Görevleri:
· Dışarıya atılmadan önce erkek tohum hücrelerini içinde
muhafaza eder.
· Boşalma anında atılan sıvının (meni) bir kısmını üretir.
· Salgıladığı sıvı ile erkek tohum hücrelerinin beslenmesi
ve hareketini sağlar.
PROSTTAT:
İdrar torbasının hemen altında yer alan ceviz büyüklüğünde
bir organdır.
Görevleri:
· Alkalen (asit olmayan) bir sıvı salgılayarak spermlerin
asidik ortam olan vajende yaşamalarını sağlar.
· Adale kasılmaları ile erkek tohum hücrelerinin hızla
dışarı atılmasını sağlar.
PENİS:
Erkekte dış üreme organıdır.
Görevleri:
· Cinsel birleşme sırasında spermlerin hazneye atılmasını
sağlar.
· İdrar yolu da penis aracılığı ile dışarı açılır.
YAZININ BAŞINA DÖN
|