De Jeneverbes is een groenblijvende, langzaam groeiende,
rechtopstaande struik met een zuilvormige
of afgevlakte groeivorm.
Soms echter heeft hij ook wel het uiterlijk van een kleinere boom
met meerdere stammen en een smalle piramidevormige kroon.
De takken maken een rechte hoek met de stam.
De bast is eerst glad en roodbruin,
maar wordt later een grijsbruin en in de lengte gegroefde schors
die in schubben en draden afschilferd.
De naalden staan in drie-tallige kransen rondom de twijgen.
Ze zijn 1 – 1,8 cm lang, stijf en stekend.
De bovenzijde is geulvormig verdiept met een brede, grijswitte streep.
De onderzijde is min of meer gekield.
Ze zijn grijsgroen van kleur en blijven
gedurende 3 – 4 jaar aan de plant.
De Jeneverbes is een tweehuizige plant die af en toe
ook als éénhuizig voorkomt.
Vanaf april verschijnen de bloemen in de oksels
van de éénjarige naalden.
De mannelijke bloemen zijn eivormig en staan alleen.
Ze zijn tot 5 mm lang en geel gekleurd.
De vrouwelijke bloemen zijn onopvallende
2 mm grote, groene kegeltjes.
Vanaf september verschijnen de ronde bessen die eerst groen zijn,
maar bij rijping (in het 2de of 3de jaar) blauwzwart kleuren.
Botanisch gezien zijn de vruchten schijnbessen omdat zij bestaan
uit drie vergroeide schubben van de vrouwelijke bloeiwijze.
De Jeneverbes groeit in lichte naaldbossen,
in heidevelden op stuifzanden en in de duinen.
Hij stelt weinig eisen aan de bodem,
maar houdt wel van een lichte standplaats.
Echter, de toekomst van de jeneverbes ziet er
na een glanzend verleden bijzonder somber uit.
Als er geen maatregelen worden genomen is er
over enkele tientallen jaren geen exemplaar meer in ons land te bespeuren.
De voornamelijk in Drenthe en op de Veluwe en delen
van Overijssel voorkomende bestanden zijn stokoud
en verjongen zich de laatste zestig jaar amper meer.
Hulp is dringend geboden.
De boom heeft grote moeite om zich voort te planten.
In eerste instantie omdat het jaren duurt voordat de bessen rijp zijn,
en daarna is het niet gewoon een kwestie van op de grond vallen en ontkiemen.
Daarvoor is rust nodig en een ontvankelijke bodem.
Aan dat laatste ontbreekt het al jaren.
En als er al plantjes ontkiemen worden ze weggevreten
of door andere vegetatie verdrukt.
Maar er is een soort beschermingsplan in werking gesteld die moet Home
dienen voor het behoud van de enige inheemse naaldboom van Nederland.
In Drenthe is het reddingsplan al enkele jaren aan de gang
en nu probeert men ook op de Veluwe de soort in stand te houden.
Terug naar:
Groene Planten
Bomen en struiken
Naaldbomen
