Nga bashkėpunėtorėt e ERENIKUT

BASHBISEDIM I z.JAKUP KRASNIQI  ISH ZËDHĖNËS I UĒK-sė  ME  MËRGATĖN SHQIPTARE  NĖ  ZVICĖRR

Ishte takimi i parė i  ish zedhėnesit tė UĒK-sė tani ministėr dhe udhehqės i PDK-sė, z.Jakup Krasniqi me mergatėn Shqiptare ketu nė Shtetin e Zvicrrės, se dialogim-bashkbisedimi filloi me tubimet informative tė organizuar nga  PDK-ja Dega nė Zvicėrr nė tri qytetet  Zvicrrane, nė Gjenevė, Cyrrih dhe Vetingen. Tubimet ishin  tė hapura pėr tė gjithė mergimtarėt pa dallim pėrkatėsie partijake-politike, dhe pjesėmarrja e qytetarve nga hapėsira shqiptare ishte shumė e kėnaqėshme. Sigurishtė  njoftimi se nė keto takime me bashkatdhetaret do tė prezentoi njė ishė personalitet i lart i UĒK-sė kishte shtuar interesimin prej njė kurreshtje tė njė pjesmarrje masive tė mergimtarve pamvarsishtė percaktimeve tė tyre ideo-politike.

Paraqitjet e z.Krasniqi e kishin shtuar vemendjen tekė bashkatdhetaret se qfar do tė na thoshte kjo figurė jo vetėm politike por edhe ushtarake, qė pėr shumė mergimtar ishte si enigmatik pėr gjatė fillimeve, vazhdimit dhe pėrfundimit tė luftės qlirimtare tė UĒK-sė. Pas shumė bashkbisedimeve qė z.Krasniqi e pati rastin tė i bėjnė me bashkatedhetar nga keto tri takime, u krijua pėrshtypja  se ky personalitet i Luftės qlirimtare nuk paraqiste vetėm figurėn e njė ushtaraku por ishte i kompletuar  si njė politikan realist me njė racionalitet nė fushėn diplomatike, dhe shumė i fuqishėm nė rrespektimin e tė dejtave nacionale pėr popullin e vetė, se fuqishėm konfirmoi  para mergimtarve qė Kosova pa dyshim njė ditė e pa vaonuar do tė bėhet Shtet  drejtė intergrimeve nė Evropėn e bashkuar.

Pa dyshim se bashkatdhetaret qė nga tubimi i parė nė Gjenevė, hezitonin tė i fillonin bashkbisedimet dialoguse me njė personalitet siq ishte z.Krasniqi nė shoqerim me z.Ramadan Avdiun ish udheheqes i lartė i Drejtorisė politike tė UĒK-sė, dhe tani kshilltar politik i Kryeministrit tė Kosovės z.Bajram Rexhepit, sepse e kishn tė veshtir ta lironin vetėn e tyre nga hipoteka e  njė tė kaluare se kinse personalitet e larta tė UĒK-sė jan tė ashpėr tė njė vije ekstreme nė skajshmeri  e tė tjera etiketime tė krijuara nga fushatat e bėra nga skenar mė tė ndryshėm jo vetėm vendor por edhe nderkombėtar me tė vetmin synim pėr ta  qvlersuar punėn dhe aktivitetin e tyre politiko-ushtarak nė ato pėriudha kur zhvilloheshin luftimet qlirimtare kundėr pushtuesit sebosllav, dhe nė perudhat e mėvoneshme nė rrafshin politiko-diplomatik. Por ja se autori i kėti shkrimi i pari e mori fjalėn duke ju drejtuar  bashkatdhetarėve, se i vedishėm qė ky tubim eshtė informativ, se pjesėmarrės janė edhe antar tė partive tjera apo ndoni i pa parti, se pėr dijunin e tė gjithve  partija demokratike e Kosovės kultivon kultur politike dhe eshtė transparente duke lejuar shumėsin e mendimeve tė lira, duke shprehur dhe mospajtime, kritika, sygjerime qoftė dhe me kreun e partisė, siq eshtė praktik shumė e rrallė  deri me tani tekė subjektet tjera politike.  Praktikishtė partija demokratike ka program nacional dhe udhehiqet nga platforma programore dhe statuti si aktet mė tė larta tė partisė demokratike, dhe jo nga kulti i individit. Prandaj,  si antar i kėsaj partije, udheheqjsė sė lart  partijake ia bėra tri pytje duke i filluar me shprehjen pėrse:

1. Dhe a ndihet pėrgjegjėse kreu i partisė qė me koncenzues politik i dha mandat  zgjidhjės apo emrimit tė  Kryetarit tė Kosovės nga njė njeri i cili nuk e ka njohur UĒK-nė dhe luftėn e sajė qlirimtare dhe edhe sot nuk e njefė, kur dihet qė Parlamenti nė procedur demokratike tė votimit nuk e mandatoi edhe pėr kundėr tri votimeve. Z.Krasniqi,  pėrgjigjet se PDK-ja nuk e ka zgjedhur kryetarin se populli ia ka dhanur votėn prej 47% si subjekt me mė shumė vota, por jo dy tė tretat ishte nderhyrja e autorit tė pytjės!!!?

2. Dhe si bėn qė PDK-ja dhe disa nga partitė tjera qė ishin nė pėrkrahje tė gjithanshme tė liuftės qlirimtare tė bėrė nga UĒK-ja, nuk ka reaguar apo e vonuar ka reaguar nė qfardo menyre ndajė fushatės sė skenuar pėr arrestime dhe gjykime tė qlirimtarve tė Kosovės, kur dihet synimi i njė pjese tė faktorit politik vendor dhe ati nderkombėtar pėr ta denegruar dhe qvlersuar kėte proqes historik pėr qlirimin e Kosovės nga okupatori serb, Z.Krasniqi pėrgjigjet se kėte qeshtje ka qen dashur ta bėjnė institucjonet e Kosovės, se ndonjėhere edhe neve si subjekt politik mund tė jemi vonuar nė reagime tė tilla kundėr arrestimeve dhe burgosjeve tė pa kuptimta qė na bėhen nga nderkombėtaret, dhe

3. Pėrse PDK-ja, edhe pas njė viti nuk e ndmorri inciativen parlamentare nė procedur tė rregullt pėr ta kerkuar ndryshimin e Kornizės kushtetuse, kur dihet se nga ky dokument na eshtė kufizuar ushtrimi i kompetencave tek institucjonet e Kosovės, dhe siq thot populli se nga kjo kornizė na eshtė lidhur kėm e krye pėr ta ushtruar pushtetin institucional nė pėrfillje tė institucjonit tė votės sė lir tė qytetarve tė Kosovės, tė mandatuar nė zgjidhjet e pėrgjithshme, Z.Krasniqi  pėrgjigjet se kėte veprim demokratik dhe institucional ka qen dashur ta bėjnė institucjonet tona, dhe se PDK-ja kėte  veprim pėr ndryshimin e kornizės kushtetuse e ka  kerkuar pėr mesė deklaratės politike dhe moratoriumit.

Sidoqoft, nga mergimtarėt u shtua disponimi dhe  kurreshtja  se tė lirė mund tė bashkbisedoin me z.Krasniqi dhe z.Avdiun, duke ju drejtuar atyre shumė pytje, vrejtje, mospajtime,  sygjerime pėr ndoni qeshtje tė caktuar nga mė tė ndryshmet, dhe pas pėrfunduar tė kėti takimi nė Gjenevė, bashkatdhetarėt  prezent  u ndan shumė tė kenaqur.

Autori i shkrimit dhe nė tubimin e dytė pati rastin qė me udhehqjen politike tė partisė tė shprehet lishėm nė menyrė dialoguse, duke bėrė fillimishtė njė mos-pajtim,  pastai ka vazhduar me paraqitjen e dy vizjonėve pėr avancim tė proqeseve politike e diplomatike nė formen e  sygjerimeve  pėr institucjonet e Kosovės,  duke e qfryetzuar prezencen e z.Krasniqi nė detyrat dhe pėrgjegjėsit e ministrit tė sherbimeve puplike pran Qeverisė sė Kosovės, dhe z.Avdi Ramadani nė cilsin e kshilltarit politik tė Kryeministrit:

1. Shpreha mendimin tim lidhur me qendrimet e gjertanishme tė institucjoneve tona sa i pėrket relacionit tė Gjykatės sė Hagės dhe proqeseve politiko-diplomatike qė po i kalon Kosova nė keto periudha kalimtare, dhe fushata e kėsaj gjykate duke u drejtuar kundėr qlirimtarve tė Kosovės me qellim tė defaktorizimit tė tyre,  dhe jo duke luftuar kriminalitetin dhe kriminelet e vertet nė tė gjitha fushat. Se shpreha qendrimin qė institucjonet tona nuk duhet qė lehtazi apo nga ndoni nenglizhencė e shtuar tė pajtohen  qė ishė bartėsit e luftės qlirimtare tė pėrballen me kėte fushatė tė skenuar nga njė pjesė e subjektit politik me qendrime pacifisto-nihiliste qė e kan treguar dhe vazhdoi ta tregoin ndajė luftės qlirimtare dhe UQK-sė, dhe ketyre proqeseve politiko-diplomatike qė po i kaloim,  sigurishtė  tė inicuara e tė ndimuar  dhe nga njė pjesė e faktorit nderkombėtar qė nuk ja doin tė mirėn Kosovės dhe nė veqanti Shqiptarėve. Prandaj,  sygjerova pėr institucjonet tona ndryshim tė stratėgjisė  vepruse duke rreflektuar guxim dhe dinamizėm, dhe kėte duke e pasqyruar me njė shembul qė kishte ndodhur para ca kohe nė Mitrovicė,  atehere kur forcat e KFORIT tentuan ta arrestoin njė kriminel seb, dhe mėtutje hasen nė rezistencė nga forcat militare tė organizuara nga segmente tė serbisė tė qujtur rojetė e urės, dhe forcat ushtarake e policore tė nderkombėtarve  psuan nga veprimet e tyre  duke patur tė  plagosuar mė se 20 ushtar e policė, se pas tė gjithė kėsajė  nderkombėtarėt e ndrshuan strategjin e  veprimeve,  duke u treguar tė paefektėshem pėr ta luftuar krimin dhe kriminelet serbė tė Luftės, sigurishtė se ky veprim ka qen dashur tė sherbejnė si provė se edhe forcat e KFOR-it testoin dhe kur hasin nė rezistencė e nderroin  metoden e veprimeve. Se para faktorit nderkombėtar neve si popullat shumicė nė hapsiren Kosovare dhe subjekt politik relevant nė Kosovė dhe institucjonet tona  u testuan duke deshmuar pėr paaftesinė e vetė me mos guximin e mjatuar pėr tė qen nė mbrojtje tė vlerave tonė mė tė qmuara tė luftės qlirimtare dhe bartėsit e sajė, sespse fundia gjykata  e Hagės eshtė formuar pėr ta gjykaur krimin dhe kriminelėt e jo mbrojtėsit-qlirimtarėt e Kosovės, tė cilėt tė ndimuar nga NATO-ja e qliruan Kosovėn nga pushtimi serbosllav. Dhe shembullin e dytė pėr institucjonėt tona e mora nenshkrimin e  njė marraveshtje-pakti tė mirkuptimit qė u neshkruar nga Shteti Shqiptar dhe SHBA dit mė parė qė shtetasit amerikan tė mos i derzohen eventualishtė gjykatės nderkombėtare, sepse po ky Shtetė eshtė nė sherbim tė qytetarve tė vetė, se keshtu duhet tė veprohet dhe nga institucjonet tona duke qen vazhdimishtė nė mbrojtje tė qytetarve tė vetė, e sidomos tė mbrohen luftetaret e lirisė qė ia sjellėn Kosovės dhe popullit tė sajė qlirimin nga pushtuesi shumėshekullor sllav.

2. A kan menduar institucjonet tona nė Kosovė pėr masa mbrojtėse si pėrgjegje ndajė veprimeve tė z.Shtajner si emisar special i OKB i caktuar pėr Kosovėn, atehere kur ai pa kurrfar kriteri dhe nė kundershtim dhe me akte nderkombėtare dhe Kornizėn kushtetuse, anulon apo i shpall tė pavlefshme ligjerishtė, rezulluta, deklarata apo nuk i nenshkruan ligjet qė i aprovon  parlamenti i Kosovės nė procedur parlamentare pėrmes seancave plenare si institucjoni mė legjitim para popullit tė Kosovės, apo tė ndoni veprimi  tjetėr tė  institucionit tė Qeverisė dhe Presidentit.  Pėr qka dhe sygjerova pėr institucjonet tona pėrmes ministrit Krasniqi qė tė provohet  ngrirja e raporteve me nderkombėtaret duke e bllokuar bashkpunimin e ndersjelltė  me UNMIKUN duke kerkuar ligjėshmeri dhe kushtetushmėri edhe pėr institucjonet tona dhe popullin e Kosovės konform dokumenteve, akteve dhe konventave nderkombėtare.

3. Dhe sygjerimi i tretė ishte se a kanė menduar institucjonėt tona pėr aplikimin-venjėn nė zbatim tė nocionit tė votbesimit apo ndonihere edhe tė sharkimit si masė preventive dhe demokratike qė vlen dhe aplikohet nė tė gjitha sistemet parlamentare e demokratike tė shteteve juridike, pėr ta penguar mos pėrgjegjėsin liogjore, neglizhencen vepruse, dhe pengesat tjera qė i prolengoin proqeset pėr tu avancuar apo zgjidhur sa mė parė qeshtje e Kosovės si qeshtje ende e pa definuar.  Prandaj aplikimi i kėsaj mase demokratike eshtė e domosdoshme qė sa mė parė tė zbatohet edhe nė Parlamentin tonė dhe institucjonet tjera,  kur eshtė fjala pėr bartėsit e pėrgjegjėsive me autiorizime tė veqanta ligjore-kushtetuse, dhe nė veqanti pėr udheheqesit e institucjoneve tė cilet janė mandatuar nė procedur tė rregullt parlamentare, me sistemin e votės sė lirė tė qytetarėve.

Sylė ARIFI
Basel, 18.05.03

---

PĖRSE U PENGUAN DHE TANI HESHTĖN INCIATIVAT PARLAMENTARE ?!!!


     Institucjonėt e Kosovės janė duke i kaluar momentet mė tė testuara jo vetėm para faktorit ndėrkombėtar por edhe nga populli i Kosovės. Istitucjoni i votės sė lir nuk paraqet vetėm kuptim deklerativ tė ndoni demokracije tė brishtė por nė kuptimin e njė rregullative kushtetuse apo tė njė demokracie si rend civil, themi se paraqet njė kuptim pėrgjegjėsie para votės se qytetarėve nė Kosovė, pėr tė zgjedhurit-delegatėt e Parlamentit tė Kosovės.

      Ēdo parti politike, delegat apo grup delegatėsh qė janė tė pėrfaqesuar nė Parlament, pėrmes institucjonit tė zgjidhjeve tė lira, kan tė drejtė tė inicoin-praqesin inciativa, kerkesa, deklarata, rezuluta etjara nisma parlamentare nė seanca plenare tė konvokuara nga Kryatari apo Kryesija e Parlamentit, dhe keto nisma nuk eshtė e domosdoshme qė gjithmon tė inicohen nė Kryesin e Parlamentit. Para disa dite nga grupi palamentar i AAK-sė, u paraqit inciativa parlamentare e pėrkrahur edhe nga grupe tjera parlamentare tė neshkruar  mbi dyzet depotetėsh, pėr shpalljen e deklaratės mbi pamvarsinė e Kosovės si Shtet Sovran. Pas, ca dite pasoi edhe nisa e dyt parlamentare po nga grupi  parlamentar i AAK-sė i pėrkrahur  dhe nga grupi palmanentar i PDK-sė dhe disa grupe tjera parlamentare,  pėr miratimin e njė Rezulute mbi njohjen e Luftės qlirimtare tė UQK-sė dhe vlerave tė saja historike pėr popullin e Kosovės.

     Inciativa e parė parlamentare,  pas disa seancave tė Kryesisė sė Parlamentit dhe seancave plenare tė Parlamentit, nuk kaloi dhe kjo mė ne fund duke u pėrdorur edhe mekanizmi teknik i votės me insistim tė Kryetarit tė Parlamentit dhe i pėrkrahur nga grupi me shumicė parlamentare. Fatit tė kėsaj nisme parlamentar i parapriu njė skenar i pėrpunuar mir me njė mjeshtri tė hollė diplomatike pėr tu amortizuar, dhe kjo pėrfundoi me njėfar tė qujture deklaratė mirkuptimi nė mes tė tri grupeve politike nė Parlament, se partit politike LDK,PDK dhe AAK janė pajtuar se sėshpejti do tė miratohet Deklarata mbi shpallje e pamvarsisė sė Kosovės si Shtet Sovran, po ja  se kan kaluar disa muajė dhe as qė bėhet mė fjalė pėr kėte dokument aq tė rendėsishėm pėr prespektivat e mėtejme tė proqeseve politike pėr Kosovėn pėr tu zgjidhur statusi final i sajė. Menjėhere,  pas kėsaj deklarate mikuptim

     Politik siq u puplikuar,  pasoi arrestimi i Kryetarit tė grupit Parlamentar tė PDK-sė, z.Fatmir Limajt ish komandat i UQK-sė me nofkėn Qeliku dhe disa ushtarakve tjerė, nėn rrethana enigmatike.Inciativa e dyt parlamentare pėr miratimin e njė rezulute mbi luftėn qlirimitare tė UQK-sė dhe vlerat e saja historike pėr popullin e Kosovės,  e  gjeti pėrkrahjen  nga disa grupe parlamentare dhe delegat,  por fatkeqesisht e pėrjetoi tė njejtin fat sikurse nisma e parė, duke u penguar me mospėrkrahje nga grupi shumicė parlamentar, duke e qfryetzuar mekanizmin e votės si kuptim teknik. Ja se si eshtė kuptuar pėrgjegjėsija politike dhe parlamentare e shumicės parlamentare  pėr ta pėrfaqesuar vullnetin politik e qytetar tė popullit tė Kosovės, tė daluar nga zgjidhjet e pėrgjithshme nė Kosovė. Bllokohen duke u penguar  keto dy nisma parlamentare dhe tani kalohėn nė heshtje, me synim amortizmi, sepse keshtu dikujt i teket dhe jo vetėm me kaq.  Sigurishtė se keto inciativa parlamentare  mund tė i shkaktoin shqetsime vetem tek armiqėt dhe kundershtarėt pėr krijimin e Shtetit tė Kosovės, sepse kjo vazhdimishtė i ka penguar, apo ndofta kan pretendime tė na sygjeroin kultivimin e ndoni  shoqeri multi etnike me format e njejta tė njė bashkim-vllazimi siq ishin mod e pėriudhave pansllaviste. Se mund tė i pergoin dhe ndoni grupi  politik me shumicė pėfaqesim nė Parlamentin e Kosovės eshtė mė shumė se njė absurd politik me pasoja tė rėnda nė rrafshin kombėtar. Pengimi apo kundershtimi i kėtyre dy nismave parlamentare nuk mund tė justifikohet nga askush me qfado motivi, e mė se paku nga parlamentarėt e Kosovės qė nė kėte institucjon tė shejtė pėr Kosovėn dhe popullin e sajė, duhet tė i pėrfqesoin me pėrgjegjėsi mė tė lartė parlamentare  interesat e popullit shumicė, dhe tė popujve tjerė si pakica,  pamvarishtė kalkulimet e interesave politike tė subjekteve qė i pėrfaqesoin, sepse interesi kombėtar eshtė mbi tė gjitha historirat e grupacjoneve politike dhe filozofija e tyre pushtetare.

      Sigurishtė se njė pjesė e parlamentarėve tanė duhet tė e ngrisin ndergjegjesimin e etikės moralo-kombėtare se keto institucjone janė krijuar apo ngritur mbi bazatė e punės, sakrificės dhe gjakut tė mija deshmore tė lirisė qė e dhanė edhe gjėn mė tė shtrejtė jetėn e tyre pėr njė Kosovė tė lir e demokratike.  Inciativa  pėr shpalljėn e Kosovės Shtet Sovran pėrkoin jo vetėm me sakrificat, heroizmin dhe gjakun e shumė deshmorve tė luftės qlirimtare tė bėrė nga UQK-ja e ndimuar nga populli i Kosovės, dhe sigurishtė qė qdo Shqiptar duhet tė i trioket vetės nė ndergjegjen e tijė morale e njerzore pėr familjėt e fisnikruara si gjaku mė i pastėr Shqiptar qė dhan prova me sakrifica individuale e familjare pėr njė sovranitet tė Kosovės, siq ishin familja Jasharaj dhe Harejdinaj e shumė e shumė familje tjera nė gjithė hapsirėn Shqiptare. Kush mund tė jetė kundėr inciativės pėr njohjen e luftės qlirimtare dhe vlerave tė saja, pos atyre qė nuk e qmoin vetveten e tyre dhe nuk e vlersoin sakrificėn dhe gjakun e qmuar dhe mė tė pastėr qė u dha pėr ditėt e sodit qė po i kalon Kosova.  Pra si mund tė presim qė tė tjerėt tė na pėrkrahin luftėn qlirimtare kur neve vetė njė pjesė edhe sot e kėsaj dite nuk jemi  nė gjendeje  ta shofin realitetin nė historin e re tė Kosovės. Nuk eshtė dobėsi por burreni  politike dhe kombėtare qė nė rradhė tė parė ta pranoshė realitetin e krijuar si rezulltat i luftės  qlirimtare tė bėrė nga UQK-ja.

     Megjithate,  pėrgjegjėsija nuk bije vetėm tek grupi parlamentar qė praktikishtė i ka penguar keto dy inciativa  parlamentare, me optimizėm qė shumica e tyre do tė i korigjoin veprimet e tyre dhe se shpejti do tė jenė nė gjendeje tė i japin pėrkrahje ketyre nismave parlamentare dhe shumė punve tjera qė na presin nga tė gjitha institucjonet tona e nė radhė tė parė nga Parlamenti si organi me legjimitetin mė tė plotė. Sigurishtė se pėrgjegjėsi edhe mė tė madhe kan ato grupe parlamentare dhe deputet qė e kan ndermarrur dhe pėrkrahur keto insma parlamentare si veprime tė domosdoshme parlamentare dhe domosdoshmeri historike pėr mandatin e kėti Parlamenti, qė ato tė mos mbesin tė bllokuara duke u heshtur por se menjėhere tė veprohėt konform pėrgjegjėsive tė tyre parlamentare dhe keto inciativa parlamentare tė miratohėn sa mė parė nė Parlamentin e Kosovės.  Pritėn edhe punė e veprime institucionale nė rrafshin politiko-diplomatik  mė tė avancuara  nderkombėtarishtė,  pėr realizimin dhe konkretizimin e ketyre akteve-vendimeve  parlamentare me krijmin e mekanizmave  pragmatik e zbatues. Zatėn,  institucjonėt tona dhe nė veqanti Parlamenti i Kosovės nuk guxon tė mbesi nė defanzivė legjislative dhe tė veprimeve  politiko-diplomatik, por njikosishtė duke qen edhe mė aktiv dhe guximshėm  konform pėrgjegjėsive tė marrura nga vota e qytetare tė Kosovės tė jenė tė udhehequr me njė ofenzivė dinamike.

                                                                                                                          Sylė Arifi, publicist
                                                                                                                          Basel, 05.prill, 2003

---

Tė kujt janė dėshmorėt?

Pasi qė edhe kėsaj radhe (nė pushimet dimėrore) vendosa tė shkoi nė Kosovė , i vura detyrė vehtes qė edhe kėsaj radhe ti vizitoi disa varreza tė dėshmorėve, sikur herave tjera. Nė pamundėsi qė ti vizitoi tė gjitha, vendosa ti vizitoi vetem ato me mė rensi dhe tė cilat kanė bėrė jehon jo vetem nė shpirtin e shqitarėve por edhe nė botėn e qytetruar.Vizitova keto varreza tė deshmorėve.
- Prekazin Legjendarė
-  Reqakun
- Lubeniqin
- Gllogjanin
-Landovicen
- Dhe Kosharen
Deshmoret e dhanė mė tė shtrejtė qė e patėn, jetėn, pėr Kosovė dhe nėse ne do i vizitoim pėr qdo dit, nuk do i dalim hakut tė tyre.Po edhe tė shkruajm pėr qdo dit, prap se prap nuk mundem ti dalim hakut tė tyre dhe kurrsesi  ta laimė vetveten ndaj obligimeve tė tyre.Deri sa nė varrezat e mė lartė shenuara mbėrrita disi e  i gjeta tė rregulluara disi por jo ashtu sikur qė duhet dhe sikur qė e meritoin dėshmorėt.
Prekaz
Lubeniq
Landovic
Varrezat e Prekazit  egziston nji projekt, i cili pritet tė realizohert.Varrezat e dėshmorėve tė Koshares janė mė tė lėnat pas dore dhe me  te pakujdesėshmet.Keto varreza  gjatė kohes sė dimrit pothuaj se janė fare tė pa mundura qė tė vizitohen. Bora e madhe dhe tė reshurat e shumta, sidomos gjatė vjeshtės, e bejnė rrugėn tė pakalushme. Po asht udhe kėmbė, pėr shkak te otirgjeve tė mėdhaja tė bores dhe klimes sė ashpėr tė Bjeshkėve tė Nemuna, nuk munden tė vizitohen. Ata flijuan ate me te shrenjet qe ne mundemi me i thene me te shtrenjet JETEN per kete vend per kete toke per kete te quajtur KOSOVE dhe sakrifikica e tyre bene qe ne sot te jetoim tė lirė.Deri sa pėr meritat e tyre, rrahin gjoks si njeri krah ashtu edhe krahu tjetėr, pėr meremetim apo ndreqjen e tyre nuk rrahė asnjėri krahė.I fusin veshet nė leshė dhe pėr ta folin vetėm atėherė kur mbi gjakun e tyre, duan voten e popullit, njiherė nė kater vite.

Varrezat e Koshares

A ka mė turp se sa tė vien familjarėt, prindrit e dėshmorėve, me qindra e besa edhe mija kilometra e mos munden ti vizitoin mė tė dashurit e tyre. A ka mė veshtirė qe sa axha Hysni (babai i Agim Ramadanit) me nji mosh tė thyer, mos mundet tė shkoi e ta vizitoi birun e tijė.A ka mė veshtirė se sa nėna plakė e Sali qekut tė kthehet disa her rrugės nė pamunsi qė tė shkoi e tė ja ledhatoi barin e njom mbi varrin e tė birit. Por ka edhe shum e shum nėna tė tjera qė i ka pritur i njejti fatė e ku nji pjesė e zemres ė  tyre ju ka thyrė dhe mbetur nė Koshare.Gjersa Bukoshi, me parat e 3 % (djersen e bashkombasėve tonė) formon parti, a ka qenė mė e udhės qė ta rregulloi tė pakten rrugen gjeri te varrezat apo ti rregulloi ato. Por edhe parat e “Vendlinda Thėrret” besoi se kanė mbetur sa pėr tu rregulluar rruga. Por nejse, ky ėshtė fati i ynė i hidhur.Kurė do tė mirren dėshmorėt nė mbikqyrje institucionale, nga shtei, pėr tė cilėn e dhanė edhe jetėn.  Islam SADIKI

---

Letėr e hapur

        PARLAMENTIT TĖ KOSOVĖS

      Duke ju pėrgėzuar pėr punė tė mbarė nė vitin 2003, ju deshiroi tė jenļ nė ushtrimin e pėrgjegjėshem tė autorizimeve, nga detyrat e obligimet e marrur nga qytetaret e Kosovės, pėrmes institucjonit tė zgjidhjeve nga vota e lir e demokratike.  Jeni institucjoni me mandatin e plotė legjitim , konform rregullativės juridiko-ligjore dhe kushtetuse tė njė shoqerije civile e demokratike nė Kosovė. Juve,  si institucjoni mė perfaqesimor, ligjėdhėnes, nė pėrfillje tė standartėve kushtetuse keni zgjedhur  Qeverin e Kosovės dhe Kryetarin e Kosovės, sipas marraveshtjės sė arritur dhe tė ndertuar mbi bazatė e njė  koncenzuesi politik nga tė tri forcat relevante politike qė kishin fituar mandate mė se shumti nė Parlament, LDK,PDK dhe AAK, dhe une si qytetar i Kosovės e kam pėrshendetur arritjen e marraveshtjės pėr zgjidhjen e njė qeverije me njė bazė tė gjėrė nga disa subjekte politike, sespse kam mendur dhe gjithnjė vazhdoi tė mendoi se nė keto faza kalimtare qė po i kaloin proqeset politike nė Kosovė qeverija njė partijake nuk ka mund tė jetė e sukseseshme, dhe pėr kundėr faktit se asnjė subjek politik nuk e kishte fituar kėte mandat nga rezulltati i zgjidhjeve tė pėrgjithshme, pėr mandatimin e njė qeverije njė partijake. Ndėrsa, pėr koncenzuesin politik siq une kam mendur dhe vazhdoi tė mendoi pėr zgjidhjen e Kryetarit tė Kosovės ka qen i gabuar dhe jo i bazuar nė votėn e lirė e demokratike tė qytetarve tė Kosovės nė Zgjidhejt e pėrgjithshme,  sepse zgjidhja e kandidatit pėr Kryetar tė Kosovės nė procedur parlamentare  edhe pėr heren e tretė tė votimit kishte deshtuar, dhe ky fakt ka qen dashur tė konsiderohet  i pėrfunduar sipas procedurave parlamentare, sespse keshtu veprohet nė tė gjitha parlamentet e shteteve demokratike,  keshtu ka qen dashur tė veprohet edhe nė Parlamentin e Kosovės. Prandaj, zgjidhja e imponuar e dr.Rugovės si kryetar i Kosovės ka qen njė nonsenės jo vetėm politik por edhe juridiko-kushtetues, qė paraqet njė dukuri sui-generis qė nė literaturen juridike don tė thot rast i veqant, duke i shkelur tė gjitha rregullat demokratike tė votės sė lir tė qytetarve,  nė  Parlamentin  e  Kosovės. Megjithate, njė zgjedhje e kėti lloi ndodhi nė Parlamentin e Kosovės,  pra gjithni duke pohuar sipas koncenzuesit tė imponuar, sigurishtė nga faktori i huajė duke e perjashtuar ate vendor. PDK e AAK u imponuan  mė nė fund tė japin votėn pėr zgjidhjen e dr.Rugovės pėr Kryetar tė Kosovės, edhe pėr kundėr qendrimeve dhe vlersimeve tė tyre paraprake,  por sidoqoftė nga vullneti i mirė i tyre qė proqeset politike tė avancohen pėr hir tė zgjidhjės sė qėshtjės sė pa zgjidhur tė statutit final pėr Kosovėn, qė tė mos pengohej mė tutje ndertimi i  institucjoneve,   Qeverija  dhe kryesishtė  Kryetari i  Kosovės.  Dr.Rugova i udhehequr prej tekeve emocionale ishte  kėmbengulės qė vetem ai tė jetė nė krye tė keti institucjoni duke mos i perfilluar as procedurat parlamentare, po vazhdoi tė paraqitet si  pengesė e vazhdushėme,  pėr  krijimin e  institucjoneve tė Kosovės sipas  votės  sė lirė tė qytetarve, me tė vetmin kushtė pėr zgjidhjen e tijė Kryetar i Kosovės. Une ketu si autor i kėsajė letre tė hapur, juve tė nderuar delegat tė Kuvendi tė Kosovės,  ju konfirmoi  se  qendrimin tim politik  e kam thanė nė kudėr tė hirarkisė nga subjekti qė veproi, PDK-sė, se nuk jamė pajtuar qė parlamenti i Kosovės, duke i shkelur rregullat demokratike qė  kandidati i cili ka provuar tri here tė kaloi nė procedurė parlamentare pėr tu votuar pėr Kryetar tė Kosovės,  tė zgjidhet nga njė koncenzus qė une kam mendur dhe ende mendoi i imponuar, dhe njikosishtė kam pohuar se  ky veprim eshtė i gabuar  dhe me  pėrgjegjėsi subjektive e objektive tė udheheqejesė partijake pėr shkelje tė tilla tė procedurave parlamentare pamvarishtė nga qellimi shumė i mir i tyre, dhe kam pohuar se ky akt eshtė njė veprim politikishtė i gabuar dhe kombėtarishtė i demshėm. Tani, mjerishtė koha po i verteton qendrimet e mija se zgjedhja e till e imponuar e njė kandidati pėr kryetar tė Kosovės del shumė e gabuar dhe demshėm jo vetėm nė aspektin politiko-institucional,  sepse po dr.Rugova  si Kryatar i Kosovės, eshtė duke i shkelur  autorizimet edhe aq tė kufizuara me tė ashtuqujturen kornizė  kushtetuse,  siq vijon:

-se edhe pas njė viti  tė  zgjidhjės sė dr.Rugovės Kryetar i Kosovės, ai nuk e pa tė udhės tė e paraqet  njė fjalė apo ekspoze para Kuvendit tė Kosovės pėr situaten e pėrgjithsme nė Kosovė, sepse konform tė drejtave dhe obligimeve ai eshtė i detyrauar tė ipėrgjigjet  Organit mė tė lartė ligjėvenės tė Kosovės qė e ka zgjedhur,

-se pėr qyterarėt e Kosovės ende eshtė e pa ditur qė Kryatari i tyre ka mbajtur ndoni takim zyrtar puplik me perfaqesuesit e institucjoneve tjera  perkatesishtė me Qeverin dhe Parlamentin,

-se nga perfaqesuesi specijal i OKB, nuk  ka kerkuar puplikishtė qė kur tė perfaqesohej Kosova dhe populli i sajė duhet deomos tė jen prezent perfaqesuesit legjitim tė Kosovės, nė kontakte me nderkombetaret,

-se bėn emrime nė fushen diplomatike pa u konsulltaur paraprakishtė me institucjonet tjera e nė veqanti me parlamentin e Kosovės, pėr qka e ven nė lojė autoritetin e Kryatrit tė Kosovės si institucjoni mė me autoritet politik e kushtetues,

-se fillimishtė jep propozime pėr ndryshim tė simboleve, pa u konsulltuar me institucjonet tjera, dhe keto propozime i bėn si tė aplikushme, keshtu qė mendoi se kryetari luan me autoritetin e keti institucjoni qė eshtė duke e udhehequr, duke i imponuar teket e tija prej emocjoneshė pėr tentim ndryshimi  tė simboleve kombetare pa kurrfar procedurash ligjore e kushtetuse,

-se shkakton huti nė popullin e Kosovės kur thot vazhdimishtė se Kosova eshtė e pa varur de fakto, dhe siq deklaron ai vazhdimishtė se Shtetit tė Kosovės i duhet vetem njohja formale,  kur dihen procedurat politiko-diplomatike dhe institucionale pėr tu pranuar njė shtet i ri nga faktori nderkombetar,  se njė paraqitje e tillė pėrqeshse e vazhduse para qdo nderkombetari e qvlerson duke e neqmuar proceduren  institucionale tė pranimit tė pamvarėsis pėr  Kosovėn  nga bashkesija nderkombetare,

-se Kryetari i Kosovės duhet ta perfaqesoi tė gjithė popullin e Kosovės, pa anime politike, ideologjike, etnike, fetare,

-se Kryetari i Kosovės duhet tė jetė simbol i unitetit e jo i pėrqarjės politik nė baza partijake, nė raste tė ndodhjės sė ngjarjeve manifestive dhe atyre tė hidhura,

-se dr.Rugova jo vetem qyshė nga pėrfundimi i luftės qlirimtare, ngjarjeve tė ndryshme nė Kosovė, e sidomos krimeve tė ndodhura nga tė gjtha aspektet qė janė si dukuri devinate dhe e deshme pėr qdo popull dhe shoqeri demokratike, nė vend se tė luftohen duke i gjykuar nė parim me gjuhen e fakteve dhe argumenteve, ju jep karakter politik-partijak,

-se dr.Rugova nga tė gjitha vrasjet e ndodhura nė Kosovė, pas luftė dhe tani, ahere kur viktimat e krimit janė antar apo simpatizant tė subjektit qė ai e udheheq, menjihere i paragjykon krime politike, apo vraseje me motive politike,  pa ofruar prova e fakte bindse pėr vrasit dhe motive vrastare nga zhanderri i kriminalistikės juridoko-penale, dhe sigurishtė se qdo krim duhet tė luftohet nga tė gjithė qytetaret por edhe nga Kryatri i njė vendi,  mirpo paraprakishtė  duhet tė pritet vendimi i organeve  policore dhe tė  gjygjėsis pėr  ta thenė fjalėn e vetė,  dhe gjykimi i parakoheshėm dhe i njianshem i ngjarjeve dhe krimeve  tek qytetarėt e Kosovės shkakton terror psikologjik me pasoja tė mėdha politike tė pėrqarjės nga bazat  partijake,  pėr qka Kosovėn dhe prespektiven e sajė e demtoin jo vetem para faktorit kombėtar por mbi tė gjitha tek faktori nderkombetar,

-se Kryatri i Kosovės konform autorizimeve tė institucjonit qė e udheheq duhet qė tė gjithė qytetaret e Kosovės tė konsiderohen njejtas e tė barabartė duke kerkuar mbrojtje ligjore, pamvarsishtė percaktimeve tė tyre partijake,  spepse ka ndodhur qė nga disa vrasje tė ndodhura nė kosovė pas luftės qlirimtare viktima kan qen jo vetem antarėt dhe simpatizuesit e LDK-sė por edhe nga subjekte tjera partijake apo nga luftetar tė lirisė pa percaktime partijake dhe presidenti ka heshtur dhe fare nuk ka reaguar,

-se paraqitjet e tilla nga dr.Rugova, pėr qyterarėt e Kosovės paraqesin njė devijim apo keqperdorim i tė drejtave, obligimeve dhe autorizimeve nga institucjoni i Kryetarit, pėrqka e demtoin rend situaten e pėrgjithshme nė Kosovė me tendenc tė keqesimit tė raporteve ndėrnjerzore,  ndėrfamiljare, ndė-etnike,  nderfetare dhe se fundi ndėrpartijake ,

- se  ndikoin dukshem nė qvlersimin e proqeseve politiko-diplomatike qė tani mė po i kalon Kosova, nė keto faza kalimtare, qė kerkon njė zgjidhje tė drejtė e tė pranushme pėr  Kosovės me statutin final tė pamvarisė si e vetmja zgjidhje,  drejtė intergrimeve mbar kombėtare nė Evropen e bashkuar.

- Duke ju  rrespektuar juve delegat tė nderuar,  pėr pėrgjegjėsin e juajė jo vetem politiko-institucionale, por ate kushtetuse konform tė drejtava dhe obligimeve parlamentare, dhe duke e qmuar guximin e juajė tė muajve tė fundit pėr marrjen e disa rezulutave dhe miratimin e mėse dhjetra ligjeve edhe pėrkundėr veshtersive dhe pengesave qė ju paraqesin faktoret tjerė, nga veprime  jo ligjore dhe jasht kompetencave nga korniza kushtetuse,  pėr tu prolenguar disa nga kompetencat e juajaj parlamentare, ju   ftoi  puplikishtė qė tani e tutje tė rreflektoni  guxim edhe mė tė madhė pėr ta aplikuar edhe masen e votbesimit pėr tė gjithė  udheheqesit e institucjoneve  nė Kosovė,  e  nė veqanti ju apeloi qė Kryatrin e Kosovės ta ftoni puplikishtė  pėr njė ekspoze mbi situaten aktuale e tė pėrgjithshme nė Kosovė, se paku pėr kėte peridhė qė juve e keni mandatur me legjimitet parlamentar,  duke i  vlersuar  tė gjitha veprimet dhe mos veprimet e tija konform autorizimeve qė i konsiderojė serishė tė paraqesin shkeje tė rend tė obligimeve ligjore  tė institucjonit qė ai e udheheq, gjithni nen mandatin e koncenzuesit politik qė juve e keni legjitimuar, duke kerkuar edhe mė tejė pėrgjegjėsi pėr tė gjitha veprimet e bėra dhe tė atyre tė pa bėra nė rrafshin politi, diplomatik dhe institucional, dhe mė tutje  nėn logjiken e fakteve tė vehet nė dispozicjon procedura e votbesimit jo vetem pėr dr.Rugovėn, por edhe pėr tė gjithė bartėsit e institucjoneve tė Kosovės,  sespe votbesimi eshtė kategorija mė demokratike e parlamentare qė mund tė   ushtrohej vetem evetem pėr tė u luftuar e qrrenjosur  dukurit negative e devijante nė shoqeri civile, se kjo masė preventive duhet tė fillohet nga bartėsit kryesore tė udheheqejes politike e institucionale.                                                                              

                                                                                                            Sylė ARIFI, Basel, 07,janar, 2003
                                                                                                        ish avokat i pamvarur nė Gjakovė.

---

  Deshirat e dr.Rugovės

  Pėr tė cilin  shtet na flet z. president,  me tė madhe spikat se eshtė i pa varur de fakto, duke kerkuar vetem njohje formale!  Cili ėshtė ai shtet, ku institucjonet e saja tė zgjedhura me voten e lir dhe demokratike  tė gjytetarve nė Kosovė,  tė monitoruar nga ndėrkombetarėt nga nendori i 2001, me   parlament, qeveri dhe president, tė detyruar tė veproin duke zbatuar rregullativen juridike, rregullore dhe ligje qė i bėjnė tė tjerėt ! E tė gjitha keto shqetesime pėr njė pamvarsi tė Kosovės ,  meqrast z.Rugova, me paraqitjet e tija vazhduse duke insistuar para qdo delegacjoni nderkombetar pamvarsishtė nivelin e pėrfaqesimit,  shtetar, diplomat e nga organizata tė ndryshme humanitare, sportive, kulturale  qė pa nderprerė e vizitoin Kosovėn,  para tė  cilėve z.Rugova  e shpreh preokupimin e tijė emocional  pėr siq thot ai vazhdimishtė une e kerkoi njohjen formale tė pamvarėsis sė Kosovės! Ku dihet se nė tė cilat nivele institucionale duhet tė paraqitet kerkesa pėr njohje ndėrkombetare  tė njė Shteti, dhe cilat procedura apo rrugė diplomatike duhet tė pėrfillen konform akteve normative, ligjeve dhe rendit kushtetues tė njė shoqerije demokratike,  duke qen nė harmoni me marraveshtje dhe akte nderkombetare.   Padyshim, se pėrgjegjėsija dhe detyrimet e z. Rugova si numri njė i  politikės kosovare eshtė e madhe dhe pikpytje drejtė realizimit tė kėsaj pėrgjegjesija jo vetėm politike por edhe kombetare eshtė edhe mė e madhe.

Presidenti i Kosovės, Dr. Ibrahim Rugova  kohėt e fundit ka ndermarrur disa veprime jo tė matura e tė papėrgjegjėshme  nė drejtim pėr realizimin e  pavarėsisė sė Kosovės, pa u konsulltuar nė rradhė tė parė me kompetencat e tija qė i ka caktuar dhe pėrkufizuar Korniza kushtetuse pėr tė cilen ai vetė e dha miratimin puplikishtė. Dihet se fjalėt e mėdha tė dr.Rugovės pėr pamvarėsi tė Kosovės janė shumė tė mirpritura si deshira por praktikishtė tek populli i Kosovės eshtė duke shkaktuar iluzjonet e viteve te humbura nga 10 vjeqari i para luftės qlirimtare dhe edhe tani vazhdon tė krijohet njė lloi fushate dekorative se kinse kosova e ka pamvarsinė por i nevoitet vetem njohja formale, e tė cilat opcjone nga keto deshira bijen nė kundershtim me situatat e reja nga ky realitet i krijuar nė keto faza kalimtare qė po i perjetoin proqeset politiko-diplomatike pėr  ndertimin e shtetit tė Kosovės, me monitorim dhe mbikqyrje nderkombėtare.

 Qdo shtet i pavarur, duhet tė i ketė simbolet e tij shtetrore pa dyshim, pėr dallim nga ato kombėtare sespse simbolet kombėtare janė tė shejta dhe tė pa prekėshme, se pavarėsia e njė vendi ka nevojė tė shoqėrohet me simbolet e veta. Por,  propozimet e dr.Rugovės diten e flamurit dhe pamvarsisė sė Shqipėrisė me 28.nendor 2002, pra nė 90 vetorin e kėsaj dite tė shejtė pėr tė gjithė popullin Shqiptar, nė njė manifestim tė mbajtur nė Prishtė i provoi tė i zbatoi si tė aplikushme simbolet kombetare, flamurin dhe himnin duke i shpalosur nė sallė, nė njeren anė dhe duke e kenduar himenin e tijė, pa u konsulltuar as me forumet e tija partijake, por vetem sipas tekeve tė tija, dhe thuajse Kosova nuk ka institucjone tjera, dhe mendoi se duke e keqperdoruar institucjonin qė ai e kryeson sot nė Kosovė e bėri njė hap jo vetem tė gabuar politikishtė por edhe tė demshėm kombetarishtė siq vijon: a. dr.Rugova para se tė i bėn propozim-qendrimet e tija  puplike, nga teket personale  pėr ndryshimin e simboleve duke e keqperdorur institucjonin e presidencesė, eshtė  i  obliguar jo vetem politikishtė por edhe moralishtė e mbi tė gjitha kombėtarishtė tė e kerkoi njė konsullt mė tė gjėr me institucjonet e tanishme tė Kosovės!  b. Propozimi pėr ndryshimin e mundėshem tė simboleve apo thėn ndryshe krijimi i simboleve tė nevoishme pėr shtetėsin e Kosovės nuk mund tė i mohohet askujtė, nėse kishte mbetur vetem propozim, por tė e provoshė pėr zbatim  nė praktikė,  pa kurrfar konsullte dhe pa kurrfar vendimesh nga institucjonet e Kosovės paraqetė njė nonsens moralo- politik dhe atakim direk i votės sė lir e demokratike tė qytetarve tė Kosovės! c. Sigurishtė se Parlamenti i  Kosovės si organi  mė i larti i njė vendi e ka kėte  tė drejtė tė marrė vendime tė tilla tė njė rėndesije tė veqant pėr popullin e Kosovės, d. Pėr qeshtje tė ndryshimit apo krijimit tė simboleve shtetrore shumė popujė kann vendosur nė procedura mė demokratike  me referendum pėr qka kompetent do tė ishte natyrishtė parlamenti  si organi me legjimitet demokratike tė bazuar nė institucjonin e votės sė lir tė qytetarve,  pėr qka  mendoi se z.Rugova me kėt rast nuk e ka ndimuar proqesin e avancimit pėr pamvarsinė e Kosovės por pėrkundrazi duke i shkelur tė gjitha etikat moralo-politike tė njė shoqerije, deshiron tė ia imponoi  popullit tė Kosovės,  teket e tija  duke i shkelur edhe pėrgjegjesit qė i takonin si kryesues i njė instiutucjon  me tė drejta dhe dytyra mė tė mėdha e tė sanksionuar  nga rendi juridik e kushtetues i njė shoqerije demokratike.

 Procesi i gjatė i pavarėsimit tė njė vendi muk mund tė jetė i realizuar vetem evetem duke u mbeshtetur nė deshira tė mira tė dr.Rugovės,  duke shkaktuar iluzjone nga qfardo teke personale, por kerkohet njė bashkpunim i gjithashėm politiko-diplomatike i njė strukture profesionale e me kompetenca  institucionale  duke patur mbeshtetje tė fuqishme juridiko-kushtetuse, nga njė shoqeri civile e demokratike.  Kosova   tani mė ka institucjonet e saja demokratike tė cilat kann pėrgjegjesi tė japin prova se janė duke i qfryetzuar tė gjitha mundesit e tanishme kushtetuse, e duke u bazuar nė vlerat e  luftės qlirimtare tė UQK-sė,  sot politika e Kosovės dhe institucjonėt e saja  me ligjimitet tė njohur nderkombėtar, do tė jenė nė pėrmbushjen e misjoneve tė marrura nga vota e lir, sigurishtė se do tė gjejnė forma e pershtetshme pėr ta realizuar tė drejtėn e natyreshme pėr ta rikonfirmuar shpalljen e pamvarsisė  pėr  Kosovėn.
 Emėrimi  i  senatorit  tė nderuar Bob Doll si ambasador nderi tė Kosovės nė Washington, gjė qė kishte me qen shumė i qelluar  pėr Kosovėn nė kėte situat qė po e kaloim, dhe  ekzekutimi i  Himni tė ri dhe i flamurit tė Kosovės,  paraqesin vazhdimin e gafeve tė dr.Rugovės, duke na sjellur nė perkujtimin e viteve  tė ashtuqujtura gandiste, me  iluzjone dhe deshira emocionale  tė tija.  Por se sot i deshiroim tė i perkujtoim Dr. Rugovės se jeni duke e kryer njė detyre me pergjegjėsi jo vetem politike por edhe diplomatike e institucionale konform rendit kushtetues, se pėrgjegjėsija eshtė edhe mė e madhe tani jo vetem nga rrafshi moralo-politik por mbi tė gjitha historik pėr popullin e Kosovės.
 Tė thuash  se Pavarėsia e Kosovės ėshtė  defakto njė realitet eshtė njė nonsenės politiko-diplomatik, sepse kjo nuk mvarėt nga deshirat, por z.Rugova duhet ta kupton mė nė fund se sot Kosova po administrohėt nėn autoritetin e rezullutes 1244 tė OKB, dhe nuk mjafton tė thuhet se neve na nevoitet vetem njohje formale e pamvarsisė pėr Kosovėn , kur dihen tendencat e disa forumeve nderkombetare ndajė neshė dhe veprimeve tė tyre  tė fundit qė janė duke u ndermarrur, shiqo nderhyrejėn e tyre ndajė rezullutave tė Parlamentit tė Kosovės, mosnenshkrimin e disa Ligjeve, mos njohejėn e dekretit tė juajė si president pėr emrimin e z.Dol, nderhyrejėt e pa spjegushme lidhur me kompetencat e instiucjoneve tona-Parlamentit dhe Qeverisė, mos reagimit tė mjaftuar apo fare pėr marrjen e disa mijrave hektar tokė tė Kosovės nga njė Shtet tjetėr- Maqedonija nė pazare me Serbin pa u pytur Kosova, mos reagimin e tyre lidhur me perambulen nė projekkushtetuten e tė ashtuqujturės serbi-mali i zi, dhe sidomos veprimet e fundit tė emisarit specijal z.Shtajner, pėr kinse bashkimin e Mitrovicės e qė kjo nenkupton ndarjen faktike e juridiko-administrative tė kėsaj Komune ,  administrimi i pothuaj se i afėr 25% tė teritorit tė Kosovės me ligjet e Serbisė nėn syrin dhe pajtimin e nderkombetareve,  dhe sidomos konfirmimet e z.Shtajner se qeshtja e statutit final pėr Kosovėn do tė vendosėt nė Kshillin e sigurimit nė OKB, qė eshtė nė kundershtim me dispozitat e dokumentit tė Rambujesė, ku thuhet se populli i kosovė duhet ta shpreh vullnetit e tijė tė lirė pėr statutin e tijė final, dhe shumė e shumė veprime tjera po tė i rikujtoj o dr.Rugova, dhe qfar duhet tjetėr tė veprohet e ti tė vazhdoshė tė luash me ndjenjen mė tė sinqert tė popullit tė Kosovės pėr pamvarsi, se gjeja Kosovės i mungon vetem njohja formale.

 Me pėrgjegjesi dhe i  ndėrgjegjshėm pėr rolin  historik tė popollit tė Kosovės, pas njė pune tė gjatė e plot sakrifica,  mendoi se Institucjonet tona janė para njė pergjegjėsije historike qė duhet tė i  avancoin  proqeset politiko-diplomatike pėr zgjidhjen e statutit final tė Kosovės dhe tani praktikishtė Parlamenti i Kosovės nė bashkpunim nga i gjithė subjekti relevant politik nė parlament dhe i gjithė spektri politik e intelektual nė Kosovė, ta vėn nė rend dite zgjidhjen e statutit final pėr Kosovėn duke e krijuar mekanizmin mbrojtės pėr ta  rikonfirmuar Shpalljen e pamvarsisė dhe njohjen nderkombėtare tė Shtetit tė Kosovės.

 Bazel, Sylė ARIFI

 25.12.02.

---

                                                  - MUHAMET ARIFI -

  SHEMBULLI  I PĖRKUSHTIMIT INTELEKTUAL DHE NJERĖZORĖ

 

        Pėrpjekjet e pareshtura tė njeriut shqipėtar nėpėr  kohė  tė ndryshme dhe periudha tė caktuara tė historisė  kanė qėnė tė  vazhdueshme  pėr tė mbrojtur identitetin e rrezikuar  nga gllabėruesit qė donin tė na zhbėnin  nga faqja e dheut. Breza tė tėrė u desh tė luftonin, nė forma tė ndryshme, duke kaluar nė ethe tė jetės  pėr tė arrijtur deri te dita e shumėpritur  e lirisė. Ndodhėn ngjarje tė rėndėsishme, qė u bėnė pjesė e rėndėsishme e kėsaj historie, ndėrsa nė faqet e saj  mbeti i pashlyer  roli dhe kontributi i gjithė atyre qė u bėnė anėtarė tė kėsaj pjese tė rėndėsishme .

              

                  Puna dhe pėrkushtimi intelektual shembull edhe pėr tė tjerėt

         
Njė nga tė shumtėt veprimtar, qė nė ditėt mė tė mira tė rinisė sė tij iu bashkua rradhėve tė njerëzve, qė punonin pėr tokėn e Kosovės dhe pėr ēlirimin e saj nga kthetrat e egra tė robėrisė, ishte edhe Muhamet Arifi. I lindur nė Molliq tė Rekės sė Keqe tė Gjakovės  mė 08 janar tė vitit 1958 dhe i shkolluar nė vendlindje, Gjakovė e Pejė, Muhameti shumė shpejt arrijti, tė bėhej njė emėr, qė me punėn  e tij tė pėrkushtueshme tė arrinte rrezultate  tė lakmueshme. Pėr rolin e tij dhe kontributin nė lėminė profesionale ku punoi, ai arrijti qė brenda njė kohe tė shkurtėr tė korrte suksese tė dukshme. Dhe puna e pėrkushtimi i tij  professional bėri qė ai tė emėrohej  drejtor komercial  nė kooperativėn bujqėsore tė Becit, atėbotė njė ndėr ndėrmarrjet bujqėsore mė nė zė nė tėrė Kosovėn. Kjo njohje, ky nam i asaj Kooperative ishte edhe njė pjesė e  angazhimit dhe e kontributit tė Muhamet Arifit .Kjo ishte njė pjesė e ndritshme e veprimtarisė sė tij nė fushėn  e profesionit tė tij  si komercialist .Vijnė vitet tetėdhjetė. Fillimi I kėsaj periudhe kohore pėr popullin  e Kosovės ishte  njė tregues, i cili po paralajmėronte kohė tė rėnda  por tė rėndėsishme qė do tė jenė  edhe udhėrrėfyese pėr realizimin final  tė qėllimit tė pėrpjekjeve  tė kėtij populli. Marsi i vitit  1981 shėnon  konkretizimin e fillimit tė realizimit tė njė lufte  tė pakompromis tė kėtij populli. Nė Prishtinė  dhe kudo nė Kosovė shpėrthyen demostrata  studentore  nė kėrkim tė  drejtės elementare pėr popullin e Kosovės siç ishin liria, barazia dhe ajo mė sublimja, Republika, pėrmes sė cilės duhej tė realizoheshin edhe qėllimet. Njerėzit pėrparimtarė, atdhetarė tė devotshėm dhe punėtorė tė palodhshėm  tė çėshtjes  madhore kombėtare iu bashkuan zėrit kėmbues tė studentėve, tė organizuar pėr tė ēuar deri nė fund kėrkesat e tyre. Me zėrin studentor, tė sublimuar pėrmes demostratave  dhe organizimeve tė tjera ilegale nga grupe dhe individė, qė kishin njė qėllim, bashkohet edhe Muhamet Arifi .  Kėtė ai nuk e  bėnte  rastėsisht. I nxitur  thjeshtė nga ndjenja e pėrkrahjes, ai tashmė ishte pėrpjekur edhe politikisht.Këtë e kishte  edhe traditė familjare. Gjatė kėsaj kohe  e deri nė fillim tė viteve nėntėdhejtė Muhameti dha njė  kontribut tė ēmuar, nė forma tė ndryshme, nė shpierjen  pėrpara tė procesit tashmė  tė nisur jo vetėm nė fillim  tė viteve tetėdhjetė .

                  I pathyeshėm edhe pėrballė torturave psiqike dhe fizike tė UDB-sė

 

                Vitet 1990-1991 atė e gjejnė tė kyqur tashmė nė struktura tė rėndėsishme politike , tė cilat ishin bashkuar rreth njė qėllimi : kurorėzimit tė kėrkesave  dhe iangazhimeve tė vazhdueshme tė njerzėve mė tė devotshėm tė kėtij populli nė fitimin e lirisė dhe tė ēlirimit tė atdheut , tashmė tė pushtuar e tė pėrplasur keq pėr toke. Janė kėto vite kur Kosova  po vuante ditėt mė tė egra tė historisė sė saj. Kur ajo tashmė ndodhej nė njė pushtim tė egėr nga regjimi serb , kur mė nuk funksiononte asnjė segment institucional,ato ishin pushtuar e njeriu shqiptar ndiqej kudo. Nė kėtė kohe ishin formuar grupe tė rėndėsishme qė bėnin plane strategjike se si tė zgjidhej  ky problem.  Njė nga kėto ishte edhe Fronti Nacional pėr  Ēlirimin e Kosovės. Nė kėtė formacion, i cili vepronte edhe nė Gjakovė, ishte edhe Muhamet Arifi por jo nė mėnyre tė drejtpėrdrejtė. Meqė I vėllai itij, avokati dhe atėdhetari Sylė Arifi ishte i angazhuar nė kėtė organizatė, Muhameti kishte marrė njė rol tė rėndėsishėm. Ai pėrmes komunikimit me opinionin dhe nė forma tė tjera  mundohej qė  misionin  e kėsaj organizate  patriotike dhe luftarake, e cila pėrgatiste njerėz pėr një luftė pėr ēlirim, ta drejtonte dhe ta bėnte tė njohur edhe nė masat e gjėra popullore. Muhameti kishte njė mision politik nė kėtė rast, por qė ishte mjaft I rėndėsishėm pėr momentin. Ėshtė koha kur grupe dhe individė tė bashkuar rreth Frontit Nacional pėr Ēlirimin e Kosovės ishin hetuar dhe disa prej tyre  edhe arrestuar nga organet e sigurimit  sërb tė instaluar  nė Gjakovė e Kosovė pėrgjithėsisht. Me kėtė rast fillojnė hetimet rreth tė vėllait tė Muhametit, Sylės. UDB-ja shton presionin dhe represionin edhe ndaj Muhamet Arifit . Pėr ēdo ditė thirret dhe maltretohet nė polici , ndėrsa krimineli Sreten camoviq , i cili ishte nė atė kohė edhe kryeshef i Sigurimit serb nė SPB tė Gjakovės, mundohet tė pėrdorė edhe metoda mė monstruoze ndaj Muhametit vetėm pėr ta thyer atė fizikisht, moralisht dhe kombėtarisht . Ishte kjo njė metodė e njohur  mirė e kėtyre organeve, tashmė tė ushtruara me vite  ndaj shqipėtarėve  dhe nė veçanti ndaj  atėdhetarėve tė shquar. Megjithė torturat dhe presionin e vazhdueshem psiqik, Muhamet Arifi arrijti tė qėndrojė i pathyeshem  nė misionin e tij dhe tė shokėve tė idealit. Veprimtaria e tij prej atėdhetari  vazhdon  edhe nė vitet qė vijnė  edhe pas zbulimit dhe burgosjes sė disa anėtarėve tė  FNĒk-sė. Me arratisjen e tė vėllaut tė tij Sylės nė dhjetor tė vitit 1996, ndaj Muhametit ushtrohet njė presion edhe mė I madh. Merret prapė nė polici dhe atje maltretohet dhe kėrcėnohet edhe me likuidim fizik, por ai nuk dorėzohet asesi . Nuk dėshiron tė largohet nga Kosova, ndonėse kishtė mundėsi. Ai nuk dėshironte ta bėnte njė veprim tė tillė,  ngase ishte i vetėdijshėm se organėt e pushtetit serb  e  dėshironin njė gjė tė tillė kur bėnin presion mbi tė. Deri me shpėrthimin e luftės  frontale nė Kosovė dhe tė daljes nė skenė tė UĒK-sė , Muhameti mban lidhje tė vazhdueshme me njerėz qė asnjeherė nuk e ndalėn  veprimtarinė atėdhetare si mr. Muhamet Rugova ish i burgosur politik, Musa Shehu prijės i shumė manifestimeve politike e atdhetare qė nga vitet 81 dhe Sulejman Beqa ish pjestar dhe ndėr organizatorėt e demostratave tė 81-ës, nga ky vit  me motive politike i arratisur duke jetuar dhe edhe mė tutje duke vepruar pa ndarė pėr ēeshtjen kombėtare nė mergatėn shqiptare, etj. Ishte koha e veprimit konkret. E kalimit nga ilegalja nė luftė frontale, sepse mė s'kishte  ēfarė tė fshihej e pritej . Gjatė kėsaj kohe ai mbante kontakte me vėllaun e tij Sylėn, i cili ndodhej nė mėrgim. Atje ai sė bashku me tė tjerėt zhvillonte aktivitetin e filluar nė Kosovė . Pėrmes tė vėllaut ai, por edhe pėrmes aktivitetit tė tij asnjėherė tė ndalur, ai njihet edhe me kreatorėt e luftės pėr liri, me udhėheqės tė lartė tė UĒK-sė  si me Jashar Salihun etj. Ėshtė marsi I vitit 1998. Nė Drenicė lufta kishte filluar, ndėrsa flakėt e saj ishin pėrhapur nė tė gjitha pjesėt e Kosovės qė kėrkonte lirinė dhe ēlirimin e saj nga kthetrat e robėrisė serbe. Meqė ai kishte kontakte dhe ishte nė dijeni pėr rrjedhat  e luftės qė  shtrihej kudo ne Kosovė, Muhameti kyqet nė Shtabin e UĒK-sė  qė ishte formuar nė fshatin Osek Hylė, ku prej vitesh jetonte. Me kontributin e tij tė pamohueshėm, por edhe  tė bashkėveprimtarėve tė tjerė  tė strukturuar rreth kėtij Shtabi , pėrmes Sylės , tė vėllait tė Muhametit , Ii cili vepronte  nė perėndim, perkatėsisht nė Zvicėrr, ai arrinë tė siguroj armatim pėr shtabin, por edhe pėr zonat e tjera tė luftės. Meqė fashti Osek Hylė ishte nė njė pozicion shumė tė rėndėsishėm dhe njė kanal i mirė pėr sigurimin e armatimit pėr zonat e luftės, mė urdhėr nga lart, ishte e ndaluar lufta frontale nė kėtė fshat. Prandaj, njisiti i formuar nga Shtabi i Osekut vepronte nė ilegalitet dhe qėndronte nė gjendjė  tė plotė  gadishmėrie .

       Nga torturat nė burgjet serbe pėson goditje tė rėndė shėndetėsore, por jo edhe thyerje shpirtėrore e kombėtare

              Meqė nė kėtė fshat vepronte nė atė kohė njėri nga bashkėpunėtorėt mė tė rrezikshėm tė policisė e ushtrisė serbe, kolaboracionisti Muharrem ( Mushk) Jakupi  me  tė bijtė dhe me grupin e tij, aty paraqitej rreziku i zėnies dhe i shpėrbėries sė kėtij Shtabi,  gjė qė ndodhi pak mė vonė, kur forca tė shumta policore dhe ushtarake serbe, tė ndihmuara  edhe nga ky kolaboracionisti (Mushk Jakupi) rrethuan fshatin, pasi mė parė aty njė pjesė e popullatės  kishte dorėzuar “ vullnetarisht “ armėt  e veta  personale, ndėrsa pjesėtarėt e Njėsitit tė UĒk-sė ishin larguar nga fshati  dhe ishin bashkuar me njėsitet e tjera tė UĒK- sė  tė ZOD. Rrethimi I fshatit Osek Hylė ndodhi mė 20 gusht tė vitit 1998. Pas bastisjeve, maltretimit nga ana e policisė serbe, mė kėtė rast bashkė me 23 bashkėfshatarėt e tij arrestohet edhe Muhamet Arifi me tė birin Valonin , ndėrsa ditė mė vonė ai sė bashku me bashkėfshatarėt e tij dėnohet nga Prokuroria Publike e Qarkut nė Pejė pėr vepėr penale tė terrorizmit  dhe bashkim me njėsitė e UĒK–sė. Muhameti mė kėtė rast dėnohet me 6 muaj dėnim, tė cilin  e vuan deri nė fillim tė muajit mars tė vitit 1999 nė burgune  Pejės  dhe atė tė Lypjanit. Gjatė mbajtjes  nė burg dhe gjatė qėndrimit tė tij nė hetuesi Muhameti pėrjeton tortura tė tmerrshme, tė cilat ia dobėsuan shėndetin dhe sipas pohimeve tė anėtarėve tė  familjes sė tij ai nga pasha 90 kilogramėshe kishte rėnė nė 30 kilogramė, gjė qė ndikoi mė pas nė mospėrmisimin e shėndetit tė tij dhe me pasimin e vdekjes sė hershme, nė kohėn kur i duhej shoqėrisė  pėr tė dhėnė kontributin nė liri, tė cilėn e deshi aq shumė  dhe pėr tė cilėn punoi me pietet. Pas kohės sė kapitullimit tė ushtrisė serbe dhe tė vendosjes sė trupave tė NATO–sė nė Kosovė, Muhameti  pėrmes angazhimit tė tij politik, dha njė kontribut tė ēmuar  nė kėtė drejtim . Duke qenė njė nga anėtarėt  e hershėm tė formacioneve ilegale  dhe mė pas tė atyre qė u angazhuan  nė frontin e hapur tė luftės pėr liri, Muhamet Arifi  u inkuadrua nė rradhet e Partisė Demokratike tė Kosovės, njė subjekt  politik, i cili u formua nga strukturat udhėheqėse tė Drejtorisė politike tė UĒK-sė. Pėrmes inkuadrimit  dhe angazhimit  nė kėtė subjekt Muhameti e shihte rrugėn e kurorėzimit tė aspiratave tona kombėtare, pėr tė cilat  bashkė me shumė shokė kishte derdhur njė pjesė tė madhe tė kontributit. Ishte anėtar i  kryesisė  nė Degėn e PDK–sė nė Gjakovė dhe pėr njė kohė edhe pėrfaqėsues i kėtij subjekti nė qeverinė komunale. Se Muhameti kishte  dhėnė njė kontribut tė ēmuar nė luftė pėr avansimin e ēėshtjes sonė kombėtare, kėtė e dėshmon edhe puna dhe vepra e tij.  Rrezultat i punės dhe i angazhimit tė tij patriotik, ishte edhe kuptimi i rėndėsisė sė kėsaj ēėshtjeje edhe nga anėtarėt e tjerė tė familjes sė tij tė ngushtė, si vėllezėrit, djemtė etj, tė cilėt duke marrė shėmbullin  e tij qė nė ditėt e para u inkuadrua nė rradhėt e UĒK-sė e mė vonė kaluan edhe kufijtė administrativė tė Kosovės, pėr tė ndihmuar edhe vėllezėrit e tjerė shqipėtarė  nė viset e mbetura nėn pushtimet e huaja. Kėtė e dėshmojnė edhe angazhimet e tė vėllaut  Islamit nė rradhėt e UĒK–sė, pėrkatėsisht nė Njėsitin  e UĒK-sė nė fshatin Osek-Hylė, dhe mė vonė i angazhuar nė sektorin e veēant nė Policinė ushtarake tė formuar nga Shtabi i Pėrgjithshėm i UQK-sė.


Edhe djemt e Muhametit ndiqnin rrugėn e babait dhe tė xhaxhait tė tyre Sylės. Pėr tė dhėnė kontributin e tyre pėr Kosovėn ishin tė angazhuar gjatė tėrė kohės sė luftės "Agroni nė brigadėn 138“Agim Ramadani “ dhe Albani mė vonė edhe  nė rradhėt e Ushtrisė Ēlirimtare Kombėtare nė Maqedoni. Kjo ėshtė njė pjesė e rrėfimit pėr Muhamet Arifin, njeriu i cili diti pėrse jetonte dhe pėrse punonte Ai ishte njė njeri qė deshi tė jetonte dhe tė vdiste, megjithatė vertikalisht, sepse misioni i njeriut ėshtė qė tė jetojė me ndėrgjegjëshmėri dhe vendosmėri tė plotė. Sepse, thoshte Muhameti, tek e fundit njerėz jemi dhe njė jetė e kemi, por kėtė duhet ta dijmė si ta jetojmė. Tė jetosh  mundesh gjithėēysh, por tė jetuarit gjithėēysh nuk ėshtė edhe mision I kėsaj jete. Prandaj , ai kishte parasysh se tė jetuarit me nderė dhe duke lėnė gjurmė tė mira ėshtė njė mision i kėsaj jete. Prandaj, Muhamet Arifi dijti tė jetojė dhe tė punojė ashtu si duhet dhe si i ka hije njeriut tė pathyeshėm, i cili vetit, me vetėdije tė plotė, ia ka ngarkuar rolin e rendė, por tė rėndėsishėm tė luftės sė pakompromis, tė realizimit tė idealeve tė shenjta - luftës së pandėrprerė pėr qėshtjen madhore tė atdheut . 

                                                                                                   Islam Haxhiu, gazetar \Gjakovė

---

                       Kosovėn e DUA mbi tė gjitha!

          Lufta e Koshares ishte njė nga betejat e rendsishme nė historinė e shqiptarėve. Ajo hynė nė radhėn e betejave mė tė veqanta tė historisė sonė, jo vetem lidhur me pėrmasat qė ka pasur, por edhe me mėnyren e organizimit, me sukseset e arritura dhe me vetė synimet e saja. Meritat pėr suksesin e asaj beteje bein mbi tė gjithė eprorėt dhe ushtarėt qė muren pjesė dhe dhanė kontributin e tyre. Kjo betej shquhet ndėr tė tjerat edhe pėr atė qė njėsia kishte komandėn profesionaliste me Akademi ushtareke tė kryera, si Rrustem Berisha, Musa Gjakova, Fadil Hadergjonaj, Skender Rexhahmetaj, Skender Hasangjekaj, Hysen Berisha etj.

Kėsaj radhe nuk do tė ndalem te dėshmoret e rėnė, nuk do tė ndalem te dėshmorėt Agim Ramadani, Sali Ēeku dhe 16 dėshmorėt e tjerė qė ranė aty, sepse pėr ta edhe po tė shkruhet me vite e shekuj, nuk do i dalim hakut. Kėsaj radhe do tė pėrqendrohem te njėr nga heronjėt e gjallė tė kesaj beteje. Nė mesin e shumė eprorėve qė komanduan nė atė njėsi, me moton „pas meje trima" ishte edhe Anton Quni, i cili ėshtė njėri nga mė tė merituarit pėr suksesin e arritur.









Anton Quni, autori shkrimit Islam Sadiku dhe Hysen Berisha nė Nashec

                                    Kush ėshtė Anton Quni?

        Antoni lindi nė fshatin Fshej tė Hasit, ku e kreu shkollėn fillore. U regjistrua nė shkollen e mesme ushtarake nė Beograd, ku pas kryrjes i vazhdoi studimet nė Akademin ushtareke, nė tė cilėn u specializua nė kėmsori. Antoni u caktua tė punoi nė Shibenik tė Kroacisė, ku edhe e gjeti lufta ndėrmjet Kroatėve dhe APJ-sė. Ai si dhe shumė ushtarak kosovar, pa u hamendur fare, kaloj nė krahun e Kroatėve. Vitet e paraluftės sė Kosovės Antoni i kaloj nė Zvicėr. Aty ai pati rastin tė njpftohet me shumė ushrtarak kosovar qė vepronin nė kaudėr tė Grupit tė ushtarakėve kosovar. Nė tubimet e eprorėve Antoni ishte i qetė. Shumė rrallė fliste dhe ishte si disa tė tjere qė zjarr qitėshin nga goja, e nė realitet asgjė nuk bėnin. Masakrat e marsit nė Kosovė, prekėn shumė nė zemėn e tij bujare, ashtu sikurse sikurse prekėn edhe zemrat e tjera tė ndershme shqiptare.

       Ne tubimin e fundit me eprorė nė Zvicer , Antoni ishte gjitnjė i qetė me fjalė fare por i mbushur me mėllef ndaj forcave serbe. Ne kėt tubim u muren detyrat konkrete se si dhe kurt ė shkohet pėr Kosovė. Duke parė se punet shkoishin ngadalė, Antoni pa kurrefarė thirrje zyrtare u nis drejt Shqipėrisė. Me tė arritur atje, nė bisedėn qė pati me tė ndjerin Ahmet Krasniqi, insiatoj qė sa mė parė tė lejohet hyrja e tij nė Kosovė.

Kur i kryhen formalitetet e regjistrimit ky me nji zė tė but dhe ashtu tė qetė si qdo here e pytė pėrgjegjsin.

• A thua kur mundem tė futem nė Kosovė
• Shiqoni ėshtė duke u kompletuar njesiti e pasi tė kompletohet njesiti do niseni.
• Por a mundeni tė mė thoni se sa zgjatė kjo pėrafersishtė. Pyet prap Antoni.
• Besoi se sipas parashikimeve shum shpejtė,dy apo tri javėsh.
• Shum gjat. Shum gjat po shkoika.
• Unė mendova menjiherė, sotė apo neser.

Kjo ishte kėrkesa e parė dhe e vetme e nji eprori i cili kėrkonte qė sa mė parė tė futej nė Kosovė. Ishte guximi, trmėria, atdhedashuria, patriotizmi i tė urtit Anton Qunit. Antoni nė Shqipėr, qendrat servitore u bashkangjit me Agim Ramadanin, Sali Qekun, Rrustem Berishen, Hysen Berishen, Fadil Hadergjonin, Musa Gjakoven e shum e shum tė tjerė ku sė bashku bėnin GOP-3. Antoni u caktua tė komandoi forcat speciale "DELTA" detyrė tė cilen e kreu me sukses dhe profesionalizėm tė madhė deri nė fund. Detyrė e keti njesiti ishte qė tė futen nė mbrendi tė forcave tė armikut, tė mbledhė tė dhena pėr tė, pėr numrin e ushtarėve tė armikut, tekniken dhe drejtimin e tyre. Nuk munguan asė aksionet e shpejta dhe tė befasishme qė kjo njesitė i ndermuar nė bjeshkė te Junikut , Botushės e Zharre e Zakup, ku forcat serbe paten humbje tė mėdha. Nė tė gjitha keto arsione muar pjesė Antoni sė bashku me Agim Ramadanin.

                Anton Quni, Autori i kėti shkrimi, Hysen Berisha  nė Nashec

   Beteja e lavdishme e thyrjes sė kufirit nė Koshare u planifikua dhe u udhheqė nga Ushtarak profesionalistė ku njeri ndėr ta ishte edhe Antoni. Ishte aty ku e kėrkonte nevoja. Rėmja heroike e Agimit dhe Salihut ishte humje e madhe pėr tėr njesitin, por humbje e madhe ishte edhe pėr komanden, dhe njiherit edhe pėr Antonin. Por lufta duhej vazhduar. Amaneti i Agimit e Salihut dhe dėshorėve tė tjerė duhej quar nė vend. Pas ramjes sė Agimit Antoni emrohet Shef i Shtabit tė GO 3 nė vend tė Agimit. Detyrė e vėshtirė por edhe nderi i madhė. Luften e vazhduan dhe amaneti i dėshmorėve duhet quar nė vendė deri nė fitore, punė dhe detyrė tė cilen e realizoi, sė bashku me shokė, me mjaft sukses. Pas lufte Antoni ėshtė pjsetarė Trupave Mbrojtės sė Kosovės, kolonel, ku sot ėshtė shef i shtabit i nji kazerme qė mban emrin e tė madhit Agim Ramadani.

  "Vdis qė tė njofim se kush je" thuhet nji proverb Gjerman. Fati deshi qė Antoni i gjallė ta pres lirin e Kosoves. Antoni sot ėshtė nji hero i gjallė. Nji njeri me tė kaluar tė ndritur. Me nji meritė tė pa kontestushme pėr lirinė e Kosovės. Lumė ai popull qė ka kėsi njrezish tė mėdhenjė ku njėri nder ta  ėshtė edhe Anton Quni. (Islam SADIKI, Zvicerr, Gusht 2002)

---

3 gusht 2002
Vizitorė tė dashur, para pak ēastesh na arrijti nga bashkpunėtori ynė i rregullt ISLAM SADIKU- (epror dhe analitik i ēėshtjeve ushtarake)njė analizė shumė interesante dhe me interes tė pergjithshėm pėr opinionin nė tėrėsi dhe sidomos pėr ata qė merren dhe duan tė merren me politikėn e realizimit tė interesave tona jetike se sa duhet qenė kurreshtar me rastin e servisimeve tė maskuara tė informacioneve nga armiqėt dhe perkrahėsit e tyre.
Textin po e botojmė origjinal ashtu si na arrijti ne redaksi, pa kurrfarė intervenimesh pėr ta ruajtur origjinalitetin e tij.


     Qka mshifet prapa tuneleve  tė Goleshit

Me 2 Gusht 2002 u bė hapja ( e nji pjese) “solemne” tė tunelit tė shumė  folur tė Goleshit, pėr gazetarė dhe media. Shumica e popullates vetem se kishin dėgjuar se egziston por si dhe sa ėshtė kėtė mundėshin vetėm ta paramendonin. Me kėtė, ushtaret Rusė nė kuader tė KFOR-it menduan se pėrfundoi njiherė e pėrgjithmon misteri i kėti tuneli dhe e kėsaj nėntoke. Por jo.


kliko mbi hartė pėr tė parė detalet e tunelit

Qka ka nėn Golesh

       Nė nėntoken e Goleshit, afer Aeroportit tė Prishtinės (mė poshtė AP), egziston nji zingjirė tunelesh dhe kanalesh nėntoksoe tė cilat e pėrshkroin horizontalisht dhe vertikalisht tėtėr nėntoken e kodres sė Goleshit. Nė kėto tunele ka edhe shumė kryqėsime dhe lidhje ndėrmjet koridoreve dhe dhomave tė tjera. Nė foton mė poshtė jam munduar qė pėrafersisht ta paraqesė planin e kėsaj nėntoke, e kėtijė labirinti tė vertetė.Tuneli i cili ju prezentua mediave dhe publikit ėshtė vetėm 1/3 e tėr tuneleve tė Goleshit, apo me mirė tė themi se u prezentua vetem tuneli kryesorė pa pjeset ansore dhe pa pisten kryesore.Hyrja e gazetarėve u bė nga dalja rezervė apo dalja e kushtėzuar. Kjo dalje ėshtė e planifikuar nė rast sulmesh dhe bllokimesh tė daljeve tjera, qė tė sherbei pėr terheqjen e pėrsonelit.Aty ėshtė pista e Aeroplanave e cila ka dy dalje, apo nji hyrje dhe nji dalje. Hyrja-Dalja  kryesore ėshtė nga pista e AP, paralel me tė, nga drejtimi i Prishtinės.Dalja e tjetėr (kėtu vetėm munden tė dalin aeroplanet e kurrsesi tė zbresin, gjersa nga hyrja tjetėr ėshtė e kunderta edhe zbritja edhe ngritja) ėshtė paralel me hyrjen nė anėn e tjetėr tė Goleshit ka drejtimi i Gjakovė-Pejė.Portat hyrse - dalse kryesore janė tė levizshme nga anėt, tė metalta nga pjesa e mbrenshme kurse nga ana e jashtme janė tė maskuara, kamofluara, me gurė dhe cement nga vetė vendi i tyre, aqė preciz qė nuk mundet tė verehen nga lartėsija.Hyrja kryesore, nga ana e AP ėshtė poashtu e maskuar dhe kamofluar me disa lisa, plepa tė cilėt janė tė mbjellur mbi pisten e asfaltuar e nji gjersije prej 20 m me gjersi tė njejtė tė pistės sė AP.Dalja nga pjesa jugore ėshtė e engritur nga toka dhe se kur fluturakja del nga kjo dalje atėher ėshtė vetėm nė ajėr. Gjatsija e kėsaj piste ėshtė 1200 m me nji gjersi 14 m dhe lartėsi 8 m.Pos kėtyre, pistes kryesore dhe tunelit kryesorė, nėn Golesh ka edhe tunele dhe strehimore tjera tė cilat sherbein pėr marvajtjen dhe komandimin.Dy strehimore afer kryqėzimit tė koridorit me pisten kryesore  shėrbein pėr “parkimin” e aeroplanave dhe mirėmbajtjen e tyre. Vetėm nė njeren strehimore munden tė qendroin 5- 10 MIG- 21 mvarsishtė se a janė vetem tė parkuar apo edhe mirėmbahen.Afer kėtyre Strehimorėve, gjindet venqendrimi i pilotėve nė tė dy anėt e pistes ku qendroin ne gjendje gadishmerie tė shkalles 1.

Pėrpos tyre nė nėntoken e Goleshit gjinden edhe:

-         Qendra Komanduse- Komanda e Korpusit.

-         Qendra e radarėve

-         Qenra e lidhjeve dhe deshifrimit.

-         Baza e sistemit raketorė

-         Magazinat e municionit armatimit

-         Magazinat e derivateve dhe Kerozinit

-         Magazinat e Veshmbathjes dhe ushqimit

-         Venqendrimi i Ushtarėve, ushqimi dhe fjetja e tyre nė nji madhėsi te Bataljonit, kryesisht Polici Ushtarake.

Duhet vequar se tė gjitha keto tunele, strehimore, janė tė lidhura ndermjet vete me nga nji hyrje dhe me nga nji dalje dhe se janė tė paisura me filterė special nė raste tė sulmimit me arme biologjike – kimike.

Kjo nėntok me rrymė funizohet nga  AP nė  kushte tė paqes, a me gjenerator nė kushte tė luftės.

Me uij furnizohet poashtu nga AP, por ne rast lufte furnizohet me nji sasi tė uijt nga nėntoka, edhe pse e vogėl por i akumuluar.

Kush dhe kurė u ndertua ky Tunel

Ky tunel, i cili ėshtė i dyti pėr nga madhėsija pas atijė tė Rakovices afer Beogradit, filloi tė ndertohet nė vitet e 60 ta dhe nuk u pėrfundua thuaj se kurrė,sepse gjithnji u ndertoike, rindertoike dhe u riparoike diqė. Projektues dhe ndertues tė tijė janė Inzhinjerėt  Rusė.Nė ndihm tė tyre isht Bataljoni i  Xhenios (Ingjinjerisė) i Korpusit tė Prishtinės. Nė ndertimin e kėtij tuneli muren pjesė edhe nji numėr i madhė i tė burgosurive tė Pėrjetshėm qė nė atėkohė gjindeshin nė Burgjet jugosllave. Nė tė punuan ekskluzivisht eproret serb vetėm e vėtem qė tė ruhet sekreti i kėtij Tuneli.I tėr tuneli u financua dhe u mbikqyr nga Shtatmadhoria e APJ-sė dhe pėrsonalisht nga Nikolla Lubiqiqi.Qellimi i ndertimit tė ketij tunelit ishte mbrojtja nga nji sulėm eventual nga Shqipėria dhe se armatimi dhe pėrsoneli tė maskohen nga popullata shumicė e Kosovės.Gjat sulmeve tė NATO-s ndaj caqeve Serbe, po ashtu shėrbei pėr mshefjen e nji numri tė madh fluturakesh qė gjindeshin nė Kosovė por qė i pruan edhe nga Serbia e posaqėrisht nga Aeroporti i Tutinit, Nishit dhe Podgoricės.(Islam SADKI-Epror-Analist Ushtarak)

---

12 prill 2001
Nė dyvjetorin e Kosharės
Shkruan: Jakup Krasniqi
- Lufta Ēlirimtare e popullit shqiptar, e organizuar nga Ushtria Ēlirimtare tė Kosovės dhe e udhėhequr nga SHP, ėshtė ngjarja mė e lavdishme e mė kulmore e historisė sonė mė tė re. Nga Shpallja e Pavarėsisė sė Shqipėrisė, nga 28 Nėntori i Lavdishėm i Vlorės e deri tė qershori i vitit 1999, kishin kaluar gati 87 vjet: 87 vjet robėri, 87 vjet luftėra tė pandėrprera pėr ēlirim e bashkim kombėtar, 87 vjet burgime, ndjekje, dėbime, vrasje, zhdukje mė shenjė e pa shenjė, luftėra, uzurpime tė pasurisė sė tundshme e tė patundshme, djegie, masakrime, gjenocid e pastrim etnik, 87 vjet rrugėtim nėpėr dhiaret e shpateve e tė monopateve deri tė agu i lirisė, 87 vjet nė kėrkim tė lirisė, tė pavarėsisė e tė demokracisė, 87 vjet katrahure, netė tė Bartolomeut, mote halokausti deri te fitorja e luftės ēlirimtare, 87 vjet tė pėrgjakur pėr liri, barazi e drejtėsi, 87 vjet lavdi tė paguar shtrenjtė, tepėr shtrenjtė, ashtu si e meritojnė liria, pavarėsia e demokracia. I pėrsėrita shpesh 87 vjetėt e robėrisė, jo pse e dėshirova, por pse dikujt iu kanė pėrzier koncepti i robėrisė dhe ai i lirisė. I janė pėrzier aq shumė sa dikush e ka vėshtirė tė bėjė dallimin e kėtyre dy nocioneve, jo vetėm nė aspektin teorik, por edhe nė atė praktik. E megjithatė jeta nė Kosovė, pas 21 qershorit, kur ėshtė nėnshkruar Marrėveshja mes gjeneral Xheksonit dhe kryetarit tė QPK-sė, Hashim Thaēit, ka fytyrė dhe pamje tjetėr pėr tė sotmen dhe pėrspektivėn e Kosovės. Edhe luftimet nė Kosharė, dy vjetorin e tė cilave po e kremtojmė, kanė vulėn dhe hisėn e tyre nė buzėqeshjen dhe perspektivėn e Kosovės. Kjo buzėqeshje e kjo perspektivė i ka rrėnjet nė gjakun e Komandantit Legjendar tė UĒK-sė - Adem Jasharit, e gjithė Jasharėve legjendarė, i ka rrėnjėt nė gjakun e shumė komandantėve tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės, nė gjakun e dėshmorėve tė kombit, nė gjakun e gjithė tė rėnėve pėr liri e pavarėsi qė nga Merdari e Presheva, nė Koshare e Pashtrik. Rrėnjet e kėsaj lirie janė edhe nė gjakun e 84 dėshmorėve tė Kosharės, gjak qė ka ngjyrėn dhe aromėn e ushtarėve tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės qė ia falėn jetėn popullit dhe tokės sė Kosovės. Asnjė betejė e veēantė e UĒK-sė, e madhe apo e vogėl qoftė, e shkėputur nga tėrėsia e luftės ēlirimtare nuk do t'i bashkonte 18 vendet e NATO-s, pėr tė bombarduar Serbinė dhe makinerinė e saj vrastare. Ėshtė strategjia politike dhe ushtarake e UĒK-sė, guximi, vendosmėria, lufta dhe heroizmi i luftėtarėve e komandatėve tė saj, ajo qė solli NATO-n dhe lirinė nė Kosovė. Kosharja edhe pse erdhi pas bombardimeve tė NATO-s, pas gjuajtėsve tė "UĒK-sė" nga ajri, ka vendin dhe rolin e saj nė historinė e lavdishme tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės e tė popullit shqiptar.
Kufirin shqiptaro-shqiptar, Ushtria Ēlirimtare e Kosovės, shprehur figurativisht e ka thyer disa herė. Thyerja e kufirit shqiptaro-shqiptar, nė fund tė fundit ishte pjesė e programit politik tė ēdo organizimi klandestin tė pas Luftės sė Dytė Botėrore, ishte pjesė e programit tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės. Shikuar realisht, kufiri shqiptaro-shqiptar, i vendosur mes pėrmes tokave shqiptare, nuk ėshtė thyer as nė Koshare e as nė Pashtrik. E vėrteta ėshtė nga ai kufi, edhe para qershorit 1999, janė larguar mė forcėn e armėve ata armiq, qė nė mes popullit shqiptar dhe tokave tė tij paten ngritur njė kufi tė akullt, pėrkatėsisht tė ēeliktė. Nė hapėsirat e atij kufiri pėr 87 vjet mė radhė janė mbjellur vdekje, ėshtė mbjellur urrejtje pėr armiqėsi ndėrshqiptare, qė dy vjet ėshtė krijuar njė realitet i ri, qė ka hapur perspektiva tė reja.
Po bėhen gati dy vjet, nga ai brez i kufirit, ku konstruktoheshin armiqėsi e vdekje, ėshtė kthyer nė kufi tė njė jete tė re, nė kufi qė ende formalisht ekziston njė akull, qė ruan ftohjen shpirtėrore mes njė kombi. Fati i kufirit, i akullsisė apo i ngrohtėsisė sė tij, do tė varet nga pėrcaktimi ynė si popull. Nėse pėrcaktohemi pėr lėvizje e ndryshime dinamike, pėr vlera kombėtare e intelektuale, pėr demokraci e mvehtėsi, nuk do tė kėtė akull nė Alpet Shqiptare, dhe aspiratės sė popullit do t'i hapen perspektiva tė reja, mė tė thella se kėto qė i kemi sot. Nėse pėrcaktimi i popullit tonė do tė jetė pėr amulli e inercion, pėr nostalgjinė e sė kalurės kosovare nėn Serbi, akulli do tė shkrihet nė pjesėn veri-lindore tė Kosovės, e ardhmja e aspiratės do tė jetė e zymtė. E bėra kėtė digresion, mė qėllim qė tė mėsohemi, ta bėjmė praktikė njerėzore zėvendėsimin e entuziazmit me realizmin, euforinė me strategjinė, dėshirat me vendosmėrinė e sė mundshmes.
Politika ėshtė si Maratona, fiton ai qė ka mė shumė kondicion dhe vendosmėri. Fuqia e atyre qė do tė vendosin pėr fatin e Kosovės dhe tė kombit nuk varet vetėm nė fuqinė e armėve, do tė varet shumė edhe nė vullnetin e shprehur tė popullit, nė pėrcaktimin orientimor tė tij. Armėt e kanė kryer pjesėn e tyre, radhėn tani e ka guximi, vendosmėria dhe kėmbėngulsia politike. Dhashtė zoti qė pėrcaktimi i popullit tė jetė: pėr vendosmėrinė dhe dinamizmin, pėr guximin dhe urtinė, pėr vlerat kombėtare, intelektuale e profesionale, pėr perspektivėn dhe ardhmėrinė, pėr gjakun dhe amanetin e dėshmorėve tė kombit, pėr Kosovėn e lirė, tė pavarur e demokratike.
Koshara dhe Pashtriku ishin pjesė e operacionit "Shigjeta", tė hartuar nga SHP i UĒK-sė, nga shefi i Shtabit, Agim Ēeku, dhe stafi profesional, me aprovimin e udhėheqėsit politik, Hashim Thaēit. Planifikimi i depėrtimit tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės nė Koshare ėshtė planifikuar tė bėhet mė herėt, por pėr arsye objektive, ėshtė shtyer pėr gati dy javė. Kjo vonesė bėri qė edhe plani i aksionit pėr depėrtimin qė do tė bėhej nė Koshare u bė pjesė e pandashme e operacionit "Shigjeta". Pėrgatitjet pėrfundimtare e mė serioze pėr operacionin nė fjalė janė bėrė nė fund tė marsit e nė fillim tė prillit 1999, pas fillimit tė bombardimeve tė NATO-sė mbi makinerinė ushtarake e policore serbe nė Kosovė dhe mbi infrastrukrurėn politike dhe ushtarake tė FJ tė Zhablakut, duke pėrfshirė: Beogradin, Novi Sadin dhe Podgoricėn, etj. Bisedimet nė emėr tė SHP me Grupin ushtarak nė Babin e Popaj, tė komanduar nga Rrustem Berisha, Nasim Haradinajn e Agim Ramadani i bėra unė. Nė atė rast u vendosen lidhjet e reja mė SHP dhe mė SHOZD, mė komandantin e saj Ramush Haradinajn. Kėtu u morėm vesh qė gjithė ushtarėt e UĒK-sė, qė gjendeshin nė Shqipėri, tė formonin njė formacion tė pėrbashkėt, qė mė vonė u quajt Brigada 138, dhe pas rėnies sė Agim Ramadanit mori emrin e tij. Fillimisht ky formacion kishte mbi 300 ushtarė (200 tė Popajt e Babit e mbi 100 tė Cahanit). Pas shpalljes sė Mobilizimit nga Ministria e Mbrojtjes e QPK-sė, numri i ushtarėve do tė arrin 800 deri nė 1000 ushtarė. Ndihmė tė madhe nė teknikė dhe municion kanė dhėnė, drejtpėrdrejti ministri i Mbrojtjes, Azem Syla, e Xheladin Gashin qė aso kohe ishte komandant i zonės sė veriut nė Shqipėri. Po ashtu, ndihmė tė veēantė ka dhėnė komandanti i Garnizonit tė Kukėsit, gjenerali Kutisi Lame, pra shteti dhe Qeveria shqiptare. Pas aprovimit tė Operacionit "Shigjeta", komandėn e tė gjitha trupave nė Shqipėri do ta merr shefi i Operativės sė UĒK-sė, Bislim Zyrapi, komandanti i Operacionit "Shigjeta".
Bislim Zyrapi jo vetėm ishte profesionist, por ai kishte suksese e pėrvojė tė madhe operative nė luftimet nė Bosnje e Kosovė.
Operacioni "Shigjeta", ėshtė planifikimi mė serioz i SHP tė UĒK-sė dhe i Ministrisė sė Mbrojtjes sė QPK-sė, pėr depėrtimet mė luftė nga Koshara dhe Pashtriku. Kėto luftime janė mė seriozet pas shpalljes sė mobilizimit tė pėrgjithshėm ushtarak nga Ministria e Mbrojtjes dhe SHP i UĒK-sė.
E veēanta e kėtyre luftimeve ishte: U bėnė pas Konferencės Ndėrkombėtare tė Rambujesė pėr Kosovėn, ku populli shqiptar korri fitore politike dhe diplomatike mbi politikėn dhe diplomacinė Serbe, dhe pas fillimit tė NATO-s; Pas njė bashkimi mjaftė tė gjer nė shkallė kombėtare i nxitur edhe nga shkalla e pastrimeve enike;Pas njė angazhimi mė tė gjerė dhe shumėdimensional tė Shqipėrisė; Ushtarėt e UĒK-sė, nė luftimet nė Kosharė e Pashtrik, nė krahasim mė luftimet qė zhvilloheshin nė brendėsi tė Kosovės, pėrveē municionit tė pakursyer, dispononin armė edhe tė kalibrave mė tė mėdha tė armėve ofanzive. Pėrparėsi tjetėr ishte se prapavijėn, shpinėn e kishin tė sigurt. Luftimet dhe depėrtimet ishin tė vėshtira, pėr faktin se armiku nė brezin kufitar kishte grumbulluar forca tė shumta. Qėllimi dihej: bllokimi i depėrtimit tė armėve nga Shqipėria pėr nė Kosovė. Luftimet nuk u zhvilluan sipas planifikimit dhe qėllimit tė Operacionit "Shigjeta": hapja e koridorit me shpartallim tė armikut, pėr dėrgimin e armėve dhe municionit nė zonat e brendshme tė luftės. Humbjet e armikut ishin tė mėdha. Luftohej edhe pėr njė pėllėmbė tokė. Pėrgatitja morale dhe profesionale e ushtarėve tė UĒK-sė ishte nė nivel tė lartė. Dashuria pėr lirinė dhe tokėn, si dhe urrejtja pėr armikun, kishte arritur kuotėn mė tė lartė tė mundshme.
Nė luftėn e Kosharės ranė 84 dėshmorė, nė mesin e tyre kishte shumė komandatė e veprimtarė politikė dhe ushtarakė. Ata ranė pėr ta ndėrprerė tragjedinė e robėrinė e popullit tė Kosovės, pėr t'a kthyer lirinė, buzėqeshjen, perspektivėn, pėr t'ia rikthyer nderin dhe dinjitetin popullit mė tė nėpėrkėmbur tė Evropės. Edhe humbjet e armikut ishin tė shumta dhe tė pėrditshme. Nė kėto luftime u dėshmua me fakte pjesėmarrja e ushtarėve dhe e oficerėve rusė, si mercenarė.
Burreli dhe Fekeni, pas Cahanit, Elshanit, Babinės dhe Popajt, qenė qendrat stėrvitore tė ushtarėve, qė pėrgatiteshin pėr Operacionin "Shigjeta", qė u pėrgatiten pėr Koshare e Pashtrik. Nė Burrel dhe Feken u pėrgatitėn mbi 10.000 ushtarė tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės. Pas stėrvitjes ushtarake tė kėtyre ushtarėve, njė ushtarak i huaj do tė deklarojė: "Nuk do tė dėshiroja tė isha ushtar serb, para shėnjestrės sė kėtyre ushtarėve". Kėtu ishte dhe shihet kontributi i pedagogėve profesionistė tė Shqipėrisė. Nė ushtrinė tonė, qė u pėrgatit nė Shqipėri, dominonin djemtė e vajzat qė kishin lėnė luksin nė vendet perėndimore dhe SHBA, nuk ishin ushtarė profesionistė, ishin njerėz qė luftonim mė zemėr dhe shpirt. Me zemėr e shpirt luftoi e gjithė UĒK-ja. Mbi zemėr dhe shpirt konsiston e gjithė fitorja e UĒK-sė. Me zemėr e shpirt fituam mbėshtetjen e NATO-s, tė SHBA-ve e tė Evropės sė Bashkuar.
Lufta e Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės si nė Koshare e Pashtrik, ashtu dhe nė ēdo Zonė tė saj Operative ishte e hapur pėr tė gjithė ata luftėtarė apo ushtarė qė pranonin programin politik tė Lėvizjes Kombėtare, tė UĒK-sė, qė ishte program i luftės pėr liri, pavarėsi e demokraci. Janė munduar t'ia mveshin UĒK-sė nofkėn e sektarizmit, tė gjithė ata njerėz, politikė a profesionistė ushtarakė, qė nuk kanė pasur guximin pėr t'u ndeshur e pėrballur mė sakrificėn e luftės pėr liri, gjenin arsyetime pėr t'i ikur obligimit kombėtar e atdhetar. Edhe sot nuk ndalen tentimet, sidomos nga ato qarqe a subjekte qė asnjėherė nuk u pėrcaktuan pėr luftėn ēlirimtare, pėr t'i ndarė, ngjyrosur a pėrvetėsuar dėshmorėt e kombit. Dėshmorėt e kombit edhe kanė mundur tė jenė pjesėtarė tė kėsaj apo asaj partie politike, por sakrifica e tyre sublime pėr liri dhe atdhe, ju jep vetėm ngjyrėn e kombit.
Lavdi dėshmorėve tė kombit! (nga kosovapress)

---

Qėrshor i 2000-tės

KOSOVA e ka KOSHAREN legjendare tė Sefė KOSHARES
po sot Kosova e ka edhe njė KOSHARE tjetėr tė lavdishme-ATE tė UCK-ės
Ja disa foto,tė cilat flasin(pa komente)nė Njė vjetorin e legjendes sė saj.Keto foto tė cilat na i dergoi nergut pė erenikun dhe erevizionin 2000 bashkėpunėtori ynė i rregullt(autor i tyre)Islam Sadiku,sjellin para jush bashkatdhetarė tė dashur freskinė e luleve tė vėna pranė varreve tė dėshmorėve si dhe porosinė e shtrenjt:...Atdheu mbi tė gjitha!.(ereniku)







---

Janar 2000


Vėshtrime analitike nga Islam Sadiku

Iku pa e thėnė realitetin-ngordhi njeri ndėr udhėheqėsit e operacionit vrasės tė vėllezėrve Gėrvalla dhe Kadri Zekės

Pak kush ka pasė karierė tė begatshme, si partiake, policore dhe shtetrore si Stane Dollanci.
Nė kohėrat tjera, lajmi pėr vdekjen e tij,do tė merrte dhenė nė mediat e shkruara dhe tv-numėrtė madh telegramesh,varrosje me nderime shtetėrore dhe pjesėmarrje tė shtetarėve ish miq tė atėhershėm tė asaj Jugosllavie. Pa medyshje do tė ngriheshin edhe ceremoni dhe takime rasti pėr veprat rolin dhe rėndėsinė e tij. Por,kjo mbeti e vdekur ashtu;sikur qė mbeti e vdekur ideologjija e tij dhe shteti tė cilit i shėrbeu. Lajmin pėr vdekjen nė Ljubljanė tė Stane Dollancit, nė moshen 75 vjeare, njerit ndėr poletikanėt mė tė njohur slloven dhe ish bashkėpuntorėt mė tė ngusht tė J.B. Titos, medijat sllovene e dhanė vetem sa tė dihet-siq thotė populli ynė sa pėr sy e faqe.

Si „Lindi“ Dolanci?

Paraqitja e parė e tij me rėndėsi para opinionit ishte suksesi i Basketbollistėve tė Jugosllavisė nė organizimin e kampionatit botėror me 1970 qė u mbajt nė Ljubljanė,dhe si sekretar i Komitetit tė Ljubljans kur i „qetėsoi“ me mjaft sukses protestat studentore me 1968 nė Slloveni. Kėto dy ngjarje i shėrbyen si „dėrrasa kėrcyse“ nė karierėn e tij politike, policore dhe shtetėrore,qė menjiherė i mundėsoi zgjedhjen e tij si sekretar i byros politike tė kryesisė sė KQ tė LKJ. Nė kėtė post mbeti 9 vjet, deri nė vdekjen e Kardelit me 1979 kur emėrohet anėtarė i Kryesisė sė KQ tė LKJ. Pėr shkak tė angazhimit politik tė pa mohueshėm,bile njė kohė si person i pazavendsueshėm; mė tė madhe u pėrfol se ky do tė jetė zavendėsi i mundshėm i Titos pas vdekjes. Ishte njeriu qė mė sė shumti i besoi Tito ku edhe nga Jovanka fitoi besim tė madhė. Megjithatė pas vdekjes sė Titos nuk u bė ajo,qė e mendonte dhe ėndėrronte por iu dha „pas shpine“ Policija Sekrete Federative, shef i tė cilės u bė qė nga 1982 deri me 1984 (kur u zgjodh anėtarė i Kryesisė sė RSFJ - sė). Njė vit para se tė shkoi nė pension, mori pjesė nė mbledhjen sekrete nė mes tė APJ-sė dhe organeve Sllovene nė procesin e „katėrshes“ (Janez Jansha dhe tė tjerėt) ku Armata Jugosllave kėrkoi ndihmen e tij nėse vie deri te trazirat pėr kėtė proces. Atėkohė Dolanci doli me propozimin,qė gjykimi tė mbahet nė gjuhėn sllovene dhe pastaj Kryesija e RSFJ tė bėj anestimin e tė burgosurve;gjė qė edhe ndodhi. Me paraqitjen e „Pranverės sllovene“ dhe fillit tė shkatėrrimit tė Jugosllavisė, Dolanci u pensionua dhe shkoi nė harres.. Medijat sllovene, deklaronin hapur se „Dolanci ka shkuar pėr tė mbledhur kėpurdha nė Gozd Martuljeku“, afėr Kranjska Gorės, ku e kishte uikendshtėpinė. Gjat tėrė kohės i iku politikės, nuk deshi kurrė tė jap intervista nėn arsyetimin se pas pensionimit i ka thėnė lamtumirė politikės. Mirpo edhe pse i pensionuar Dolancit ju dasht qė disa herė tė paraqitet para seancave tė ndryshme gjyqėsore, pėrshkaqe tė rolit tė tij, si dhe disa herė nė debate para parlamentit slloven. Para se tė pėsonte nga sėmundja e rėndė, tė ciles mezi i shpėtoi (gjakėderdhje nė tru), filloi tė shkruaj memoare por ishte shumė i shkurtėr-pėr shkaqe shėndetėsore. Nė shekullin qė posa kemi shkelur, shumė kujt do ti interesonte se ēka shkroi dhe ēka dashur tė shkruaj njėri ndėr bashkėpuntorėt mė tė ngusht tė Titos, ėshtė shumė veshtirė pėr tu thėnė. Por ajo qė do tė ishte mė me interes sidomos pėr shqiptarėt, ėshtė roli i tijė nė policinė federative, aksionet e tyre tė kryera jasht vendit(Jugosllavisė) e sidomos edhe njė numėr i madh likuidimesh. Kėto likuidime kishin tė bėnin kryesisht ndaj mėrgatės kroate e posaēėrisht asaj shqipėtare.

Dihet se vrasja e vėllezėrve Gėrvalla dhe Kadri Zekės, ėshtė vrasje e pėrgaditur dhe e kryer deri sa Dollanci ishte shef i asaj policije.

Ėshtė e pa mundur,qė Dollanci tė mos e dinte se kush dhe pse e vrau Isuf Gervallen dhe bashkėpuntorėt e tij-Bardhoshin dhe Kadri Zekėn.Ėshtė dashur qė sė paku pas shkatrrimit tė Jugosllavisė tė deklarohet hapur,por pėrkundrazi ai heshti. Kanė qenė shumė interesante edhe parashikimet e tija pėr Kosovėn kur thoshte se atje kemi tė bėjmė me nji problem tė brendshem dhe krejt ēka ndodhė atje nuk vjen nga jasht. „ Askush nuk mundet ta shkatrroi Jugosllavin nga jashtė por atė do ta shkatėrroj vetem nėse deshiron njera nga njėsit e saja kushtetuse-apo populli i saj“. Kjo ishte thėnja e tij e shpesht. Dy vitet e fundit tė jetės sė tij Dolanci i kaloi nė kurim tė pasuksesshėm. Tėrė kohėn e kaloi i ulur fare pa lėvizje . Nuk mundi tė shkruaj e as tė thotė atė,qė e mendonte. Dolanci mė nė fund shkoi nė harresė, pa ndonji popullaritet i harruar edhe nga bashkėpuntorėt e tij politik si dhe nga bashkėmendimtarėt mė tė ngusht. Sa dhe si ka qenė „aftėsija“ e tijė politike nė ish Jugosllavi do tė dėshmohet edhe mė nė tė ardhmėn.

Kush ishte Dolanci?

Stane Dollanci lindi me 16 Nėntor 1925 nė Hrasnik tė Sllovenisė nga nji familje minatorėsh. Pas mbarimit tė maturės ju bashkangjit aradhave pertizane me 1944. Mė 1958 diplomoi nė fakultetin e drejtėsisė nė Lublanė.Qė atėherė e deri me 1960 u gjend nė disa detyra nė APJ si eprorė aktiv. Ishte mėsimdhėnės nė Akademinė e Artilerisė nė Zarė. Pastaj kaloi si gjykatės ushtarak nė divizionin e Novo Mestos e mė vonė edhe zėvendės gjykatėsi pranė Korpusit tė Ljublanės. Mė pas e ndėrroi vend punimin dhe kaloi nė Zagreb nė detyrė tė Eprorit tė lartė tė KOS-it. Nė Armaten e Pestė (Armata e Zagrebit). Kur e hoqi uniformėn ushtarake,me 1960 si civil,u kyq nė formimin e shkollės sė lartė pėr sociologji dhe shkenca politike (mė vonė Fakulteti i shkencave politike) nė Ljublan ku ishte edhe mėsimdhėnės dhe profesor i rregullt. Kariera e tij politike shkonte ngadalė por sigurt deri te „maja“, deri te njėri ndėr pasardhėsit mė tė mundshėm tė Titos. Pėrpos besnikėrisė ndaj partisė dhe Titos ai i mbeti besnik edhe KOS-it si njeri mė i miri „zbulues ndėr zbulusit“.

P.S.

Me kėtė shkrim desha qė opinionin shqipėtar jo vetėm ta njoftoi se ka ngordhur njė QEN nga ish shteti fantazmė, po edhe t'i bėjė me dije tė gjithė ata tė cilėt,nė anėn e tij ndoqėn, vranė dhe sakatosėn,burgjeve tė asaj Jugoserbie djalėrinė mė tė mirė shqiptare, se mėkatet e tyre do ti ndjekin edhe po patėn edhe shtatė botėra tė tjera...(Islam SADIKU Janar 2000)

---

Ja njė analizė e hollėsishme mbi planet djallėzore shfarosėse tė pėrgatitur mbi kurrizin e shqiptarėve tė Kosovės-nga barbaria mishngrėnėse kanibaliste gjakatare sebosllave-E botojmė pa kurrfarė ndėrhyrjeje redaktuese vetėm e vetėm,qė tė ruhet origjinaliteti i mprehtėsisė sė hollėsishme tė analizės,tė cilėn na e dergoi bashkėpuntori ynė i rregullt i Erenikut-PRISHTINA-TV/erevizionit2000,eprori ushtarak ISLAM SADIKU:

Operacioni famėkeq "Patkoi"

Dėbimet shqipėtare nga trojet e tyre shekullore ishin tė shumta.Kėto dėbime filluan menjiherė pas zbritjes sė bishes karpike drejt viseve tė nxehta. Pėr secilin Aksion tė dėbimeve shteti serb pėrgaditke dhe realizoike plane ekskluzive vetėm pėr kėtė qellim. Secili plan u dekodua me emre dhe kode sekrete tė ndryshme. Vetem emertimet ndryshuan ndersa strategjija dhe plani fare apo shum pakė.
Nji ndėr kėto plane famėkeqe, i pėrgaditur dhe i zirė nė instancat mė tė larta tė pushtetit serb, ėshtė pamedyshje aksioni i fundit i emruar me kodin sekret "Patkovnica" (Shqip=PATKOI).


Si lindi "Patkoi"

Edhe pse mendohet se lindjen e kishte tė mėhershme, ky plan fillimin e daljes nė skenė e pa pas marrėveshjes Hollbruk-Millosheviq (Tetorė 98`).Pasė marrėveshjes, forcat serbe erdhėn nė pėrfundim se nuk mundėn fare ta zhdukin Uēk-nė deri sa ajo e ka pėrkrahjen dhe ndihmen e popullit. Pėr ta dobėsuar atė duhet shkatėrruar prapavija. Andaj u punua me tė madhe (Tetor 98- Janar 99) nė kėtė drejtim. Duke u nisur nga parimet se "nuk vritėn tė gjith" ajo e pėrpiloi plani "Patkoi" ku vetė emri i sajė tė jepė me kuptu se pėr qfarė qellimi ishte detikuar.
Qėllimi ishte qė:
- Nji milion Shqipėtarė tė dėbohen jasht Kosove.
Deri nė pesėqindmijė (500,000) tė vriten dhe likfidohen.
Pesėqinmijėt e tjerė tė mbesin nė Kosovė por tė nėnshtrohen Serbisė dhe se ky numėr nuk do tė paraqiste kurrė mė problem pėr Serbinė.
Depėrtimi i kėtyre do tė bėhet duke jau lėnė tė hapur Gryken e Kaqanikut-Bllaca dhe Gryken e Lumės-Vėrmica qė njiherit ti destabilizoi edhe shtetet pėr rreth nga numri i madh i refugjatėve.
Likvidimet do tė bėhen nė ato lokalitete ku do tė bėhet rezistenc pushtetit dhe pėrkrahje pėr UĒK-nė. Medijave dhe organizatave nderkombėtare nuk do ju lejohet hyrja nė vend edhe pėr nji kohė tė gjat kėshtu qė nuk do tė zbulohen fare.
Kurse popullata qė do tė mbetėt duhet ti nėnshtrohet gradualisht dhunės dhe ndjekjeve qė nė kėtė menyrė edhe ata pak banorė tė detyrohen qė "vullnetarisht" tė largohen.


"Fryti" i parė i kėti aksioni ishte masakra e 15 Janarit nė Reqak.
Kush ishte autor i "Patkoit"

Duke u bazuar nė planėt e mėparėshme tė cilat i aprovoi edhe ASSH, dyshohet se edhe kėtė plan e pėrgaditen akademiket Serb. Por nė bazė tė rrethanave dhe dokumentave tė gjetura si nga koha e Misionit Verefikues tė OSBE-sė dhe pas luftės, del se autori kryesorė ėshtė shefi i policies Specijale nė Kosovė , Gjenerali Sreten Lukiq (Shqiptarėr e njohin nga konferencat me gazetarė nė "media center" tė Grandit.). Po ashtu ndihm tė madhe nė kėtė drejtim i dha edhe Shainoviq (Tani i shpallur si kriminel lufte nga gjyqi i Hages) si dhe Gjeneralėt e AJ, gjeneralkoloneli Nebojsha Patkoviq (komandat i Armatės sė tretė – Nish, dhe gjeneralmajori Vladimir Lazareviq (Komandant i korpusit tė Prishtinės). Nga afėrsija e ushtrisė dhe policis serbe e jugosllave e posaqėrisht e pėrsonave tė lartėpėrmendur me vetė Millosheviqin, vjen nė pėrfundim se i tėr regjimi millosheviqian por edhe i tėr populli serb ėshtė autorė i kėti Plani.

Si do tė realizohet ky plan.

Ky plan do tė filloi nė Janar 99 dhe do tė kryhet shum shkurtė.Prej katėr deri nė Gjashtė muaj.
Sė pari ishte planifikuar tė pastrohet i tėrė Rrafshi i Dukagjinit e ky nė tri faza:
Vija kufitare qė nga trekenshi kufitar Kosovė-Mal i Zi-Serbi e deri nė Vermicė (e tėrė Reka e Keqe dhe Hasi) tė pastrohet dhe tė shkatėrrohen tė gjitha fshatrat dhe lokalitetet. Qėllimi ishte i trefisht:
Tė pastrohet etnikisht sepse u pėrbente me 99% Shqipėtare.
Qė forcat e Uēk-sė tė mos kenė prapavi gjat furnizimit me armatim.
Qė popullata e depertuar nga Kosova Veriore dhe Qendrore, gjatė depertimit tė tyre pėr Shqipėri, tė mos ken vend pėr pritje apo qendrim.
Qė tė zgjerohen pastrimet deri nė rrugėn Magjistrale Pejė-Deqan-Gjakovė-Prizren.
Zgjerimi prej burimit tė Drinit tė Bardhė, nėpėr rrjedhėn e tijė, e deri nė Vermic.
Edhe pse pastrimet nė kėtė anė kishin filluar qė nga Vera e 98-shit, kėto vetėm se u zgjeruam dhe filloi aplikimi i "tokės sė djegur". Me kėtė u formua ana e majtė e "patkoit" qė gradualisht shkonte duke u zgjeruar ka linja e Kosovės. Kurse ana e djathtė ishte paraparė nga Llapi e Karadaku duke u zgjeruar ka pėrendimi i Kosovės ku njikohėsisht do tė filloi edhe shtypja nga Veriu nė drejtim tė Jugut.Qdo zgjerim i krihve do tė vie deri te zvoglimi i qendrės deri nė zhdukje.

Cilat forca muaren pjesė nė Operacionin "Patkoi"

Pėrpos UJ dhe MPB tė Serbisė, nė kėtė aksion murren pjesė edhe nji numėr forcash paraushtarake serbe siq janė:
Tigrat e Arkanit
Beli Orlovi (Shqiponjat e bardhė) tė Sheshelit.
Vukovi iz Vuqjaka (Ujqit e Vuqjakut).
Ushtarė dhe eprorė Serb nga Bosnja nė krye me Mlladiqin
Si dhe vullnetarė dhe mercenarė nga republikat Ruse.
Nga Ushtrija e rregullt ishte:
Pėrpos korpusit tė Prishtinės edhe korpusi i Nishit, Beogradit, Uzhices, Podgorices, Beogradit, si dhe shum brigada dhe qeta nga tėrė Jugosllavija.
Stacionimi i tyre u bė pas marrėveshjes Hollbruk-Millosheviq si dhe ndėrmjet konferencės sė Rambujes dhe Parisit.
Me kėto forca komanduan Gjeneralkoloneli Nebojsha Patkoviq, Lazareviq dhe Dragoljub Ojaniq nga UJ kurse Sreten Lukiq Policin. Grupet paramiletare u udhėheqen nga komandatėt pėrkatės.

Dėshtimi

Ashtu sikur edhe Plani "pėr Serbin e madhe" edhe plani "Patkoi" nuk u realizua. Falė gjeturisė dhe nuhatjes sė mėhershme tė kėti plani nga ana KVM e posaqėrisht e gjenerali W. Wokerit nga njėra anė dhe NATO-sė dhe UĒK-sė nga tjetra anė, ky plan u dergua nė "Arkiv" si i pa realizuar.
Dhashtė zoti qė ky operacion tė ketė qenė i fundit mbi kurrizin e Shqipėtarėve.
Dhjetor 1999.


---

21 dhjetor 1999


Koridori i Tetė dhe shqiptarėt

Me prezentimin e Koridorit tė Tetė (KT) nga SHBA dhe BE, shqipėtarėve ju buzėqeshi fati,qė ky korridor tė kaloi nėpėr viset tona dhe t'i bashkoi edhe mė fortė ndėrmjet veti. Ky bashkim u paralajmėrua,mu nė kohėn,kur muri ndarės,ndėrmjet shqipėtarėve,ishte ende i fortė dhe i pakalueshėm, (Gusht `97),duke na bėr me dije se ky bashkim do tė ndodhė deshi apo nuk desh dikush. Ky Koridorė do lidhė Perėndimin me Lindjen, Shqipėrinė me Kosovėn-shqipėtarin me shqipėtarin. Nė vazhdėn e shumė korridorėve botėrorė edhe Korridori i Tetė do tė ngritet dhe zhvillohet pėr ngritjen dhe zhvillimin e regjionit aty ku kalon ai. KT do filloi (starti) nga: Durrėsi pėr nė Tiranė (Rinas)- Kukės- Prizren- Shkup- Sofje- Stamboll-Ankara. Pas prezentimit tė Itinerarit dhe vendeve nėpėr tė cilat do tė kaloi KT, shteti amė i shqipėtarėve, Shqipėria (me ndimen e lobit grek) u mundua qė ta ndėrroi kahjen e kėti koridori,duke i dhėnė kahjen e Jugut tė Shipėrisė , Kakavijen, Athinėn e mėtutje Stambollin. Po tė ishte aprovuar ky plan do ishte fatal,jo vetėm pėr shqipėtarėt jashtė kufive tė shtetit amė,po edhe pėr vetė Shqipėrin. Pastaj ish kryeministri Pandeli Majko u mundu,qė kėtė korridor ta shfrytėzoi pėr interesa tė tija dhe partijake,duke hapur edhe konto pėr ndėrtimin e tij.Por,duke u bazuar nė interesin e fuqive tė mėdha,qė kanė pėr kėtė koridor, mbetet itinerari i parė. Interesi strategjik i fuqive tė mėdha nuk pyet kurrė pėr ēmimin,kur ka parasyshė arritjet e gjithanėshme tė njė plani.Realizimi i tij,do tė jetė vetė Aorta e Shqipėtarėve.

Ēka paraqet Korridori i Tetė (KT)

Ky korridor do tė lidhė tė gjitha ato vende ku interesi Amerikan ėshtė prezent apo do tė jetė edhe pėr nji kohė tė gjatė. Me kėtė Korridor do tė lidhet Adriatiku me Detin e zi. Evropėn (Ballkanin) me Azin e afėrt. Me fillimin e konflikteve nė ish RSFJ, sistemi rrugorė u paralizua nga Evropa Qendrore drejt Evropės Juglindore. Beogradi ishte nji nyje shumė me rėndėsi e kryqėzimeve rrugore Veri-Jug dhe Lindje-Pėrendim. Tranziti i rrugėve jashtė teritorit tė ish Jugosllavisė ishte pothuajse i pamundur. Nė tė gjitha shtetet e bllokut socijalist,sistemi i rrugėve edhe sot e kėsaj dite mbetėt i pa zhvilluar. Ėshtė pėr t'u befasuar se asnjėra nga shtetet,qė kufizohej Jugosllavija (pėrjashtim bėjnė Italija dhe Austrija) nuk kishin Autostrada. Pėr kėtė Azija e afėrt,ku nji numėr i madh i tregėtisė zhvillohet mė kėto shtete, mbeti e izoluar. Me zgjatjen e konflikteve nė Jugosllavi (tetė vjet) ekonomija evropiane pėsoi humbje tė mėdha dhe tė dyfishta. 1- Sanksionet ndaj ish RSFJ 2- Bllokimi i rrugėve tranzitore qė kalonin nėpėr te (Jugosllavi). U pa e udhės,qė tė gjindet nji zgjidhje pėr rajonin dhe problemin. Pas shumė diskutimeve dhe analizave, u zgjodh ky,si mė i miri dhe mė praktiku. Ky korridor ka rėndėsisė jo vetėm ekonomike ,po edhe strategjike dhe ushtarake. Me KT do tė lidhen tė gjitha shtetet e Ballkanit,nė kuadėr tė partneritetit pėr paqė, me Turqinė-Aleate e NATO-s. Kėtu bėhet anashkalimi i qėllimt i Greqisė sė llastuar qė me nji fjalė tė kuptoi edhe ajo vetė se ėshtė Anėtare edhe e NATO-s por edhe e BE dhe vetė t'u afrohet kėtyre aleancave. Nga shtetet ku kalon ky Korridor vetėm Kosova,nuk ėshtė as anėtare dhe asė partnere e Aleancės sė NATO-s. Mu pėr kėtė ka rėndėsi tė madhe pėr ardhmėrinė e saj.

Rėndėsia pėr Shqipėrinė

Aspekti Ekonomik: Durrėsi si pikėnisje e kėti korridori do tė jetė njėri ndėr Limanėt (Portet) mė tė mdhenj nė brigjet e Adrijatikut. Do tė shėrbej si port deti, jo vetem Shqipėrisė po edhe Kosovės, Maqedonisė dhe Bullgarisė. Do tė ndėrtohet rruga autostradė Durrės-Tiranė dhe Durrės-Kukės-Morinė. Nga tė ardhurat e hyrje - daljeve,nga ky port, me nji taksė minimale shteti shqipėtarė,do fitoi mjaft. Pastaj vijnė edhe tatimet e rrugėve tranzitore si dhe pėrqindja e doganės si dhe shfrytzimi i derivateve tė ndryshme dhe moteleve gjatė rrugės. Modernizimi i portit detar do t'i nxisė investitorėt e ndryshėm,qė nė njė tė ardhme tė shkurtėr,tė ndėrtohet edhe rruga hekurudhore me tė njejtin destinacion. Aspekti ushtarak: Shqipėrija do t'i afrohet edhe mė afer Aleancės. Egziston mundėsija,qė krahas portit civil tė ndėrtohet edhe nji bazė ushtarake detare nė afersi. Do tė vie deri tė zgjerimi i Rinasit dhe shėndrrimi i tijė nė nji mini bazė avijacioni ushtarak. Mirpo pėr ta realizuar dhe ndihmuar kėtė plan shteti hqipėtarė duhet,qė me ēdo kusht,tė vej kontrol mbi shtetin, policinė, ushtrinė etj. Zhdukjen dhe asgjėsimin e bandave dhe kriminelėve,jo vetem gjatė aksit rrugor,po nė tė tėrė vendin. T'u jap fund tarifave tė larta tė taksave tranzitit. Tė zhduk byrokracinė e pritjeve tė mėdha e tė pa nevojshme nė dogana. Tė jap ēdo gjė,qė ka nė dispozicion pėr realizimin sa mė tė shpejt tė kėtij projekti.

Kosova

Si nji vend i dalur rishtaz nga lufta, i djegur dhe i shkatėrruar, ky korridor do tė jetė nji ndėr gjėrat mė tė rėndėsishme tė nji shteti nė lindje e sipėr. Nga shteti amė do tė huazohet nji pjesė e portit detar pėr ngarkimin dhe sharkimin e mallrave nga dhe pėr Kosovė,qė nė kėtė menyrė do tė bojkotohen portet detare nė Mal tė Zi. Ky koridor,do tė luaj rol tė rėndėsishėm nė vetė rindertimin e Kosovės. Taksat dhe tarifat e tranzit kalimit tė mallrave dhe automjeteve do tė jenė nji ndihmesė e madhe. Duke e ditur gjendjen e sotit tė rrugėve tė Kosovės ,ky korridor do tė jetė edhe autostrada e parė nė Kosovė. Pastaj nga vetė fakti se Kosova nuk ėshtė anėtare e Partneritetit pėr Paqe dhe se nuk ėshtė ende e njohur si shtet ndėrkomtarisht, ky koridor ka rėndėsi tė madhe strategjike. Kėtu vije deri te njohja e parė e faktike e teritorit tė Kosovės dhe rėndėsisė sė tij. Ngritja e bazės ushtarake nė Sojevė ,do tė bėjė modernizimin e rrugėve tė tjera,mbrenda Kosovės, edhe jasht kėtij korridori. Pastaj,do tė vije deri te intereset e ndryshme tė investorėve,qė tė lidhet edhe sistemi hekurudhor pėrgjat KT si dhe elektrifikimi i tij. Nga kosovarėt kėrkohet nji bashkėpunim i frutshėm me organizatat partnere si dhe mos lejimin e formimit tė krimit tė organizuar, mafias, bandave e kėshtu me radhė.

Maqedonia

Maqedonija ka interesa momentale, ekonomike, pėr arsye tė bllokadės qė i bėnė Greqia. Interes tė madh ka sidomos me ngritjen e nji hekurudhe tė mundshme me Shqipėrinė- bregdetin shqipėtar pėr shkak tė portit. Sa i pėrket interesave strategjike, ky korridor do tė jetė thellim i mardhėnjeve tė Maqedonisė nė kuader tė Partneritetit pėr Paqe. Pastaj poligoni ushtarak Krivollaka do tė jetė njėri ndėr poligonėt mė me rėndėsi pėr zhvillimin e stėrvitjeve tė ndryshme nė kuadėr tė aleancės.

Bullgaria

Nga KT do t'a shfrytėzojė vetem tregtinė me Evropėn Qendrore me ē'rast do tė jetė shkurtimi maksimal i rrugtimit tė pa nevojshėm. Nga iteresi strategjik,vetėm do thelloi edhe mė tepėr marrėdhėnjet me Aleancėn nė kuadėrt tė Partneritetit pėr Paqė dhe luftės drejt antarėsimit nė vetė NATO-n.

Turqia

Si shteti mė i largėt i Evropės do tė pėrfitoi nga ajo se nuk do tė trajtohet si shtet aziatik. Pastai si shtet i vetėm- antarė i NATO-s do tė luaj rolin kryesorė nė organzimin dhe mbarėvajtjen e kėtij korridori. KT do ndihmoi drejt antarsimit nė BE. Nga tė gjitha shtetet e KT mė sė shumti do tė fitojnė shqipėtarėt e posaēėrisht Kosova. Andaj duhet me ēdo kusht,qė edhe ne ta ndihmojmė,nė ēdo aspekt,kėtė projekt .(I.S.) 6 dhjetor 1999


Vėshtrim analitik i eprorit ISLAM SADIKU
pėr njerin ndėr yjet kryesor tė kreut politik tė NATO-s gjatė luftės nė Kosovė

Gjenerali i medias-Xhemi Shea

Me sulmin e NATO-s mbi caqet Serbe, pėrpos luftės sė drejtėperdrejt, u zhvillua edhe nji luftė e rreptė e medijave botėrore. Atė ēka arrijten nė front,forcat e NATO-s e stėrarrijti edhe me shumė lufta propogandistike e Aleancės, ku per ēdo ditė (tė 87 ditėt e luftės ) u mbajten konferencat e rregullta me gazetarė, nė bazen e Aleancės nė Bruksel. Propoganda negative e luftės u mposht qė nė fillim duke mos i lėnė asnji depėrtim nė radhėt,jo vetėm tė Aleancės po edhe nė medijat e tjera tė interesuara pėr dhe rreth konfliktit tė Kosovės.. Kjo antipropogandė ja arriti qėllimit qė nė aksionet konkrete luftarake tė marrin pjesė tė 19 shtetet e Aleancės, si njesi kompakte dhe kėtė kompaktėsi ta ruajnė deri nė fund tė konfliktit, d.m.th deri nė fitore. Edhe pse kishte kontradikta pėr dhe rreth sulmeve (kush pėr shkak tė interesave ekonomike e kush rreth interesave kombėtare) prap se prap fitoi shumica, pra e mbėshtetur nga SHBA; Britania e Madhe. Qė kjo kompaktėsi tė mbetėt deri nė fund dhe pa pėrqarje, tė dukshme, nė radhėt e aleances, merit tė madhe, ndėr tė tjerėt, pati dhe luajti Dr. Xhemi Shea, zėdhėnės i Aleances.

Ēfarė taktike pėrdori Xhimi Shea

Luta propagandistike ėshtė njė luftė,qė nė kahje pozitive por edhe negative arrijnė rezultate tė mėdha. Duke u bazuar nė parimet e luftės kundėr propogandės, Aleanca pergaditi dhe zhvilloi konferencat e rregulta me gazetaė tė medias. Nga fillimi i sulmeve e deri nė pėrfundim, kėtė konferencė e udhėheqi z. Xhemi Shea. (Kishte vetėm nji ditė tė vetėm tė lirė.) -Z. Shea nė fillim,gazetarėve,ua paraqiste caqet e sulmeve tė aleances, efektet e tyre si dhe kolonat e gjata tė tė deportuarėve pėr Shqipėri dhe Maqedoni. Edhe pse efektet ishin tė hiperbolluara mė shumė se sa kishin arritur efektin e tyre, kėto kishin qėllime vetėm strategjike pėr vetė Aleancėn. Edhe kolonat e tė ikurėve i pėrdori nė mėnyrė taktike,qė vetėm e vetėm tė ngrit moralin e vetė Aleancės. Nė fillim ēdo gjė shkonte sipas parashikimeve dhe se asgjė nuk paraqiste ndonji problem pėrmanent. Tė gjithė kishin menduar se sulmet do tė jenė shumė tė shkurtėra dhe se ato do tė pėrfundonin mbrenda javės apo dhjetė ditėve. Duke u zgjatur ditėt e sulmeve edhe pakėnaqėsija e disave nga anėtarėt e Aleances filloi tė dal nė shesh. Bile disa ishin pėr ndėrprerjėn sulmeve,tė tjerėt t'i tėrhiqnin forcat e tyre nga ekspedita e sulmeve. Duke e vėrejtur kėto mospajtime e nga frika e tejkalimit tė tyre, Xhimi Shea luajti taktikėn e tij mjaft efikase,qė ia arrijti edhe atij vetė popullaritetin,po edhe tė Aleances.
1-Nė fillim ai iu iku komentimeve tė caqeve civile duke mos i dhėnė pėrparsi efekteve negative. Kėto sulme i minimizoi aqė shum sa qė vetėm i pėrmendi. Kur u pyetej pėr pasojat ai gjithėmonė pėrgjigjet se janė duke u zhvilluar hetimet rreth rastit e me kohė do tė njohtoheni. Mė pas ndodhte nji sulm i sukseshėm i NATO-s ku e tėrė konferenca i kushtohet ati sulmi e pėr atė tė mėparshmen as qė bėhej fjalė."Ishin gabime teknike" dhe...pa ndonji koment tė madhė.
2-Pas pėrfundimit tė muajt tė parė tė sulmeve e nė mungesė tė fakteve nga vendi i ngjarjeve, pėr efektin, z.Shea luajti taktikėn tjetėr duke i ftuar si mysafirė tė drejtėpėrdrejt pėrsonalitetet mė tė rėndėsishėm jo vetėm nė radhet e Aleances po edhe nė botė. Kėto pėrsonalitete ai i zgjodhi me mjaft pėrpikėri duke i japur pėrparsi atyre qė ishin pėr vazhdimin e sulmeve deri nė fitore,qė edhe pėrbėnin vetė boshtin e Aleancės. Nė konferenca ai ftoi ( Transmetime tė drejtėpėrdrejta nė sallen e Konferencės) Klintonin, Olbrajtin, Cohen, Clark, Solana, Bler, Kuk, Shirak, Shrėder, Robinson etj,etj. Nga vetė pėrzgjidhja e tyre jepė tė kuptosh se ata ishin edhe mė tej pėr vazhdimin e sulmeve. Kėtu bėn perjashtim vetėm Shiraku i cili vetėm falė popullaritetit tė tij jasht shtetit Francez, u ftua prezent.
3-Ju pėrgjigjet pytjeve nė atė menyrė, tė shkurtėr, sa qė pyetėsit tė mos i jipej shansi pėr replikė.
4-Duke mos i komentuar fare TV dhe Gazetat Serbe dhe qendrimet e aleatėve tė saj.
5-Duke e pėrdorė ēdo efekt negativ nga radhėt e Serbisė (paknaqėsinė, dezertimet, pritjet e gjata pėr bukė, benzinė, humbjet nga forcat e UĒk-sė etj)
Kėtė sistem tė informimit aleanca e pėrdori pėr herė tė parė nė historikun e sajė.
Kėtė sistem pėr herė tė parė e pėrdori Sllovenija nė luftė me APJ e ku pati mjaft sukses.


Kush ėshtė Xhimi Shea

Jamie Patrick Shea lindi me 11 Shtator 1953 nė Londėr. Ėshtė i martuar dhe ka dy fėmijė. Ka doktoruar nė shkencat politike dhe Juridike. Ka kryer disa detyra me rėndėsi si mėsimdhėnės nė univerzitetet Angleze deri sa vie nė radhėt e Aleancės. Nė bazen e NATO-s vie nė tetor 1980. Nga ky vit ka ushtruar kėto funksione.
Tetor 1980-Shtator 1982
-Administrator i sekretariatit Operativ pėr sektorin Ekzekutiv pranė Aleancės.
Shtator 1982-Shkurt 1985
-Programues operativ pranė Aleancės
Shkurt 1985-Nėntor 1988
-Udhėheqės (pėrpilues) i samiteve dhe konferencave tė ndryshme qė i organizonte Aleanca.
Nėntor 1988-Janar 1991
-Asistent i Sekretarit gjeneral tė Natos pėr projekte specijale si:
-Zėdhėnės i vetė Sekretarit.
-Editor i artikujve tė ndryshėm reth Aleancės.
-Botime Librash
-Udhėhoqi stategjinė e komunikimit me publikun.
Janar 1991-Maj 1993
-Kėshilltar i Sekretarit tė NATO-s -Drafter(pėrpilues projektesh) i NATO-s pranė ministrive tė Informimit tė anėtarėve tė Aleancės.
-Udhėheqės i Sektorit afarist pran Aleancės
-Oficier (Ushtrues i detyrės) Operues, Planbėrės.
Maj 1993-....
-Zėdhėnės gjeneral i Aleancės.
Pėrpos gjuhės Amėtare (Angleze) flet edhe disa gjuhė tė tjera si: -Frangjishten. -Gjermanishten. -Italishten.
Pėr paraqitjen e tijė 86 (-1) ditėve para medias, nė periudhen Mars-Prill-Maj-Qershorė 1999 ishte ndėr pėrsonat mė sharmant dhe mė tė popullarizuarit nė botė. Gjatė gjithė kohės ishte i vendosur nėn masa tė mėdha tė sigurisė. Fitorja e NATO-s ėshtė edhe njė pjesė e meritės sė z. Shea (ndėr meritat tjera), dhe mė tė drejtė quhet sot Gjenerali i medias. Sot jeton i lirė me familje nė Bruksel. Nė vazhdim mund tė lexoni origjinalin(pa nderhyrje drejtshkrimore tė redaksisė)tė derguar nga bashkėpunėtori ynė eprori ISLAM SADIKU me titull:

KU QENDRON INTERESI AMERIKAN (NATO) NĖ DHE PĖR KOSOVĖN

Pas luftės 78 ditėshe tė NATO-s kunder ushtrisė Jugosllave, kosova sotė frymon e lirė. Lufta nė Kosovė pėr Naton ėshtė e kaluar, por pytja qė shpesh shtrohet sotė ėshtė se ku mshifet interesi Amerikan (NATO) nė Kosovė dhe qe shtyri atė tė intervenoi nė Kosovė dhe pėr Kosovėn. Nga rrethanat egzistuse dhe asai qė ndodhi dhe po ndodh rrethė Kosovės mundemi tė konkludoim si mė poshtė.Me fillimin e luftės nė ish Jugosllavi, NATO ishte thelle e prekupuar rreth saj.Edhe pse e pritke nji luftė tė tillė ajo prapseprap u gjend nė nji gjendje kaotike rreth zhvillimit tė saj. si rezultat i sai ishte edhe ndryshimi i mendimeve dhe planėve pėr kėtė qeshtje. Nė fillim nguli kėmbė qė mos ti nje shtetet e reja qė po lindin nga shpėrberja e Jugosllavisė. (Deklarata e Xhems Bekerit Kryetarit tė Sllovenisė se mose e shpallni pamvarsin se ne nuk do tju njohim). Me ndryshimin e ngjarjeve nė teren ku Sllovenia vendosi kontroll tė plotė rethėmrrethė kufive tė saj pėr vetėm 10 ditė, i detyroi forcat aleate tė ndryshoin mendimin pėr shtetet e reja qė po lindin. Kur lufta filloi mė pas nė Kroaci e mė pas edhe nė Bosne, qėllimi i aleances ishte qė kjo luftė tė mbetėt e lokalizuar vetėm nė territorin e ish RSFJ dhe hėpėrhė tė mos preken shtetet shtetėt qė kufizoheshin me Jugosllavinė, dhe tė mosė preket interesi i saij. Pėr kėtė AJ ishte nė dijeni qė nė fillim dhe me mjaft pėrpikėri ju pėrmbajt kėti rregulli. Pėr kėtė shum pak apo fare se perdori Aviacionin nė Slloveni sepse kishte frikė se gjat manevrimeve tė Avionėve tė mos ta shkel hapsiren ajrore tė Italisė apo Austrisė dhe mė kėtė tė prekėt edhe interesi i Aleances.Sa mė shum qė zgjatej lufta aqė mė shum vinte deri te rrezikimi i interesave tė saja nė hapsiren e Evropės. Pėrpos interesave tė vjetra(ku Jugosllavia si shtet i painkuadruar lunte si gjoker nė mes Lindjes dhe Prendimit) lufta nė Jugosllavi i zbuloi dhe i lindi interesat e reja pėr Aleatėt. Pėrpos pozites strategjike tė Jugosllavisė lindi ideja qė APJ si superfuqi nė Ballkan dhe Evropė tė neutralizohet apo tė shkatrrohet. Pėr Ballkanin multietnik kjo paraqitke nji rrezik pėrmanent. Duke e parė forcen e vogėl kundervuese Aleanca mur detyrė qė tju ndihmohet atyre forcave qė vetė ti kundervihen forcave serbe. Kjo taktik pati sukses nė Kroaci ku Kroatet me forcat e veta por taktiken dhe logjitiken e NATO-s e qliroi qdo plėmbė tė tokes sė vetė. Nė Bosne kjo taktikė nuk pati sukses sepse poulli u nda nė tri grupe etnike tė ndryshme njera kunder tjetėres e qė dy (Kroatet e Boshnjaket) ishin si pėrkras tė Aleances dhe u dasht nji intervenim nga ajri pėr nji zgjidhje tė keti konflikti. Nga kjo del se interesi i Aleances nga dita nė ditė vinte duke u rritu. Me kalimin e kohės u pa se e gjithė Aj ishte e drejtuar nga Rusia dhe ishte kunder gjith asaj jo Serbe nė Jugosllavi, Aleatėt muren levizje konkrete pozitive pėr rajonin. U njohen shtetet e reja si Sllovenia, Kroacija, Bosnja, Maqedonia. U tėrhoq Vija e Kuqe nė Kosovė nga presidenti Bush kurse Shqipėria u demokratizua dhe hecte me hapa tė sigurtėdrejtė NATOS ku bėri edhe kėrkesėn (nga mė tė parat) pėr antarsimin nė gjirin e Aleances. Pas shkatrrimit e paktit tė Varshaves dhe shpėrberjes sė Bashkimit Sovjetik, qellimi i aleances ishte se sa mė parė nė kėtė kohė tranzitore tė shfrytzohet shansi Historik pėr vendosjen e Aleances nė Gadishullin Ballkanik dhe zgjerimit tė influences sė saij drejtė lindjes. Me nji fjalė ishte qėllimi qė Bashkimi Sovjetik i vdekur tė mos ringjallėt mė me ndihmen e aleatėve dhe radikalėve nga shtetėt Sllave. Me futjen e saj nė Poloni, Qeki, Sllovaki, Hungari dhe pas pėrfundimit tė luftes nė Kroaci e Bosnje u bė zgjatja e linisė kėputse e Sllavizmit drjt deteve tė nxehta. Kur fillo qė nji vijė e tillė tė vazhdoi edhe drejtė Jugut, shperthe rrebelimi nė Shqipėri dhe e ngadalsoi qellimin e Aleances. Edhe pse mendoi se nga jugu do tė zgjerohet mė shpejt nėpermjet tė Shqipėrisė, kjo u demoralizua dhe u largua menjiher nga Shqipėria pėr nji kohė tė gjatė. Kjo i kushtoi shum aleances, vetė shtetit Shqipėtar por mė se shumti i kushtoi Kosovės. Pėr kėtė rrebelim u pergaditen plane nė Moskė, Beograd, Athinė dhe se Tirana ishte vetėm kryse e urdhrave tė dhana. PSE SHBA-NATO NGULĖ KĖMBĖ PĖR DHE RETH KOSOVĖS.Edhe pse Greqia ėshtė antare e NATO-s dhe BE prap se prap ajo mė shum anon nga aleatet e saj tė vetė Sllavė.Kėtė e ka tė njohur NATO dhe se duke rujtur intergritetin e vetė aleances ajo deshiron qė Evropen e Mesme tė lidh me Evropen Juglindore e nga kėtu tė ketė pasqyrė reale tė dominimit mbi lindjen, lindjen e afėrt, mesdheun por edhe veriun e kontinentit tė zi.(Nga Gjermania nė Austri,Slloveni, Kroaci, Bosnje, Mal i Zi, Kosovė-Shqipėri, Maqedoni, Bullgari e deri nė Turqi.)Njiherit ti nderpritet lidhja direkte e vendeve Sllave me Greqin dhe ti ngushtohet rripi dominusė i tyre. Do tė lidhet me Turqin aleatin e saj tė madh (Qė ndihet gjithmon si i vetėmuar) dhe ta izoloi Greqinė qė ta detyron vetė ti bashkohet edhe praktikishtė aleances. Nga kėto rrethana NATO deshiron nji prezencė aktive nė regjionin e Ballkanit dhe pėr kėtė ajo kėrkon aleat (vendas) qė do e ndihmoin nė kėtė drejtim. Prezencen e saj ajo e ka parapa nė tė tri gjinitė ushtarake. Fushore, Detare dhe Ajrore. Deri sa atė fushore e ka pothuj se definitivishtė tė zgjedhur (Krivollak-Maqedoni) pėr atė Detare dhe Ajrore ende sėshtė percaktu dhe ende kėrkon pozit mė tė favorshme. Duke parė atė se qbėri ajo pėr Kosoven ėshtė pėr tė besuar se njėra nder pozitat e saja strategjike ėshtė edhe territori i Kosovės pėr nji bazė tė aviacinit. Si territor i munshėm pėr bazėn e Marinės munet tė jetė Shqipėria. Por falė mosė sigurisė sė plotė tė shtetit Shqiptarė ndaj rendit shtetėror dhe demokratizimi i shpejtė i Malit tė Zi apo nji luftė e mundėshme nė mes Serbisė dhe Malit tė Zi do ta detyronte NATON qė pėr aleate dhe vendvendosje tė bazes sė Marinės ta zgjidhte bregdetin Malazezė. Kjo do tė ishte fatale jo vetėm pėr Shqipėrin por pėr gjith popullin shqipėtar. Duke i par rrethan qė po ndodhin rreth Mali tė zi, shteti Shqipėtar duhet bėrė qmos qė ta shfrytzoi kėtė shanc shekullore dhe ti thot njiher e pėrgjithmon lamtumirė tė sė kalures sė varfėr. Sa mė parė aqė mė mirė. Pėrpos Shqipėris edhe Kosova luan nji rol tė madh strategjik pėr aleancen. Kosova me relefin e saj natyror ju pėrgjigjet plotėsisht kushteve tė aleances. Rrafshnalta e Kosovės do tė sherbente si vendė kontrollim i tė gjith Ballkanit e mė gjerė. Nga kėtu munden tė kontrollohen qdo ngritje e avionėve bazat e tyre si Beograd, Minsk, Bagdad, Tehran, Liban, Tel Aviv e deri nė Kajro. Mbulimi i tė gjith teritorit tė Kosovės do tė thot ngushtimi e deri te kėputja e korridorit Serb me Maqedonin. Temperatura Mesdhetare e Kosovės ju pėrgjigjet plotsishtė kushteve ndėr mė idealet pėr avionėt e ndryshem. Mė pas largėsia ideale nga Deti i munson furnizimin e qdo lloi armate dominuse. Nga kėtu mundė tė ngriten avionėt e tė kontrolloin e gjith hapsiren e Lindjes sė afert pa mbushjen e derivateve plotsuese. Edhe pse Kosova i plotson tė gjitha kėto kushte ėshtė vetėm nji nder kandidatet mė tė mundėshme pėr nji bazė ajror e afėrt me Avianon. Mundet tė ndodhė qė e tėrė baza e Avianos tė shperngulet nė Ballkan. Me prezencen e forcave tė NATOS nė Kosovė, kemi shansin mė tė favorshėm qė nuk duhet lėshuar. Forcat tona Politike dhe populli i Kosovės duhet qė tė deshmoi se edhe praktikishtė jemi dhe do tė mbesim aleat tė NATO-s. Se jemi popull Evropian dhe se dim tė udhėheqim dhe tė mbajm shtet. Ta shfrytėzoim kėtė rast shekullor qė me nji gabim tė vogėl mundet tė na kushtoi shum shtrejtė. Nėse vie deri te rrezimi i shpejtė i Millosheviqit nė Serbi dhe Serbia do tė hec me hapa tė shpejtė drejtė Demokratizimit kam frig se do tė jetė edhe Serbija nji nder kandidatet potencijale tė Aleances. Strategjija e NATOS ėshtė qė tė jetė prezente nė Ballkan dhe se ku fare sėshtė me rensi. Prandaj i lusė tė gjitha forcat politike, ushtarake si dhe mbarė popullin e Kosovės qė tė punoim ditė e natė nė kėtė drejtim pėr tė miren tonė,pėr ardhmėrin e fėmijve tanė. Ėshtė shans qė njiher vie "nga dera" dhe se duhet shfrytzuar. Po e humbem kėtė shansė, do tė na gjykoin pasardhsit tonė. Islam SADIKI