De kleine alk is ietsje kleiner dan een spreeuw, maar veel boller en gedrongener.
Op het water zijn het dikke, haast rolronde balletjes zonder hals
en met een nauwelijks opvallend snaveltje en een opgericht kort staartje.
Het is een zwartwit vogeltje, zoals alle alkachtigen,
met witte schouderstreepjes en witte topjes van de armpennen.
In hun winterkleed zijn ze bovendien wit van keel tot achter de oorstreek.
Om dit kleine alkje in zijn element te kunnen ontmoeten,
zullen wij hoognoordelijk moeten reizen naar Groenland of Spitsbergen
waar ze met miljoenen broeden tussen de neergevallen rotsblokken tegen de hoge berghellingen.
Eind juni gedragen ze zich druk bij de kolonies op de rotshellingen.
In grote wolken zoeven ze luid kirrend boven het broedgebied
om dan plotsklaps allemaal neer te strijken.
Buiten de kolonies is de vogel zeer zwijgzaam.
De vlucht is licht waarbij hij vaker van koers veranderd dan andere alken.
De kleine alk heeft zeer snelle, snorrende vleugelslagen
(als een mot: individuele vleugelslagen zijn moeilijk te zien).
Ze overwinteren gewoonlijk op volle zee tot ver op de Atlantische Oceaan
ofschoon het grootste deel vrij noordelijk overwintert.
Voor de Nederlandse kusten komt hij slechts voor als een onregelmatige wintergast
die vooral bij noordwesterstormen wordt gezien.
In sommige jaren zijn ze in opvallend grotere aantallen dan in andere jaren.
De meeste waarnemingen worden gedaan in oktober en november.
Het voedsel van de kleine alk bestaat vooral uit plankton en kleine kreeftachtige diertjes.
Deze garnaaltjes en krabbetjes zorgen vaak voor opvallend
oranjegekleurde uitwerpselen, die op de rotsblokken sterk opvallen.
Kleine alken spelen een belangrijke rol in het ecosysteem van Spitsbergen
omdat zij langs de kusten en op de toendra's enorme hoeveelheden uitwerpselen achterlaten.
Men heeft bij de grote kolonie aan de Hornsund berekent dat de ca. 50.000 vogels
zo'n honderd ton uitwerpselen achterlanten, hetgeen de flora aldaar sterk beïnvloedt.
