De vlaamse gaai is de enige echt kleurrijke vertegenwoordiger in Nederland van de kraaienfamilie.
Het is bovendien een bijzonder mooie vogel om te zien.
De vogel is gekarakteriseerd door de blauwzwarte spiegel,
de zwarte baardstreep en de witte stuit.
Rug, buik en borst zijn rozebruin.
De gevlekte kuif die hij bij irritatie tot een wilde pruik kan opzetten,
geeft hem een indrukwekkend uiterlijk.
Mannetjes en vrouwtjes zijn nagenoeg gelijk.
Hoewel een opportunist, is de vogel ten opzichte van mensen verrassend schuw.
Daar komt nog bij dat hij gebonden is aan bosrijke omgevingen,
zodat hij lang niet overal vaak te zien is.
Naast de doordringende en rauwe schreeuw beschikt de vlaamse gaai nog
over een gevarieerd repertoire van andere geluiden.
De vogel kan andere vogels heel goed nabootsen.
Van tijd tot tijd laat de vlaamse gaai zich door mieren reinigen.
Het kleine nest wordt van takjes gemaakt en is bekleed met plantenworteltjes.
Het ligt in een jonge boom of in een struik, gewoonlijk niet hoger dan 6 m boven de grond.
Het legsel bestaat doorgaans uit vijf eieren, die wat betreft kleur
en afmeting verbazend veel op die van de merel lijken.
Ze worden ongeveer 17 dagen bebroed waarna de jongen bijna drie weken
op het nest worden gevoerd.
De Vlaamse Gaai besteedt in de herfst heel wat moeite aan het verzamelen
en begraven van eikels als 'appeltje voor de dorst'.
Maar hoewel de vogel een merkwaardig goed geheugen heeft voor de plaatsen
waar hij ze heeft begraven, laat hij er onvermijdelijk een paar zitten.
Zo groeien er nieuwe eikenbomen op plaatsen waar ze anders nooit zouden zijn gekomen.
Het begraven verloopt als volgt: de vogel maakt met zijn snavel een gaatje in de grond,
braakt daarin de eikel uit en dekt die toe.
Behalve eikels eet de vlaamse gaai een grote verscheidenheid aan dierlijk en plantaardig voedsel.
Zijn voorliefde voor eieren van andere vogels maakt hem soms impopulair.
Van de gaai wordt vaak verteld dat het een nestrover zou zijn.
En inderdaad verstoren ze wel eens een nest, maar dat feit wordt schromelijk overdreven.
Het voedsel van de vlaamse gaai bestaat, naar uit onderzoek is gebleken,
voor ruim negentig procent uit insecten.
Men houdt tegenwoordig de gaai eerder voor nuttig dan voor schadelijk.
Met name als "hulp in de bosbouw" wordt hij veel geroemd.
De vogel blijft het gehele jaar in de omgeving van het broedgebied.
Maar in het najaar worden we bezocht door soms grote aantallen broedvogels uit Noordoost-Europa.
Op prachtig stille dagen met mooie blauwe luchten zijn ze begin oktober
soms hoog boven het landschap overtrekkend te zien.
Op plaatsen waar ze in de broedtijd nooit te zien zijn duiken ze opeens overal op
en in bosrijke streken zijn er dan plotsklaps opvallend meer te zien.
