De roodborsttapuit is tot 12,5 cm lang.
Het mannetje heeft een zwarte kop, kin en keel
met een witte vlek aan zijkant van de nek en een witte vleugelvlek.
De bovendelen zijn zeer donkerbruin evenals de staart.
Daarnaast heeft de vogel nog een oranjebruine borst.
In herfst is hij wat minder opvallend getekend.
Zowel het vrouwtje als de jonge vogels hebben bruin gestreepte bovendelen,
zonder wit in de nek en met minder wit in de vleugel.
Hij is makkelijk te onderscheiden van het paapje door het ontbreken van de wenkbrauwstreep.
De vogel trekt veel met de staart en vleugels.
De roep klinkt als "wiet trek trek".
De zang daarentegen is een snel gebabbel met veel herhalingen
en krassende tonen in korte frases.
Deze is te horen vanaf een opvallende zitplaats of in een korte steile baltsvlucht.
De roodborsttapuit komt algemeen voor maar is plaatselijk zeldzaam.
Hij is te vinden in open landschappen met verspreide bosjes,
lage boompjes, heidevelden, moerassen,
braakliggende terreinen, langs akkers en bosranden, etc.
Vanaf een uitkijkpost in het territorium wordt het grootste deel
van het uit insekten en ander klein gedierte bestaande voedsel opgespoord.
Het goed verborgen nest wordt op of net boven de grond gebouwd
in het gras of tussen andere vegetatie.
Hierin komen 5 – 6 eieren te liggen die gedurende 2 weken bebroed worden.
Na 16 dagen verlaten de jongen hun onderkomen.
De meeste roodborsttapuiten worden waargenomen van maart-oktober.
Een klein aantalvan hen overwintert.
Onze roodborsttapuiten brengen de winter veelal door in Zuidwest-Europa.
De soort staat op de Rode Lijst vanwege de duidelijke afname
van het aantal broedparen en het broedareaal.
De afname van de roodborsttapuit is vrijwel beperkt tot het agrarisch gebied.
Daarmee staat de soort model voor de steeds verdere verarming van het landelijk gebied.
Veelbetekenend is dat de soort vaak meteen na uitvoering
van een herverkaveling verdween.
Herstel van kleinschalig landschapsonderhoud kan ondermeer een nuttige rol spelen.
Het tolereren van enige 'slordigheid' in het beheer van agrarische randgebieden is,
hoewel misschien niet passend in onze volksaard, de beste manier
om de roodborsttapuit in het buitengebied te behouden.
