De kuifleeuwerik heeft een vrij lange snavel en op zijn kop een spitse kuif.
De bovendelen zijn licht- en donkerbruin gevlekt, de onderzijde is witachtig.
Hij heeft een wat gedrongener bouw dan de veldleeuwerik en is ook minder contrastrijk gevlekt.
Deze van oorsprong in steppen en halfwoestijnen levende grondvogel komt in Noordwest-Europa voor
op zandige, droge gronden en in vergelijkbaar biotoop in stedelijk gebied.
Het nest bevindt zich op kale tot schaars begroeide gronden,
op grinddaken, opgespoten terreinen en dergelijke.
Er komen 3 tot 5 eieren in te liggen die na 13 dagen broeden uitkomen.
De jongen blijven nog 10 dagen op het nest.
Deze vogel heeft verschillende varianten van lokroepen en nabootsingen in zijn repertoire.
Hij zingt meestal vanaf een opvallende zangpost
of (slechts zelden) in een zangvlucht op grote hoogte.
Zaden en groene plantedelen vormen de belangrijkste voedselbron,
maar in de broedtijd worden ook insekten gegeten.
De kuifleeuwerik staat op de rode lijst vanwege de sterke afname
en de zeer beperkte verspreiding van de Nederlandse broedpopulatie.
Rond 1900 was de soort wijd verspreid en tamelijk algemeen,
vooral op de oostelijke zandgronden, in de duinen en plaatselijk in stedelijk gebied.
De uitdijende steden vormden een steeds geschiktere leefomgeving,
zodat de kuifleeuwerik alras als een echte stadvogel bekend stond.
Vanaf 1970 is het echter snel bergafwaarts gegaan.
Rond 1985 waren nog slechts 1000-2000 paar over en begin jaren negentig 400-450 paar.
De Hollandse duinen en de grote steden in het zuiden en oosten
zijn nog het best bezet, maar ook hier is de soort schaars geworden.
De oorzaken van de afname zijn niet erg duidelijk.
Opvallend is wel, dat de broedparen in agrarisch gebied als eerste verdwenen.
Mogelijk heeft dit te maken met het verdwijnen van overhoekjes
en andere rommelige plekjes, waar de soort veel voedsel kon vinden.
