Deze fraaie zwanesoort uit arctisch Siberië is in Nederland in de wintermaanden (oktober – april)
geregeld op het IJsselmeer te zien, dat tot een van de belangrijkste overwinteringsgebieden
van de kleine zwaan kan worden gerekend.
De kleine zwaan is aanzienlijk kleiner dan wilde zwaan en knobbelzwaan.
Zijn hals is korter en kop is ronder waardoor hij een wat 'gansachtig' uiterlijk meekrijgt.
De bek iets minder geel dan bij de wilde zwaan.
Van dichtbij gezien valt nog een verschil op: de gele vlek op de snavel
van de kleine zwaan is gewoonlijk kleiner en ronder dan die van de wilde zwaan.
De scheiding tussen geel en zwart loopt vertikaal waarbij het geel
vanuit de verte wel wat op een vierkant lijkt.
Bij elk exemplaar van de kleine zwaan is het geel-met-zwarte kleurpatroon van de snavel anders,
zodat ze hieraan individueel te herkennen zijn.
De jonge vogels zijn grijsbruin.
De broedgebieden liggen in de hoognoordelijke toendra's van Noord-Rusland en West-Siberië.
Het op een eilandje gebouwde nest bestaat uit een grote hoop mos
en andere planten, met in het midden een kuiltje voor de 3 à 5 eieren.
Soms nestelen diverse paren vlak bij elkaar.
Net als de andere zwanen voedt de kleine zwaan zich met de begroeiing onder water.
Tegenwoordig vinden ze bij aankomst in het najaar nog voldoende voedsel
zoals kranswieren en foneinkruidknollen, maar als het voedsel in het IJsselmeer
later schaarser wordt wijken ze uit naar vooral grasland
en soms ook naar akkers met oogstresten, zoals bieten.
Vaak keren ze naar dezelfde graslanden terug.
De V-vormige vliegformaties kunnen soms uit honderden individuen bestaan.
Wanneer ze overvliegen is een hoog gesnater en gebabbel
- minder trompetachtig dan van de wilde zwaan - te horen.
Het geluid van kleine en wilde zwanen is gemakkelijk uit elkaar te houden.
Als u onthoudt dat kleine zwanen altijd door elkaar heen kletsen
en wilde zwanen kennelijk een veel betere opvoeding hebben genoten
en naar elkaar luisteren, dan kunt u zich niet meer vergissen.
