Katedra (Sé)
Évora – miasto w Portugalii, w dystrykcie Évora, historyczna stolica regionu Alentejo w podregionie Alentejo Central. Jest siedzibą gminy o tej samej nazwie.
Historyczne centrum miasta wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO w 1986 roku.
Historia
Położone na prawym brzegu rzeki Anas miasto istniało już w starożytności jako kolonia rzymska Ebora. W średniowieczu dostało się pod panowanie Maurów. Największy rozkwit przypada jednak na okres między XIV a XVI wiekiem, kiedy Évora znajdowała się we władaniu portugalskiego rodu Avis. Wzniesiono tu wówczas istniejące do dziś liczne pałace, a także budynki w stylu renesansowym i manuelińskim. W 1559 roku powstał tu także uniwersytet jezuicki, założony przez ówczesnego kardynała, a późniejszego króla Henryka I. Uniwersytet został zamknięty w XVIII wieku na polecenie markiza de Pombal, reaktywowany dopiero w latach 70. XX wieku.
Miasto straciło na znaczeniu po przejęciu kontroli nad Portugalią przez władców hiszpańskich w 1580 roku. Évora była w kolejnych stuleciach prowincjonalnym ośrodkiem handlowym, chociaż tutejszy uniwersytet działał jeszcze do 1759 roku. Współcześnie mieszka tu 50 tys. mieszkańców, a więc dwukrotnie mniej niż w średniowieczu.
Zabytki
Z czasów rzymskich w Évorze zachowała się świątynia (Templo Romano), będąca najlepiej zachowaną starożytną świątynią w Portugalii. Nie wiadomo dokładnie, jakiemu bóstwu była poświęcona, istnieją hipotezy mówiące o kulcie Diany w tym miejscu, jednak bardziej prawdopodobne jest, że była to świątynia Jowisza. Budowla pochodzi z II wieku n.e., a jej dobry stan zachowania wynika z faktu, że wykorzystywano ją także w czasach późniejszych – w średniowieczu było to miejsce egzekucji ofiar Świętej Inkwizycji, później zaś – aż do 1870 roku – istniała tu rzeźnia.
Z czasów panowania Maurów w Évorze zachował się oryginalny układ uliczek z wybielanymi wapnem domami. Tuż po odbiciu miasta przez Portugalczyków w XII wieku wzniesiono tu także romańską katedrę (Sé) - budowę rozpoczęto w 1186 roku, świątynię konsekrowano w 1204. Obiekt ten był w późniejszych stuleciach wielokrotnie przebudowywany i masywne, romańskie wieże obronne kontrastują dziś z późniejszymi gotyckimi elementami architektonicznymi. W katedrze tej Vasco da Gama poświęcił proporce przed wyprawą do Indii. Przy katedrze działa muzeum, mieszczące się w dawnym pałacu arcybiskupim.
Z XV wieku pochodzi natomiast Kościół św. Franciszka (Igreja de São Francisco) i przylegająca do niego Capela dos Ossos – "kaplica kości". Ściany i kolumny kaplicy pokryte są kośćmi ponad 5 tysięcy mnichów. W XV i XVI wieku w okolicach Evory znajdowało się ponad 40 cmentarzy klasztornych, a ponieważ ziemia była wówczas cenna, tutejsi mnisi zgromadzili szczątki umarłych w jednym miejscu. Przy wejściu do kaplicy umieszczony jest napis Nós osso que aqui estamos, pelos vossos esperamos (Nasze kości, które tu spoczywają, na wasze kości czekają).
Do innych zabytków miasta zaliczają się między innymi pustelnia São Bras (Ermida de São Brás), uważana za jedną z prac Diogo de Boitaca, Kościół Matki Bożej Łaskawej (Igreja Nossa Senhora da Graça) z XVI-wiecznym frontonem z rzeźbami Atlasów podtrzymujących kule ziemskie (motyw ten występuje w herbie króla Manuela), klasztor Calvario z 1570 roku, kościół i klasztor Klarysek i inne.
Gmina Évora
Sołectwa
Sołectwa gminy Évora:
- Bacelo
- Canaviais
- Horta das Figueiras
Jesteś zainteresowany skup książek warszawa? Wejdź i zobacz!
- Malagueira
- Nossa Senhora da Boa Fé
- Nossa Senhora da Graça do Divor
- Nossa Senhora da Tourega
- Nossa Senhora de Guadalupe
- Nossa Senhora de Machede
- Santo Antão
- São Bento do Mato
- São Mamede
- São Manços
- São Miguel de Machede
- São Sebastião da Giesteira
- São Vicente do Pigeiro
- Sé e São Pedro
- Senhora da Saúde
- Torre de Coelheiros
Bibliografia
- Ellingham Mark, Fisher John, Kenyon Graham, Portugalia, seria: Praktyczny przewodnik, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2000, str. 465-472