click here
Index bronstijd in Nederland
Index eerste boeren in Nederland


Romeinse vondsten bij Deventer

25-06-2004 | In Colmschate bij Deventer is bij opgravingen van een Germaanse nederzetting een Romeins offerbeeldje gevonden. Het is uitzonderlijk dat een dergelijk voorwerp buiten de grenzen van het voormalige Romeinse rijk wordt gevonden. Het zeven centimeter hoge messing beeldje stelt de overwinningsgodin Victoria voor. "Het beeld is puntgaaf. Ook zijn twaalf Romeinse munten gevonden, wat erg veel is voor een opgraving bij een Germaanse nederzetting'', aldus stadsarcheoloog Michiel Bartels. Het beeld is door de Germaanse dorpsbewoners waarschijnlijk gebruikt als een bouwoffer om de goden gunstig te stemmen. Belangstellenden kunnen het beeldje bezichtigen in het Historisch Museum in Deventer. (Bron: ANP) 
http://www.overijssel.nl/economie/wonenenwerken/03635/reacties.html#reacties  

Overwinningsgodin Victoria
Het puntgave, messing beeldje is zeven cm groot en stelt de Romeinse overwinningsgodin Victoria voor. Zij is herkenbaar aan de vleugels op haar rug, de globe waarop zij staat en aan haar vaste attributen: de lauwerkrans en het palmblad. 
Zulke vondsten ver buiten de grenzen van het Romeinse rijk zijn bijzonder.Uit de verre omgeving zijn dergelijke kunstvoorwerpen niet bekend. 

Offerbeeldje
Het beeldje is in de tweede helft van de derde eeuw na Christus tijdens de bouw van een Germaans huis neergelegd in een paalkuil naast de huisingang. Vermoedelijk hebben de aanstaande bewoners door het brengen van dit bouwoffer goden of huisgeesten willen vragen om in de toekomst te waken over het huis en zijn bewoners. Het huis wijkt sterk af van gebruikelijke Germaanse huizen omdat het Romeinse constructietechnieken vertoont. 

[Vergelijk deze vondst met de runderboerderij die in Haps -eveneens ws. Germaans gebied- is opgegraven en dateert uit ongeveer 50 A.D. Ook deze boerderij had een bouwoffer onder de drempel; een pot. Blijkbaar waren bouwoffers gemeengoed; denk ook eens aan het "over de drempel dragen" van een bruid om te voorkomen dat boze geesten worden "gewekt"... ed.]

Naast het beeldje zijn ook twaalf Romeinse munten gevonden. "Dat is veel is voor een opgraving bij een Germaanse nederzetting'', aldus stadsarcheoloog M. Bartels. Vanaf 2002 werden al andere Romeinse snuisterijen opgegraven, zoals drinkbekers, kommen, schalen, drinkglas messen, en sieraden. 

Sallandse Germanen
De vondsten hebben veel informatie opgeleverd over de leefstijl en denkwijze van de Sallandse Germanen die hier woonden. De nederzetting was omheind met een lichte houten omheining waarin enkele doorgangen zaten.
De huizen hadden bijgebouwen waar o.a. bronzen voorwerpjes werden gemaakt. Daarbij zijn diepe waterputten opgegraven. Opmerkelijk zijn de ritueel begraven trekossen in de buurt van de huizen. 

Vermoedelijk dienden Colmschater mannen als huurling in de Romeinse legers. Het gevonden muntgeld uit de Romeinse provincie Brittanica, wijst erop dat de Colmschaters mogelijk hebben meegevochten mee in de Romeinse legers. Op weg naar huis namen zij voorwerpen uit de Romeinse wereld mee. 
Naast het dorp uit de Germaanse tijd hebben de archeologen ook resten van bewoning uit de late steentijd gevonden. Eind 2004 zal een rapportage over het archeologische onderzoek verschijnen.

INaast een sportcentrum waren resten aangetroffen van een nederzetting uit de prehistorie. Overblijfselen van dit oude dorp uit de ijzertijd en de Romeinse tijd zijn resten van tweeduizend jaar oude boerderijen, ambachtelijke werkplaatsen, hooibergen en waterputten. De boeren die in het 'Vrije Germanië' woonden hadden gezien de vondsten als munten en Romeins luxe import aardewerk, intensief contact met het Romeinse Rijk. Daarnaast zijn sporen van bewoning uit de late steentijd (1700 v. Chr.) gevonden, de vroegste vondsten van bewoning tot nu toe in dat gebied. 

Het opgravingsterrein bevond zich aan de Deventer kant van sportcentrum De Scheg aan de Holterweg in Colmschate, naast Holterweg nummer 49. 

Verrassende vondsten
De archeologische opgravingen op het terrein naast het sportcentrum bleven verassende vondsten opleveren. Uit aangetroffen resten blijkt dat op deze locatie al rond 1700 voor Chr. in de late steentijd, mensen woonden. Dat is zevenhonderd jaar eerder dan tot nu toe werd aangenomen. Daarnaast hebben archeologen van de gemeente Deventer restanten van enkele boerenerven uit de IJzertijd (700 voor Chr.) en delen van een nederzetting uit de Romeinse tijd (0 - 400 na Chr.) blootgelegd. De nederzetting was aanzienlijk groter dan werd verondersteld op basis van opgravingen die in het midden van de jaren tachtig op het terrein van De Scheg zijn uitgevoerd. 

Bronzen speld van het type "Kleinenglis", Colmschate, 
datering late urnenveld/vroege ijzertijd

Romeinen
Het nog lopende archeologisch onderzoek toont aan dat de lokale bevolking beschikte over de kennis en vaardigheid om zelf ijzeren en bronzen voorwerpen te maken. Onder de relatief geringe hoeveelheid metaalvondsten bevindt zich een fraai unicum: de allereerste Romeinse munt met de beeltenis van keizer Allectus (293-296 na Chr.) die in ons land is gevonden. Dat de bewoners van Colmschate nauwe contacten onderhielden met de Romeinen, blijkt onder meer uit het feit dat zij kwaliteitsaardewerk uit het Romeinse rijk importeerden. Voor het eerst zijn overtuigende bewijzen gevonden dat pottenbakkers in Oost-Nederland vanaf de Laat-Romeinse tijd een draaischijf gebruikten bij het vervaardigen van aardewerk; een pottenbakkerstechniek die tot dan toe alleen in het gebied ten zuiden van de Rijn werd toegepast. 

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Michiel Bartels, gemeentelijk archeoloog: mh.bartels@deventer.nl 


Vormgeving