KORUMA ARAŞTIRMALARI BÖLÜM
BAŞMÜHENDİSLİĞİNİN ÇALIŞMA ALANLARI VE YAYIN ÖZETÇELERİ
Koruma Araştırmaları Bölümünün Çalışma
Alanları:
·
Fidanlık ve ağaçlandırma alanlarındaki biyotik ve abiyotik zararlıların
belirlenmesi.
· Çeşitli ekolojik koşullar,
kullanılan ağaç türleri ve uygulanan kültürel işlemleri değerlendirerek
zararlıların etkinliği üzerinde rol oynayan faktörlerin saptanması.
· Çevre kirliliği yaratmayan ve
koruyucu mücadeleyi esas alan en uygun mücadele yöntemlerinin
belirlenmesi.
Yayın Özetleri
1. Proje Adı : Melanophila
picta Pall.Biyolojisi üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, 0., SEKENDİZ, O., KULABAŞ, D.,ÜLGENTÜRK, Y.
Projenin Özeti :
Melanophila picta Pall.
Türkiye'nin büyük bir bölümünde yayılış gösterir. Dikimlerin ilk yılları
tasallutun en kesif olduğu zamandır. Bazen yaşlı dikimlerede arız
olduğu görülür. Tasallutta meteorolojik şartlar büyük rol oynar.
Örneğin tasallut, sıcak ve kurak mıntıklarda daha fazla görülür. Mutedil
iklimli mıntıkalarda tasallut azalır. Marmara Bölgesinde kültürel
tedbirlerle tasallutu önlemek mümkündür. Böceğin biyolojik safhaları
coğrafi bölgelere göre değişir. Bu değişiklikleri tesbit için bu
araştırma vazedilmiştir. Böceğin yumurtası ilk olarak proje devresinde
elde edilmiştir. Donuk beyaz yumurtalar önce yumuşak ise de 1-2 saat
içerisinde sertleşir. Yumurtaların açılması 9-10 gün içinde olur.
Yumurtalardan, karın halkaları yanlarından hareket sağlayan kıllara
sahip larflar çıkar. Bu kıllar larf kabuk altına girince dökülür.
Erginleri Ege Bölgesinde 20 Mayıstan itibaren görülür.
2. Proje Adı : Melanophila picta
Pall. Tasallutuna Karşı Bir ve iki Yaşlı Fidanlarla Yapılan Ağaçlandırmaları Mukavemetlerinin
Mukayesesi
Teknik Bülten Yılı ve No.su: 1967/2
Projenin Yazarı : KARAGÖZ,
O., SEKENDİZ, O., ÜLGENTÜRK, Y. Projenin Özeti :
Melanophila picta Pall.
tasallutu özellikle ağaçlamanın ilk yılında tehlikelidir. Kültürel
tedbirlere rağmen sıcak ve kurak iklim bölgelerinde tasallut görülür.
Tasallutun görüldüğü mıntıkalarda kimveyi mücadele ve koruma
tedbirlerinin uygulanması pahalı ve güçtür. Bu araştırma ile 1 veya 2
yaşlı fidanlarla yapılan ağaçlandırmaların Melanophila picta 'ya karşı
mukavemetleri denenmiş ve 1 yaşlı fidanların daha mukavim oldukları
anlaşılmıştır.
3. Proje Adı : Capnodis
mliaris Klug. ve Kavaklarda Zarar Yapan Diğer Capnodis sp.’leri Üzerine Araştırmalar
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, O., SEKENDİZ, O.
Projenin Özeti :
Bu böcek Güney, Güneydoğu ve
Batı Anadolu'da zarara sebep olmaktadır. Bu proje, böceğin mahalli
biyolojisini araştırmak üzere alınmıştır. Bu metin araştırmanın ilk yıl
çalışmalarını özetlemektedir. Capnodis miliaris Klug. Haziran başından
itibaren Ağustos sonuna kadar yumurtalarını yere, toprak yarıklarına
bırakır. Yumurtlamadan 12-13 gün sonra yumurtaları açılır. İlk yılda bir
generasyon verir. Toprağın rutubeti artarsa, yumurtaların ölümü de
artar. Denemeye göre 10 günde bir tekrarlanan sulama ve toprak işleme
parselinde tasallut yüzdesi 0.5 olmuştur. 1965'den sonra Torbalı
Araştırma İstasyonumuzda bazı tekniklerin uygulanması ile tasallut
tamamen ortadan kaldırılmıştır.
4. Proje Adı : Sciapteron
tabaniformis Rott. Biyolojisi Üzerine Araştırmalar
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, O., SEKENDİZ, O.
Projenin Özeti :
Türkiye'nin her yerinde yaygın
olan böcek, bilhassa Orta ve Güneydoğu Anadolu'da fidanlık ve
ağaçlamalarda fazla tahribat yapmaktadır. Proje, böceğin biyolojisini
aydınlatmak, bölgesel farklılıkları tesbit etmek için 3 yıl süreli
olarak tesis edilmiştir. Mayıs başından Temmuz sonuna kadar
yumurtalarını tercihen zedelenmiş kısımlara ve kabuk çatlaklarına koyan
bu böceğin tırtılları, kabuk altına girerek tahribat yaparlar. Tahribat
genellikle gövdelerin 1.5-2 m'lik kısmında görülür ise de Diyarbakır'da
6 m yüksekliğe kadar çıktığı tesbit edilmiştir. Tırtıl safhasında arız
olan muhtelif Braconide'lere rastlanmış olup, bunlar tırtıl tahribatına
mani olmamakla birlikte krizlitin erginleşmesine mani oldukları
saptanmıştır.
5. Proje Adı : Marmara ve
Trakya Bölgesinde Tahribatına Rastlanan Agrilus
sp. Biyolojileri ve Yayılışları
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, O., SEKENDİZ, O., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Bu böceğin tahribatına Marmara
ve Trakya'da 6 yaşlı dikimlerde rastlandı. Tahribat gövdelerde akıntı ve
çürükler şeklinde tesbit edildi. Bu proje Agrilus sp. nin biyolojisinin
tesbiti için hazırlandı. Birinci yıl sonuçlarına göre, İzmit'te Temmuz
başında görülen yumurta paketlerinden 5 gün sonra larflar çıkmaya
başlar. Bunlar sinusoidal yollar açarak kabuk altında tahribat
yaparlar. Buralarda kışlarlar. Ağır ve drenajı bozuk topraklarda
tasallutu görülen böceğe H.C.H isimli insektisid ile enjekte suretiyle
muamele iyi neticeler vermektedir.
6. Proje Adı : Türkiye’de
Kavaklara Arız Olan Mantarların Tespitine Ait Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, 0., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Türkiye'nin çeşitli iklim
bölgelerinde kavaklara arız olan mantarların teşhisi ile kavak mantar
florasının envanterini yapmak gayesi ile hazırlanmış bir projedir. Bu
proje ile ilgili olarak her yıl tüm Türkiye'de kavak fidanlık ve
ağaçlamaları gezilerek taranmakta, laboratuvara gönderilen veya
getirilen mantarlar, teşhisleri yapıldıktan sonra menşelerine göre
mikoloji herbaryumuna konmaktadır. Bu proje çalışması ile teşhis ve
tesbit edilen mantarların en önemlileri aşağıda verilmiştir:
Marssonina Sp.
Drepanopeziza Sp.
Oidium Sp.
Uncinula salicis (D.C.) Wint.
Septoria populi Desm.
Mycosphaerella populi (Aursw.)
Kleb.
Pollacia radiosa (Lib.) Bald. et
Cif.
Cladosporium epiphyllum (Pers.)
Mart.
Phoma Sp.
Scleroderris Sp.
Polyporus Sp.
Cytospora chrysosperma (Pers.)
Fr.
7. Proje Adı :
Marmara İklim Rejyonunda P. x. euramericana (Dode) Guiner. Cv.214 Klonunun Fidanlıkta Bir ve İki
Yaşlı Fidanların Yapraklarına
Arız Olan Taphrina aurea (Pers.) Fr. ‘nın Etüdü, Sebep Olduğu Sarı Klok Hastalığına Karşı
Kimyasal Mücadele Çalışmaları.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, 0., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Marmara iklim rejiyonunu
temsilen İzmit Fidanlığında uygulanan çalışmalar parazitin coğrafi
yayılışını ve hastalığın ilk ortaya çıkışını tesbit ile bir yıldan diğer
yıla intikali konularını kapsamaktadır. Taphrina aurea (Pers) Fr.
hemen hemen bütün yerli ve melez kavaklarda tesbit edilmiştir.
Tahribatı daha çok fidanlıklardadır. Hastalık genellikle Nisan sonu ve
Mayıs başında ortaya çıkmaktadır. Tesbitlere göre 1 yaşlı P.x
euramericana (Dode) Guinier CV. "I-214" fidanlarına arız olmadığı
müşahade edilmiştir. Projenin bu hastalığa karşı kimyasal mücadele kısmı
tahakkuk ettirilememiştir.
8. Proje Adı : P. x. nigra Tr.
Cv. 56/52 Klonuna Arız Olan Septoria sp.’nin Etüdü ile Sebep Olduğu Yaprak Leke
Hastalığına Karşı Kimyasal Mücadele
Tedbirleri Üzerine Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, O., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Üç yıllık olan bu projenin
birinci kısmında mantarın biyolojisi incelenmiş, teşhisi yapılmış,
Septoria populi Des. (Adelo-mycetes-Spharopsidates) tesbit edilmiştir.
Hastalığın bir yıldan diğer yıla intikali bu mantarın seksüel fromu olan
Mycosphaerella populi (Aursw) Kleb. ile olmaktadır. Yapılan tesbitlerde
Kütahya fidanlığında uygulanan bu projeye göre hastalık Mayıs
başlarında ilk yaprak lekeleri halinde alt dallarda görülmektedir. Bir
yaşlı kavak fidanlarında görülmemiştir. Buna mukabil P.x nigra Tr. Cv.
"56&52" klonunda bolca bulunmaktadır. Projenin mücadeleye taalluk
eden ikinci kısmı yapılamamıştır.
9. Proje Adı :İstife Alınmış
Kavaklara arız Olan Mantarlar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1967/2
Projenin Yazarı :
KARAGÖZ, O., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Kavaklar kesildikten sonra
odunları gerek mahallinde, gerekse işlendikleri yerlerdeki istiflerde
çeşitli mantarların etkisine maruz kalarak teknolojik vasıfları
bozulmakta ve değer kaybına uğramaktadır. İşte bu proje, kesilmiş
istiflenmiş kavak odununa arız olan parazit mantarların teşhisi, tesbiti
ve mücadelesi için 3 yıllık olarak alınmıştır. İlkbahar ve Sonbahar
kavak odunu işleyen fabrika ve atölyelerin depoları ve kesim yapılan
yerler gezilerek tesbitler yapılmış, alınan örnekler laboratuvarda
teşhis edilmiş ve herbarium'da yerlerini almışlardır. Proje ile tesbit
edilen mantarlar aşağıdadır :
Polyporus versicolor (Linex Fr.)
Pilat.
Polyporus hirsitum Schrad.
Polyporus sulphureus (Bulliard
ex Fries) Karst.
Schizophhillum commune Fr.
Stereum purpureum (Pers. et Fr.)
Fr.
Pholiota destruens (Brond) Fr.
Pleurotus ostreatus (Jacquin et
Fries) Quelet.
Cytospora chrysosperma (Pers.)
Fr.
Tricothecium roseum (Bull.) Lk.
10. Proje Adı :Bir Yaşlı
I-214 Ağaçlandırmalarında Melanophila picta Pall.’a Karşı Koruyucu İlaçlar Denemesi
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, 0., KULABAŞ, D., ÜLGENTÜRK, Y., AKKAN, A.
Projenin Özeti :
Yeni tesis edilen kavak
ağaçlamalarında M.picta Pall tasallutuna karşı, fidan gövdelerinin
yerden iki metrelik kısmının sistemik tesirli ilaçlarla badana tarzında
ilaçlanması yeterli olmaktadır. Ancak bu ilaçlamalar 15 gün ara ile
bütün vejetasyon mevsimi süresince devam etmektedir. Bir diğer denememiz
de kabuk altında ve kambiyumda bulunan larflarında aynı ilaçlar ile
öldürülebildiği ortaya çıkmıştır. Tatbik edilen insektisidin tesir
süresini 15 gün kabul edersek, bu süre sonunda bırakılan bir yumurtanın
açılarak larfın kambiyuma intikali ikinci bir 15 gün isteyecektir. Bu
taktirde bir ay ara ile yapılacak ilaçlamalar yeterli olacaktır.
Denemeler Metasistox-R'nin üç ayrı dozu ile üç ayrı İstasyon Bölgesinde
tatbik edilmiştir. İzmit ve Diyabakır'da her üç dozda yeterli sonuç
vermiştir. Sadece bu bölge için kalıcı tesiri daha uzun süren ilaçlar
deneninceye kadar 15 günde bir yapılacak ilaçlamalar yeterli olmaktadır.
11. Proje Adı : Sciapteron
tabaniformis Rott. "Lepidoptera-Sesiidae" Karşı Fidanlıklarda Kimyasal Mücadele Denemeleri
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O.
Projenin Özeti :
Yurdumuzun bütün bölgelerinde
yaygın bulunan Sciapteron tabaniformis Rott. tasallutu bilhassa İç
Anadolu fidanlıklarımız için ehemmiyetli bir problem olmaktadır.
Yumurtadan çıkan tırtılın sürgün veya gövdeye nüfuzundan sonraki
ilaçlama denemeleri müsbet sonuçlara ulaşamamıştır. Bu bakımdan ergin
uçuşu başlangıcından itibaren yeterli olup olmayacağı araştırılmış ve
iki ayrı sistemik ilaç kullanılmıştır.
İlaçlar Mayısın son haftasından
itibaren 15 gün ara ile yapılacak 3 ve 4 ilaçlamanın yeterli olup
olmayacağı araştırılmış ve iki ayrı sistemik ilaç kullanılmıştır.
İlaçlar Mayısın son haftasından
itibaren Akşehir Sorkun Fidanlığında yapılmış ve vejetasyon mevsimi
sonunda tasalluta uğrayan fidanlar sayılarak sonuçlara varyans analizi
uygulanmıştır.
Neticede, Rogor adlı ilaç 3 ve 4
tekerrürü yeterli, signifikatif bir sonuç vermiş, diğer ilaç
Metasistox-R ise yeterli olmamıştır. Bu durumda fidanlıklarımızda
Sciapteron tabaniformis Rott. tasallutuna karşı Mayısın son haftasından
itibaren 15 gün ara ile üç hafta 100 lt. suya 200 gr. Rogor
pülverizasyonları yeterli olmaktadır.
12. Proje Adı :
Türkiye’de Kavaklara Arız Olan Mantarların Tespitine Ait Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : TOLAY,
U., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Bu proje devamlı bir projedir.
Gayesi, Türkiye'de Kavaklara arız olan mantarları tesbit etmektir. Bu
yılki çalışmalar sonucunda teşhis edilen mantarların önemlileri aşağıya
çıkartılmıştır :
Fumago vagans Pers.
Phyllosticta osteospora Sacc.
Melampsora allii-populina Kleb.
Malampsora pinitorqua (A.Br.)
Rostr.
Fusidium Sp.
Pollaccia radiosa (Lib.) Balld.
et Cif.
Cladosporium herbarum (Pers.)
Link.
Fusarium Sp.
Verticillum Sp.
Alternaria Sp.
Ganoderma Sp.
13. Proje adı : İstife
alınmış kavaklara arız olan mantarlar
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1968/4
Projenin yazarı : TOLAY,
U., VURAL, M.
Projenin özeti:
Türkiye'de geniş Türkiye'de geniş
bir kullanma yeri olan kavak, kesmini müteakip uzun müddet bırakldığında
çok çeşitli odun çürütücü mantarların tasallutuna uğramaktadır. Bu
mantarlar özelliklerine göre diri odunla öz odununun teknolojik
vasıflarını düşürücü rol oynarlar. Bu proje çalışmaları ile tesbit
edilen mantarlar aşağıda gösterilmiştir:
Collybia velutipes Quelet.
Lenzites betulina (Lin.ex.Fr.)
Pilat.
Lentinellus cochleatus
(Pers.ex.Fr.) Karst.
Poria Sp.
Polyporus versatilis Rom.
Daldinia concentrica (Bolt.)
Trametes gibbosa (Pers.) Fr.
Auricularia mesenterica Dick ex
Fr.
14. Proje Adı : Taphrina
aurea (Pers.) Fr.’nin Sebep olduğu Sarı Klok Hastalığına Karşı Kimyasal Mücadele
Çalışmaları.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : TOLAY,
U., VURAL, M.
Projenin Özeti :
Taphrina aurea (Pers.) Fr.
bilhassa Marmara Bölgesindeki melez kavaklarda çok yaygın olup, daha
ziyade fidanlıklardaki iki yaşlı fidanlarda tahribatı görülen bir
mantardır. Bu bakımdan sarı klok hastalığına karşı kimyasal mücadele
denemesi İzmit Fidanlığında 2 yaşlı P.x euramericana I-214 klonu
fidanlarında uygulanmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine
göre 4 işlemli olarak (Vitigran, Zinep, Pomarsol ve Kontrol)
kurulmuştur. Deneme yürütülürken hastalığın iklim şartlarına bağlı
olarak evolusyonunun tetkiki ve hastalık entansitesinin tayini gibi
çalışmalar yapılmıştır. En iyi neticeyi Pomarsol vermiş olup, yerine
Zineb de kullanılabilir.
15. Proje Adı :
Melampsora alli populina Kleb.’in P.x.euramericana I-214 Kavak Klonunda Sebep Olduğu Kavak Pas
Hastalığına Karşı Kimyasal Mücadele
Üzerine Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TOLAY, U.
Projenin Özeti :
Melampsora allii-populina
Kleb.'in sebep olduğu pas hastalığı memleketimizde oldukça yaygındır.
Büyük tahribatını fidanlıkta yapan bu mantara karşı mücadele denemesi
için İzmit Merkez Fidanlığı seçilmiş ve P.x euramericana "I-214"
fidanları kullanılmıştır. Hastalığın bir yıldan diğer bir yıla
intikalinde büyük rol oynayan Teleutosporlar'ın ortadan kaldırılması
için derin sürümle yapraklar toprağa karıştırılmıştır. Bu mekanik
mücadeleye bağlı olarak kimyasal mücadele çalışmaları da yapılmıştır. Bu
arada parazitin iklim şartlarına göre evolüsyonu, hastalık entansitesi
çalışmaları da yapılmış olup buna ait doneler de verilmiştir. Deneme
tesadüf blokları deneme desenine göre 4 işlemli olarak (Vitigran,
Maneb, Antrocol ve Kontrol) vazedilmiş olup dört defa ilaçlama tatbik
edilmiştir. İlaçlamayı müteakip yapraklar üzerindeki Uredosporlar sayım
penceresi vasıtasiyle sayılmış ve kıymetlendirme yapılmıştır. Neticede
ilaçların % 99 seviyede etkili olduğu, ancak aralarında fark
bulunmadığı anlaşılmıştır. En iyi neticeyi Vitigran vermiş olup
aralarında istatistik bir fark olmayan Maneb ve Antracol da tavsiye
edilebilmektedir.
16. Proje Adı :
Melampsora sp.’nin P.x. nigra 56/52 Kavak Klonunda Sebep olduğu Kavak Pas Hastalığına Karşı
Kimyasal Mücadele Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TOLAY, U.
Projenin Özeti :
Melampsora Sp. Türkiye'de en
geniş yayılışa sahip mantarlardan biridir. Özellikle Orta Anadolu
şartlarında yerli Karakavak tip ve klonlarına tasallut etmektedir. Bu
hastalığa karşı kimyasal mücadele üzerinde çalışmlar yapılması
düşünülmüş, bunun üzerine Orta Anadolu şartlarını karakterize edecek
mahiyette olan Orta Anadolu Kavakçılık Araştırma İstasyonunun Ankara
Fidanlığı bu iş için seçilmiştir. Bir taraftan P.x nigra 56/52 klonu
üzerinde deneme vazedilirken diğer taraftan da hastalığın evolusyonu ve
tasallut entansitesi çalışmları da yapılmıştır. Deneme, tesadüf blokları
deneme deseni esasına göre 4 işlemli (Vitigran, Maneb, Antrocol ve
Kontrol) olarak kurulmuş, 4 defa ilaçlama tatbik edilmiştir. İlaçlamayı
müteakip sayımlar sayım penceresiyle yapılmış, bulunan değerlere
istatistik test uygulanmıştır. Sonuç olarak ilaçların % 99 seviyede
etkili olduğu anlaşılmıştır. En iyi neticeyi Vitigran'ın verdiği,
ikinci olarak Antracol'un kullanılabileceği ve Antracol ile Maneb
arasında istatistik anlamda bir fark mevcut olmadığı görülmüştür.
17. Proje Adı :
Melampsora alli populina Kleb.’in P. x. euramericana I-214 Kavak klonunda Sebep Olduğu Kavak Pas
Hastalığına Karşı Kimyasal Mücadele Üzerine Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TOLAY, U.
Projenin Özeti :
Melampsora allii-populina
Kleb.in sebep olduğu pas hastalığı memleketimizde oldukça yaygındır.
Büyük tahribatını fidanlıkta yapan bu mantara karşı mücadele denemesi
için İzmit merkez fidanlığı seçilmiş ve P.x euramericana I-214 fidanları
kullanılmıştır. Hastalığın bir yıldan diğer bir yıla intikalinde büyük
rol oynayan Teleutosporlar (III) ın ortadan kaldırılması için derin
sürümle yapraklar toprağa karıştırılmıştır. Bu mekanik mücadeleye bağlı
olarak kimyasal mücadele tedbirleri çalışmaları da yapılmış olup buna
ait doneler verilmiştir. Deneme, tesadüf blokları deneme deseni esasına
göre vazedilmiş olup dört defa ilaçlama tatbik edilmiştir. Kullanılan
ilaçlar ve dozlar cetvel halinde verilmiş, ilaçlamayı müteakip
kıymetlendirme yapılmış ve yapraklar üzerindeki Uredosporlar (III)
sayım penceresi vasıtasıyla sayılmıştır. Netice istatistik teste
vurulmuş varyans analizi tablosunda görüldüğü gibi ilaçlar arasında P
0.01 seviyede signifikatif bir fark bulunmuştur. İlaçlar arasındaki
farkın incelenmesi Duncan testiyle yapılmışıtr. Görüldüğü gibi en iyi
neticeyi Vitigran vermiş olup aralarında istatistik bir fark olmayan
Maneb ve Antracol da tavsiye edilebilmektedir. Neticede ilaçlar
arasında şöyle bir sınıflama yapmak da mümkün olacaktır. T > B., C.,
A.
18. Proje Adı : Septoria
populi Desm.’nin P.x. nigra 56/52 Klonuna Tasallutu İle Meydana Gelen Yaprak Leke Hastalığına
Karşı kimyasal Mücadele
Çalışmaları.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1968/3
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TOLAY, U.
Projenin Özeti :
Türkiye'de geniş bir yayılışa
sahip olan bu mantar, bütün karakavak tipleri ile klonlarında müşahade
edilmiştir. Bu mantarın bilhassa Orta Anadolu'da geniş tasallutu
izlendiği için, meydana getirdiği hastalığa karşı kimyasal mücadele
denemesi, Orta Anadolu İklim şartlarını karakterize edebilecek Kütahya
Fidanlığında P.x nigra 56/52 klonu üzerinde tesis edilmiştir. Bir
taraftan da iklim şartlarına bağlı olarak evolüsyonunun etüdü ve
hastalık entansitesi çalışmalaraı yapılmıştır. Tasallut daha ziyade 2
yaşlı fidanlara olduğu için, denemede 2 yaşlı köklü çelikten yetişmiş
fidanlar kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları esasına göre vazedilmiş
olup 3 ayrı ilaçla (Antracol, Thiotox, Cupravit), 5 defa ilaçlama
uygulanmıştır. Yapılan analize göre, ilaçların % 99 seviyede etkili
olduğu anlaşılmıştır. En iyi neticeyi Antracol vermiş olup, aralarında
istatistik bir fark olmayan diğerleri de kullanılabilir.
19. Proje Adı :
Türkiye’de Okaliptus Türlerine arız Olan Böcekler.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1969/4
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ,O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Türkiye'de okaliptus türlerine
arız olan böceklerden en önemlileri Hemiberlesia (=Aspidiotus)
cyanophylli Signoret. ve Procontha semipunctata Fabr.'dır. Şimdilik
varlıkları bilinmekle birlikte, genellikle önemli bir tahribata
rastlanmamıştır. Tasallutun sulama ve su noksanlığından ileri geldiği
tesbit edilmiştir.
20. Proje Adı : Yabancı
Orjinli Hızlı Gelişen Türlere Arız Olan Böcekler.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1969/4
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ,O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Bu proje yabancı orijinli hızlı
gelişen türlere arız olan böceklerden ikisini tesbit ve konu olarak
almıştır. Bunlardan birisi Evetria buoliana diğeri ise Pineus pini'dir.
Evetria buoliana bilhassa P. radiata ağaçlamalarında çok büyük tahribat
yapmaktadır. Pineus pini ise daha ziyade P. elderica fidanlarına zarar
vermektedir.
21. Proje Adı : Marmara
İklim Şartlarında Fidanlıkta I-214, 45/51, I-418, 64/H, Negrito, Mc (Mellone), 77/51, 70/D,
72/58, 39/16 Kavak Klonlarının Melampsora
alli populina Kleb. ve Marssonina brunnea (Ell. Et Ev.) P. Magn.’ya Karşı Mukavemetleri
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1969/4
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TOLAY, U.
Projenin Özeti :
Memleketimizde bilhassa kavak
fidanlıklarında tasallutunu sık sık izlediğimiz mantarların başında
Melampsora allii-populina Kleb. ve Marssonina brunnea (Ell. et Ev.) P.
Magn. gelir. Bu iki mantar iklim şartlarına göre bazen bir fidanlıkta
müstakilen bulunabilirse de, bazan her ikisi birden aynı klon üzerinde
tesbit edilebilmektedir. Bu denemenin yapıldığı İzmit Kavak Fidanlığında
çeşitli klonlar üzerinde beraberce bulunan bu iki mühim mantara karşı
kavak klonlarının gösterdikleri mukavemet değişik olmaktadır. İzmit
Fidanlığında mevcut klonlar arasında gelişmeleri bakımından iyi not
alan 70/D, 64/H, Mc Mellone, Negrito, 72/58, 77/51, 39/61, I-214, I-488
klonlarının bu iki mantara karşı mukavemetleri etüd edilmiştir.
Sayımlar "Üredosorus" ve "Acervulus" lerin 5 pencere kartonunun
yapraklara tatbiki ile yapılmıştır. Varyans analizi neticelerine göre
klonlar, gerek Marssonina brunnea, gerekse Melampsora allii-populina
yönünden % 99 farklılık göstermektedir. Sonuç olarak 10 kavak klonunun
iki yaprak mantarına karşı mukavemetleri aşağıdaki gibi bulunmuştur :
A- Klonların Marssonina
brunnea'ya karşı mukavemetleri: 77/51, 72/58, 39/61 klonları en mukavim
klonlar olarak görülmüş ve diğerlerinden bariz olarak ayrılmıştır.
Sıralanma aşağıdaki gibidir :
I- 77/51, 72/58, 39, 61
II- 64/H, Negrito
III- Mc Mellone, 70/D, 45/51,
I-488, I-214
B- Klonların Melampsora
allii-populina'ya karşı mukavmetleri: 77/51, 72/58, 39/61 klonları en
mukavim klonlar olarak görülmüş ve diğerlerinden bariz olarak
ayrılmıştır. Sıralanma da aşağıdaki gibidir :
I- 77/51, 72/58, 39/61
II- I-488, Negrito, 64/H, Mc
Mellone, 45/51, 70/D, I-214
22. Proje Adı : Marmara
İklim Rejyonunda Fidanlıkta P. x. euramericana (Dode) Guiner Cv. I-214 Kavak Klonuna
Arız Olan Marssonina Bruuea
(Ell. Et. Ev.) P. Magn.’nın sebep Olduğu Yaprak Leke Hastalığına Karşı Kimyasal Mücadele
Çalışmaları.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1969/4
Projenin Yazarı : VURAL,
M.
Projenin Özeti :
Marssonina brunnea (Ell. et Ev.)
P.Magn. fidanlık ve ağaçlamalarda melez kavaklara tasallut eden bir
parazittir. Memleketimizde ve Avrupada son senelerde isminden çok
bahsettiren bu mantar genş bir yayılış sahasına da sahiptir. Türkiye'de
Trakya-Marmara, Karadeniz, Ege ve Akdeniz Bölgesinde melez kavaklarda
son senelerde tesbit edilmiştir. Bu mantarın, denemenin vazedildiği
İzmit Kavak Fidanlığında çeşitli melez"kavak klonlarına, bu arada
bilhassa P.x euramericana I-214 klonuna tasallut etmesi ve tasallutun,
muhitin iklim şartlarına göre erken oluşu gibi hususlar oldukça önem
taşımaktadır. Marssonina brunnea (Ell. et Ev.) P.Magn.'nın sebep olduğu
hastalığa karşı kimyasal mücadele çalışması İzmit Fidanlığında 1 yaşlı
P.x euramericana I-214 klonunda ele alınmıştır. Bu çalışma yapılırken
iklim şartlarına bağlı olarak hastalığın evolüsyonu ve tasallut
entasitesi de incelenmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine
göre vazedilmiş olup 3 ayrı fungisit (Dithan M-22, Zineb, Bakırlı
fungisit) kullanılmış, bir blok ise kontrol parseli olarak
bırakılmıştır. Toplanan yaprakların sayımında 5 pencere kartonu
kullanılmış ve cm2 deki acervuluslar tesbit edilmiştir. Varyans analizi
neticesine göre fungisitler arasında % 99 seviyede önemli fark
bulunmuştur. En iyi neticeyi Dithan M-22 (Maneb)'in verdiği, Zineb ve
Bakırlı fungisitin de etkili olduğu ve aralarında signifikant bir fark
bulunmadığı görülmüştür.
23. Proje Adı : Yabancı
Orjinli Hızlı Gelişen Türlere Arız Olan Böcekler
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1970-1971/5-6
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Bu proje yabancı orijinli hızlı
gelişen türlere arız olan iki böcek türü üzerinde çalışmayı esas
almıştır. Bunlardan biri Diprion pini L. diğeri Neodiprion sertifer
Geoffroyy'dir. Şimdiye kadar önemli bir zararları görülmemekle beraber
P.nigra ağaçlama alanlarında bilhassa P.radiata ve P.maritima ağaçlama
alanlarında mevcudiyetleri bilinmektedir. Kitle üremelerine karşı bu
proje ile tedbir mahiyetinde çalışmalar yapılmıştır. Genellikle genç
ağaçlamalardaki tahribat önem taşır.
24. Proje Adı : Genç
Ağaçlandırmalarda Melanophila picta Pall. Tasallutuna Karşı Prevatif Bir Mücadele Denemesi.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1970-1971/5-6
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N., AKKAN, A.
Projenin Özeti :
Yeni tesis edilen kavak
ağaçlamalarında Melanophila picta Pall. tasallutu önemini muhafaza
etmektedir. Özellikle vejetasyon mevsimi kurak ve sıcak geçen Batı ve
Güney Anadolu'da daha önemli zararlar meydana getirmektedir. Prevantif
savaş denemelerinde, sistemik ilaçların tesir sürelerinin azlığı önemli
bir mahzur teşkil etmektedir. Çok defa vejetayon mevsiminde ikiden daha
fazla ilaçlama gerekmektedir. Bu denemede, Lindan, Endrin ve Parathion
bileşimi ilaçların üç ayrı dozu 9 işlem meydana getirilerek
kullanılmıştır. Birer ay ara ile iki defa ilaçlama yapılmıştır. Sonuçlar
gövdelerdeki tasallut adetleri üzerinden hesaplanmıştır. İlaçların
hepsi aynı derecede ve % 99 etkili olmuş, dozlar ve ilaç-doz ara etkisi
arasında ise bir farklılık bulunamamıştır. Aralarında bir fark
bulunmamakla beraber, % 0.2 oranında Endrin 20 ml eriyiğinin en iyi
sonucu verdiği anlaşılmıştır.
25. Proje Adı :Pinus
maritima Mill. Ile Tesis Edilmiţ Genç Plantasyonlarda Tasallutu Tespit Edilen Melampsora
pinitorqua Rostr. ‘a Karşı Kimyasal
Mücadele Çalışmaları.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1970-1971/5-6
Projenin Yazarı : VURAL,
M., TUNÇTANER, K.
Projenin Özeti :
Melampsora pinitorqua Rostr. son
yıllarda Türkiye'de Trakya ve Marmara, Ege, Karadeniz mıntıkalarında
Titrek kavakla kaplı sahalarda P. maritima, P. brutia, P. elderica, P.
halepensis, P. silvestris, P. nigra ve nadiren de P. radiata ile tesis
edilmiţ genç plantasyonlarda zarar yapmaktadır. Zararını bilhassa 2-5
yaşındaki genç çam sürgünlerinde çeşitli deformasyonlar, Titrek kavaklar
üzerinde ise zikre değer bir asimilasyon azalması şeklinde gösteren bu
parazit, genel sistematikte Basidiomycetes grubunda Melamsoracae
familyası içinde yer almaktadır. Heteroxene ve Macrocyclique
karakteriyle I. spor devrelerini birinci konukçu olan Pinus türleri
üzerinde, II. ve III. spor devrelerini ise ikinci konukçu bitki olan P.
tremula üzerinde geçirerek biyolojik devrini devam ettirir. Denemenin
uygulandığı Marmara Bölgesinde Melampsora pinitorqua Rostr. Titrek
kavakla kaplı sahalarda, P. maritima Mill. plantasyonlarında Nisan sonu
ile Mayıs başlarında görülmeğe başlar. Tahribatı ise Temmuz ayına kadar
devam eder. Melampsora pinitorqua Rstr.'ya karşı kimyasal mücadele
denemesi İzmit Devlet Orman İşletmesinin Işıktepe ağaçlama sahasındaki
22. Nolu bölmede 3 yaşlı P. maritima Mill. fidanlarına uygulanmıştır.
Deneme tesadüf blokları esasına göre 4 replikasyonlu ve 6 işlemli
olarak vazedilmiştir. Kimyasal mücadele için 5 fungisit (Kükürt,
Dithane M-45, Zirthane, Melprex ve Bakır) kullanılmış, bir blok ise
kontrol parseli olarak ayrılmıştır. Deneme, mantarın biyolojisine göre
tertiplenmiş ve 20 gün ara ile 3 defa ilaçlama tatbik edilmiştir. Son
ilaçlamadan 20 gün sonra sahada deneme fidanları üzerindeki bütün
Ecidie yaraları sayılarak parsel ortalamaları tesbit edilmiştir.
Varyans analizi neticesinde işlemler arasında % 99 seviyede signifikant
bir farklılık bulunmuştur. En etkili fungisit Zirthane olmuş, diğerleri
ise birbirlerinden farksız olarak aynı derecede tesirli olmuşlardır.
26. Proje Adı :
Melanophila picta Pall.’nın Türkiye’deki Biyolojisi ve Savaş
Metodları
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
M. picta Pall Türkiye'de de
geniş bir yayılışa sahiptir. Yalnızca bol yağış alan Doğu Karadeniz
sahil şeridinde varlığı tesbit edilememiştir. Türkiye'nin sıcak ve kurak
bölgelerinde yoğunluğu ve tahribatı daha etkindir. Biyolojik devresini
bir yılda tamamlar. Bununla beraber kesilmiş kuru gövdelerde ikinci yıl
sonunda uçan normalinden küçük boyutlu erginleri tesbit edilmiştir.
Klonal mukavemet belirgin değildir. Sekonder karakterli olduğu için
ağaç veya fidanların zayıflamalarını önleyici kültürel tedbirler,
böceğin gelmesini de önler. Parathion'lu ilaçlar koruyucu olmakta,
sistemik etkili ilaçlar ise kimyasal savaşta başarı sağlamaktadır.
Populasyona etkili oranda parazit tesbit edilememiştir. Bir yaşlı
fidanlarla tesis edilen ağaçlamalar iki yaşlı fidanlarla tesis edilen
ağaçlamalara nazaran daha az tasalluta uğramaktadırlar. Melanophila
picta Pall, tahribatı yönünden teknik ve fizyolojik-teknik bir zararlı
kabul edilmektedir. Genç ağaçlamalarda galerileri, fidanların mekanik
mukavemetlerini azaltarak kırılmalarına yol açar. Yaşlı ağaçlarda ise
daha çok teknik zararlar meydana getirir ve diğer amillerin gelişmesine
ortam hazırlar.
27. Proje Adı :
Sciapteron tabaniformis Rott.’un Türkiye’deki Yayılışı, Biyolojisi,
Koruma ve Savaş Metodları ile Parazitleri Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Bu proje ile Sciapteron
tabaniformis Rott.'un Türkiye'deki yayılışı ve biyolojisi ile parazitizm
konuları aydınlatılmağa çalışılmıştır. Hayat devresini bir yılda
tamamlayan kelebeğin yumurta bırakma devresi Türkiye şartlarında
Haziran-Ağustos aylarını kapsamaktadır. Seksüel indeks ağaçlamalarda
0/0:1/1, fidanlıklarda ise 4/7 olarak tesbit edilmiştir.
Tırtıllarının zaman zaman
populasyonu etkileyecek oranda (% 10, % 35) Apanteles parasitellae,
Diadegra gigantea ve Bracon sp. tarafından parazitlendikleri
görülmüştür. Dişi kelebek yumurta bırakmak için genellikle budama yarası
ve benzeri mekanik yaraları tercih etmektedir. Çeşitli mekanik
yaraların aşı macunu gibi maddelerle kapatılması yararlı olmaktadır.
Önemli oranda tahribatı görülen bölgelerde budamaların yumurta koyma
periyodu dışında yapılması veya mutlaka yaraların örtülmesi gereklidir.
Koruyucu kimyasal savaş denemeleri, populasyonun yüksek olduğu
fidanlıklarda başarı sağlamakta ve ekonomik olmaktadır. Tırtıl bulunan
galerilere enjeksiyon tarzında ilaç verilmesi fidanlık ve ağaçlamalarda
yararlı olmaktadır.
28. Proje Adı :
Stilpnotia (Leucoma=Libaris) salicis L. Türkiye’deki Yayılışı,
Biyolojisi, Zararları, Koruma ve Savaş Metodları Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ,O. YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Stilpnotia salicis L. Türkiye'de
kavak ve söğüt zararlıları arasında önemli bir yer işgal etmektedir.
Memleketimizde Marmara ve Trakya Bölgesinin Bursa-Yenişehir, Lüleburgaz,
Kırklareli, Babaeski: Doğu Anadolu Bölgesinin Iğdır, Ağrı, Erzincan: İç
Anadolu Bölgesinin Eskişehir: Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Diyarbakır
havalisinde varlıkları görülmüştür. Yılda iki, bazen üç generasyon
veren bu kelebek zaman zaman kitle üremesi yaparak yoğun odaklar
halinde aşırı tahribat yapmaktadır. Primer karakterli bir yaprak
zararlısıdır. Tırtıllarının zaman zaman populasyonu etkileyecek oranda
(% 30) Hym. Chalcidoidea-Eulophidae, Pediopus sp. tarafından
parazitlendikleri görülmüştür. Genç tırtıllarına karşı % 0.15 oranında
Rogor ve Metasistox-R pulverizasyonları yeterli sonuçlar vermektedir.
Son yıllarda % 0.2-0.3 oranında Thiodan adlı ilacın tatbikatı memnuniyet
verici neticeler vermiştir. Kışlayan tırtıl ve yumurta paketlerine
karşı Di-nitro-ortho-cresol (DNOC) bileşimli ilaçlar başarılı sonuçlar
vermektedir.
29. Proje Adı : Nycteola
asiatica Krull. (Sarrotripus musculana Ersch.) Türkiye’deki Yayılışı, Biyolojisi, Koruma
ve Savaş Metodları İle Parazitleri
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Nycteola asiatica Krull.
Türkiye'de kavak ve söğüt zararlıları arasında önemli bir yer işgal
etmektedir. Memleketimizin hemen hemen her yerinde rastlanmaktadır.
Özellikle Marmara ve Trakya Bölgesinde bütün ağaçlama ve fidanlıklarda
tesbit edilmiştir. N. asiatica yılda genellikle 2, bazen de 3 nesil
verebilen primer karakterli bir kelebektir. Tırtıllarının zaman zaman
populasyonu etkileyecek oranda (%35-%45) Colomeratus grubundan Apanteles
sp. ve Bracon sp., Habrocytus (Wolta), Hoplectis curticanda Kriegma
tarafından parazitlendikleri görülmüştür. Tırtıllarına karşı % 0.2'lik
Gusathion ve Rogor pulverizasyonları yeterli sonuçlar vermektedir.
30. Proje Adı : Marmara
ve Trakya Bölgesinde Tahribatına Rastlanan Agrilus
ater L. ‘ın Türkiye’deki Yayılışı,
Biyolojisi, Zararları, Koruma ve
Savaş Metodları Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Agrilus ater L.'in
memleketimizde Batı Karadeniz Bölgesinde Çaycuma, Safranbolu, Mengen: İç
Anadolu Bölgesinde Eskişehir, Ankara: Marmara Bölgesinde İzmit,
Adapazarı, Geyve, Edirne, Kırklareli mıntıkalarında varlığı tesbit
edilmiştir. Yılda bir generasyon vermektedir. Sekonder karakterli bir
zararlıdır. Özellikle su noksanlığından meydana gelen zayıflık anıda
arız olmaktadır. Bu bakımdan A. ater L. tasallutuna karşı, ağaçta
zayıflık meydana getiren ortam şartları ortadan kaldırılmalıdır. Sulama
ve toprak işlemelerine dikkat edilmelidir. Yaşlı ağaçlarda kurt yolları
civarına % 0.3'lük Metasistox-R adlı ilacın enjekte edilmesi kurtları
öldürmektedir. Kimyasal mücadeleler, ağaçta fizyolojik zayıflığı doğuran
etkenler ortadan kaldırıldığı taktirde bir değer taşımaktadır.
31. Proje Adı : Stok
Kavak Odunlarına Arız Olan Böceklere Karşı Koruyucu İlaçlama Denemeleri.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1972/7
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Gerek ağaçlama alanları
civarında gerekse endüstri işletmelerinin depolarında bazı ksilofaj
kavak odunu tahripçilerinin varlığı tesbit edilmiştir. Kavak odunu
tahripçisi böceklerden koruyucu ekonomik metodların geliştirilmesi için
bu deneme planlanmış ve kavak odunlarının bir mevsim bekletilmeleri
zarureti hallerinde denemede uygulanan BHC+Gazyağı, BHC+Metil Alkol,
Dieldrin+Gazyağı, Dieldrin+Metil alkol terkiplerinden herhangibirinin
seçilerek Haziran ve Eylülde tatbikinin yeterli bir koruyucu tedbir
olduğu sonucuna varılmıştır.
32. Proje Adı : Yurdumuz
Kavak ve Hızlı Gelişen Ekzotik Tür Ağaçlamalarında
Tahribatı Görülen Kemirgenler.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Dünyada ve Türkiye'de geniş
yayılış alanına sahip olan Microtus arvalis Pallas, kavak ve ekzotik tür
ağaçlamalarımızda büyük zararlar meydana getirmektedir. Ağaçlamalarda
fare tasallutunu önleyici en etkin metod olarak, farelerin barınmasını
sağlayan ot ve ot yığınlarının kaldırılması, yuva ve kanallarını bozucu
toprak işlemelerinin ihmal edilmemesi şeklinde özetlenebilir.
33. Proje Adı : Doğu,
Güney ve Orta Anadolu Bölgelerimizde Kavaklara Arız
Olan Bazı Coccoidae Türlri.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Doğu, Güney ve Orta Anadolu
Bölgelerinde Coccidae türlerinden en önemlisi Chionaspis salicis L.'dir.
Genellikle söğütler üzerinde görülmesine rağmen, kavaklarda da genç ve
zayıf fidanlarda görülmüştür. Mücadele edilmediği taktirde dal ve
gövdeleri öldürebilir. Kışın D.N.O.C., yazın ise DDT ve Parathion gibi
ilaçlar karıştırılarak pülverize edilir.
34. Proje Adı : İstif Edilmiş
ve İnşaatta Kullanılan Kavak Odununa Arız Olan Böcekler: Clytyus rusticus L.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
İstif edilmiş kavak odununa
tasallut eden böceklerden en önemlisi Clytyus rusticus L.'dir. Marmara
ve Orta Anadolu'da tesbit edilmiştir. Kuru dal ve gövdelere tasallut
eder. Yılda bir generasyon verir. Bu böceğe karşı en iyi tedbir, kesilen
envalin gecikilmeden plantasyon sahası dışına çıkartılmasıdır.
35. Proje Adı : Ksilofaj
Kavak Böceklerine Karşı Küratif, Basınçlı Enjeksiyon Denemeleri.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1972/7
Projenin Yazarı :
SEKENDİZ, O., YILDIZ, N.
Projenin Özeti :
Kavak ağaçlama ve
fidanlıklarında Sciapteron tabaniformis Rott. galerilerine 5 atmosfer
basınçlı sıvı insektisitlerin (Parathion, Fostrin, Dipterex) % 0.3'lük
emülsiyonları enjekte edildiği taktirde tırtıllar tamamen ölmektedir.
Mart, Nisan veya Eylül ayında yapılacak ilaçlamalardan birinin
populasyonu azaltıcı olacağı neticesine varılmıştır.
36. Proje Adı : Capnodis
miliaris Klug. Biyolojisi, Koruma ve Savaş Metodları Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1974/9
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Capnodis milliaris Klug.
Türkiye'nin kurak ve stepik bölgelerinde oldukça yoğun tahribat
yapmaktadır. Bilhassa fidanlıklardaki tahribatı % 40'a kadar
yükselmektedir. Generasyonunu iki yılda tamamlayan bu böceğin yumurta
koyma devresi, Türkiye şartlarında Haziran - Ağustos aylarını
kapsamaktadır. Yumurtalarını toprak sathına ve toprak yarıkları
içerisine bırakır. Yumurtaların kuluçka süresi 12-13 gündür. Rutubet
yükseldikçe yumurta ölümü nisbeti de artmaktadır. Sekonder karakterli
olduğu için fidan ve ağaçların zayıflamalarını önleyici kültürel
tedbirler böceğin gelişmesini önler. Parathion'lu ilaçlar koruyucu,
sistemik etkili ilaçlar ise kimyasal savaşta başarı sağlamaktadır.
Yumurtadan çıkan genç kurtlara karşı % 0.2-0.3 oranında Metasistox-R
veya Rogor tatbikatı yeterli sonuçlar vermektedir. Şimdiye kadar
parazitizm tesbit edilmemiştir.
37. Proje Adı :
Türkiye’de Yerli ve Kültürü Yapılan Kavaklarda Yapraklara Arız Olan mantarlar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1975/10
Projenin Yazarı : VURAL,
M.
Projenin Özeti :
Bu çalışmada, Dünya'da mevcut
kavakların dahil olduğu beş kavak seksiyonundan dördüne ait
temsilcilerin, ülkemizde çeşitli iklim bölgelerinde mevcut yerli ve
kültürleri yapılan kavaklara arız olan mantarlar, sistematik içinde ele
alınarak incelenmiştir. Bunlar : Taprina aurea (Pers.) Fr., Taphrina
Jahansonil Sadep., Uncinula salicis (D.C.) Wint., Melampsora
allii-populina Kleb., Melampsora pulcherrima (Bub.) Maire., Melampsora
pinitorqua Rostr., Septoria populi Desm., Phyllostica osteospora Sacc.,
Darluca filum (Biv. ex. Fr.) Cast., Marssonina Brunnea (Ell. et. ev.) P.
Magn., Marssonina populi-nigrae (Lib.) Kleb., Marssonina castegnei
(Desm. et Mont.) Magn., Gloeosporium tremulae (Lib.) Pass., Gloeosporium
populi-albae Desm., Ramularia uredinis (Voss.) Sacc., Cladosporium
epiphyllum (Pers.) Fr., Pollaccia radiosa (Lib.) Bald. et Cif.,
Pollaccia elegans Serv., Fumago vagans Pers. isimli, muhtelif yerlerde
tesbit edilmiş mantarlardır.
38. Proje Adı :
Phylodecta vitellinae L. ‘nin Türkiye’deki Yayılışı, Biyolojisi, Zararları, Koruma ve Savaş Metodları
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1975/10
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Kavak yaprak zararlılarından
olan Phyllodecta vitellinea L. Memleketimizde Marmara, Trakya ve
Karadeniz Bölgesindeki kavak fidanlık ve ağaçlandırmalarında tesbit
edilmiştir. Bu böcek diğer ülkelerde olduğu gibi memleketimizde de yılda
2-3 generasyon vermektedir. Kurtları Kavak ve Söğüt ağaçlarının
yapraklarını, yaprak damarlarına dokunmaksızın tahribat yaparak zararlı
olurlar. Kitle halinde üredikleri zaman bilhassa bir yıllık genç
kültürler için çok tehlikeli olurlar ve bütün bir Kavak ve Söğüt
kültürünü ortadan kaldırabilirler. P. vitellinae L., yapraksızlaştırma
nedeniyle beklenilen çap ve boy gelişmesini önlediğinden, fidanlıklarda
fidanlar için de zararlı olmaktadır. Koruyucu olarak tahribatın
görüldüğü ağaçlamalarda erginlerin barınabileceği odun yığınları,
ahşaptan yapılmış çitler ve benzeri tesisler ortadan kaldırılmalı veya
temas tesirli ilaçlarla ilaçlanmalıdır. Kış mevsimi içerisinde +15 C0
üzerindeki ısılarda aktif hale geçen erginlerine karşı barınabilecekleri
yerlerin temas tesirli ilaçlarla ilaçlanması kitle halinde ölümlerini
sağlar. P. vitellinae L. kitle halinde ürediği zamanlarda vejetasyon
mevsimi boyunca kurt ve erginlerine karşı temas ve sistemik tesirli
ilaçlardan herhangi birinin % 0.1-0.2 ornındaki eriyiği başarı ile
kullanılabilir. Ancak yüksek boylu ağaçlamalarda sıvı ilaçların
tepelere kadar ulaşamaması nedeniyle Korcide 3.10.0, D.D.T. vs. gibi
toz ilaçların tatbikatı düşünülmemelidir.
39. Proje Adı : Saperda
populnea L.’nin Türkiye’deki Yayılışı, Biyolojisi, Koruma ve Savaş Metodları Üzerine
Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1975/10
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N.
Projenin Özeti :
Türkiye kavak zararlıları
faunasına yeni katılan bu böcek memleketimizde İstanbul, Sapanca, Düzce,
Bolu, Mengen, Çaycuma, Denizli, Beyşehir, Manisa yörelerinde tesbit
edilmiştir. Bu böceğin kurtları genellikle kavak ağacı dallarında
yaptıkları galeriler içerisinde yaşarlar. Arız oldukları fidan ve
sürgünlerde şişkinlikler meydana getirirler. Yoğun tasallut hallerinde
bir sürgün üzerinde birden fazla kurt ve şişkinlik bulunabilmektedir.
Gözlemlerimize göre bir sürgün üzerinde 1'den 6'ya kadar değişebilen
adette S. populnea L. şişkinliği tesbit edilmiştir. Bu böcek
generasyonunu, yurdumuzda iki yılda tamamlar. Araştırmalarımız
esnasında genç fidanlarda ve yeni ağaçlamalarda ana sürgüne arız olarak
yukarı kısımlarını kuruttuğu ve bu suretle zararın çok büyük olduğu
görülmüştür. Böcek tercihen 1-2 cm kalınlığındaki Titrek Kavak, Kavak ve
Söğüt gövdelerine arız olmaktadır. Büyük ağaçların alt ve yan
dallarında yaptıkları zararlar ehemmiyetli değildir. Ancak genç
fidanların gövdesinde yaptığı zararlar pek ehemmiyetlidir. Tasalluta
uğrayan dal ve gövdeler kırılmakta ve kuruyarak ölmektedir. S. populnea
L. Memleketimizde tesbit edildiği bölgelerde aşırı oranda bulunmaktadır.
Budamların zamanında yapılması, sulama noksanlarının giderilmesi ve
toprak işlemelerinin gereğince yapılması gibi faktörler bu böceğin
tahribatını azaltıcı etkide bulunmaktadır. Genç kurtların henüz oduna
ulaşamadıkları devrede sistemik tesirli ilaçların tatbikatı yararlı
olmaktadır. Erginlerin uçma mevsiminde ağaçların sistemik ve temas
etkili ilaçlarla ilaçlanması koruyucu etki göstermektedir. İçerisinde
kurt bulunan dalların böceğin uçma mevsiminden önce şişkinliklerin
altından kesilerek yakılması populasyonu azaltmak bakımından faydalıdır.
40. Proje Adı :Yurdumuz
Hızlı Gelişen İbreli Tür Ağaçlamalarında Tahribatı Görülen Evetria
bouliana (Schiff.)’ya Karşı Kimyasal Mücadele denemeleri.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1976/11
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N., GÜLER, N.
Projenin Özeti :
Yurdumuz hızlı gelişen tür
ağaçlama alanlarında, özellikle P. radiata ağaçlamalarında tasallutu
görülen Evetria buoliana Schiff.'e etkili ve ekonomik kimyasal mücadele
usullerini tesbit etmek maksadıyla, Marmara Bölgesi Kocaeli Yarımadası
İzmit-Işıktepe mevkiinde be deneme kurulmuştur. Haşerenin mücadeleye en
hassa dönemleri tesbit edilerek iki ayrı metod uygulanmıştır:
Birincisi, tırtıl tomurcuk
içindeyken tasallutlu tomurcukları zarardan kurtarmak için Nisan ayı
başında sistemik etkili Folimat % 50 Em. ve Rogor R.40 adlı ilaç
uygulamalarıdır. Bu tatbikatta her iki ilacın üç ayrı dozu (% 0.3, %
0.4, % 0.5) denemiş, dozlar arasında farklılık bulunamamıştır. Folimat
adlı ilacın % 0.3'lük dozunun yeterli ve etkili olduğu anlaşılmış, bu
ilaç bulunmadığı hallerde Rogor adlı ilacın dozunun yeterli olduğu
anlaşılmıştır.
İkincisi ise, tırtıl tomurcuk
dışındayken genç tırtıl ve erginlere yapılan ve fidanları E. buoliana
tasallutundan korumayı hedef tutan tatbikattır ki bu uygulama, temas
tesirli ilaçlardan Korcide 3.10.0 ve Hektavin % 5 Sevin adlı ilaçların
iki kere tatbiki şeklinde olmuţtur. Birinci tozlama E. buoliana
yumurtaları açılmaya başladıktan 1-3 gün sonra, ikincisi bundan 10-12
gün sonra yapılmıştır. Marmara Bölgesinde birinci tozlama için 30
Haziran - 5 Temmuz tarihleri en uygun zamandır. İlaçlamalarda beher
fidana 30-40 g toz isabet edecek şekilde ilaç atılmıştır.
İnsektisitlerin her ikisinin de koruyuculuk etkileri aynıdır. Bu durumda
tatbikatlarda ucuz olanın tercih edilmesi yerinde olacaktır.
41. Proje Adı : İstif
Edilmiş ve İnşaatta Kullanılan Kavak Odununa Arız Olan Böcekler.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1981/1-16
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N., GÜLER, N., ZENGİNGÖNÜL, K.A., AKKAN, A.,
ERTAN, E., ŞENLİK, K., PAMİR, E.
Projenin Özeti :
Türkiye'de istif edilmiş ve
inşaatta kullanılan kavak odununa arız olan şu böcekler tesbit
edilmiştir.
Ptilunus fuscus Geoffr.
(Coleoptera, Anobiidae), Dorcus parallelopipedus L. (Coleoptera,
Lucanidae), Aegosoma scabricorne Scop. (Coleoptera, Cerambycidae),
Rhagium bifasciatum F. (Coleoptera, Cerambycidae), Xylotrechus (Clytus)
rusticus L. (Coleoptera, Cerambycidae), Morimus asper Sulz. (Coleoptera,
Cerambycidae), Morimus funereus Muls. (Coleoptera, Cerambycidae),
Hylotrupes bajulus L. (Coleoptera, Cerambycidae).
Bunların hemen hepsi ormanda
dikili kuru, ölü ağaç gövdeleri ile dip kütüklerinde, orman içinde ya da
dışında istifte uzun müddet bekletilen emvalde, ahşap inşaat
malzemelerinde tesbit edilmiştir. Genel olarak teknik zararlı böcekler
olup, odunun teknolojik vasıflarını bozmaktadırlar ve odunun arzu edilen
yerlede kullanılamamalarına neden olmakla da büyük ekonomik zararlar
tevlit etmektedirler. Bu böceklere karşı kesilen emvalin ağaçlama
alanında bekletilmemesi yeterli bir koruma tedbiri olmaktadır. Kavak
odununun ağaçlama alanında ya da çeşitli endüstri işletmelerinin
depolarında asgari bir mevsim bekletilmesi zarureti halinde, % 0.8'lik
BHC+Gazyağı, BHC+Metil alkol, % 0.5'lik Dieldrin+Gazyağı, Dieldrin+Metil
alkol karışımlarından herhangi birinin seçilerek Haziran ve Eylül
aylarında istifler açılarak pülverize edilmesi yeterli bir koruyucu
tedbir olmaktadır.
42. Proje Adı :
Yurdumuzda Okaliptus Türlerine Arız Olan Phoracantha
semipunctata Fabr. ‘nın Biyolojisi,
Tahribatı, Koruma ve Savaş
Metodları Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1981/2-17
Projenin Yazarı : YILDIZ,
N., GÜLER, N., GÜNAŢTI, R.
Projenin Özeti :
Araştırma sonucuna göre böceğin
Türkiye şartlarında biri Nisan- Ağustos, diğeri Eylül-Nisan ayları
arasında süregelen ve birbirinin içine giren iki generasyon verdiği
tesbit edilmiştir. Bu sebepten böceğin yumurta, kurt, krizalit ve
erginlerine Nisan sonu, Kasım başı arasında rastlanır. Sekonder zararlı
olduğundan ormanda temiz bir işletme uygulanmalıdır. Tasalluta uğramış
fertler kesilerek ormandan çıkarılmalıdır. Kesilmiş ağaçlar soyulmalı,
dal ve artıklar yok edilmelidir. Depolarda istiflerin havalanmasını
temin edici tedbirler alınmalıdır. Kesimler böceğin pasif devrine
rastlayan kış aylarında yapılmalıdır. İki kimyasal mücadele şekli
vardır. Birincisi yumurtadan çıkan kurtlarına karşı, diğeri uçuş
peiyodunda erginlerine karşıdır. Gusathion, Lindol ve Folimat muayyen
dozlarda kullanılan insektisidlerdir.
43. Proje Adı : İstife
Alınmış Kavak Odununa Arız Olan Mantarlar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1984/20
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Hızlı gelişen ve ülkemizin
değişik iklim bölgelerinde kültürleri yapılan yerli ve melez kavak tür
ve klonlarında, kesim sonrası odununun renginin değişmesini müteakip,
diri ve öz odunda, bazı odun tahripçisi mantarların tasallutu sonucu
değişik tiplerde çürümelerin meydana geldiği, dolayısıyla kavak odunu
kullanımının sınırlı kaldığı, hatta ortadan kalktığı bilinmaktedir. Bu
sebeple, bu mantarların tesbiti ve teşhisi önem kazanmaktadır. Bu
çalışma, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma
Enstitüsü Fitopatoloji Araştırmaları Bölümünün sorumluluğu altında,
Bölgesel Araştırma Müdürlüklerinin de önemli katkıları ile, tüm iklim
bölgelerindeki uygulama sahalarında gerçekleştirilmiştir.
Konu ile ilgili çalışmalar,
Türkiye'nin değişik mıntıkalarında kavak üreticilerinin istihsal sonrası
materyallerinin, yerli ve melez kavak istiflerinin, kavak odunu işleyen
tüm fabrikaların yılda üç defa kontrolu şeklinde arazi çalışmaları ve
bunlara dayalı olarak gerçekleştirilen laboratuvar çalışmalarıyla
gerçekleştirilmiştir.
Çalışmalar sonucunda, değişik
çürüklük tiplerine sebep olan, değişik familyalara mensup 43 türde
mantar tesbit ve teşhis edilmiştir. Bunlardan 19'u Polyporaceae, 16'sı
Agaricaceae, 2'si Telephoraceae. 1'i de Auriculariacae familyaları
mensupları olarak Hymenomycetes; 3 adedi Ascomycetes, 2 adedi de FUngi
imperfecti gurupları içinde yer almaktadır.
Türkiye'de kavak mikroflorasının
tesbitine esas teşkil eden bu çalışmalar ile, bu mantarlar Türkiye kavak
mikoflorasına dahil olmaktadır.
44. Proje Adı :
Türkiye’de Kavaklara Arız Olan Mantarlar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su
:1984/20
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Kavak hastalıkları ile ilgili
olarak, kavaklara arız olan mantarlar hakkında Dünya'da, özellikle
Avrupa'da uzun yıllardan beri geniş çalışmalar yapılmıştır. Buna
karşılık, ülkemizde bu konuda çok sınırlı birkaç çalışma dışında bir
kaynağa rastlamak mümkün olmamıştır.
Çalışmalar, muhtelif bölgelerde
kültürleri yapılan yerli ve melez kavak tür ve klonlarının fidanlık ve
ağaçlama sahalarında yürütülmüştür. Arazi ve laboratuvar çalışmaları
birbirini tamamlayacak tarzda gerçekleştirilmiştir. Hastalıklı
örneklerin teşhisinde tüm laboratuvar tekniklerinden yararlanılmış, bazı
örneklerin teşhisleri, yakın ilişki içinde bulunulan yabancı
müesseselerce yapılmış ve irdelenmiştir.
Kavaklarda yaprak, çiçek
kurulları, dal, gövde ve köklere arız olan mantarlar, konukçuları ve
tesbit edildikleri yer ile birlikte metinde geniş olarak verilmiştir.
Yapılan çalışma sonucunda, yaprak ve çiçek kurullarında 26, dal ve
gövdelerde 28, köklerde 1 olmak üzere toplam 55 adet fungus tesbit
edilerek Türkiye kavak mikoflorasına dahil edilmiştir.
Türkiye kavak mikoflorasının
tesbitini esas alan bu çalışma, bu konuda ülkemizde yapılan ilk çalışma
olup, konunun özelliği dolayısıyla sürekli ve uzun vadeli bu konudaki
çalışmalara başlangıç mahiyetindedir. Dileğimiz, bu çalışmaların değişik
yetişme muhiti şartlarında devam etmesi, kavakçılıkta denenecek yeni
tür ve klonların adaptasyonları esnasında karşılaşacakları yeni ve
değişik parazitlerin tesbit edilmesi ile, Türkiye kavak mikoflorasının
zenginleştirilmesidir.
45. Proje Adı : Yurdumuz
Orman Fidanlık ve Ağaçlamalarında Mevcut Muhtelif
Orijinli Hızlı Gelişen Ekzotik İğne
Yapraklı Orman ağaçlarına
Arız Olan mantarların Tespiti
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1984/20
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Hızlı gelişen ekzotik türlerle
ilgili mantarların tesbit çalışmaları, Trakya-Marmara, Ege, Karadeniz,
Akdeniz bölgelerindeki fidanlıklar ile araştırma ve endüstriyel amaçlı
plantasyonlarda yürütülmüştür. Çalışmalar tüm vejetasyon devresini
kapsayacak tarzda arazide ve laboratuvarda in vitro şartlarda
sürdürülmüţtür.
Yapılan çalışmlarda muhtelif
bölgelerde, P. pinaster, P. elderica, P. halepensis, P brutia üzerinde
Melampsora pinitorqua Rostr.; P. pinaster, P. pinaster, P. brutia
üzeinde Coleosporium inulae Rabh.; değişik bölgelerdeki P. brutia
ağaçlamalarında Coleosporium sp.; P. silvestris'lerde ise, bazı
yörelerde Coleosporium euphrasiae (Schum.) Wint.; P. nigra üzeinde de
bazı kısımlarda Coleosporium campuneale (Pers.) Lew türleri
belirlenmiştir. Ayrıca Pseudotsuga menziesii ve Abies bornmülleriana
üzerinde Chrysoma sp. tesbit edilmiţ, bunlara ilaveten P. nigra üzerinde
ciddi boyutlarda Cronartium flaccidum (Alb. et Schw.) Wint; P.
brutialar üzerinde ise yer yer Lophodermium pinastri (Schrad. ex Hook)
tasallutu dikkat çekmiţtir.
Bu çalışma içinde, muhtelif
iklim bölgelerinde denemeye alınan hızlı gelişen türlerin hastalı amili
mantarları yanında, bazı abiotik faktörlerin zararları da dikkat çekici
bulunmuştur. P. pinaster'in "Land" orijininin Trakya-Marmara
bölgelerinde kar yağışlarından zarar gördüğü, buna mukabil "Korsika"
orijininin ise oldukça mukavim bulunduğu tesbit edilmiştir.
46. Proje Adı :
Türkiye’de Kültürleri Yapılan Okaliptus Türlerine Dikili ve İstifte Arız Olan Mantarların Tespiti
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1984/20
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Yurdumuzun Akdeniz, Ege
Bölgelerinde ve Güney Doğu Anadolu Bölgesinin batısında geniş bir sahada
kültürü yapılan ve bu bölgelerde ekonomik değeri yüksek, hızlı gelişen
yapraklı bir tür olan okaliptus, özellikle bu bölgelerdeki marjinal
sahaların değerlendirilmesinde tartışmasız kabul edilecek bir yere
sahiptir. Böyle önem arzeden bu türün, değişik iklim mıntıkalarında
dikili fetlerine ve kesim sonrası istifte bırakılan odununa tasallut
eden mantarların her zaman bulunabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.
Bu çalışma, Ege ve Akdeniz
Bölgelerindeki fidanlık, araştırma sahaları ve endüstriyel ve
demonstrasyon gayesiyle tesis edilmiş plantasyonlarda yürütülmüştür.
Arazi ve laboratuvar çalışmaları, tekniklerine uygun olarak birbirini
tamamlayacak şekilde gerçekleştirilmiştir.
Çalışma içinde her taraftan
dikili objelere tasallut eden mantarlar, diğer taraftan da kesim sonrası
istifte bırakılan okaliptus odununa arız olan mantarlar tesbit ve
teşhis edilmiştir.
Yapılan çalışma sonucunda,
değişik iklim bölgelerinde gerek fidanlık ve gerekse ağaçlandırma
sahalarında, yapraklara tasallut eden mantarlardan 9 tür, dal ve
gövdelere tasallut edenlerden 10 tür olmak üzere toplam 19 tür
belirlenmiştir. Ayrıca, kesim sonrası istife alınmış okaliptus odununa
tasallut eden odun tahripçisi mantarlardan da 10 tür tesbit ve teşhis
edilerek, Türkiye okaliptus mikoflorasına dahil edilmiştir.
Ancak, bu tip çalışmaların
devamlı ve uzun vadeli olma özellikleri dikkate alındığında,
çalışmaların devamında zaruret bulunduğunu belirtmekte yarar görmekteyiz.
47. Proje Adı : Keşan ve
Lüleburgaz Orman Fidanlıklarında Damping-off Hastalığına Karşı Kimyasal Kontrol
TedbirleriÜzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1984/20
Projenin Yazarı :
GÜMÜŞDERE, İ., ERCAN, M.
Projenin Özeti :
Yurdumuz orman fidanlıklarında
iğne yapraklı tür fidanı üretiminde zaman zaman önemli kayıplara sebep
olan en önemli hastalık, damping-off (Çökerten Hastalığı) olarak
isimlendirilen ve toprak üst tabakalrında yaşayan bir grup mantarın tek
veya karışık tasallutu ile meydana gelen hastalıktır.
P. nigra fidanları yetiştiren
Lüleburgaz Fidanlığı ile P. brutia fidanları yetiştiren Keşan Orman
Fidanlığında damping-off'a karşı kimyasal mücadele denemelerinde, Abam
ve Sülfirik asit ile toprak sterilizasyonu çalışmaları, muhtelif
fungisidlerle de tohum ilaçlama uyglanmıştır
Her iki fidanlıkta rastlantı
blokları deneme deseni uygulanmış ve denemeler 4 replikasyonlu olarak
düzenlenmiştir. Lülburgaz Fidanlığında 7 (Kontrol, Pomarsol+Aliminyum
tozu+Lateks, Pomarsol, Abam, Captan 50, Sufrol8o, Antracol 70), Keşan
Fidanlığında 8 adet işlem (Lüleburgazdakilere ilaveten H2SO4)
uygulanmıştır.
Lüleburgaz Fidanlığında P. nigra
tohumlarının Pomarsol Forte + aliminyum tozu + lateks karışımı ile
ilaçlanarak ekilmesi, Pre ve Postemergence damping-off'a karşı en iyi
sonucu vermiştir.
Keşan Fidanlığında ise,
denemenin istatistiki değerlendirilmesinde ilaçların kesin etkisi
bulunamamıştır. Denemenin tekrarı gerekmektedir. Kesinlik kazanmayan
sonuca rağmen P. brutia tohumlarının Pomarsol Forte + Aliminyum tozu +
Lateks karışımı ile ilaçlanarak ekilmesi ve yastık toprağının % 3'lük
H2SO4 ile muamelesi, tohum ve fideleri toprak mantarına karşı emniyet
altına almada yararlı olacağı söylenebilir.
Çeşitli ticari isimler altında
TMTD'li (Tetrametyhyl thiram disulphide) ilaçlar, diğer ülkelerde
damping-off ve diğer tohum ve fide kök-gövde çürütücü mantarlara karşı
kullanılan ilaçlardır. % 80 TMTD'li Pomarsol Forte'nin damping-off'a
karşı tohum ilacı olarak kullanılması, aynı zamanda anfidant (yemeye
engel olma) özelliği ile, iğne yapraklı tür tohumlarını kuş
zararlılarına karşı korumaktadır.
48. Proje Adı :
Türkiye’deki P. radiata Ağaçlandırmalarında Görülen Evetria
buoliana (Schiff.) Tasallutunda
Yetişme Ortamı Etkileri.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1985/21
Projenin Yazarı : AYIK,
C., GÜLER, N.
Projenin Özeti :
Türkiye'deki Pinus radiata
ağaçlandırmaları Evetria buoliana isimli böceğin tasallutuna
uğramaktadır. Tasallutun nedenleri üzerinde yapılan incelemeler, dikim
sahalarındaki yetişme ortamı şartlarının P. radiata'nın isteklerine
uymadığını göstermektedir. Yüksek yaz sıcaklığı ile havadaki düşük nem
ve bulutluluk oranının ağaçların gelişimini menfi yönde etkilemesi,
Evetria tasallutunun başlıca nedenlerinden birisini teşkil etmektedir.
Öte taraftan yazın akşam vakitlerinde 220C civarındaki hava sıcaklığı ve
düşük seviyedeki ışık entansitesi, böceğin çiftleşmesi, uçması ve
yayılması için optimal şartları yaratmaktadır. Arazi yüzü şekli
(reliyef), toprak derinliği (mutlak ve fizyolojik), toprağın drenajı ve
faydalı su kapasitesi (Fsk) gibi diğer yetişme ortamı faktörleri ile
Evetria buoliana'nın tasallut derecesi arasında önemli seviyede (P=0.99)
ilişkiler olduğunu yapılan istatistik analizler ortaya koymuştur.
Değerlendirme sonuçları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Tasallut en az yamaçlarda ve
eteklerde olup orta yamaca doğru artmaktadır. Tepe üstlerinde
düzlüklerde en fazladır.
- Toprak derinliği (mutlak ve
fizyolojik) ile tasallut derecesi arasında negatif bir ilişki vardır.
Derinlik arttıkça tasallut azalmaktadır.
- Orta iyi drenaj en az, iyi
drenaj az, yetersiz ve zayıf drenaj ile aşırı drenaj ise tasallutun en
fazla olduğu şartları temsil etmektedirler.
- Topraktaki faydalı su
kapasitesi (Fsk) arttıkça tasallut azalmakta, aksi halde ise artmaktadır.
Pinus radiata, bu hususlar
dikkate alınarak, yetişme ortamı şartlarının bu türün isteklerine uygun
olduğu yerlerde dikilmeli ve böceğe karşı ilaçla mücadeleden
vazgeçilmelidir.
49. Proje Adı : Balıkesir
Orman Başmüdürlüğü Mıntıkasında Madra Serisi Karaçam Plantasyonlarında Zararı Tespit
Edilen Bir Pas Mantarı Üzerinde
Çalışmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1985/21
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Bu proje ile Balıkesir Orman
İşletmesi, Korucu Orman Bölge Şefliğine bağlı, Madra serisinde Dursunbey
orijinli P. nigra Arn. ile 1958-1977 yılları arasında yapılan
ağaçlandırma çalışmalarında, 1969 yılında ilk kez Çavdarlık, daha
sonraki yıllarda Kazıkbatmaz mevkilerinde ortaya çıkarak yayılan ve 1245
hektarlık ağaçlama sahasında 900-1000 hektarlık bir alana tasallut
gösteren bir pas mantarı üzerinde çalışılmıştır. Karaçam fertlerinde
dejenerasyon ve kurumalara neden olarak ağaçlamanın elden çıkmasına
büyük çapta sebep olan bu pas mantarının, bölgede P. nigra üzerinde
Spermoganium ve Ecidium safhalarını, ara konukçu olarak tesbit edilen
Paeonia peregrina Mill. üzerinde ise Uredo ve Teleuto formu ile
Cronartium flaccidium (Alb. Schw. Wint), Ecidium formu ile de
Peridermium cornui Kleb. olduğu tesbit ve teşhis edilmiţtir.
Yapılan çalışmalar sonucunda bu
mantarın, Bandırma Orman İşletmesine ait Erdek-Kirazlımanastır ve
Kantarlıtaş ağaçlama sahalarında da P. brutia Ten. üzerinde Spermogonium
ve Ecidium, yörede bolca bulunan Paeonia sp. üzerinde ise Uredo ve
Teleuto safhalarıyla mevcudiyeti belirlenmiştir.
Ayrıca Gelibolu-Korudağ P.
brutia ağaçlandırmalarında ve Ünye-Boztepe P. radiata ağaçlamalrında,
dallar üzerinde Peridermium sp. olarak tesbit edilmiştir. Bu bölgelerde
de detaylı çalışmaların yapılarak, bu pas mantarının biyolojik etüdünün
gerçekleştirilmesi gereklidir.
50. Proje Adı : Marmara
Bölgesi Işıktepe ve Çenedağ Ağaçlandırma Sahalarında Tasallutu Tespit Edilen Bir Pas Mantarı
Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1985/22
Projenin Yazarı : VURAL,
M., GÜMÜŞDERE, İ., KARAL, M.
Projenin Özeti :
Bu proje ile, Marmara Bölgesinde
Işıktepe ve Çenedağ hızlı gelişen tür ağaçlama sahalarında P. brutia
Ten. ve P. maritima Poir. türlerinde tesbit edilen pas mantarının,
Teleuto formu ile Coleosporium inulae Rabh., Ecidium formu ile de
Peridermium klebahnii E. Fisch. olduğu teşhis edilmiştir. Bu mantara, P.
bruttia'nın daha hassas olduğu görülmüştür. Mantar, çam fertlerinin alt
taç kısımlarında yer alan iki veya daha yaşlı ibrelerde Aecidium
keseleri ile dikkati çekmektedir. Yapılan tesbitlere göre, çok genç
fidanlar kuruyarak ölüme kadar giden zarara uğramakta, yaşlı fertler
ise, ibrelerde nekroz sonucu kırılma ve dökülmelerle derece derece zarar
görmektedir. Yaşlı fertlerde ölüm görülmemektedir.
Ülkemizde, Karadeniz,
Trakya-Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yer alan P. brutia Ten., P.
elderica Medwed., P. silvestris L., P. nigra L., P. halepensis Mill., ve
P. maritima Poir. ağaçlamalarında sık sık tesbit edilen ve Peridermium
sp. olarak belirlenen pas mantarının yer yer zararları dikkati
çekmektedir. Bu tip çalışmalar, bu pas mantarı formlarının bu
bölgelerde bir taraftan teşhislerinin yapılarak biyolojik hayat
seyirlerinin belirlenmesi, diğer taraftan Türkiye ormancılık
mikofolorasının tesbiti yönünden önem taşımaktadır.
51. Proje Adı : Titrek
Kavaklarda (Populus tremula L.) Görülen Gövde Çürükleri Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1993/2
Projenin Yazarı : ULUER,
K., ÖZAY, F.S.
Projenin Özeti :
Bu çalışmada Marmara ve Batı
Karadeniz Bölgelerindeki Titrek Kavaklar (Populus tremula L.) gövde
çürüklüğü ve çürüklüğün sebebi yönünden incelendi. Bu bölgelerde titrek
kavak gövdeleri üzerinde görülen Phellinus tremulae (Bond) Bond.&
Borisov mantarı, ağacın öz odununda beyaz çürüklüğe sebebiyet veren amil
olarak belirlendi. Çürüklük 16 yaşında başlamakta, çürük odun oranı 60
yaşında maksimuma (% 14.7) ulaşmakta ve bu yaştan sonra çürüklük oranı
azalmaktadır.
52. Proje Adı : Orta ve
Güneydoğu Anadolu’da Kullanılan Kavak Klonlarında
Görülen Zararlılar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1994/1-166
Projenin Yazarı : GÜLER,
N., CAN, P.
Projenin Özeti :
Bu araştırma ile Türk ve İtalyan
Hükümetlerinin işbirliği ile hazırlanıp l989 - l993 yılları arasında
yürütülen “Türkiye Kavakçılığını Geliştirme Projesi = TKGP”
çerçevesinde, projenin yürütüldüğü Orta ve Güney- Doğu Anadolu”da tesis
edilen deneme fidanlık ve ağaçlandırmalarında hangi zararlıların
bulunduğu ve bunların etkinliği saptanmaya çalışılmıştır,
Bu bölgelerde süregelen ekolojik
şartlarda, kavakçılığın gerektirdiği tekniklerden uzaklaştıkça başka
Melanophila picta Pall., Sciapteron tabaniformis Rott. ve C.
chrysosperma (Pers.) Fr. başta olmak üzere zararlıların etkinliği büyük
ölçüde artmaktadır. Bu nedenle başta sulama olmak üzere kültürel
tedbirlere çok önem verilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan klon seçimi
yapılırken, yörenin değil, kavakçılık yapılacak arazinin sahip olduğu
şartların baz olarak alınmasının son derece önemli olduğu ortaya
çıkmıştır,
53. Proje Adı : Değişik
Yetiştirme Ortamlarında İstiridye Mantarının (Pleurotus
sp.) Kültürü Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1994/2-167
Projenin Yazarı : ULUER,
K.., ÖZAY, F. Ş.
Projenin Özeti :
Bu araştırmanın amacı, değişik
yetiştirme ortamlarının Pleurotus mantarı verimi üzerine etkilerini
belirlemektir.
P. ostreatus ve P. florida
mantarları yapraklı ağaç (Quercus cerris L., Fagus orientalis Lipsky,
Populus tremula L., Alnus glutinosa (L) Gaertn, Tilia tomentosa
Monench., Ulmus montana With., Castanea sativa Mill, Carpinus betulus
L., Eucalyptus camaldulensis Dehm., Acer campestre (L.) takozlarına
aşılanmış ve yetiştirilmiştir. En yüksek biyolojik verim oranı P.
florida ile Populus tremula L. üzerinde elde edilmiţtir (% l8.29).
P. ostreatus ve P. florida
mantarları kavak (Populus euramericana cv. O- 214) kök kütüklerine
aşılanmıştır. Kuluçka devresinde kök kütüklerini örtmek için Polietilen
plastik örtü, parafin ve çayır - ot kullanılmıştır. Çayır - ot örtüsü en
iyi örtü materyali olarak bulunmuştur. Bu sistem ile elde edilen
biyolojik verim oranı % 55.54 olarak elde edilmiştir.
Beş Pleurotus ırkının (P.
ostreatus, P. florida, P. sajor - caju, P. pulmonarius P. pulmonarius
P. colimbinus) üç çeşit yetiştirme ortamı (fındık kabuğu, fındık
kupulası ve orman gülü odunu) üzerinde yetiştirilmiştir. Biyolojik verim
oranları P. ostreatus ile kupula üzerinde % 34.80 ve fındık kabuğu
üzerinde P. sajor - caju ile % 8.76 olarak bulunmuţtur. Ormangülü
odunları üzerinde şapka elde edilememiştir.
54. Proje Adı :
Cryptorhyncus lapathi L.’ye Karşı Mücadele.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1995/2-172
Projenin Yazarı : GÜLER,
N., CAN, P., ÖZAY, F.
Projenin Özeti :
Cryptorhynchus lapathi L. kavak
fidanlık ve ağaçlandırmalarında çok büyük zararlara sebep olmaktadır.
Böceğin yayılma kabiliyeti son derece kısıtlı olduğu halde, önceden
varlığını belirlemek güç olduğundan böcekli fidanların, farkına
varılmadan ağaçlandırmalarda kullanılmasıyla kolayca yayılabilmektedir.
Görüldüğü her yerde, süregelen ekolojik şartlara, hayat devrini
değiştirerek kolayca uyabilmekte, tasallutu ancak gövdeler üzerinde
ortaya çok akıntı ve öğüntüler ile anlaşılmakta, fakat o zaman da
mücadele açısından geç kalınmaktadır. Zira bu böceğe karşı alınabilecek
en etkin tedbir sadece tam zamanında ilaç kullanmaktır ve bu araştırmada
ilaçlamanın zamanlanması konusuna açıklık getirilmektedir.
55. Proje Adı : Kavak
Fidanlıklarında Sciapteron tabaniformis Rott. Problemi.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1995/3-173
Projenin Yazarı : GÜLER,
N., CAN, P.
Projenin Özeti :
Sciapteran (=Paranthrene)
tabaniformis Rott. Yurdumuzun bütün kavak fidanlıklarında
bulunmaktadır. Gövde üzerinde herhangi bir sebeple oluşan yaralar
tasallutunu arttırmaktadır. Yoğun tasallutu halinde ilaçla mücadelesi
gerekmektedir.
Behiçbey (Ankara) ve Diyarbakır’da
yapılan çalışmalar çeşitli klonların bu böceğe karşı hassasiyetinin çok
büyük değişiklik gösterdiğini ortaya koymuştur. Zira aynı fidanlıkta
yanyana bulunan fidanlar üzerinde tasallut çok farklı olabilmektedir.
Diğer taraftan Diyarybakır fidanlığında yapılan incelemelerde çeşitli
klonlara ait fidanların çap, boy ve formları ile tasallut oranı arasında
bir ilişki bulunamamıştır. Fakat bir fidanlıkta yoğun tasallut gören
bir klon, diğerinde çok az tasalluta uğramakta veya hiç tasallut
görmemektedir. Bu nedenle, bir klonun bu böceğe hassasiyetini
belirleyebilmek için mutlaka onun kullanılacağı yerde yapılacak
incelemelerin sonuçları dikkate alınmalıdır.
56. Proje Adı : Marmara
Bölgesi’nde Söğütlerde Zarar Yapan Böcekler
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1997/4-193
Projenin Yazarı : ÖZAY, F.
Projenin Özeti :
Söğüt; ülkemizde çok eski
yıllardan beri geleneksel yöntemlerle tarla ve akarsu kenarlarında
yetiştirilip, odunundan yapacak ve yakacak olarak yararlanılmakta olan
bir ağaçtır. Son yıllarda odun ihtiyacının artmasına paralel olarak
kavakçılıkta olduğu gibi geniş sahalarda da söğüt yetiştirilmesi gündeme
gelmiştir ve bu konuda araştırma çalışmaları sürdürülmektedir.
Bu çalışmada Marmara Bölgesi’nde
doğal olarak bulunan ve yetiştirilen söğütlerde mevcut böcekler
belirlenmiştir ve bu böceklerin hangi şartlarda etkin zararlar
yapabileceği konusunda tesbitler yapılmıştır.
Çalışmalar sonucunda Marmara
Bölgesi’nde söğütler üzerinde 5 takım ve 28 familyaya ait 66 tür böcek
tespit edilmiştir.
57- Proje Adı :Kavaklarda
Cytospora chrysosperma (Pers) Fr.Tasallutunu Önleme Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
1998/3-186
Projenin Yazarı : ULUER, K.
GÜRER, M., GÜLER, N.
Projenin Özeti:
Bu çalışmada, sekiz çeşit kavak
klonunun C.chrysosperma, fungusuna karşı dirençleri test edilmiştir.En
hassas klonlar 77/10, Samsun ve 67/1 klonları, en dayanıklılar ise
I-214, Anadolu ve 64/13 klonları olarak bulunmuştur. Bu reaksiyon
çalışmasında Sonbahar dikimleri daha çok zarar görmüştür. En az
etkilenen, İki yaşlı-İlkbahar dikimleri olmuştur.
Karakavak ağaçlamalarında yapılan
tesbite göre: fungus zararı, donlu günler sayısı, topraktaki kil ve
kireç oranı ile doğru orantılı olarak artmakta, yağış etkenliği (Im)
arttıkça zarar azalmaktadır. Fungus, en büyük zararı sık dikimlerde
yapmakta, aralık-mesafe artıkça zarar azalmaktadır. En çok zararı
dikimin birinci yılında meydana getirmekte, ikinci ve daha sonraki
yıllarda bu zarar azalmaktadır.
58. Proje Adı : Kavaklara
Arız Olan Pygaera anastomosis L. Üzerine Araştırmalar.
Teknik Bülten Yılı ve No.su :
2000/1-191
Projenin Yazarı : ÖZAY, F.,
GÜLER, N., SELEK, F.
Proje özeti:
Pygaera anastomosis L.’in Bursa,
İzmit, Sakarya, Edirne, Samsun-Bafra’da mevcut olduğu ve Populus sp.,
Salix sp.’lerde zarar yaptığı tespit edilmiştir. Önemli bir yaprak
zararlısıdır. Biyolojinin incelendiği Bursa ve İzmit yöresinde yılda 4
generasyon vermektedir. Zararlının larva safhası 1,2,3. generasyonlarda
18-20, pupa safhası da 7-12 gün sürmektedir. Kışlayan 4. generasyonun
larva süresi 240-245 gün, pupa süresi ise 12-15 gündür. Kışlama ikinci
ve üçüncü larva safhasında bir kokon içinde dal çatlakları ve yara
yerlerinde olur. Erginlerin çiftleşmesi 8-15 saat kadar sürer. Dişi
çiftleşmeden 2-3 gün sonra ortalama 350-650 kadar yumurta bırakır.
Yumurtaların olgunlaşma süresi 3-5 gün kadardır. Larva pupa olana kadar
5 kez deri değiştirir. Olgun halde boyu 30-32 mm’dir. Larvalar ilk iki
safhada yaprakları iskelet halinde bırakacak şekilde beslenirler, 3.
safhada kalın damarlara dokunmaksızın yaprak ayasını yerler, 4. safhada
sadece orta damara dokunmazlar, olgun larvalar ise yaprak sapı hariç
tamamını yerler.
