El heqq muktamin wara'a el Mihnab el Esbanee
(Fe 'Arabee Andalusee)
Gula fe ra'is men el Muhawak wi el h'aaf el Iyarawakwaayis, anna el ajaanib el allawal ka naas homma h'aççilu men shwathee eshsharg el Amreeka el Jenubiyya, mash kaanu el Faatyakinij ao femedu el Ifranzh el muz'on lekin badla men zaak idhaa, el Belediyyun el Andalus. Sabiq qbel el Urubee el awwal ama'alu atçaal ma'a el Amreekeeyyun Açleeyyun kash tegreeban miyya sneeen qbel Kulumbus amujar men esshwathee el Andalusiyya. 'Nna ennsaq ettijaara wi ama'al, kaan mash binat el Ifranzh wel Amreekeeyyun Açleeyyun tesseh', shlun kaanu el ahl el awwal yu'arrifu be, aranjaat, leemun, guthn, wel riyada yezra' el ardz. Hekda, qbel Kulumbus ao el musta'amar nwaas Urubee el awwal usatqar wi immaa fel Wilayyaat el Mutah'ida ao fel Kaareebeen, magul enna ktheer el Amreekeeyyun Açleeyyun a'refu 'anni kaif yezrayu fakha, khudhaar, wi kaif yezra el ardz, qbel el Ifranzh ama'alu fikra haadhi ma'ruf lel Amreekee Açlee. Lqed fel h'al el Iyarawakwayis nsaq haadha, kaan ba'adain mamurr be fe sman men molad weh'ed le aakhair, men fikra sah'la majub alaihim fel Belediyyun men el Andalusiyya. Shlun 'alaami kaanu awlee el aldhdhira'ah. Lel burhaan yekun fel Andalusiyya tesseh'. Ma'ruf yeddan wi h'aççila, anna lekhef errih'ala el Kulumbus le Amreeka, hewwa h'aççila reeteenajiz fe 'Arabee 'ala el h'ayit el qdeemah, wi yeddan el faaqh'awan h'aççlu fel Mekseek wi Amreeka el Wasthee yeddan.
En'ana beççuma ktheer ennaas hayesa'alu, kaif haadha hayekun mumkin lao lqed el Ifranzh kaanu el anfaar shlunsh ara'afu el muh'eethaat el mulah'ah, wel mandhara eshhlu ennaas kaanu kemeddli; wi bass homma kaanu ennsaq ka h'ass'ad wi 'ilm, yekun gaadeer yeblugh el ardz el bi'eed kull ka wi 'imaa el Hind, Issun wi 'nna Amreekaateen? Lekin lao eh'ad mdrus Esbanya Islamiyya ao El Andalus, mash gir kaanu el heqq anna el Belediyyun men el Andalus, mash gir kaanu el bagaaya el 'allaawalah el bagaaya el ekbaara mrra weh'da, amma el heqq yekun anna el Belediyyun, ura'afu ama'alhom ma'a tijaara ma'a khuyathom Muslimeen men be'eed Surya lel shwathee el Hind wi ma'a 'ada'ahom el Ifranzh el Ayaami!
Nh'nu manenansaa'sh anna El Andalus, khaalaqu el ulima el ekbaarah el gir mash 'ilm Islaamee wi 'Arabee, lekin ennuthfah le 'ilm Urubee. 'Aalash mktub anna ktheer nwaas Ifranzh Ayaami; aakhair Ifranzh men Esbaanya, Faransa, wel Burughal, ursalu lel Andalus, yeta'allamu 'anni eljebra, elhanadisah, fidhee'aa, 'ilm murrayaadzaat, 'ilm, dawa, wi fel khair lekin 'ilm tanajeem. Yihr qbel el akhteera el barjal kaan ama'ala, El Belediyyun kaanu fe ghudzuni kadhaa, te'allamu kaif yefh'im el mulah'ah el mrkib qbel. En'ana beççuma mrra weh'da eh'ad hayes'al? Shlu el imaan wara'a haadha 'alamee? Sah'l, anna nsaq haadha kash el mulah'ah anna el Belediyyun homma ista'malu fe rih'aathom fel kharij, kaan ba'adain essana el alf rub'umiyya snain wi tisa'een saquth akhair el Esbaanya el Beyduniyya le Gharnatah, masta'mul le Kulumbus 'mta hewwa amujara men Andalusiyya, ma'a nsaq haadha kash ao mulah'ah mujareeya! Lqed Kulumbus yeddan e'tarafa, anna 'mta waçala yusallem el Arawakis fel Kaareebeen, hewwa e'tarafa anna shaafa sakkaan hnaak mlabus ka el Belediyyun men Gharnatah. Lqed hewwa raja'a yilaaqee muwasala mbashir araadzee Islaameen be'eed, enna gaada lessharg 'ala façya, muçirhu açlee!
Hekda yekun mumhim yekaal, anna ellugha el 'Arabiyya, kaanat ellugha el ula anna el Ifranzh esta'malu fe juhdhom yetkelemu ma'a el Amreekeeyyun 'Açleeyyun! Shlu Esbaanya Ayaamiyya Esbaanya yejizu yadhkur, kaanat anna el Mawaarika ao Mudajjaan, mabnu' kull mrkib el Kulumbus fe Arsifaat al mina Buyudah
wi anna el fikra anna el ardz kaan mstadir, kaan manasub wi qbel mua'rruf be fel Belediyyun shlunsh Kulumbus kaan le'qel mubeen bzzaf le! Lqed Muslimeen bayyanu fikra haadhi qaasu el muh'eeth el ardz subu'miyya sneen qbel Kulumbus balagha el Kaareebeen! Shlu nusee fe Uruba yeddan, kaanat anna el nahba el kbeer el ula fe Uruba kaanat mash fe Itaalya fel alef khumsumiyya ehelumma jerran, mazall fel Andalus kash tumnumiyya ektaar sneen qbel ejaahi!
En'ana mrra weh'da kaif yekun haadha mumkun? Besseh' mbashir el ama'al wi mrqum el Ibn Sina, Ibn Rushd, Ibn Quttiyah wi gheyruz lika! Hekda, nh'nu yer'afu enni el wah'yin el Belediyyun 'ala el Mihnab el Esbaanee fe Amreeka wel Belediyyun mwasala ma'a el Amreekeeyuun Açleeyyun. Men 'alana feçaa'adaa, shlu yekun el imaan el haadha? Maani, anna mash kaan Kulumbus shlu h'aççila Amreeka, 'ala khataar kaanat qbel mh'aççul lel Amreekeeyyun Açleeyyun belzathom. Lekin lessebeb el bess msharathah, hayekun amin yegul, ma'a el daleel anna ana bayyatee,
anna kaanu el Belediyyun el Andalus shlun, h'ççila Amreeka wi mash Kulumbus, ao el Ayaami el Esbaan! Thaanee, el Mihnab el Esbaanee el mthnun, kaan gir tbaat el Mihnab el Esbaanee el awwal, jeed el Belediyyun fe Esbaanya. Hekda hewwa yeççadeq anna el Ayaami el Esbaanya, mazall ba'ad essaquth el Gharnatah lessana el alf rubu'miyya snain wi tisa'een, çaadaqu anna el Mulk el Baidun, kaan be'eed ghair el h'iraf el Afreeqya Eshshameliyya. Baa'dain homma kaanu ghaaraan m'ful feddakhil Afreeqya Eshshameliyya, ma'a el ghaya yefadammaru el Mulk el Baidun, shlunsh fel khair daaga lettahaaçil anna suraqu kulshnah Sabta wi Meeleela belzatha sneen baa'dain! Le khteer essneen, haadha munkur wi mnsuu lel Rumee Esbaanee. Lekin yihr haja weh'da 'nna anna ja'a ktheer essneen ba'adain sabiq mudhu el mot el Kulumbus, el heqq anna el Ayaami el Esbaan, khaafu el imtidaad el Islaam, 'ala khataar el imaan eççahl lekin elliyaan shuf sheeh' ka khataar le Maseeh'eeh. Hekda kash haja 'anni Islaam fuki, wi hekda el mstaam el bughd el haadha, kaan el Mudajjanee wi Mawrikee, dhurraariyya el Belediyyun, lel 'ayadee ennaaçh'unhom, el Ayaami el Esbaan!
Le khteer essneen yeddan, mfqudat kaan el heqq, anna baatar ghammen el h'ajr le Mudajjaan yesafiru le Amreekaateen, ktheer el Mudajjaan fa'alu fel khair. Lqed ktheer el ba'adain kaanu Kataaleekih h'aajaru lel Amreeka, khaçuçan le Meseek, Ghuatilmaala, Kulumbiyya, Buru, Buleefilaa, wi ghairuz lika. Shlu yekun ghareeb yekun khteer el buyut ao raagaz el arkutikisur wi katadaraa'yaan anna lukan eh'ed gaadeer yeshuf el yom fe kull beled hnaak wi fe Esbaanya, bunaayu le Mawaarika ao Mudajjaan. Lqed erraagaz ettub wi shawari'a kull dayyaqa el kull beled mdhkur, kaanu nshkha el buyut wi shawari'a el Belediyyun men El Andalus el Qdeema. Ka lel katadaraa'yaan, el 'abadas belzathom, kaanu men el khalag el Mu'azzef el Muslim el maasajid el Muslimeen el qbel el Andalus. Gula, anna fe ayyaam haadhul ba'ad el h'ashr el Belediyyun, anna khteer el Ayaami mazall kull mqallad el am'aal el Belediyyun, mthalan çah' men el burj ma'a 'aalammi el h'aars el kanisa kaanat el açl el Muslim, shlunsh hewwa beççuma mbaddul taba'a lel jaras el kanisa!
En'ana nh'nu nenar'af el heqq 'anni shlu tesseh' haadatha wara'a fel jadwel a'ammal, sebeb, wi fel khair, el heqq mfqudat el ama'al el Mudajjaan wi Mawaarika fel Mihnab el Esbanee, el mshir el Amreekaateen, wel heqq mfqudat, 'anni shlu therah'a fe ghaib, wara'a el Mihnab el Esbaanee fe Esbaanya, wel heqq 'anni el Mawaarika, Mudajjaan
fel khair, magul anna yeddan el alima el Yahudah el mar'uf Musa ibn Maimun gaala, enna el khataar el ekbaar anna sdaamara el Yahudee wi Rumee, kaan el afjadaab el Islaam. Wel Malik Feliibe III te'assef el h'ashr el Belediyyun, 'ala khataar el khteer el ama'al homma tereku fe Esbanya fel khair gula anna rijaal eddin men Faransa Richalieu el wazeer el muhimm lel mulk el Luwis XII, gaala eththarad el Mawaarika wel 'asteea'ab el Mudajjaan, "Anna kaan el jaas el jerjee wel mtuh'h'as mrqum lettarrikh el kull a'amaar men qbel!
Ka le kulumbus belzatho, erraajil magul le juzaho yuh'aççil el Amreekaateen, gadarho fel khair hayekun haadha erraajil el fqir el kbeer. Hazeet, shlun hewwa maata, bidun fluss ao beseta Esbaaniyya weh'da wa fel eweleh! Kaif gharreeb, enna el Mulk el Esbaanee el Maseeh'eeh, ama'alu faida men rah'alaatho, wi sneen ba'adain 'abaadu am'alho fel fidya el asar el Kulumbus, wel h'umq wel yom el Hisbaaniyya 'ala kull snaashar el Oktubar fe Esbaanya. Yom edaima mqarraneena ma'a el Mihnab el Amreekaateen lel fodh wi mflih' ettareekh el Esbaanee! Qada lel Amreekeeyyun Açleeyyun wi yeddan el Belediyyun el Andalus essana el alf rub'umiyya snain wi tisa'aeen hayekun edaima mqarraneena lel tadhaheer el 'aragee el 'alaf ennaas shlun jerjma feqat, kaanat yekun mash Rumee wi fog kull, mash Hisbaanee 'ala jubaana hadu! Wa haadha yekun el jasaamah, 'ala khataar nh'u mash tabççur ao mbalaghaa wayyi mkunsh kallaa!
Essebeb sheeh' wara'a eththarad el Mawaarika men Esbaanya, kaan anna Feleebe II fe essana el alf khamsu khamsa wi saba'een, kaan fe ghayaat eddain, anna usta'mal ka sebeb yebtadee el Mihnab el Esbaanee sneen ba'adain! Ghaira'ab khteer feddakhil el mujatama'a el Mawaarika wi Mudajjaan mkhlus tahwilhom le Maseeh'eeh, homma el Mawaarika wi Mudajjaan, shufu ka dhilaal le iskaabeejun wi dhalaal el Esbaanya. El mulk besshweyya 'ibtada'a yentahi!
Weddarura yursajeel dzaaraa'ab lekhef majmua'a wi yelum eh'ed h'uççila, wel Mawaarika wi Mudajjaan, kaanu el ISKAABEEJUTIS ka munqddem dhekra!