Bu tablo, maket yaparken sıkça
karşılaşılan boya eşleştirme sorunlarının giderilmesi
maksadıyla hazırlanmıştır. Bazen maket yapım
kitapçıklarında listelenen boya markalarının birçoğu sizde
bulunmayabilir; bazen de bu kitapçıklarda maketin boyanması
ile ilgili detaylı bilgi bulunmaz. İşte bu durumlar için bu
tablo oldukça yararlı olacaktır. Tabloda aşağıdaki boya
markalarının birbirleriyle olan eşleşmeleri verilmiştir.
Boya karışımları
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir:
m * 99 + n * 00
( m ölçü 99 numaralı boya ile n ölçü 00 numaralı boyayı karıştırmalısınız )
Bazı durumlarda
parantez içerisinde alternatif karışım formülleri de
verilmiştir. Örneğin;
4*Hu:3 + 1*Hu:131 (3)
( mevcut kaynaklarda iki değişik eşleştirme görülmektedir; bir kaynak dört ölçü Humbrol #3 ile bir ölçü Humbrol #131 karışımını önerirken diğer kaynak doğrudan Humbrol #3 kullanımını tavsiye etmektedir )
Federal Standard renk sistemi, bazı
boyaları gerçekçi olarak tanımlamakta yetersizdir. Bir boya
üç boyutlu, büyük bir nesneye uygulandığında genellikle
katalogda bulunan renk örneğinden daha açık bir görüntü
verir. Buna, ışığın kırılması ve ortamdaki diğer
faktörler sebep olur. Bu yüzden tablonun kesin bir referanstan
çok bir öneri olarak kullanılmasında fayda vardır.
Bazı durumlarda modelciler kendi alternatif eşleştirmelerini
de bulabilirler. En önemli nokta, renklerin maket üzerinde birlikte
iyi durmalarıdır; ve eğer renkler doğru
görünüyorsa, sonuç alınmıştır.
Tabloda verilen Federal Standard renk
kodları, orijinal renk tonunu gösterir. Orijinal renkleri
küçük ölçekli uçaklarda kullanmak, maketin olduğundan koyu
görünmesine ve renkler arasında çok fazla kontrasa sebep
olur. Bu durum, renk üzerindeki ölçek etkisi olarak
bilinir. Bu durumu önlemek için, bir parça beyaz
karıştırılarak renk tonu açılır. Aşağıdaki tablo,
havacılık renkleri konusunda uzman olan Ian Huntley tarafından
hazırlanmıştır ( Scale Aircraft Modeling, Cilt 5, sayı
10 ).
ÖLÇEK EKLENECEK BEYAZ BOYA 1 / 32 % 7 1 / 48 % 10 1 / 72 % 15 1 / 144 % 23
Bazı modelciler enamel boyaları,
bazıları da akrilikleri tercih ederler. Hangi boyayı
kullanacağınız tamamen size kalmıştır. Enamel boyalar daha
dayanıklı ve parlak sonuçlar verirken, akrilikler daha çabuk
kurur ve su bazlı olduklarından daha kolay temizlenirler. Ne
tip olursa olsun bütün maket boyaları, boya tabancası ile
kullanıldıklarında inceltilmelidir. Kullanılacak incelticinin
miktarı, boyanın markası, sıcaklık, kullanılan hava
basıncı, istenilen sprey genişliği ve boya katının
kalınlığı gibi birçok faktöre bağlıdır. İnceltme
oranının bazı üreticiler tarafından boya kutularında
belirtilmesine rağmen en iyi sonuç denemelerle ve pratik
yaparak elde edilir. İncelticinin boyaya oranı 20 / 80 ile 50 /
50 arasında değişir. İnce işler için daha yüksek oranda
inceltici kullanılması gerekir. Boyayı inceltirken maket
boyaları için üretilmiş özel incelticiler
kullanılabileceği gibi, enameller için sentetik tiner, akrilik
boyalar için de alkol veya saf su kullanılabilir. Bununla
beraber, AEROMASTER, FLOQUIL, POLLY 'S' ve PACTRA gibi bazı
akrilik boyalarda sadece saf su veya POLLY 'S' marka tiner
kullanılmalıdır.
Federal Standard, Amerika Birleşik
Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nce kullanılan bir renk
sistemidir. Bu sistemde renk isimleri yoktur ve renkler beş
basamaklı rakamlarla gösterilir. Tabloda kullanılan renk
isimleri anonimdir. Aşağıdaki örnekte bir FS numarası
gösterilmiştir:
FS : 32169
İlk rakam parlaklık derecesine göre 1, 2
veya 3 olabilir:
Tablodaki bütün renkler mat olarak
verilmiştir. 3 ile başlayan mat renkler, öndeki rakamın 2
veya 1 ile değiştirilmesiyle yarı parlak veya parlak renklere
çevrilebilir. FS renk kodunun ikinci rakamı genel bir renk
gurubunu gösterir:
Sondaki üç rakam renk yoğunluğunu
gösterir. Düşük değerler koyu renkleri, yüksek değerler
açık renkleri gösterir. Rakamlar arasında yeni renklerin
eklenmesine olanak verecek şekilde boşluklar
bırakılmıştır. Bir renk koleksiyonu olan FS. 595 tam bir
renk sistemi değildir ve bazı tahditleri vardır:
Aradığınız renge aşağıdaki
bağlantılardan ulaşabilirsiniz.
FS : 30xxx BROWN FS : 31xxx RED FS : 32xxx ORANGE FS : 33xxx YELLOW FS : 34xxx GREEN FS : 35xxx BLUE FS : 36xxx GREY FS : 37xxx MISCELLANEOUS FS : 38xxx FLUORESCENT
| IPMS Stockholm sitesindeki "Urban
Fredriksson's Color Reference Charts" adlı
yazının tercümesi olup bazı eklemeler
yapılmıştır. n Thanks to Urban Fredriksson & Martin Waligorski, IPMS Stockholm |
Cem AVCI ( İZMİR
)
Son Güncelleme : 05 Ekim 2002