Bill Werner
Eski Çag Müzigi ve Yeni Çag Müzigi
Gelecek yillarin müzik ve sanat olusumlarini etkileyen "sanat mutfagi"nin ilginç kimliklerinden birini
tanitmak istiyorum bu yazimda. Bir yili askindir gazetemiz Cumhuriyet'e yazdigim çesitli yazilarda, kimi
zaman çok boyutlu çalismalar yapan, "ses getiren" sanatçilara da degindim. Oldukça olumlu tepkiler alan bu
ilginç profillere bir yenisini eklemek istiyorum.
Bu kez konugumuz, Connecticut'tan Bill Werner. Bill Werner, daha önceki "Keope ve
Dostlari" ile ilgili yazilarimda da degindigim, bizim de katilacagimiz "UnGlued" adli
projedeki sanatçilardan bir tanesi. Bir diger ortak yanimiz, onun da Keyboard dergisinin
Discoveries (Kesifler) sayfasinda yeralmis olmasi (Aralik 1994) ve böylece müzigin geleceginde
onun da bir katkisinin beklendigi... Bugüne degin iki albümü yayimlanmis olan Werner, bagimsiz müzisyenler
(independent musicians) hareketinin hizli bir savasçisi. Müzigi kendini beklenmedik geçisler, tartimsal ve
türsel degisikliklerle belli ediyor... Bu sütunlarda profilini aktarmaya çalistigim sanatçilarin tümü, bagimsiz
olmalarinin disinda, "kötü'nün iyi'yi kovmasina engel olan", 60'li yillarin "güzelliklerini" gelecek
binyila tasimaya kararli bir kisilige sahipler. Hepsinden güzeli, bu yaklasimlariyla "disa dönük" bir tavri
uzlastirabilmeleri, ileri teknolojiyi "iyi niyetli kullanimlari" ve çalismalarinin tamamini "insanlar için"
yapmalari...
Gelelim, sanatçinin albümlerine: Minstrel Melodies ve Where Are You? adli iki
albümden ilki, Connecticut listelerinde bir numaraya kadar yükselmis. Bir bagimsiz sanatçi için oldukça büyük bir basari!!! Etkilendigi ya da çocuklugundan beri dinledigi, yalnizca müzik dünyasindan olmayan sanatçilar, oldukça genis bir alana yayiliyor ama yine de bir kismini bilmekte yarar var: ian Anderson/Jethro Tull, Bach,
Mahler, Keith Emerson, James Horner, René Magritte. Yaptigi müzik için ilginç bir tanimlamasi var
Werner'in: New and Old Age Music (Eski ve Yeni Çag Müzigi). Minstrel Melodies
albümünün adinda da bu nitelik gizli gibi: Bildiginiz gibi, ingilizce, "Minstrels" denen sanatçilar
Orta Çag'in gezgin sanatçilari (Almancasi "Spielleute")...
Bill Werner'in müziginde, kimi zaman dinleyiciyi saskinliga ugratan bir çesitlilik ve ilginç geçisler olduguna
yukarda deginmistim. Gerçekten, dinlerken birbirinden farkli tartimlar ve diger zamanlama ögeleriyle
karsikarsiya kaliyor insan. Ünlü Keyboard yazari Titus Levi'in, Werner'in müziginde en hosuna
giden yani, bu çesitliligin keyifli bir biçimde kurgulanmis olmasi... Kendisi ile bu yazi için yaptigim
görüsmede, bu olgunun kaynaklarini sordugumda, "müzik ve sanat üzerine çok özel yaklasimlari oldugunu"
söyledi ve bu "kendine özgü kuramsal yaklasimi" söyle açikladi (degistirmeden aktariyorum): "Bence, bu isin
"altin yasalarindan" en önde geleni, asla sikici olmamaktir. Albümlerimdeki parçalarda, çok
sayida bölümün ve geçisin yanisira genis bir alana dagilan, türsel etkilesimler var. Örnegin, son derecede
keyifli akip giden bir rock tavrindan eski tür bir valse geçebilirim. 'Bunu neden yapti?' ya da 'Bakalim simdi
nasil bir gelisme olacak?' beklentisi, kimi elestiricinin yapitlarima yakistirdigi 'gizem' ögesinin kaynagi..."
Bill Werner, kendi deyisiyle Holbein'in ünlü bir tablosundan etkilenmis. Bir yigin kitabin arasindaki
bilim adamlarini betimleyen ünlü yapitindan. Ortalik bir yerlerde, bilinmeyen bir nesne gibi görünenin ne
oldugunu anlayabilmek için, tabloyu çevirdigimizde, bunun bir "kafatasi" oldugunu algilayabiliyoruz. Bu
örnekte oldugu gibi, belirli bir seye dikkati çekip, daha bir özenle bakmayi saglama sözkonusu. Bill'in
yapitlarinda, ilginç, beklenmeyen degisimler, parçalarin daha bir özenle dinlenmesine neden olurken,
dinleyici, ilginç bir isitsel serüvene çikiyor... Bu olgunun örneklerini çogalttigimizda, Magritte'deki,
ateslerden çikan lokomotif ya da Escher'in kagit üzerinde olanakliyken, gerçek yasamda hiçbir
zaman (dört boyutlu evren varsayimimizla) olamayacak mimarî ve grafik tasarimlari akla geliyor. Bunlar da
benzer amaçli, düsünmeyi, algilamayi zorlayan, alisilagelmis düsünsel rahatliklari "yerinden kipirdatan"
ögeler. Bill Werner'in bu yaklasiminin beni de etkiledigini söylemek isterim.
Son günlerde etkinlik gösterdigi diger bir alan da, kitaplarin CD-ROM'lara yazilmasi süreci. Multimedya
yaklasimi ile yayimlanacak kitaplara, özgün müzikler üretip duruyor: Bugüne degin dört kitaba katkisi olmus,
Kaliforniya'da yayimlanmis olan "The Adventure of Flare", bunlardan bir tanesi.
Bill Werner üzerine anlatabileceklerim simdilik bu kadar...Önümüzdeki haftalarda müzikten yazina, grafikten
filme, birçok alanda etkinlik gösteren bir Kaliforniya'li sanatçiyi konuk edecegim. Gelecek yaziya kadar
hosçakalin...
© Murat Ses (Linz/Avusturya) Mayis 1996