Statistiek

Trefwoorden

beelddiagram, cirkeldiagram, sector, staafdiagram, lijndiagram, turftabel, steelbladdiagram, steel, bladeren, gemiddelde, frequentie, frequentietabel, modus, modaal, mediaan, klasse, klassenindeling, modale klasse, klassenmidden

inhoud van dit hoofdstuk

Dit hoofdstuk sluit aan bij hoofdstuk 15 Informatie ontcijferen uit deel lb havo vwo. Daar is aandacht besteed aan allerlei codes, symbolen en tabellen. In de eerste paragrafen van dit hoofdstuk maken de leerlingen kennis met allerlei diagrammen. Ze leren het beelddiagram, cirkeldiagram, staafdiagram en lijndiagram zowel af te lezen als te tekenen. Het ordenen van gegevens in een frequentietabel wordt voorbereid met het maken van een turftabel. Verder worden gegevens geordend door ze te rangschikken in een steelbladdiagram. Tot slot wordt het gemiddelde, de modus, de mediaan, de klassenindeling en de modale klasse behandeld. In de Plusparagraaf komen allerlei misleidende diagrammen voor.

Werken met dit hoofdstuk

instap Reizen en cijfers

Dit hoofdstuk begint met een tabel uit een dienstregeling van een bus. Ook in klas 1 zijn dit soort tabellen voorgekomen. Verder maken leerlingen kennis met een soort staafdiagram waarin in één oogopslag te zien is bij welke halte de meeste mensen in de bus zijn gestapt.

Deze Instap is makkelijk uit te breiden door groepjes leerlingen de les ervoor de opdracht te geven tellingen te doen. Ze kunnen die tellingen dan tijdens de les in soortgelijke tabellen weergeven.

12.1 Beeld- en cirkeldiagram

Eerst worden beelddiagram en cirkeldiagram met elkaar vergeleken. Met behulp van een verhoudingstabel berekenen leerlingen daarna de sectorhoeken in cirkeldiagrammen en leren zelf een cirkeldiagram te tekenen.

12.2 Staaf- en lijndiagram

Een tabel wordt gebruikt om een staafdiagrammen te tekenen. Het lijndiagram geeft ook een overzichtelijk beeld van gegevens. De verbindingslijntjes van de punten in zo'n diagram hebben meestal geen betekenis. Ze worden alleen gebruikt om een overzichtelijk beeld te geven.

12.3 Turftabel en steelbladdiagram

Met turven wordt een turftabel gemaakt, dit als voorbereiding op de frequentietabel uit de volgende paragraaf. Verder worden gegevens geordend in een steelbladdiagram.

12.4 Gemiddelde, modus, mediaan

Leerlingen begrijpen heel goed hoe je het gemiddelde van een aantal behaalde cijfers moet berekenen. Daarom begint de paragraaf met die context. Vervolgens wordt vastgelegd wat de modus en wat de mediaan

van een rij waarnemingsgetallen is. Daarna blijkt dat het gemiddelde niet altijd het beste beeld geeft van de samenstelling van de waarnemingsgetallen.

12.5 Indeling in klassen

Als er veel waarnemingsgetallen zijn is het moeilijk om er overzicht over te krijgen. De leerlingen leren in deze paragraaf om zelf een klassenindeling te maken. Bij de verschillende klassenindelingen worden ook grafieken en staafdiagrammen gemaakt. Een schatting van het gemiddelde kan bij een klassenindeling gevonden worden met behulp van de klassenmiddens.

+ Gegevens bekijken

In de krant en op de televisie komen vaak diagrammen voor ter ondersteuning van het verhaal. Dat kritisch bekijken van deze diagrammen wenselijk is, ervaren leerlingen met de opdrachten in deze paragraaf.