Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!
Start
WITTE ZEE
NOORD-HOLLAND
OUDE DOOS
DE DENDANG
berging VINLAND
berging KING DAVID
sleepboot ELBE
BLAUWE WIMPEL '66

 

 

1961: gijzelingsdrama wijsmuller
SLEEPBOOTBEMANNING "NOORD-HOOLAND"
VAST IN INDONESIE

folder bw.jpg (158542 bytes)        

 

In september van 1961 werd de zeesleper Noord-Holland, eigen-dom van Bureau Wijsmuller, door de Indonesische marine opgebracht en aan de ketting gelegd. Opgegeven reden hiervan was dat de sleepboot zich in Indonesische wateren bevond, om op de noodsignalen van een Grieks schip, de Georgios Tsavliris, te reageren. Daar het schip geen vergunning voor een berging in Indonesische wateren had aangevraagd, bevond het zich dus op verboden terrein.
De Noord-Holland was op dat moment bezig aan de thuisreis vanuit de Japanse haven Onomichi naar IJmuiden. Het schip was twee jaar weggeweest en had daarvoor een aantal oude vliegdekschepen van Amerikaanse havens naar sloopwerven in Japan en Hong Kong gebracht. De bemanning was al reeds aanboord vanaf maart ! Onder leiding van kapitein Edelenbosch werd deze thuisreis gemaakt zonder sleep via de Zuid-Chinese Zee en zou dan vervolgens via de Indische Oceaan en het Suezkanaal gaan.

Hoeveel anders zou het de Wijsmullerbemanning afgaan !

noordholl1.jpg (148669 bytes)

Op 29 augustus van het jaar 1961 bevond de Noord-Holland zich dwars van Singapore, toen men de Griek aan de grond zag zitten. Na overleg met de directie te IJmuiden, die inmiddels de eigenaren van het schip hadden gesproken en met agenten van Lloyd's te Singapore, was nog niet geheel duidelijk of het schip zich in Indonesische of Britse wateren bevond. Besloten werd dat de Noord-Holland stand-by zou blijven en alleen zou reageren indien dat door de Griekse kapitein werd gevraagd of in geval van nood.
Op 31 augustus werd vast gemaakt en werd de eerste poging gedaan om de Georgios Tsavliris in dieper water te brengen omdat alleen een snelle actie het schip van het rif kon bevrijden.(Anderhalve maand later zou een Brits schip net iets zuidelijker stranden en na 4 dagen geheel total-loss slaan op
de riffen.)

noordholl2.jpg (145232 bytes)

Vrijdagavond op de eerste september 1961 werd de Noord-Holland gepraaid door een patrouilleboot van de Indonesische marine en kapitein Edelenbosch werd van boord gehaald."s Nachts keerde het vaartuig terug met de gezagvoerder, juist op het moment dat de Noord-Holland een tweede poging zou gaan ondernemen. Men moest echter losgooien en opvaren naar Pulu Sambu. Daar werden de officieren van boord gehaald en in een hotel van de Shell ondergebracht. De rest van de bemanning diende aan boord te blijven.

Tegelijkertijd op 1 september was het voor Bureau Wijsmuller duidelijk geworden dat het schip zich wel degelijk in Indonesische wateren bevond en er werd direct een bergingsvergunning aangevraagd te Djakarta en via de Wijsmullervertegenwoordiging bij de Indonesische consul te Singapore. Er is daarop nooit een antwoord gekomen. Wel bereikte het Wijsmullerkantoor op 3 september 1961 het onofficiële bericht, via de kapitein van de Griekse vrachtboot, dat de Noord-Holland was opgebracht door de Indonesische marine.

noordholl3.jpg (119024 bytes)

In 1960 had de Noord-Holland wel een berging in Indonesische wateren mogen verrichten. Voor de kust van Sumatra was de Metropolitan aan de grond gelopen en de in Singapore liggende Noord-Holland werd er op uit gestuurd. Toen werd wel door de Indonesische autoriteiten de benodigde vergunning verleend.

Het verhaal rond de Georgios wijkt in zoverre af, dat de Noord-Holland van 29 augustus tot 1 september "stand-by" heeft gelegen en in deze periode heeft vast gemaakt. Terwijl pas op 1 september, dezelfde dag dat het schip werd opgebracht, de vergunning tot berging werd aangevraagd. Het tijdsverschil in acht genomen moet niet worden uitgesloten dat de aanvraag van de vergunning pas plaatshad nadat de Noord-Holland reeds was opgebracht.

Via een onbekend gebleven tanker wist de bemanning van de Noord-Holland een berichtje naar Nederland te sturen:"Wilt u familieleden van de bemanning Noord-Holland groeten en zeggen dat zij niet ongerust hoeven te zijn".
Op 22 september 1961 schreven de Hederlandse kranten, dat de sleepboot met haar volledige bemanning was overgebracht naar de haven Tadjong Priok op Djakarta. Verdere bijzonderheden kon men niet melden. Een week later, op 29 september, gaven de kranten bericht van een mogelijke ontsnapping van een deel van de bemanning. Directeur John F. Wijsmuller, net terug van onderhandelingen met de Indonesische ambassade in Amerika, wist van een ontsnapping niet af. Later bleek dat hij op verzoek van Buiten Landse Zaken gezwegen had om nog grotere moeilijkheden voor de rest van de bemanning te voorkomen. Op 3 oktober van het jaar 1961 maakte Wijsmuller aan de Nederlandse pers bekend dat er 7 bemanningsleden van de Noord-Holland waren ontkomen.

Lange tijd later vertelde kapitein Edelenbosch dat hem na de ontdekking van de succesvolle ontsnapping de niet zo snuggere vraag was gesteld: "of de 7 gaan passagieren waren in Singapore en of ze nog terug kwamen".

noordholl4.jpg (103344 bytes)

De 7 bemanningsleden wisten te ontkomen met een motorboot en een vlot. In Singapore scheepten zij in op het Italiaanse schip Roma om zo richting Holland te komen.

Intussen,in een bungalowpark aan de wal, wachtten de bemanningsleden van de Noord-Holland op hun vrijlating. Op 26 september werden kapitein Edelenbosch en zijn eerste stuurman bij hun bemanning weggehaald en ondergebracht in de gevangenis van Djakarta.

Op 14 oktober 1961 begon het proces tegen beide Wijsmuller officieren, een dag nadat de rest van de Noord-Holland bemanning te Singapore was aangekomen om hun thuisreis te aanvaarden.Zij hoorden de Indonesische rechter een straf uitspreken van 2 maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. Dit alles wegens het illegaal betreden van Indonesë. De sleepboot Noord-Holland werd verbeurd verklaard.

Op 4 november 1961 werden de kapitein en zijn eerste stuurman op Schiphol verwelkomd door familieleden en de Wijsmullerdirectie.