Nelson Mandela
De geschiedenis
Terug naarMenu
Lotsbestemming
Nelson Rolihlahla Mandela werd geboren op 18 juli 1918 in Transkei. De letterlijke
betekenis van zijn naam, Rolihlahla, lijkt zijn lotsbestemming te hebben
bepaald.In Xhosa betekent het 'onruststoker'. Zijn vader stierf toen hij
negen was.Chief Jongintaba Dalindyebo werd zijn voogd en stuurde Mandela
naar schoolen naar de universiteit.
Van het platteland naar de stad
Mandela's levensloop werd voor het eerst bepaald toen zijn voogd een huwelijk
voor hem arrangeerde. Hij vertrok naar Johannesburg, de gouden stad.
Daar ontmoette hij Walter Sisulu, die hem een baantje bezorgde bij Witkin,
Sidelsky and Eidelman, één van de grootste advocatenkantoren
van Johannesburg.
Mandela woonde in Alexandra. Hij was arm en had weinig te eten. In 1943 begon
hij een rechtenstudie en trouwde hij met Evelyn Mase, met wie hij drie kinderen
kreeg.
African National Congress
Zijn groeiende politieke bewustzijn bracht hem ertoe in 1944 toe te treden
tot het African National Congress. In 1950 werd hij voorzitter van de jeugdbond.
Het verzet tegen apartheid nam toe. In 1952 werd Mandela gearresteerd enschuldig
bevonden aan 'wettelijk vastgesteld communisme'. Hij werd veroordeeldtoteen
voorwaardelijke gevangenisstraf van negen maanden.
Aan het einde van 1952 werd Mandela's bewegingsvrijheid ernstig ingeperkt.
Hij mocht niet langer deelnemen aan bijeenkomsten, waaronder het verjaardagsfeest
van zijn zoon, en mocht Johannesburg niet verlaten. Daar begon hij samenmet
Oliver Tambo het eerste zwarte advocatenkantoor van het land.
Het tweede proces
Op 5 december 1956 werden Mandela en de leiding van het ANC gearresteerdop
verdenking van hoogverraad. Gedurende een proces dat vijf jaar zou gaanduren,
scheidde Mandela van Evelyn en trouwde hij met de vrouw die zijn roemgedurende
zijn gevangenschap zou evenaren, Winnie Madikizela. Zij kregen twee kinderen.
Op 21 1960 echter werden 69 mannen, vrouwen en kinderen tijdens een vreedzame
demonstratie in Sharpeville doodgeschoten. De noodtoestand werd afgekondigd,
Zuid-Afrika werd onder krijgsrecht gesteld en het ANC werd verboden. Ondanks
het feit dat Mandela niet schuldig was bevonden, werd hij evenmin in vrijheid
gesteld.
Black Pimpernel
Hij nam deel aan de verzetsbeweging en werd bekend onder de naam The Black
Pimpernel. In 1961 hielp hij mee aan de vorming van de militaire vleugelvan
het ANC: Umkhonto we Sizwe (MK), waarmee een einde kwam aan een langtijdperk
waarin het ANC geweldloos was gebleven.
De eerste actie was het opblazen van energiecentrales en overheidsgebouwen
in Johannesburg, Port Elizabeth en Durban. Inmiddels reisde Mandela door
Afrika,waar hij steun voor het MK zocht.
Robben Island
In 1962 veranderde Mandela's leven voorgoed. Op weg naar Johannesburg werd
hij gearresteerd, schuldig bevonden aan het plegen van sabotage en voor vijf
jaar gevangen gezet. De politie voerde vervolgens een overval uit op eenonderduikadres
van het ANC in een voorstad van Johannesburg. Het hieruitvoortvloeiende Rivonia-proces
eindigde op 12 juni 1964, toen acht mannen, waaronder Mandela, tot levenslange
gevangenisstraffen werden veroordeeld.
Mandela was 46 toen zijn leven op Robben Island begon, waar hij stenen moest
kappen in een kalkmijn. Ondertussen werd Winnie tot ballingschap, huisarrest
en gevangenhouding veroordeeld. Mandela's moeder en zijn oudste zoon Thembi
stierven.
Samen met andere gevangenen verzamelde Mandela nieuws van buiten, waaronder
informatie over een nieuw bloedbad: de ongeregeldheden van 16 juni 1976 in
Soweto, waarbij honderden schoolkinderen gewond raakten en vermoord werden.
Het eiland stond bekend als "De Universiteit". Hier leerden jongere activisten
de geschiedenis van de vrijheidsstrijd van hun held, Mandela.
De vrijheid tegemoet
In 1982 werd Mandela overgeplaatst naar de Pollsmoor-gevangenis buiten Cape
Town. Robben Island was het symbool geworden van de anti-apartheidsstrijd
en Mandela was verdacht.
De regering van Zuid-Afrika stond onder enorme internationale druk. Mandela's
vrijheid werd op januari 1985 aan de orde gesteld door president P. W. Botha,
onder bepaalde voorwaarden: Mandela weigerde. Frustraties in de townships
leidde tot een uitbarsting van geweld, en op juni 1986 werd de noodtoestand
opnieuw afgekondigd.
Achter de schermen werden nu serieuze ontmoetingen georganiseerd tussen Mandela
en Botha's opvolger, F. W. de Klerk. In december 1988 werd Mandela overgeplaatst
naar een verblijf ten noorden van Cape Town. Vanuit dit verblijf zou hijop
10 februari 1990, terwijl de hele wereld getuige was, zijn vrijheid tegemoet
lopen. Maar zijn persoonlijke tragedie was nog niet voorbij: zijn tweedehuwelijk
strandde.
President Mandela
In 1993 ontving Mandela samen met F. W. de Klerk de Nobelprijs voor de Vrede.
Op 27 april 1994 werden de eerste vrije verkiezingen in Zuid-Afrika gehouden.
Mandela werd president en werd ingehuldigd op 10 mei 1994, toen hij amper
een jaar aan het bewind was. Op zijn 80e verjaardag trouwde hij voor de derde
keer. Zijn bruid Graca was de weduwe van medebevrijdingsleider, Samora Machel
uit het buurland Mozambique.
