<< Terug naar overzichtspagina
Oude munteenheden en maten in Vlaanderen
Muntstelsel
in Vlaanderen vóór de Franse revolutie:
1 pond (Libra, £, lb) = 20 schellingen
1 schelling (s) = 12 groten (of penningen)
1 groot (g) = 12 deniers (d)
1 mijt (of myte) = 1/24-ste deel van een groot (of penning)
= ½ denier
Dit systeem van muntindeling werd ingevoerd door Karel
de Grote rond de jaren 800, en bleef 1000 jaar in voege tot aan de Franse
revolutie.
Daarna schakelde men over op het tiendelige stelsel.
In Engeland duurde het tot in 1968 voor men van het oude
stelsel over stapte naar het tiendelige systeem.
Doorgaans gebruikte men in het graafschap Vlaanderen
“Vlaamse ponden”, maar soms werd ook “pond Parisis” (Parijse ponden) gebruikt.
Verder bestonden er ook nog guldens en stuivers:
1 pond = 6
gulden
1 gulden = 20 stuivers
6 stuivers = 1 schelling = 1/20 pond
½ stuiver = 1 groot = 1/12 schelling
Oude
lengtematen, oppervlakte-eenheden, inhoudsmaten en gewichten in West-Vlaamse
streken:
o.a. Rumbeke, Gits en Roeselare volgden de maten van de
Kasselrij Ieper.
Rumbeke gebruikte evenwel ook de maten van Kortrijk,
naast die van Ieper.
o.a. Torhout en Lichtervelde gebruikten de maten van
Kasselrij Brugse Vrije.
De
maten van de Kasselrij Ieper:
Lengtematen en
landmaten:
1 el = 0,697 meter,
onderverdeeld in 11 taillen
1 voet = 1/14 roede
= 0,27386 meter
1 lengte roede =
3,834 meter = 14 voet
1 oppervlakte roede
= 14,699556 m2
1 linie = 100
roeden = 1469,9556 m2 = 14,699556 are = 0,14699556 ha
1 gemet = 300
roeden = 4409,8668 m2 = 44,098668 are =
0,44098668 ha
Korenmaten:
1 zak = 242,84
liter (in Roeselare: 104,784 liter)
1 mud = 6 zakken (=
12 razieren = 48 spinten = 96 achtendelen) = 1457 liter
1 razier = ½ zak =
121,42 liter (in Roeselare: 130,59 liter)
1 spint = 1/8 zak =
1/4 razier = 30,335 liter
1 achtendeel = 1/16
zak = ½ spint = 15,1775 liter
Havermaat: 1 zak = 194,8
liter
Inhoudsmaten voor
vloeistoffen:
1 pint = 0,5735
liter
Gewichten:
1 pond = 0,430827
kg.
De
maten van de Kasselrij Kortrijk:
Lengtematen en
landmaten:
1 el = 0,7 meter
1 voet = 1/10
kleine roede = 0,2976 meter
1 kleine lengte
roede = 2,976 meter = 10 voet
1 kleine
oppervlakte roede = 8,8566 m2 (Stadsmaat)
1 honderdlands =
100 kleine roeden = 885,66 m2
1 bunder = 1600 kleine roeden = 16 honderdlands = 14170,52 m2 = 1,417052 ha
(identiek als 400 grote roeden)
Daarnaast bestond
ook nog:
1 grote lengte
roede = 5,952 meter = 20 voet
1 grote oppervlakte
roede = 35,4263 m2 (Kasselrijmaat)
1 vierendeel = 100 grote roeden = 3542,63 m2 = 0,354263 ha
1 bunder = 400 grote roeden = 4 vierendelen = 14170,52 m2 = 1,417052 ha
(identiek als 1600 kleine roeden)
Korenmaten:
1 zak = 126,42
liter
1 zak Leiemaat =
127,44 liter
1 mud = 8 zakken =
12 razieren = 48 vaten = 1011,36 liter
1 razier = 84,28
liter
1 vat = ¼ razier =
21,07 liter
Havermaat: 1 zak = 132,024
liter
Inhoudsmaten voor
vloeistoffen:
1 pint = 0,57324
liter voor bier
1 pint = 0,8355
liter voor melk
Gewichten:
1 pond = 0,4639 kg
De maten
van de Kasselrij Brugse Vrije:
Lengtematen en
landmaten:
1 el = 0,7 meter,
onderverdeeld in 16 taillen
1 voet = 1/14 roede
= 0,274286 meter
1 lengte roede =
3,840 meter = 14 voet
1 oppervlakte roede
= 14,7456 m2
1 linie = 100
roeden = 1474,56 m2
1 gemet = 300 roeden = 4423,68 m2 = 0,442368
ha
Korenmaten:
1 hoet = 172 liter (=
4 maten = 16 vierendelen = 32 spinten = 128 eltkens)
1 maat = ¼ hoet =
43 liter
1 vierendeel = ¼
maat = 10,75 liter
1 spint = ½
vierendeel = 5,375 liter
1 eltken = ¼ spint
= 1,34375 liter
Havermaat: 1 hoet = 198,56
liter
Inhoudsmaten voor
vloeistoffen:
1 pint = 0,5468
liter
1 pint = 0,7485
liter voor melk
1 pot = 2 pinten =
1,0936 liter
1 stoop = 2 potten
= 4 pinten = 2,1872 liter
Gewichten:
1 pond = 0,4639 kg
1 pond = 0,436449
kg voor boter
Bron:
website Vlaamse Vereniging
voor Familiekunde (VVF), rubriek: Maten en gewichten
<< Terug naar overzichtspagina