KAVRAMLAR
AHD (AHİD):Söz
verme ,vadetme
ALEMŞUMUL:Alemi
,kainatı, cihanı kuşatan
ASHAB-I KİRAM:Resulullah(s.a.v.)’in
arkadaşları
AYET:İşaret.Allah’ın varlığına delalet eden şeyler.Kur’an-ı
Kerimdeki cümle ve cümle topluluklarından herbiri.
BATIL:Haktan
uzak olan .Doğru olmayan .Boş ve yanlış olan.
BEL’AM:Aldatıcı.saptırıcı.Hak
adına konuşup ,insanları haktan uzaklaştıran ,hakkı gizleyen.Günümüzde
örnek olarak verebilecek kişiler ve kurumlar bulunmaktadır.bu kurumların başında
diyanet gelmektedir.çeşitli ilahiyat profları da bu sınıf içerisindedir.
BEYAN:Bildirme,açıklama
BİAT:İmama veya emire bağlılık ve sadakat amacıyla verilen söz.
BİD’AT:Dinde
olmayıp ,dine isnat edilen ve genellikle sünnete aykırı olan uygulamalar.
CAHİLİYE:Bilgisizliğin
,gerçek dışı şeylere inanmanın ve batıl
eylemlerin ortaya çıkardığı yaşam tarzı.İSLAM’A AYKIRI OLAN TÜM
YAŞAM TARZLARI
CİHAD:Allah
yolunda savaşmak veya çaba sarfetmektir.
ECİR:yapılan güzel bir eylemin ,Rab tarafından verilecek karşılığı.
EHL-İ BEYT:Hz.Peygamberin
ev halkı
ENSAR:Yardımcı.Hicret
eden Mekke’li müslümanları himaye eden
Medineli müslümanlar
ESMAÜ’L HÜSNA:Allah’ın
güzel isimleri
FUHUŞ:Çirkinlik,utanmazlık,zina.Edep
ve terbiyeye uymayan davranış.
FELAH:Kurtuluş
,saadet ,selamet .Zorlukları aşıp kurtuluşa ulaşma.
FESAD:Karışıklık.Bozulmaya
uğrama ,yozlaşma ve itidalden ayrılma.
FİTNE:Karışıklık
ve bozgunculuk.imtihan
GIYBET:Bir
kimsenin bulunmadığı bir yerde ,o kimse kimse hakkında
hoşlanmayacağı sözler söylemek
HADİS:Hz.
Peygamber’in söz ve davranışları.
HANİF:Allah’ın
birliğine inanan. Allah’ı ve Allah’ın razı olacağı dini birleyen.
HAŞR:İnsanların yeniden diriltilmesi.
HEVA:İnsanın
sınır tanımaz arzu ve hevesi.
HİZB:Cemaat, parti,fırka, taraf.
HİZBULLAH:Allah’ın
fırkası, Allah’ın rızasına taraftar olanlar.
HİZBUŞŞEYTAN:Şeytanın
fırkası, şeytanın taraftarları.
HURAFE:Uydurma,masal,efsane.
İBADET:Bir
varlığın kendisinden üstün ve yüksek kabul ettiği bir merciye boyun eğmesi,
onun emirlerine uyup, şartsız ve isteyerek itaat etmesi.
İCTİHAD:Çalışmak,
gayret etmek.
İHSAN:İyilikte
ve güzellikte bulunma.Bağışlama, bağış olarak verme.
İNFAK:Allah
için verilen, O’nun yolunda yapılan her türlü harcama, yardım.
KIYAM:Ayaklanma.Zulme
ve küfre karşı baş kaldırma.Namazda ayakta durma.
KÜFÜR:Bir
şeyi örtme gizleme.Hakkı reddetme, yalanlama.
MA’RUF:Güzel
ve uygun olan.Dinin de temiz aklın da hpş ve uygun gördüğü şey.
MUHKEM:Sağlam,
kesin, kuvvetli apaçık olan.
MUSTAZ’AF:Gerçekte
zayıf olamadığı halde za’fa uğratılmış, güçsüzleştirilmiş ve
hareketleri engellenmiş olan.
MUTTAKİ:Allah’tan
yeterince korkup sakınan,
Allah’a karşı olan görevlerini titizliklke yerine getiren, imanında ve
amelinde oldukça duyarlı kişi.
MÜCTEHİD:İctihad
yapan, ayet ve hadislerden hüküm çıkaran.
MÜNEZZEH:Pak,
temiz, kusur ve noksanlıktan uzak.
MÜNKER:Dinin
de temiz aklında kötü kabul ettiği her şey.İslam’ın yasakladığı her
şey.
MÜ’MİN:Allah’ın
birliğine ve İslam’ın bütün hükümlerine içtenlikle inanan kişi.
MÜSTEKBİR:Kendisin
de sınırsız ve tükenmez bir güç olduğu zannıyla büyüklenen, Allah’a
ve hükümlerine başkaldıran, mustaz’aflar üzerinde baskı ve tahakküm
kuran kimse.
MÜSTEŞRİK:Doğu
milletlerinin dil, din ve kültürlerini araştıran kimse, oryantalist.
MÜTEŞABİH:Manası
açık ve kesin olmayan, benzeşen anlamlar ihtiva eden.
NEFS-NEFİS:Aıl,
öz.can, bir şeyin kendisi, her varlığı diğerlerinden ayıran benlik.İnsandaki
beşeri ve hayvani isteklerin bulunduğu “ben”.
NEHY:Sakındırma, yasaklama.
NİFAK:İki
yüzlülük, iç ve dışın aynı olmama hali.Aslı ve bütünü bozmaya çalışmak.
NUZUL:Yukarıdan
aşağıya inme.Kur’an ayetlerinin indirilmesi.
RESUL:İnsanlar
için Allah’tan gönderilen elçi, uyarıp, korkutucu.
SEMAVİ:Semaya
ait.Kaynağı ilahi olan.
SIRAT-I MUSTAKİM:Kendisinde
hiçbir çarpıklık olamayan, kesin ve sağlam yol.Allah’ın gösterdiği
dosdoğru yol.
SÜNNET:Yol,adet,
kanun, izlenen yöntem.Peygamber (s.a.v.)’in söz ve davranışları.
ŞEFAAT:Bir
kimsenin başka bir kimse hakkında iyilikte kefil olması, onun hakkında söz
söyleyip affını istemesi.
ŞERİAT:Hükümler
ve kanunlar.Helal ve haramlar.
ŞİRK:Allah’a ve Allah’ın hükümlerine herhangi bir şekilde ortak koşmak,
eş tanımak.
TAĞUT:Allah’ın
kanunlarına ve hükümlerine mukabil olmak üzere kanun ve hüküm koyan.Put ,şeytan.Allah
‘a isyan eden ve insanları isyana davet eden .Allah’ın hükmünü tanımayarak
büyüklük taslayan insanları Allah’a kulluktan engelleyen her varlık , kişi
veya kuruluşlar
TAHRİF:Birşeyin
aslını bozmak , değiştirmek
TEBLİĞ:Taşımak
, bildirmek , ulaştırmak , açıklamak
TEVHİD:Allah’ın
birliğine, hükümlerine hiçbir benzer, denk, eş ve ortak koşmaksızın katıksız
olarak iman etmek.Allah’ı tek yaratıcı , rızık verici, terbiye
edici,tedbir edici, emir ve hüküm koyucu,kanun koyucu hesap sorucu ve karşılık
verici olarak bilmek ve kabul etmek.Kullukta Allah’tan başka hiçbir gücü,
hiçbir şahsı, hiçbir kurum ve nesneyi pay sahibi kılmamak.
TE’VİL:Yorum.İnsanın
istek ve tutkularına uygun düşen çarpık tefsir ve açıklama tarzı.Veya
bir şeyi aslına döndürmek, söz veya fiil halinde asıl amacına ulaştırmak.
TE’YİD:Kuvvetlendirmek.sağlamlaştırmak.
UHREVİ:Ahiretle
ilgili olan.
ULU’L EMR:Müslüman
emir ve yetki sahipleri.İslam devleti başkanı
ÜMMET:Bir
zaman içinde, bir mekan üzerinde, bir din etrafında veya bir peygamber arkasında
toplanmış, birbirleriyle tutarlı ve duyarlı insan topluluğu.
VELAYET:Hüküm
sahipliği.İşlerin yürütücülük makamı.Ümmetin meşru önderliği, yönetim
mekanizması.
ZİKİR:Anma,
hatırlama.Namaz.Öğüt.Düşünme.
ZULÜM:Bir
şeyi olması gerekenin dışında bir yere koyma.Haksızlık, incitme, can
yakma.Adaletin zıddı.Toplumsal baskı, tiranlık.Meşru sınırları ve hakları
çiğneme, yok sayma.
Bu
kavramlar Mehmed Alagaş’ın kitaplarından derlenmiştir.