Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!
RANGSAN
โลกแห่งสมุนไพร
   ::รังสรรค์ ชุณหวรากรณ์::

ยอ

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ Morinda citrifolia Linn.
วงศ์ RUBIACEAE
ชื่ออื่น ๆ ยอบ้าน (ภาคกลาง) มะตาเสือ (ภาคเหนือ)
ลักษณะของพืช เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่มีลำต้นตั้งตรง สูงประมาณ 5–7 ม. แขนงมักเป็นสี่เหลี่ยม เปลือกต้นเรียบ ใบรูปรีกว้าง ๆ ติดแบบตรงกันข้าม โคนใบและปลายใบแหลม ขนาดกว้าง 6–17 ซม. ยาว 19–30 ซม. เนื้อใบสีเขียวเป็นมัน หูใบอยู่ระหว่างโคนก้านใบ มีรูปร่างและขนาดต่าง ๆ กัน ดอกออกรวมกันเป็นช่อกลม มีก้านช่อยาว 3–4 ซม. ดอกมีขนาดเล็กและสีขาว เมื่อเจริญเป็นผลทำให้ผลมีลักษณะค่อนข้างกลม หรือรูปทรงกระบอกมน และมีตารอบผลสีเขียว พอแก่จัดเป็นสีขาวและมีกลิ่นเหม็น ผลมีขนาด 3–10 ซม. ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาลเข้มจำนวนมาก
ส่วนที่ใช้เป็นยา ผลดิบหรือผลห่าม สด
สรรพคุณและวิธีใช้
  1. แก้อาการท้องผูก ใช้เนื้อฝักแก่หรือมะขามเปียก 10–20 ฝัก (หนักประมาณ 70–150 กรัม) จิ้มกับเกลือรับประทาน หรือใส่เกลือเติมน้ำคั้นดื่ม
  2. แก้อาการท้องเดิน ใช้เปลือกต้น ทั้งสดหรือแห้งประมาณ 1–2 กำมือ (15–30 กรัม) ต้มกับน้ำปูนใสหรือน้ำรับประทาน
  3. ถ่ายพยาธิลำไส้ ใช้เมล็ดคั่วกะเทาะเปลือกเอาออกเนื้อในเมล็ดแช่น้ำเกลือจนนุ่ม รับประทานครั้งละ 20–30 เมล็ด เหมาะสำหรับถ่ายพยาธิไส้เดือน
  4. แก้ไอขับเสมหะ ใช้เนื้อในฝักแก่หรือมะขามเปียกจิ้มเกลือรับประทาน
การขยายพันธุ์ ใช้เมล็ด
สภาพดินฟ้าอากาศ ขึ้นได้ในดินแทบทุกชนิด แต่เจริญได้ดีในที่ที่ความชุ่มชื้นพอควร การปลูกควรปลูกในฤดูฝน
การปลูก โดยทั่วไปต้นยอขึ้นง่ายและไม่ต้องการการเตรียมพื้นดินพิเศษแต่อย่างใด เมื่อหว่านเมล็ดลงดินแล้วอาจจะปล่อยให้เมล็ดงอกเองโดยไม่ต้องดูแลเลยก็ได้ แต่ถ้าจะให้งอกเร็วก็รดน้ำเป็นครั้งคราวในระยะที่ฝนทิ้งช่วง เมื่อกล้าไม้โตพอควรและขึ้นหนาแน่นก็อาจย้ายไปปลูกในที่อื่น
การบำรุงรักษา ระยะเริ่มปลูกควรรดน้ำให้บ้างเป็นครั้งคราว จากนั้นก็ปล่อยให้เจริญเติบโตได้เอง ควรกำจัดวัชพืชที่ขึ้นรบกวนและแย่งอาหารบ้างเป็นครั้งคราว

 
   
   
 
Copyright 2002 คำนำสารบัญเกี่ยวกับผู้จัดทำโรงเรียนเบญจมราชานุสรณ์จังหวัดนนทบุรี บรรณานุกรม