ســــۆناتای ڕۆح

 

نۆڤڵێت

 

سۆناتاى ڕۆح

 

عه‌بدوڵڵا سه‌راج

 

چاپی دووه‌م

 

هه‌ولێر             2005

 

بڵاوکراوه‌کانی کتێبفرۆشی سۆران- هه‌ولێر

زنجیره‌ی ژماره‌(50)

 

ناوی کتێب:  سۆناتای ڕۆح

بابه‌ت: نۆڤلێت

نووسه‌ر: عه‌بدوڵڵا سه‌راج

بڵاوکه‌ره‌وه‌: کتێبفرۆشی سۆران – هه‌ولێر

شوێنی چاپ: سلێمانی ر، چاپخانه‌ی

نۆبه‌تی چاپ:  چـاپی یه‌که‌م  (1997)

                       چاپى دووه‌م  (2005)

ژماره‌ی سپیاردن:  ژماره‌(       )ی  ساڵی  2005  ی دراوه‌تێ

 

 

 

کتێبفرۆشی سۆران

هه‌ولێر: بازاڕی کتێبفرۆشان- نزیک دادگا

2231420 – 4636953 – 07701494153 – 2510648

soranbook@yahoo.com

 

بێناو

 

چیرۆکه‌که‌ بریتیه‌له‌وه‌ى ، که‌ به‌نده‌ ده‌خوازم که‌سێک بئافرێنم بۆئه‌وه‌ى ئه‌رکێکى پیرۆزى بخه‌مه‌ ئه‌ستۆ، به‌مه‌یش عاله‌مێک دروست ده‌که‌م، که‌ بڕوام پێى هه‌یه‌ ، به‌ڵام که‌سه‌که‌ ناوێرىَ ! جا ئه‌ز جێگه‌ى ده‌گرمه‌وه‌ و روو له‌ ئه‌زمون و نادیار ده‌که‌م .

چیرۆکه‌که‌،هه‌مووى ئه‌مه‌نیه‌ ،مرۆڤ هه‌تا چووه‌ ناو ساڵه‌وه‌ ، پتر ده‌گات و بارى ئه‌ستۆى قورستر ده‌بىَ . که‌واته‌ گوێم لىَ بگره‌، که‌ رووى ده‌مم له‌و نه‌وێره‌یه‌ .

فه‌رمووده‌ى که‌سێک له‌ مێشکتدا بڵاچه‌ ده‌کات . وشه‌کان له‌به‌ر چاوت هه‌ڵمه‌قۆیانه‌: (( رۆژى جارێک سوننه‌ته‌، گیرفان کونه‌کان ، نه‌رمه‌ پاشه‌ڵى خۆیان له‌ ئاسنگه‌که‌ىچایخانه‌ى مه‌چکۆ هه‌ڵسوون ))

وه‌بیرت دىَ ، ئه‌وه‌ قسه‌ى حه‌زره‌تى عه‌بداڵى زیندوو زاده‌یه‌ ، که‌ رۆژێک به‌ شاعیرێکى ئه‌م کۆنه‌ هه‌ولێره‌ى گوت:

((پاشان ده‌پرژێنه‌ سه‌روگوێلاکى ئه‌م و ئه‌و. شاباش ده‌که‌ن . ده‌زگایان ده‌روخێنن . ناوان ده‌ڕزێنن ، که‌چى وه‌کو سرکه‌، زه‌ڕیان ته‌نیا بۆ خودى ده‌فره‌کانیانه‌!!))

(ریمه‌) که‌له‌ دامێنى قه‌ڵا ده‌وه‌ستىَ . له‌و نساره‌دا ، مێرد منداڵان ساچمه‌ زه‌نى کێشکه‌ کوژیان داناوه‌و هه‌ندێک به‌پاره‌، نیازیانه‌ جگه‌ره‌یه‌ک بپێکن. له‌پاش هه‌ر قرمه‌یه‌ک، زامێک له‌ جه‌سته‌ى قه‌ڵاته‌که‌ ده‌کرێته‌وه‌و مستىَ خۆڵى دێرین ده‌پژێته‌ خواره‌وه‌. له‌ تۆ وایه‌ ، نیشان له‌ سۆماى چاوت ده‌گرن !ئه‌مه‌  برینه‌کانت ده‌کولێنه‌وه‌، ئاخێک هه‌ڵده‌کێشىَ ، چونکه‌ جڵه‌وى هیچت به‌ده‌سته‌وه‌ نییه‌ که‌وا برینى خۆت و قه‌ڵاکه‌ى پىَ ساڕێژ بکه‌ى له‌ولاشه‌وه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ى شار بىَ شایه‌ . کۆڕى لگاووقومارکارى گه‌رمه‌،ته‌نانه‌ت چه‌کداریشیان راگرتووه‌ بۆ پاراستنیان یان بۆ سه‌ندنه‌وه‌ى ئه‌و پاره‌یه‌ى به‌خت یارێک ، نه‌رد به‌روویه‌وه‌ پێکه‌نیوه‌ . له‌سایه‌ى شوره‌ به‌ردینه‌که‌دا ، ده‌یان وورده‌ فرۆش عه‌ردیان ڕاخستووه‌ بۆ شمه‌که‌کانیان ، زه‌لامێکى ڕیشدارى به‌ساڵاچوو ، ده‌سته‌سڕێکى نیوداشتى کردۆته‌ ئارامگاى سى چل دووزه‌له‌و شمشاڵ و بلوێر . ناوبه‌ناو، ده‌ژه‌نێته‌ئامێرێک و ئاوڕى هامشۆکه‌ران بۆ لاى خۆى گلده‌داته‌وه‌ ، به‌تایبه‌تى لاوان و هه‌رزه‌کاران . ده‌نوشتێنه‌وه‌و ده‌ست بۆ یه‌کێکیان ده‌به‌ن. ئه‌مجاره‌ به‌نابه‌ڵه‌دى، فووى پێدا ده‌که‌ن. په‌نجه‌ى له‌رزۆک و ئاهوخه‌م ، له‌و کونانه‌وه‌ ، ده‌نگى نه‌شاز ده‌ده‌ڕێنن. تۆ هه‌ڵوه‌سته‌ ده‌که‌ى و به‌خۆڕایى زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌ک له‌وىَ هه‌ڵده‌وه‌رێنى . دیاره‌ ده‌یانه‌وىَ په‌یوه‌ندیه‌ک له‌نێوان تۆى سه‌رسپى و ئه‌و ئامێره‌ بێنازانه‌ بدۆزنه‌وه‌. ده‌ڕۆیت. کیژۆڵه‌یه‌کى خڕیله‌ى عه‌نکاوه‌یى، بیناییت له‌گه‌ڵ خۆیدا راپێچ ده‌کات . هێدى هێدى ، هه‌تا کن ئه‌و شاعیره‌ى بۆته‌ هاوڕێى ئاسن و جه‌ڕو ئامێر، چاو له‌به‌ژن و قژه‌ ئاڵۆزه‌که‌ى ناتروکێنى. ئۆتۆمبیلێکى زه‌ردى شاره‌وانى له‌ هه‌ردوو لایدا نووسراوه‌ (( حافڤ على نڤافه‌ مدینتک)) تێده‌په‌ڕىَ . له‌خۆت ده‌پرسى : چۆنه‌ ، ئاودیو نه‌کراوه‌!؟ خۆ له‌ پڕۆژه‌ى (بێخمه‌ ) گه‌وره‌تر نییه‌ !! ده‌نگه‌ ده‌نگ و غه‌ڵبه‌ى هه‌ڕاجخانه‌که‌ ، جووته‌ گوێت ده‌سمىَ(( نیه‌ ...نه‌بوو... هه‌ڕڕاج .....سه‌د ....سه‌دو پێنج دینار ... ماڵى موحتاجه‌ ،، هه‌تیوباره‌ ، ره‌حمه‌ت له‌وه‌ى زیادى هه‌یه‌ . ئه‌م رۆژه‌ نه‌بىَ ، سىَ سه‌د دینار دێنىَ . نه‌حله‌ت له‌وه‌ى له‌خۆڕا زه‌م ده‌کات... هه‌ڕاج ، کىَ زه‌مى هه‌یه‌ ، هه‌ڕاجى یه‌که‌م ... هه‌ڕڕڕاجى دووه‌م ... هه‌ ....)).

هه‌ردىَ، زایه‌ڵه‌ى ووشه‌کان لێک نزیک ده‌بنه‌وه‌، پشتى لێده‌که‌ى ، وه‌لىَ ده‌نگه‌کان دوات ده‌که‌ون .(( شایف خێرو هه‌زار خێرى لىَ ببینى)) ئه‌وه‌ چایخانه‌که‌یه‌، پینه‌دۆزه‌که‌، په‌یتا په‌یتابزمار له‌ ده‌مى ده‌ردێنىَ و ده‌یانکوتىَ. شاگرده‌که‌ى ، بۆ پیڵاو خڕکردنه‌وه‌ ، ناردوۆته‌ ورگىچایخانه‌که‌وه‌ ، زه‌لامێک جێگه‌ى خۆى ده‌گۆڕىَ ، چوارى دى مشت و مڕى پاره‌ وێرکردنیانه‌. مام بلالى چایچى، سه‌رى سوڕماوه‌له‌ کامیانى وه‌ربگرىَ!! بۆیه‌ بزه‌ى هه‌رزان دابه‌ش ده‌کات . سه‌رووى ته‌کى ى چایخانه‌که‌وه‌ ( موتیل) ى شێت و بێده‌ره‌تانانى شاره‌ . گه‌نجێک راگه‌یاندنى لایه‌نێکى سیاسى به‌بلورى ده‌ره‌وه‌دا ده‌چه‌سپێنىَ ، نوسراوه‌:

کۆمۆنیسته‌ کوردستانیه‌کان .... شانى که‌سه‌که‌ت ناهێڵىَ ئه‌و پاشه‌که‌ى بدینى.

ده‌ى ئه‌وه‌تا، ئاسنه‌ حه‌یاته‌که‌ ، تیشکى خۆر ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌ ، سه‌گێکى گویکوڵ و باڵق پاشه‌ڵى بڵند ده‌کات و میز به‌ستونى کاره‌باکه‌دا ده‌کات، خه‌نده‌ت به‌و دیمه‌نه‌ دىَ ، منداڵێکى جگه‌ره‌ فرۆش ده‌م ده‌کاته‌وه‌ : ئه‌سپین ئه‌سپین، مۆنت کارلۆ، فاین، سۆمه‌رى حه‌وت ره‌قه‌م ، ڤایسرۆى. مریشک فرۆشێکى ده‌سگێڕ تێده‌په‌ڕىَ. تۆ ئاوڕ مه‌ده‌ره‌وه‌ له‌وانه‌ى سه‌رقاڵى ده‌مه‌وه‌رى و چه‌نه‌ لێدانن. ئه‌وانه‌ باس له‌وه‌ ده‌که‌ن چۆن بچنه‌ سوێد و له‌نده‌ن و سیدنى، تاراوگه‌یان نیازه‌ ئه‌گه‌ر قه‌ته‌رو میرنشینیش بىَ ، لاوێکى ره‌نگین پۆشاک نه‌ک به‌جل و به‌رگ ، به‌ڵکو به‌ووتووێژ ، لاسایى رۆژئاوایه‌کان ده‌کاته‌وه‌ ، سمێڵ و ریشى پاکۆداون ، له‌ته‌ک ریشدارێکى لاى خۆمان وه‌ستاوه‌ که‌ رانکوچۆخه‌لێکى مه‌ره‌زه‌ى قاوه‌یى پۆشیوه‌ ، دیاره‌ باسیان له‌مه‌ر هه‌نده‌رانه‌ ، ئه‌لبه‌ته‌پێى ده‌ڵىَ له‌وێدا ، گوزه‌ران دژواره‌ و به‌چاوى سووک ده‌رووانه‌ ئێمه‌ گه‌ل و بێکارین !! که‌چى به‌ پشووى مانگىَ دێنه‌وه‌و هێشتا هه‌فته‌یه‌ک و دووانیان ده‌مێنىَ ، تف زوو به‌زوویى بۆى ده‌رباز ده‌بن و کوردستانه‌ حه‌یاته‌که‌یان بۆ من و تۆ و ئه‌و جێدێڵن !! ۆ منیش بشىَ هه‌روا ده‌که‌م،

( ئه‌م زستانه‌یش بىَ نه‌وت ده‌بین )

ئه‌وه‌ بووه‌ چوار زستان ، مانگه‌ شه‌و له‌ ئێواره‌وه‌ دیاره‌ )

گوىَ مه‌ده‌، تۆ به‌باڵى چه‌پدا وه‌چه‌رخىَ . دوکانى ئوتویه‌کى هه‌ڵم. تۆمارگه‌یه‌ک .. کۆنه‌ موختارێکى به‌ چاویلکه‌ . سه‌رتاشێک .. سه‌هۆڵ فرۆشێک .. دووکانێکى داخراو . خۆشنوسێک به‌خه‌تێکى شکسته‌ نوسیویه‌ ( اگلبوا العلم من المهد الى اللحد) و به‌قه‌له‌مى دیوانیش ( ئه‌گه‌ر گوڵ نیت دڕکیش مه‌به‌ ) خۆ ده‌توانى ،نه‌بى به‌ گوڵ و هه‌م به‌ دڕک ، یه‌کراست هه‌نگاو بنىَ .یه‌که‌م په‌یژه‌ى سواو هه‌ڵاوێره‌ ، ئیتر له‌وه‌ پاش په‌یژه‌کان مشوورى هه‌نگاوه‌کانت ده‌خۆن ، خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ناسه‌ت سوار بوو ، بۆت هه‌یه‌ له‌و به‌رزاییه‌دا وچان بده‌یت ، هه‌ر له‌وىَ ، به‌نیو بازنه‌، سه‌رنج له‌و ئاقاره‌ بگێڕه‌، مه‌ناره‌ دووره‌کان له‌ شێوه‌ى ده‌رزى و دیلوان و گومبه‌زه‌کان وه‌کو هه‌ڵمات ده‌بینى.دیمه‌نێکى دڵارایه‌! ئه‌ڵبه‌ته‌چه‌ندین جار له‌ گۆشه‌ نیگاى خواره‌وه‌ دیوتن، وه‌لىَ لێره‌وه‌ پتر سۆزت ده‌هه‌ژێنن. باى باڵت بده‌ و روو له‌ ده‌روازه‌ هیرقلانه‌که‌ بکه‌. ئه‌و ئه‌ندازیاره‌ گه‌محێله‌، ویستوویه‌تى ده‌مه‌لاسه‌که‌ى ته‌لارسازیى مێژینه‌مان بکاته‌وه‌ ! ترحێو !! هه‌ى باره‌ قه‌رتاڵه‌! تۆ له‌وه‌ى گه‌ڕىَ من حه‌واڵه‌ى دادگایىجوانى و مێژوویى ده‌که‌م . له‌ گه‌روى که‌وانه‌که‌دا ، بڕوانه‌ سێبه‌رى خۆت ، بىَ گومان نایبینى ، چونکه‌ سێبه‌ره‌ زه‌به‌لاحه‌نامۆکه‌ ، سێبه‌ره‌ قه‌له‌نده‌ره‌که‌ى جه‌نابتى قوت داوه‌ وه‌ک چۆن گشت مافه‌کانیان قووت داویت له‌ چه‌ند منداڵه‌ چڵمن و چه‌کدارێک به‌و لاوه‌ که‌سى دیکه‌ به‌دى ناکه‌ى ، چۆڵه‌ وه‌ک قوله‌کانى خانزاد ، بڕۆ ، بڕۆ، ده‌گه‌یته‌ گه‌رماوێک . ئا .. گه‌رماو ، خۆناتنێرمه‌ سینه‌ماکریستال یان دیسکۆگایه‌ک!! هاى له‌ تۆ ئه‌وجا گه‌وجى وه‌کو تۆ ، چووزانى دیسکۆو میسکۆ چیه‌ ! بنۆڕه‌ مناره‌ نه‌خشینه‌که‌ ، گومبه‌زێکى به‌ته‌که‌وه‌یه‌ ،  چوون گومبه‌زى گه‌رماوه‌که‌، تیرۆژى ڕه‌نگین به‌هۆى بلورى ره‌نگاوره‌نگه‌وه‌ ، تاڤگه‌ ئاسایى ، ره‌نگ ده‌رژێته‌ ناو حه‌وزه‌که‌ى ناوه‌نده‌وه‌ ، له‌به‌ر داڵانى گه‌رماوه‌که‌دا ، هه‌ڵوه‌سته‌ بکه‌ ، ئه‌وجا گلێنه‌ى چاوانت له‌و مه‌ڕمه‌ڕه‌ ببڕه‌ که‌وا بیناسازه‌که‌ى ، له‌ ناوه‌ندى گوڵ و په‌لک و زه‌خره‌فه‌کاندا ، ئه‌ستێره‌ى داودى هه‌ڵکه‌ندوه‌ ! له‌وانه‌یه‌ پێشتر ته‌وراتخانه‌ى جوله‌کان بووبىَ ! به‌ دوو به‌ڵگه‌وه‌ ، دڵنیام وایه‌ ، کتومت ئه‌مه‌ دروشمى داوده‌و پاشان ئه‌و مناره‌و گومبه‌زه‌ که‌له‌ چه‌شنى کوارگ و نێرکه‌ کاردى ، هه‌ڵزۆپێندراون ، بۆچوونه‌که‌م ده‌سه‌ڵمێنىَ وه‌ک قه‌شه‌یه‌کى دیار به‌کر گوتى، له‌ ناوه‌ندى ئه‌م کڵێسه‌یه‌دا ، ئالێره‌ ، بورجێکى شه‌ش پاڵوو هه‌بوو،نیگارێکى ده‌سکردى بورجه‌که‌ى نیشان دام ، گوتى : ئه‌وه‌ به‌ر له‌ ئیسلامه‌تى دروست کرابوو، به‌ڵام عوسمانییه‌کان ، ته‌نیا له‌به‌رئه‌وه‌ى بورجه‌که‌مان له‌ مناره‌ى مزگه‌وته‌که‌یان به‌رزتر بوو خاپوریان کرد !! تۆ له‌ چه‌قى خۆتدا وه‌رسوڕىَ به‌چاو بڕىَ بازنه‌ بکێشه‌. ئه‌مجا له‌ نێوان ده‌رگا دارینه‌که‌دا ، ره‌ق راوه‌سته‌و بیربکه‌ره‌وه‌ ، ده‌بىَ ئه‌م ته‌لار سازه‌ کىَ بىَ که‌ ئه‌م شوێنه‌واره‌ى بۆ نه‌وه‌ى میدیه‌کان، به‌یادگار جىَ هێشتبىَ ؟! بێگومان ، له‌و جووانه‌ بووه‌ که‌له‌ ئۆرشه‌لیمه‌وه‌ راپێچ کران بۆ بابل و ئارابخاو ئه‌رپائیلۆ. تۆ له‌م ناوانه‌ مه‌پێچه‌وه‌ ، تۆم بۆ ئه‌رکێک هێناوه‌و به‌س و ..هێشتاکه‌ ناوم لێت نه‌ناوه‌ . باشه‌ ئه‌و جووه‌ هونه‌رکاره‌ وه‌کو ( دانتى ) له‌ سه‌روى ده‌رکه‌ى دۆزه‌خه‌که‌یدا نه‌ینوسیوه‌ ( ئه‌ى ئه‌وانه‌ى ده‌چنه‌ ئه‌م شوێنه‌وه‌ هیوا بڕ بن و .. و ئومێد له‌ خۆتان داماڵن .) ده‌تۆ سه‌رت دانه‌وێنه‌و هه‌رگیز پرسیار له‌ دانتى و فرجیل و ئۆدیب و کىَ و کىَ مه‌که‌ .

تۆو ئه‌وان کوجا مه‌رحه‌با ، تۆ به‌ هیواوه‌ بچوره‌ ژووره‌وه‌و مه‌ترسه‌ . چى! چى! ئه‌مه‌ى تێداى حه‌مام نیه‌! ئه‌وه‌ بۆ چۆکت ده‌له‌رزىَ ؟!راسته‌ ، ئه‌م گه‌رماوه‌ ساته‌ وه‌ختێک پێشانگاى شێوه‌کارى بوو ، له‌گه‌ڵ تاڵان و بڕۆى شاردا تێچوو . زراوت نه‌چىَ. هه‌رزووچاوت ، به‌تاریکى رادىَ و چوون پشیله‌ بیلبیله‌ى چاوت ده‌کرێته‌وه‌ . له‌و دیوى حه‌وز و ئاوپژێنه‌که‌دا، ده‌رکه‌یه‌کى جووت شیپانه‌ دیاره‌ ، هه‌نگاو بنىَ ..ئه‌ى چى ! سڵ مه‌که‌و بڕۆ . ئه‌م دوونیایه‌ هه‌ر بۆ مل پێوه‌نان و پشکنین چاکه‌ . ناڕۆى ؟! دیاره‌ تۆقت چووه‌ هه‌ى ئه‌تره‌شت بچىَ . له‌چى ده‌ترسى ؟ له‌ تاریکى یان له‌ جنۆکه‌و دێو و درنج!! باشه‌، ئه‌ى له‌چى زه‌نده‌قت چووه‌ ؟! خۆ وه‌خته‌ زراوت برژىَ!! تۆ لاى خۆت سمێڵ و ناو گه‌ڵت هه‌یه‌ ! چاکه‌ ، دیاره‌ له‌هیچ ناترسى! وه‌ى به‌سه‌ر چاوى چۆله‌که‌ . باشه‌ گلگامشى که‌ڵگامێش.. ئه‌وا گریمان پڵنگێکت لێده‌رپه‌ڕى ، چیده‌که‌ى ؟ پاشه‌ و پاش ده‌کشێیته‌وه‌ ! ئه‌ى ئه‌گه‌ر ده‌رکه‌ى داود پێغه‌مبه‌رت لێداخرابوو؟ هه‌ڵده‌کوتیته‌ سه‌ر سه‌کۆکه‌ ! هه‌نده‌ ساویلکه‌ى و خۆت له‌ هێڕى ده‌ده‌ى ؟ به‌تۆ وایه‌ فیله‌و ناتوانىَ باز بدات ! دیاره‌ به‌پڵنگى په‌ڕۆینى ده‌زانى! هه‌ى کڵۆڵ ، تۆ هێشتاکه‌ له‌به‌ر چایخانه‌که‌ى و دانه‌ جوقه‌ت پىَ که‌وتوه‌ ! چاکه‌، چاکه‌ ، ئه‌گه‌ر گفتم بده‌یتىَ ، ئه‌وا پڵنگه‌که‌ت لىَ دوور ده‌خه‌مه‌وه‌ . چۆن ناتوانم ؟! گه‌مژه‌ ، به‌نوکى قه‌ڵه‌م ده‌یکوژم .ها ، ها ، ها . ئه‌ز ئافریده‌رى تۆو پڵنگ و چیرۆکه‌که‌تم . باش بوو کرۆکتم ناسى، ئه‌مه‌م ته‌نیا بۆ ئه‌زموون بوو ده‌نا ، له‌وىَ ، نه‌پڵنگ هه‌یه‌ و نه‌جنۆکه‌ و نه‌فریشته‌ . مه‌گه‌ر ، نازانى ، ده‌مێکه‌ له‌ قه‌له‌مڕه‌وى هۆلاکۆو سوڵتان موزه‌فه‌ره‌وه‌ ، شێرو پڵنگیان قڕ کردووه‌ ، له‌م هه‌رێمه‌دا ، گوورگ و هرچ و که‌متیارو ده‌ڵه‌ک و سیخوڕو خۆخۆرى دووپىَ ماون . ئه‌مێستا ده‌ڕۆى ... یان ..نا ؟ ده‌نا به‌ڵایه‌کى دیکه‌ت بۆ دێنم ، یان به‌راست و چه‌پێک ڕه‌شت ده‌که‌مه‌وه‌ وه‌کو نه‌بووبى . ئه‌وسا ئاو بێنه‌و ده‌ست بشۆ ، تۆ ؟ تۆ چى ؟ ئه‌منى سه‌روه‌ر ده‌ست له‌ هى تۆى بێوره‌و پیس دامێن ده‌شۆم ، که‌وا زاتى هه‌ڵکوتان و به‌ره‌نگارى تاریکى و نادیارى نیه‌ . ئێوه‌ هه‌رگیز نابنه‌ پێشه‌نگ . گوێره‌که‌ى وه‌کو تۆ چۆن له‌ جوگرافیاى نووسیندا جێگه‌ى ده‌بێته‌وه‌ . چى! ده‌گه‌ڕێیته‌وه‌ ؟! وه‌ى چش!؟ بۆ چوویته‌ هه‌تا پاشگه‌ز ببیته‌وه‌ ؟! حه‌وت پشقلت به‌دواوه‌ .

تۆ که‌ى ئه‌و زه‌لامه‌یت که‌ ئه‌رکى پیرۆزى نه‌ته‌وه‌یى و هێماییت به‌ کۆڵدا بده‌م !! ره‌چه‌ڵه‌کتم ده‌ناسى بۆیه‌ ناوم لێنه‌نایت . هه‌ى خوێڕى . به‌تۆمه‌ ، خۆ به‌زمانى مایاو سپرانتۆ نادوێم . ده‌مزانى که‌رى ئه‌و باره‌ نیت، تۆم بۆ گه‌مه‌ و گه‌پ خوڵقاند. ده‌نا چى له‌ داهێنان و ئه‌فراندن ده‌گه‌ی چ جاى سفرى مه‌تڵه‌ق و ئاوى قورس و سروته‌میتالۆژیه‌کان !! دیاره‌ نه‌تزانیوه‌ ، نوسه‌ر زۆرانباز و نه‌به‌زێکى بىَ شمشێره‌و ... هه‌رگیز به‌ردى دامه‌و به‌یده‌قى شه‌تره‌نج نه‌بووه‌ ، که‌ئه‌م وورگن و ئه‌و مێزه‌ر لاره‌ویستیان دابه‌ش به‌ دابه‌شیان پىَ بکه‌ن. له‌ زه‌مانێکدا ژماره‌ى پرسیار زۆرتره‌ له‌ وه‌ڵام . که‌سانى وه‌کو تۆ ده‌بىَ که‌وڵى نشوستیان بجوون. ئه‌گه‌ر نازانى بۆ ، ئه‌وا پێت ده‌ڵێم ، چونکه‌ سه‌رده‌مى به‌رانگژى و یاخى بوونه‌ له‌پاڵ سه‌رکه‌وتن و داڕماندا . ئیمڕۆ زه‌مه‌نى سۆزانییه‌ پاکیزه‌کانه‌ له‌ته‌ک شێواندن و ئه‌فڕاندندا . کاتى بێهوده‌ى و عه‌قلانیه‌ته‌له‌ سایه‌ى ونبون و هه‌ڵکشاندا.. ده‌ى له‌سه‌ر لاشه‌ى خۆت ، بۆ مه‌رگى خۆت هه‌ڵپه‌ڕه‌. قه‌تاو قه‌ت چاوه‌ڕوانى زیندوو بونه‌وه‌ت مه‌که‌ . تۆ ئه‌وه‌ نیت دۆناو دۆنت پىَ بکه‌م . ئه‌ز شێلگیرانه‌ شێتایه‌تى خۆم ده‌نووسم بۆ ئه‌وه‌ى شێت نه‌بمه‌وه‌ ، بۆیه‌ که‌سێکى تر راده‌سپێرم روو له‌که‌له‌به‌ر و بنکۆڵه‌کانى قه‌ڵات بکات ، به‌ڵکو مشتى نهانیم بۆ ده‌ربێنىَ ، ئاله‌ وێدا سه‌ربرده‌ى مادو کاردوخى و گوتى، بوخچه‌ى نه‌کراوه‌یه‌ ، ناخى خۆى بۆ سۆفى مه‌شربان هه‌ڵده‌ڕێژىَ که‌نازى بکێشن ، ئه‌مڕۆ گرینگى به‌ قوڵایى شۆڕبونه‌وه‌بده‌ین نه‌ک ره‌وتى ئاسۆیى و پێچه‌ڵپێچى رووکه‌ش . یه‌ک ، دوو ، سىَ ، ده‌ى بمره‌ . له‌به‌ر چاوم ، چه‌ند ئه‌دیب و ئه‌دیبۆکه‌و زوڕنا ژه‌ن و ته‌پڵ ئه‌نگێو تێکه‌ڵ ده‌بن ، له‌ رۆژنامه‌ى یه‌کێکیانه‌وه‌ مانشێتێک دیاره‌ . گونده‌کانى گه‌رمیان تۆپ باران ده‌کرىَ . په‌رله‌مانى هه‌رێم له‌ باره‌ى یاسایى حیزبه‌کان ده‌کۆڵێته‌وه‌... ئاوها ده‌تکوژم. هه‌ى بارگیر ، له‌سه‌رده‌مى گالیگۆلابوویتایه‌، له‌ جیاتى ئه‌سپه‌که‌ى ، تۆى به‌ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى پیران داده‌مه‌زراند . ده‌نگى کلاشینکۆفێک ، عاله‌مه‌که‌ى به‌ر مه‌چکۆى راده‌چڵه‌کێنىَ. ده‌نگىَ گووتى:

-       ئه‌و چه‌کداره‌ى به‌ر چێشتخانه‌که‌ فیشه‌کى له‌ده‌ست ده‌رچوو . تۆ گوتت... حه‌یف . له‌م شه‌ڕى خۆکوژیه‌دا ، فیشه‌کێکى به‌ فیڕۆ چواند . ده‌باناودارێک یان پیاوێکى ئیکسپایه‌رى کوشتبا

ها ، ها ، ها ، ........

 

کیاکسار

 

بڕیارم دا ، خۆم ئه‌رکه‌ پیرۆزه‌که‌ له‌ ئه‌ستۆ بگرم ، له‌ په‌یژه‌کانى ناو مه‌زادخانه‌که‌وه‌ سه‌رکه‌وتم ، پاش ده‌ پازده‌ په‌یژه‌یه‌ک ، به‌لاى چه‌پدا سه‌رکه‌وتمه‌وه‌ . له‌ نێوان چه‌ند په‌یژه‌یه‌کى رکدا، پانتایى دوو هه‌نگاو هه‌بوون بۆ پشوودان و روانینه‌ حه‌شامه‌ته‌که‌ى خواره‌وه‌ . مه‌ناره‌که‌ى خانه‌قا، بىَ له‌قله‌ق بوو،تاوانبارێک شه‌هیدى کرد  به‌ده‌رگا مه‌زنه‌که‌دا چه‌ند په‌یژه‌یه‌ک بڵند بوومه‌وه‌ ، چه‌ند منداڵۆکه‌یه‌ک له‌وىَ که‌لانییان ده‌کرد. یه‌کسه‌ر روومکرده‌  گه‌رماوه‌که‌  به‌ره‌ورووى ئه‌ستێره‌ شه‌ش گۆشه‌که‌ بوومه‌وه‌ ، ئاوپژێنى ناو حه‌وزه‌که‌ له‌کارکه‌وتبوو. چوومه‌ ژورتره‌وه‌ ، به‌لاى چه‌پدا ، به‌لاى راستداهه‌تا گه‌یشتمه‌ ئه‌و جێگایه‌ى که‌ روناکیه‌کى کزى لێبوو، چوومه‌ به‌رو زارکى ئه‌شکه‌وته‌که‌م دى. که‌س له‌وىَ نه‌بوو . هه‌رزوو خۆم په‌ستایه‌ ژووره‌وه‌ . پێشه‌کى به‌رچاوم تاریک بوو . پێڵوم داخست بۆئه‌وه‌ى به‌تاریکیه‌که‌ رابێم ، ئه‌وجا به‌ کۆمانه‌وه‌ ، چه‌ند هه‌نگاوێکم بردو ده‌ستم به‌ هه‌ردوو لادا ده‌گه‌یشت. تاریکى تا ده‌هات نۆته‌کتر ده‌بوو، بۆیه‌ ته‌نیا به‌ناو له‌پ و پىَ وردورد ده‌ڕۆیشتم هه‌تا له‌ جێگایه‌ک وه‌ستام و هه‌ردوولام پشکنى، به‌وه‌ ده‌چوو ، له‌وێوه‌ دوو ڕێیانێک هه‌بىَ ! بۆ سه‌لماندنى ئه‌وه‌ ، هه‌نگاوێک و دووانم به‌لاى راستدا برد و زو گه‌رامه‌وه‌ ، هه‌روه‌ها به‌لاى چه‌پدا ، دڵنیا بووم له‌وه‌ى دوو ڕێیانه‌ بۆیه‌ وام به‌چاک زانى بگه‌ڕێمه‌وه‌ و خۆمى بۆ ئاماده‌ بکه‌م . هه‌روه‌کو تیزیۆس که‌ چوو بۆ کوشتنى مینۆتور. هه‌رزوو له‌به‌ر ده‌رکه‌ى کونه‌که‌دا ، خۆم راته‌کاند، پێشه‌کى چاوم هیچى نه‌دى . دوایى رووم له‌ قه‌یسه‌ریه‌که‌ى خواره‌وه‌ کرد . لایتێکى چوار پیلم کڕى له‌گه‌ڵ دوو کڵافه‌ گوریسى باریک که‌ به‌ گوته‌ى فرۆشیاره‌که‌ ، هه‌ریه‌که‌یان چل باڵ درێژ بوون . له‌ ماڵه‌وه‌ش هه‌رچیم به‌ پێویست زانى ، خسته‌ ناو جانتایه‌کى ناوه‌نجیه‌وه‌ و بۆ رۆژى داهاتوو ته‌یار بووم. ویستم ماڵه‌وه‌م له‌و کاره‌م ئاگادار بکه‌م ! وه‌لى نه‌بادا ساردم بکه‌نه‌وه‌ یان به‌سه‌ر کێش و خه‌یاڵ بازم بزانن، هیچم لایان نه‌درکاند ، ئه‌وه‌نده‌ نه‌بىَ که‌ سه‌ر له‌به‌یانى گوتم : ئه‌گه‌ر زوو نه‌گه‌ڕامه‌وه‌ ، دڵ له‌ دڵ مه‌ده‌ن سه‌فه‌رێکى کورتم له‌ ڕێیه‌ ، ئه‌وه‌م گوت و زوو چوومه‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى هیچیان لىَ نه‌بیستم . به‌ریمه‌که‌ له‌هه‌مان شوێنى پێشوو دابه‌زیم ، نه‌ئاوڕم له‌ شمشاڵ فرۆشه‌که‌ دایه‌وه‌ و نه‌ له‌و هه‌رزه‌کارانه‌ى خه‌ریکى نیشان پێکان بوون ، له‌ په‌یژه‌کانى ته‌ک قاوه‌خانه‌ى مه‌چکۆوه‌ سه‌رکه‌وتم ، له‌و گۆڕه‌پانه‌ى سه‌ره‌وه‌دا، جانتاى شانم داناو سه‌رنجم بۆ دیمه‌نى شار خسته‌ کار و دیده‌م له‌سه‌ر ئه‌و که‌لێنه‌ نیشته‌وه‌ که‌ تۆپ باران ته‌وێلى ده‌رگه‌که‌ى کون کردبوو ((چاکتر)) به‌ خۆمم گوت . ئه‌مجاره‌ به‌ره‌و پیره‌ گه‌رماو چووم. باش بوو که‌س له‌وىَ نه‌بوو ، گورج ژووره‌کانم بڕى و خۆم خزانده‌ زارکى کونه‌که‌وه‌ ، له‌وىَ ، له‌به‌ر رووناکیه‌کى کز ، سه‌رێکى گوریسه‌که‌م  به‌به‌ردێکى قۆقزه‌وه‌ گرىَ داو چه‌ند جارێک رامکێشاو دڵنیابووم که‌ هه‌رگیز به‌رى نادا، ڕووه‌و پێشه‌وه‌ هه‌نگاوم نا ، ناوبه‌ناو لایته‌که‌م پێده‌کرد ، بازنێکى رووناکى به‌بن میچى ئه‌شکه‌وته‌که‌وه‌ یان ئه‌م لاو ئه‌ولاهه‌ڵده‌واسرا . ئاله‌م کاته‌دا ، ئه‌ندێشه‌کانم که‌وتنه‌ پێشبڕکىَ له‌گه‌ڵ ئه‌و هه‌نگاوه‌ کورت و سه‌نگین و ئاراستانه‌م دا ، هه‌ستم کرد له‌و قه‌ترانى تاریکیدا ناو له‌پم شێداره‌ ، قوڕگم وشکه‌و خورشتێک له‌ پشت ملمدایه‌ ! تۆزێک وه‌ستام . کڵافه‌که‌م دانا. چوار مشقى وه‌کو بودا له‌ جێگه‌ى خۆم کڕبووم . دواجار ده‌ستم بۆ ناوچه‌وانم بردو یه‌کدووجار سه‌رم راوه‌شاند .(( بکه‌وه‌  خۆت )) به‌و که‌سه‌ ترسنۆکه‌ى ناخم گوت، که‌ ده‌یویست پاشگه‌زم بکاته‌وه‌ . هه‌رده‌هات بێده‌نگیه‌کى ئه‌فسانه‌یى خۆى به‌سه‌ر باره‌که‌دا ده‌سه‌پاند ، به‌شێوه‌یه‌ک، له‌وچاندا جاروبار ، گوێم له‌ لێدانى دڵم ده‌بوو، که‌ ده‌متوانى ترپه‌کانى بژمێرم. هه‌مدیسان ، به‌ کۆماویه‌وه‌ رۆیشتم و پاش سىَ چوار وچان ده‌ستم له‌ گوریسه‌که‌ به‌ربوو !!. داچڵه‌کیم و زوو لایته‌که‌م پێکرد ، تومه‌ز ئه‌وه‌ کۆتایى کڵافه‌ى یه‌که‌مه‌. کڵافه‌ى دووه‌مم له‌ جانتاکه‌وه‌ ده‌رهێنا ، دوو سه‌رى گوریسه‌کانم پێکه‌وه‌ گرێدان به‌و جۆره‌ى له‌ دیده‌وانیدا فێرى ببووم . کڵافه‌که‌م له‌ مه‌چه‌کى چه‌پم هه‌ڵکێشاو هه‌نگاوم نا . ئیتر وام هه‌ست کرد، که‌ کونه‌که‌ به‌ره‌و نشێوى ده‌ڕوات ، لایته‌که‌یش ئه‌وه‌ى بۆ سه‌لماندم، چونکه‌ راسته‌وراست تیشکه‌که‌ى له‌سه‌ره‌وه‌ ده‌دا، به‌ پێچه‌وانه‌ى کڵافه‌ى یه‌که‌م، که‌ رووناکى له‌ قوڵاییدا وون ده‌بوو ، بۆیه‌ به‌ناچارى ، تاوناتاوێک ، چاوى لایته‌که‌م له‌زه‌وى ده‌دا ، به‌وریایى رێم ده‌کرد ، بڕۆ ، بڕۆ ، بڕۆ . هه‌نده‌م زانى بازنه‌ى  کڵافه‌که‌ بچوک بۆته‌وه‌ و قورسایى مه‌چه‌کم لاده‌چێت .(( بڕیارێکه‌و داومه‌ . گه‌ڕانه‌وه‌ مه‌حاڵه‌ )) به‌خۆم گوت ، پاش ده‌دوازده‌ هه‌نگاو ، کڵافه‌که‌ هاته‌ کۆتایى ، له‌وىَ دانیشتم و به‌سه‌رجه‌مى هۆشمدا چوومه‌وه‌ ، ئه‌ڵبه‌ته‌ زه‌رده‌شتیش به‌هه‌مان جۆر چوار مشقى راماوه‌ . ده‌ستم نارده‌ ناو جانتاکه‌و چه‌ند بسکیتێکم کرماندو قومىَ ئاوم له‌ مه‌تاره‌که‌مه‌وه‌ به‌سه‌ردا کرد ، هه‌ستامه‌وه‌و چه‌ند هه‌نگاوێک پاشه‌و پاش تیشکى بایبایم له‌ گوریسه‌که‌دا ، ده‌بوایه‌ زووتر بڵێم که‌ گوریسى یه‌که‌م لیمۆیى بوو ، ئه‌وى تر قه‌رسیلى ، دوو ره‌نگه‌که‌م به‌که‌واو کراسى ره‌وه‌ندانه‌ چواند و رووم کرده‌ ناخى خۆم : (( ده‌ریاوانه‌ هوله‌ندیه‌کان بایبایان له‌و بیست پیاو و ژنه‌ کرد که‌ ساڵێک به‌ر له‌ کۆلۆمبس ، له‌ لێوارى دورگه‌ى دۆمینیکانى ده‌ریاى کاریبى دا ، به‌ خۆراک و پێداویستى ورگیان گۆڕیانه‌وه‌ . ئه‌گه‌ر ئاره‌زوومان به‌ندى پێداویست و غه‌ریزه‌کان بىَ ئه‌وا داستان و ئه‌فسانه‌کان شتى له‌وانه‌ کاریگه‌رترن و قوولترمان پێده‌ڵێن . له‌ پێناوى هۆشمان و له‌ پێناوى دۆزینه‌وه‌دا ، ده‌بىَ چاو نه‌ترس بین ، وه‌ڕس نه‌بین ، سه‌رێکه‌و هێناومه‌ هه‌تا ده‌گه‌مه‌ ئه‌نجامى ئه‌زموونه‌که‌م. جاروبار تیشکم ئاراسته‌ى ساپیته‌ و ئه‌م لاو ئه‌ولاى ئه‌شکه‌وته‌که‌ ده‌کرد ، به‌ڵکو شامپیلۆن ئاسایى نوسراوێک یان نه‌خش و کۆڵینێک به‌دى بکه‌م و بیکه‌مه‌ پارسه‌نگى دابڕانم له‌ جیهانى ده‌ره‌وه‌ ، کاتىَ چاوى لایته‌که‌م ده‌کوژانده‌وه‌ ، به‌ته‌واوه‌تى له‌ناو گۆمى تاریکیدا نقوم ده‌بووم. ده‌ستم بۆ سه‌رو گوێلاک و لاقم ده‌برد ، بۆ ئه‌وه‌ى بزانم هێشتا ماوم و کۆڵ ناده‌م . پاش لایت کوژاندنه‌وه‌ ، پریشکه‌ تیشکى ورد ورد وه‌کو گوڵ ئه‌ستێره‌ ، له‌به‌ر نیگامدا هه‌ڵده‌به‌زینه‌وه‌و پاشان  له‌ناو قه‌ترانى تاریکیدا ده‌توانه‌وه‌ ، نه‌مزانى چه‌ند رۆیشتم ، له‌پڕ ، بازنه‌ تیشکه‌که‌ به‌سه‌ر چه‌ند هێڵێکى ستوونى و ئاسۆییدا تێپه‌ڕبوو ! چوومه‌ پێش و په‌نجه‌ى له‌رزۆکم به‌و هێڵانه‌دا خشاندو موچڕکێکى ختووکه‌دارى به‌له‌شم دا ، دڵنیابووم له‌وه‌ى ، که‌ رێکه‌وتى سروشتى ئه‌و هێڵانه‌ى نه‌کێشاوه‌ ، به‌ڵکو ئه‌مه‌ شوێنه‌وارى مرۆڤه‌ ، شتێک ده‌به‌خشىَ و لاى من په‌نهانه‌ ، وزه‌م هاته‌ به‌ر و پتر سوور بووم له‌وه‌ى ده‌گه‌مه‌ ئه‌نجامێک . ئه‌وه‌یش که‌ پتر دڵنیاى کردم ئه‌وه‌ بوو ، که‌ هیچ هه‌ستم به‌هه‌ناسه‌ سوارى نه‌کرد ، بگره‌ هه‌تا ده‌هات هه‌ناسه‌ى پاکژ و فێنکم هه‌ڵده‌مژى ، ئه‌م هه‌سته‌، بیرمى بۆ ناو گۆڕى ته‌نگ و تار برد ، به‌خۆم گوت: ( ئه‌ى ئه‌گه‌ر ئه‌م کونه‌ ئه‌شکه‌وته‌ بووه‌ گۆڕم و که‌س به‌ئاکامى ئه‌زمونه‌که‌مى نه‌زانى !) خۆم وه‌ڵامى خۆمم دایه‌وه‌ : ( خۆ له‌ ڤانکوخ زیاتر نیم ، که‌ مرد ، ته‌نیا سه‌گێک و باج سێنێک به‌دواى ته‌رمه‌که‌یه‌وه‌ بوون ، که‌چى پاش مه‌رگى ، که‌ڤاڵى گوڵه‌به‌ڕۆژه‌که‌ى له‌ هه‌ڕاجى هونه‌ریدا به‌سى و شه‌ش ملیۆن دولار و نیو فرۆشرا ) . ئه‌م لێکدانه‌وه‌و به‌راورده‌ گوڕى به‌هه‌نگاوه‌کانمدا (( ئه‌سکه‌نده‌ریش گۆڕى گومه‌ ) ئێستا هۆشم پاراو و بێگه‌رده‌ له‌ شێوه‌ى کریستال ، به‌رچاوم رووناکه‌ وه‌کو کانیه‌کى چاو قرژاڵ . سه‌رو ملم به‌سه‌ر شانمه‌وه‌یه‌ و هه‌ست به‌ کامه‌رانى ده‌که‌م ، چاوى شادمانیم نوقاند و ئاگام له‌جێکات نه‌ما . دڵنیا بووم، که‌ چه‌ند کڵافه‌ رێیه‌کم بڕیوه‌ ، به‌ڵام چه‌نده‌ ؟ نازانم ، له‌ناکاو ، گوێم له‌ سرته‌یه‌ک بوو ، چه‌ند بیرێک له‌ مێشکمدا بلاچه‌یان کرد، زووش کوژانه‌وه‌ ، ده‌بىَ ده‌نگى که‌وتنه‌ خواره‌وه‌ى به‌ردێک بىَ یان ده‌شىَ له‌ ژێر پێمدا خزا بێت ! بۆیه‌ پشته‌ کۆماوه‌که‌م دایه‌ پاڵ لایه‌ک و گشت هه‌سته‌کانم له‌ گوێمدا کۆکردنه‌وه‌ ، نه‌خێر سرته‌یه‌کى دى و خشپه‌یه‌کم بیست ، هۆشم بۆبه‌هه‌شت چوو ! لێره‌ هیچ نابینم ، ده‌بىَ له‌وىَ مرۆڤى به‌ چاویلکه‌ هه‌بن !! گوایه‌ له‌ وێڕا، ئاره‌زووى بنیاده‌م به‌ نیازى ده‌روون دێته‌ دى ! دیاره‌ له‌وىَ ، ده‌نگ و سرته‌ نیه‌ ! چۆن نیه‌ . ئه‌ى نایه‌ژن به‌هه‌شت پڕه‌ له‌ ئاوازى خۆش و سه‌داى بولبول و قومرى ! ئه‌ى په‌رییان ، که‌واته‌ ده‌رفه‌ته‌که‌ى له‌بار ده‌بىَ بۆ نێره‌ که‌ره‌که‌ى عوزێر پێغه‌مبه‌ر و .. ده‌یکاته‌ رۆژى خۆى . ها ، ها ، ها بێده‌نگانه‌ پێکه‌نیم و روناکیه‌کى ئاوریشمین ناخمى ته‌ژى کرد ، خشپه‌یه‌کى تر له‌و باره‌ ناسکه‌ى دابڕیم و به‌په‌له‌ چه‌پکىَ روناکیم له‌ جێگه‌ى خشپه‌که‌ گرت و .. دامه‌ قاقاى پێکه‌نین ! چۆن قاقایه‌ک وه‌کو سپرینگ لوولى ده‌خوارد و ده‌نگى به‌هه‌ردوولادا ده‌دایه‌وه‌ . جووتىَ جرجه‌ کوێره‌ ، که‌ تیشکه‌که‌یان که‌وته‌ سه‌رو گوێیان له‌ له‌رینه‌وه‌ى پێکه‌نینه‌ دوو زه‌ردێنه‌که‌م بوو ، سه‌ریان لێشێواو نه‌یانزانى به‌کوێدا بچن . ئه‌م دوو زینده‌وه‌ره‌ ، هیوایه‌کى پته‌ویان دامىَ که‌وا بىَ دوو دڵى دڵنیابووم و زانیم له‌ ئاوه‌دانى نزیک بوومه‌ته‌وه‌ . هه‌نگاوه‌کانم گورجترو بڵاوتر کرده‌وه‌ . هه‌ستم کرد وا تارایه‌کى رووناکى دڕ به‌ تاریکیه‌ چڕه‌که‌ ده‌دا . جارناجاریش ، ده‌زووله‌یه‌کى تیشک ، خۆى له‌مبه‌رو ئه‌وبه‌رى ئه‌شکه‌وته‌که‌دا ده‌نواند . هه‌ناسه‌یه‌کى شادیم هه‌ڵکێشا . چۆڕىَ ئاوم له‌ ده‌وم وه‌رداو به‌بىَ ئه‌وه‌ى به‌خۆم بزانم ، ده‌ستم نایه‌ سه‌ر کێرده‌که‌ى به‌رباخه‌ڵم نه‌بادا .. نه‌بادا .. چى!؟ چووزانم ! دیم وا کونى ئه‌شکه‌وته‌که‌ بچووک ده‌بێته‌وه‌ . روناکى و تاریکى له‌ زۆرانبازیدان ئیتر پێداویستیم به‌ لایته‌که‌ نه‌ما . له‌گه‌ڵ هه‌ر هه‌نگاوێکمدا ، روناکى په‌ره‌ى ده‌سه‌ند و ... تاریکى پاشه‌کشه‌ى ده‌کرد . گه‌یشتمه‌ ئه‌و شوێنه‌ى ، که‌ دڵنیابووم ، که‌ کۆتایى ئه‌شکه‌فته‌که‌یه‌ .. ئۆخه‌ى !! به‌ڵام چوار هه‌نگاوێکى مابوو بگه‌مه‌ ئه‌وىَ ، به‌سکه‌ خشکىَ   به‌ ده‌ست و ئه‌ژنۆ گه‌یشتم ، دوو سىَ به‌ردم لاداو ... ده‌رفه‌رتامه‌ ده‌ره‌وه‌ ، روناکیه‌کى وابوو نه‌مزانى رۆژه‌ یان  مانگه‌ شه‌وه‌ وه‌لىَ له‌سه‌ر ده‌م راکشام و ئاگام له‌ خۆم نه‌ما . ئه‌وه‌ چه‌ندى خایاند !؟ نازانم ، ئه‌وه‌ نه‌بىَ ناو له‌ پێک به‌ئاوریشم ده‌چوو هێنامیه‌ هۆش ، که‌ به‌نه‌رمى و سۆزه‌وه‌ قژه‌ سه‌رمى داده‌هێنا ! راپه‌ڕیم و چاوه‌کانم هه‌ڵگڵوفت و ... زه‌ق زه‌ق گلێنه‌ى چاوم هه‌ڵگژانده‌ قه‌د و باڵایه‌کى باریکه‌له‌ ، که‌ ریش و هه‌م تووکى سه‌رى ره‌ش و سپى بوون . کڵاوێکى په‌ڕپه‌ڕى به‌سه‌ره‌وه‌ بوو ،  به‌ردى عه‌قیق و پیرۆزه‌و شیلانى لێده‌دره‌وشانه‌وه‌ . کراسێکى درێژ شۆڕ ببۆوه‌ سه‌ر شه‌ڵوارێکى فراوانى لۆچداره‌وه‌ و که‌وڵى پڵنگێکى په‌ڵه‌ په‌ڵه‌ى به‌سه‌ر شانه‌وه‌ بوو ، پێلاوێکى خنج و پوزه‌وانه‌یه‌کى مه‌ره‌زه‌ ده‌گه‌یشته‌ لێوارى کراسه‌که‌ى . به‌سه‌ر سامیه‌وه‌ پرسیم : تۆ کێیت ؟!

ئه‌و ده‌ستى دایه‌ باڵم و راستى کردمه‌وه‌ ، ئه‌مجا رایکێشام بۆ سه‌ر به‌ردێکى تاشراو ، له‌وىَ به‌ جووته‌ دانیشتین ، ئه‌ز پرسیاره‌که‌م دووپات کرده‌وه‌ :

-       من ده‌مه‌وىَ بزانم تۆ کێیت و چ کاره‌ییت .

ده‌مى کرده‌وه‌ ، ده‌نگى زۆر له‌لام ئاشنا بوو وه‌ک چه‌ندین ساڵ پێکه‌وه‌ بین ، ده‌نگى نێرانه‌و هۆگرى په‌رده‌ى گوێم بوو که‌ گوتى :

-       هه‌قته‌ نه‌مناسى ، ئه‌ز وه‌کو تۆ ناپرسم چ کاره‌ى ، وه‌لىَ له‌ کوێوه‌ هاتووى ؟

ئه‌وه‌ى گوت و دایه‌ قاقاى پێکه‌نین ، ده‌رحاڵ پێکه‌نینه‌که‌ى خۆمم وه‌بیر هات چۆن لوولاو لوول له‌ توونه‌که‌دا  ده‌نگى ده‌دایه‌وه‌و ده‌ڕۆیشت .

-       هیچ ده‌روویه‌ک بۆ سه‌ر زه‌مینى ئێوه‌ نییه‌ ، مه‌گه‌ر ...

سه‌رنجم له‌و ئاقاره‌ گێڕاو هه‌رگیز کون و که‌وێڵێکم نه‌دى !

-       مه‌گه‌ر چى ، ده‌ستم دامێنت .

له‌به‌رکیه‌وه‌ ، په‌یکه‌رێکى بچووکى ده‌رهێنا ، له‌گه‌ڵ ده‌رهێنانه‌که‌شدا ، به‌شێنه‌یى لێوانى بزواند :

-       ئه‌مێستا ، ئه‌م په‌یکه‌ره‌ت پێده‌به‌خشم . شه‌ویش سه‌ربرده‌ى ته‌واوى خۆمت بۆ ده‌گێڕمه‌وه‌ . له‌گه‌ڵ کازیوه‌ى به‌یانیدا ، ئا له‌وىَ .....

ده‌نگى نه‌رم بۆوه‌ و منیش ده‌رفه‌تم بۆره‌خسا که‌ چاو بگوازمه‌وه‌ ئه‌و جێگایه‌ى خواره‌وه‌مان ، ، که‌ ئاماژه‌ى بۆ کرد ، ئه‌و له‌سه‌رى ڕۆیشت .

-       ئا له‌وێدا ، دوو به‌رانى گه‌وره‌ شه‌ڕه‌ قۆچ ده‌که‌ن .

په‌یکه‌ره‌که‌ى لێوه‌رگرتم و سىَ جاران ماچى کرد .

-       به‌رانێکیان وه‌کو چوڕى شیر سپیه‌ ، ئه‌وه‌که‌ى دى ، ره‌شه‌ وه‌کو شه‌وه‌ . تۆ ئاله‌م شوێنه‌ى خۆت ئاماده‌باش به‌و به‌ چاونووقاوى خۆت هه‌ڵده‌ سه‌ر به‌رانه‌ سپیه‌که‌ ، ده‌سبه‌جىَ ده‌تباته‌ سه‌ر زه‌مین.

مات و بێده‌نگ بووم . وشه‌کانیم وه‌کو گه‌وهه‌ر هه‌ڵده‌چنى .

-       ئه‌گه‌ر به‌ پێچه‌وانه‌ ، که‌وتیته‌ سه‌ر به‌رانه‌ ره‌شه‌که‌ ، ئه‌وا به‌ناخى ژێر زه‌میندا ده‌تبات . ئه‌و ده‌مه‌ که‌س ناگاته‌ فریات، چونکه‌ که‌سى لىَ نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ .

ئه‌وه‌ى گوت و ناوچه‌وانمى ماچ کرد . خێرا منیش په‌لامارى ده‌سته‌کانیم داو به‌په‌رۆشه‌وه‌ ماچم کرد ، مووى مه‌چه‌که‌ نه‌رم و شله‌کانى چه‌رموو بوون ، له‌من وابوو ده‌ستێکى لۆکه‌یین ماچ ده‌که‌م .

-       هه‌قته‌ نه‌مناسى . ئه‌و درێژه‌ى به‌ قسه‌کانى دا ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى مێژوویه‌کى دێرینمان له‌ نێوان دایه‌ ، ئه‌ز له‌نه‌وه‌یه‌کم ، له‌قه‌ڵه‌مڕه‌وى سۆمه‌ردا پتر له‌ ده‌ پاشاى لێهه‌ڵکه‌وتووه‌ . ئێمه‌ ساڵنامه‌ى پاشاکانمان به‌ حیسابى خۆر ژماردو له‌ کێوى بیستوندا ، به‌ پیتى پیرۆز تۆمارمان کردووه‌ . ئێمه‌ به‌ر له‌ هه‌مه‌ خامه‌نشینه‌کان خاوه‌نى ده‌سه‌ڵات و ده‌وڵه‌تى به‌هێزبووین .

-       به‌ڵىَ وابوو .

 بۆئه‌وه‌ى پشوو بدات و هه‌م که‌ف و کوڵى ناخى دامرکىَ ، قسه‌که‌م پێبڕى .

 هیرۆدۆتى باوکى مێژوو ، کتسیاتى پزیشک و گه‌زنیفۆنى گه‌ڕیده‌و جه‌نگاوه‌رو زۆرى وه‌کو ئه‌سترابۆن شایه‌تیان له‌و باره‌وه‌ داوه‌ ، ئاشور به‌ئاشوریى خۆى ، ئێوه‌یان هه‌میشه‌ به‌ ماده‌ گوردو به‌هێزه‌کان ناو بردوه‌ ، به‌ڵام هێشتاکه‌ نه‌مزانیوه‌ جه‌نابتان کێن ؟

ئه‌و له‌ پرسیاره‌که‌م بىَ ئاگابوو یان به‌ئانقه‌ست خۆى لێلاداو گوتیه‌وه‌ :

-       له‌ دامێنه‌کانى زاگرۆس و زاموا و ئه‌کباتانه‌وه‌ سه‌رمان هه‌ڵداو ده‌ستمان گرت به‌سه‌ر پارس و ئیلام و مانناو ئاشورو ئه‌سکیت و پارسواو سوربارتۆو ئورارتۆدا . ئه‌وه‌م هه‌موو له‌ تۆڵه‌ى گشت هێرشه‌کانى سه‌راپاى پادشایانى ئاشوره‌وه‌ بووه‌ هه‌تا ده‌گاته‌ سه‌نحاریب و ئه‌سارحادۆن .

ناوى وه‌کو ئه‌داد بزارى و ئاشور ناسیراپالى دووه‌م و سه‌لمانسارى سێیه‌م و شامشى ئادادى پێنجه‌م و تیگلاتپالاسارى سێیه‌م و سارگۆنى یه‌که‌م و دووه‌م به‌ چه‌واشه‌یى خێندبۆوه‌ ، بۆیه‌ به‌گه‌رمى گوتمه‌وه‌ :

-       شه‌وێکى دوورو درێژه‌ ، خه‌وم زڕاوه‌ ، تۆ ده‌زانى ، که‌ ناحوم پێغه‌مبه‌ر له‌ ته‌وراتدا ، ره‌وایى گوته‌کانت ده‌سه‌لمێنىَ . گوىَ بگره‌ (( خواوه‌ند له‌ باره‌ى تۆوه‌ فه‌رمانى داوه‌ جارێکى تر نه‌وه‌یه‌ک به‌ناوى تۆوه‌ نابىَ و بته‌ تاشراوه‌کانت فڕىَ ده‌ده‌مه‌ ده‌رو ده‌یکه‌مه‌ گۆڕت ، چونکه‌ لار بوویت )) هه‌روه‌ها ئارامیا پێغه‌مبه‌ر ، له‌ باره‌ى داگیر کردنى بابله‌وه‌ ده‌فه‌رمىَ : (( من هه‌موو هۆزه‌کانى کیشوه‌رى ژووروم له‌ دژى بابل به‌رپا کردووه‌ . ئه‌وانه‌ جه‌نگاوه‌رى زۆر چاکن، هه‌رگیز تیره‌کانیان بىَ هوده‌ ناڕوات . کلده‌ ده‌گیرىَ و ئه‌وانه‌ى ئه‌وان به‌دیل ده‌گرن ، تێرو ته‌سه‌ل ده‌بن )) یان له‌ شوێنێکى دیکه‌دا ده‌ڵىَ : (( هۆزێک له‌ لاى ژوره‌وه‌ دىَ خه‌ڵکیان زۆره‌ ، ده‌نگیان ده‌ریا ده‌خروشێنىَ ، به‌ئه‌سپه‌وه‌ غارغارێن ده‌که‌ن ، هه‌روه‌کو یه‌ک لاشه‌ بن ، ئاوهان ، له‌شه‌ڕدا دژى تۆ ئه‌ى کچى بابل ...))

ئه‌و جڵه‌وى وتنى وه‌رگرته‌وه‌ .

-       به‌ڵىَ ، ئه‌ى کوڕى باش ، سنوورى رۆژگارمان له‌ کلیکیه‌وه‌ و فریجیه‌و لیدیاى که‌نارى ده‌ریادا ده‌وه‌ستا .

-       ئه‌ى ئه‌م هه‌ولێره‌ى خۆمان ؟ من پرسیارم کرد .

-       کوڕم ، له‌ نووسراوى کێوى بێستوندا به‌شارى ماد زانراوه‌ ، که‌چى زه‌مانێک ده‌ستیان به‌سه‌ردا گرتوه‌و به‌شارى چوار بت ناویان بردووه‌ . ئێمه‌ سنوورمان له‌ لێوارى ده‌ریاچه‌ى ورمێوه‌ بۆ ئه‌تروپاتین و وان و نێوان دوو روبارو((میزوپۆتامیا)) رۆخى ده‌ریاى ڕۆژاه‌اى خۆر ، له‌ره‌یه‌وه‌ش بۆ ئارابخا و نه‌ینه‌واو حه‌ڕڕان و قه‌ڵاتى خارخار چووه‌ .

-       ئێستا زانیم له‌ نه‌وه‌ى میدیایت به‌ڵام ناوت ...!؟

پێکه‌نى و ده‌نگى پێکه‌نینه‌که‌ى ئه‌و گوزه‌ره‌ى گرته‌وه‌ .

-       ئه‌ز کیاکسارم ، له‌وه‌چ و بنه‌ماڵه‌ى ره‌سه‌ن زاده‌ى فرائورت و ئارپاک ، که‌وا ئه‌کباتاناى کرده‌ ده‌ربارو پێته‌ختى مادو گشت خێڵ و هۆزو ستراپ نشینه‌کانى له‌ خۆى نزیک کرده‌وه‌ ، له‌ لولویى و کاردۆخى و گوتى و کاسى و ئه‌وانى دى . منیش له‌شکرى گشت ستراپه‌کانم ئاماده‌کرد ، پیاده‌و سواره‌ ، رم وه‌شێن و تیرانداز ، جه‌نگاوه‌رى عاره‌بانه‌ سوار . یاساو بڕیارى جه‌نگم ده‌رکرد ، پاش ئه‌وه‌ى په‌یمانم له‌گه‌ڵ بابلدا به‌ست .

-       راسته‌ ، ئه‌وه‌ له‌ ( 612) پێش زاییندا بووه‌ ، مه‌نجه‌نیقه‌کانیان بۆ هه‌تا هه‌تایى بىَ ده‌نگ بوون .. من گوتم .

-       ئه‌وه‌ به‌ مێژووى ئێوه‌ . له‌ پاش سىَ ساڵى تر ، په‌رژامه‌ سه‌ر ئه‌سکیته‌کان که‌له‌ ژێره‌وه‌ ، دۆستى ئاشور بوون و به‌هانایانه‌وه‌ ده‌هاتن . هه‌ڵیانم بڕى به‌ره‌و لیدیا ، له‌وێش پێنج ساڵ شه‌ڕم له‌گه‌ڵ ( ئالیات ) کرد .

-       ئه‌وه‌ له‌ ساڵانى 590 – 585 پێش زاییندا بووه‌ به‌ مێژووى ئێمه‌ .

-       له‌و شه‌ڕه‌دا ، ڕۆژ گیرا به‌ جۆرێک چاومان له‌ دره‌وشانه‌وه‌ى تیرو نێزه‌و چه‌که‌کانمان بوو ! ئه‌وه‌م به‌ نیشانه‌و په‌رجووى ئاهورا زانى ، بۆیه‌ به‌ناوبژیى پاشاى کلیکیه‌ ، په‌یمانى ئاشت بوونه‌وه‌مان گرىَ دا ، هه‌ردوولامان پێستى ده‌ستمان گرته‌وه‌و خوێنمان تکانده‌ له‌شى یه‌کترى . له‌و ڕۆژه‌وه‌ ، روبارى کالیسا به‌ سنورى مادو لیدیا دانرا .

من گوتم : تورکان ئێستا قزل ئیرمه‌قى پێده‌ڵێن .

-       ئالیات ، له‌ پاداشتى ئه‌و په‌یمانه‌ ، ئاریانیاى کچى خۆى دایه‌ ئاستیاکى کوڕم .

-       وایه‌ ، هیرۆدۆت ئه‌مانه‌ى به‌ ووردى گوتوه‌ ، جه‌نابى کیاکسارى مه‌زن و شکۆدار ، ئیستا ، ده‌خوازم بزانم چۆن چوویته‌ ناو شوره‌ى نه‌ینه‌واوه‌ ، که‌ ناحوم پێغه‌مبه‌ر له‌ ته‌وراتدا به‌شارى خوێن و تاڵان و درۆ ناونووسى کردووه‌ ؟

-       ئه‌وه‌ له‌ سه‌رده‌مى ساراک شاى ئاشوردا بوو . ساراک په‌یمانى له‌گه‌ڵ ئه‌سکیت و ئورارتۆیى و نخۆى دووه‌مى فیرعه‌ونان به‌ست له‌ دژى ئێمه‌ى مادو کلدانى و گشت بابلیه‌کان ، بۆیه‌ منیش په‌یمانم له‌گه‌ڵ نابوبالاساردا به‌ست و شازاده‌ ( ئومیت ) م به‌خشیه‌ نابوخودنوسرىکوڕى .

-       راست ده‌فه‌رمووى من گوتم ، ئه‌ویش بۆ دڵى شازاده‌ى ماد ، دیمه‌ن کۆڕى کردو باخچه‌ هه‌ڵواسراوه‌که‌ى به‌رز کرده‌وه‌ .

-       وابوو . له‌ گه‌ردنه‌کانى زاگروسه‌وه‌ له‌گه‌ڵ کاراکانمدا شۆڕ بووینه‌وه‌ ناو ئارابخاى گه‌رمه‌ سێر .

-       ئیمڕۆ به‌ که‌رکوک ناوده‌برىَ ، ئه‌وه‌ له‌ساڵى (614 پ .ز ) بوو ؟!

-       من گوىَ ناده‌مه‌ ناو و مێژووى ئێوه‌ ، له‌وێوه‌ش ، که‌ روبارى ( رادان ) ده‌گاته‌ روبارى ( ده‌چله‌ ) له‌ شکره‌که‌م بۆ رۆخى ئه‌ودیو په‌ڕانده‌وه‌ . سه‌ره‌تا شارۆچکه‌ى ( ئه‌ربیس ) م گرت و له‌ هاوکارى و یارمه‌تى نه‌ینه‌وا و ده‌ره‌وه‌م دابڕى ، ئه‌مجا گوشارم خسته‌ سه‌ر نه‌ینه‌واو گه‌مارۆم دا پاش ئه‌وه‌ى لافاوێکى ده‌سکردم ئاراسته‌ کرد .

-       له‌ کۆتایى هاویندا ، گشت ئه‌و تاڵان و برۆو ماڵانه‌م وه‌رگرته‌وه‌ که‌ پێشتر ئه‌وان بردبوویان .

-       به‌ ساڵنامه‌ى ئێمه‌ له‌ (612) پێش زاییندا بووه‌ ، ئه‌دى نابوپالاسارى هاوپه‌یمانت ؟

ده‌ستى به‌ریشه‌ لووله‌ چه‌رمووکه‌یدا هێناو وه‌ڵامى دامه‌وه‌ :

-       کاتىَ به‌ خۆى و له‌ شکریه‌وه‌ گه‌یشت ، کار له‌ کۆتاییدا بوو . به‌ گوێره‌ى په‌یمان و نه‌ریت ، نه‌ینه‌وام بۆ جێهێشت ، ئه‌و دواى که‌لوپه‌ل و دیل و ده‌سکه‌وت به‌ر من که‌وت .

-       دیاره‌ هه‌ر مه‌راقى ده‌سکه‌وتى په‌له‌ بوون ! ئه‌دى ساراک شا ، ئه‌نجامى به‌چى گه‌یشت ؟ دیاره‌ ئه‌مه‌ پیشه‌مان بووه‌ ، تاڵانى ده‌به‌ین و له‌ ده‌ڤه‌رێک گیر نابین ، مخابن !

-       شوره‌ گلێنه‌کانى ده‌روناوه‌وه‌ى شار به‌رگرى لافاوى نه‌کرد ، ساراک خۆى هاویشته‌ ناو ئاگرى کۆشکه‌که‌ى و ناوى نه‌ما . عاره‌بانه‌ سه‌رسامه‌کان به‌ شه‌قاماندا شێتانه‌ ده‌سووڕانه‌وه‌ ، له‌ یه‌کیان ده‌داو له‌ گۆڕه‌پانى شه‌ڕ دوور ده‌که‌وتنه‌وه‌ . ته‌لاره‌کان ده‌کرانه‌وه‌و پڕ له‌ ئاو ده‌بوون ، سوارانى ئێمه‌ په‌لاماریان ده‌دا و نێزه‌و رم و تیره‌کانیان ده‌بریسکانه‌وه‌ . کوژراوو بریندار به‌سه‌ریه‌کدا که‌ڵه‌که‌بوون . ئابه‌و جۆره‌ رووره‌ش و ریسوا بوون و دامێنیان دڕاو بوونه‌ په‌ڕاگه‌نده‌ى هه‌رلایه‌ک .

ویستم بلێم ، ئه‌ى هاوپه‌یمانه‌کانیانى ماننایى و ئه‌سگیتى و ئورارتویى و فیرعه‌ونان ! دیاربوو زوو له‌مه‌به‌ستم گه‌یشت ، به‌ هێمنى گوتى :

-       که‌س نه‌بوو یارمه‌تییان بدات ، چونکه‌ پێشتر هه‌موو له‌ ره‌فتارى شه‌ڕه‌نگێزیان زه‌ره‌ر مه‌ند بوون که‌س نه‌بوو له‌ خرابه‌یان سڵ نه‌کاته‌وه‌ . په‌رستگاى وڵاته‌ ژێر ده‌سته‌کانیان ده‌رووخاند . په‌یکه‌ره‌کانیان ده‌شکاند. پیاوانیان به‌ رووتى و ژن و منداڵیان به‌ داوێن دڕاوى ڕاپێچ ده‌کرد .

-       جڵه‌وى ووتنم لىَ سه‌نده‌وه‌ :

-       ئه‌و دیمه‌نانه‌م له‌ هه‌ڵکه‌ندراوى دیواره‌کانیاندا دیوه‌ ، که‌ چۆن به‌ زۆره‌ ملىَ ، کۆچیان به‌ دیله‌کان ده‌کردو له‌ شوێنانى دوور نیشته‌ جێیان ده‌کردن ، یان له‌ چوار مێخه‌یان ده‌دان و که‌لله‌ سه‌ره‌کانیان به‌ده‌سته‌وه‌ ده‌گرت . مێژوو نووسان تۆیان له‌وان زیاتر به‌زه‌ییتر دیارى کردووه‌ . پاش داروخانى ئیمپراتۆریه‌ته‌که‌یان ، ئاسیاى رۆژهه‌ڵات حه‌سایه‌وه‌ .

ئه‌و گوتى : بێگومان ، پاش سىَ ساڵ ، له‌شکرکێشیم کرده‌ سه‌ر ئۆرارتو پاشایى مانناو ئه‌سکیتم هێنایه‌ ژێر رکێفى خۆم و له‌وێوه‌ش به‌ره‌و لیدیا چووم .

-       ئه‌وه‌ت بۆم باس کرد .

-       له‌ گه‌ڕانه‌وه‌شمدا ، له‌هه‌مان ساڵ ، پاش چل ساڵى حوکمڕانى سه‌رم نایه‌وه‌ .

-       ئاپۆکیاکسار ، پرسیارێکى ترم ماوه‌ ، دیاره‌ له‌ تۆڵه‌ى چه‌ندین له‌شکرکێشى ئاشوردا بۆ سه‌ر ماد بووه‌ ؟

-       ده‌مخۆش ، به‌ کورتى ، پاش وێران کردن ، دانیشتوانیان سه‌رده‌بڕى و لێهاتووه‌کانیان به‌ رووتى زنجیر له‌مل ، به‌تاڵانى راپێچ ده‌کرد، پاش ئه‌وه‌ى په‌نجه‌یان ده‌قرتاندن !!

-       دیاره‌ بۆئه‌وه‌ى جارێکى دى چه‌ک نه‌گرنه‌ ده‌ست ! ئه‌ى خه‌ڵکه‌ بىَ ده‌سه‌ڵات و ئاژه‌ڵدار چییان ده‌کرد ؟

-       له‌شکریان بگه‌یشتایه‌ته‌ هه‌ر کوىَ ، له‌سه‌ر قوتکه‌ى گردو ته‌پۆڵکان ، ئاگریان ده‌کرده‌وه‌ . واتا ، به‌ڕێوه‌ین ، ئه‌وانیش ئاژه‌ڵ و ماڵاتیان ده‌برده‌ چیاکان . شه‌ڕکه‌رانیش خۆیان له‌ قه‌ڵاته‌کان ده‌په‌ستا بۆ به‌ره‌نگارى . ئه‌وانه‌ هه‌ر جێگه‌یه‌کیان داگیر بکردایه‌، ده‌یانکرده‌ خۆڵ وه‌ک له‌ .....

من بۆم ته‌واو کرد :

-       وه‌ک له‌ نه‌خشه‌که‌ى سارگۆنى دووه‌مدا هه‌ڵکه‌ندراوه‌ و هۆزه‌کانیان کرد به‌ گژى یه‌کدا .

-       ئه‌وه‌ پیشه‌یان بوو ، بچووکترین سه‌رکه‌وتنى خۆیان ، له‌سه‌ر نووسراوى به‌رده‌کاندا ، گه‌وره‌ ده‌کرده‌وه‌ . باشه‌ ، بۆ لێره‌دا ته‌نیای ؟!

هه‌ناسه‌یه‌کى هه‌ڵکێشا و چاوى بڕیه‌ تاریکى .

-       شوێنى وه‌ک ئێره‌ هه‌ر بۆ ئاهورامزدا و غه‌یب زان و که‌سانى وه‌ک من ده‌شىَ . تۆ بگه‌ڕێوه‌ سه‌ر زه‌مین .. بگه‌ڕێوه‌ .. بگه‌ .. ده‌نگه‌ زوڵاڵه‌که‌ى هه‌تا ده‌هات ، نه‌رمترو نه‌ویتر ده‌بوو ، له‌گه‌ڵ دوایین ووشه‌یدا ، که‌ چاوم کرده‌وه‌ ، نه‌مدى !! هه‌ر زوو سه‌رجه‌مى ئامۆژگاریه‌کانیم هێنایه‌ به‌ر زه‌ین ، شه‌ڕه‌ قۆچى به‌رانى سپى له‌گه‌ڵ به‌رانى ره‌ش ، کازیوه‌ ده‌بێته‌ ده‌زووله‌ى تخووبى نێوان رۆژو شه‌و ، ده‌ستم رۆهێشته‌ ناو جانتاکه‌وه‌ ، نه‌بادا ئه‌ویش نه‌ما بێت ، هه‌ستم کرد گه‌رمه‌ وه‌ک ئه‌وه‌ى په‌یکه‌ر تایین تاى لىَ هاتبىَ !! ده‌ستم گه‌ڕانده‌وه‌ . جانتاکه‌م خسته‌ ملم و خۆم ئاماده‌ کرد ، چاوه‌ڕوانى شه‌به‌قى به‌یانى بووم ..ها ..کا .. جووته‌ به‌ران قۆچ قۆچانى ده‌که‌ن . ئه‌و شه‌وه‌ له‌به‌ر سه‌رگوزه‌شته‌ى کیاکسار و له‌به‌ر هۆڵى گه‌ڕانه‌وه‌م و چاره‌نووس ، له‌خه‌و بێزار بووم ، کاتێکم زانى ، ئاسۆگه‌گزنگى داو له‌گه‌ڵ داوى زێڕینى هه‌تاودا ، دوو به‌رانه‌که‌ قۆچیان له‌یه‌کتر گیر کرد  ، سه‌نگین سه‌نگین یه‌کتریان ده‌هێناو ده‌برد ، ئه‌مجا پاشه‌و پاش ده‌گه‌ڕانه‌وه‌ . دیسانه‌وه‌ ، به‌جه‌خت و توندى ته‌کانیان بۆ یه‌کدى ده‌دا . ئاگایان له‌ من نه‌بوو ، که‌له‌سه‌ر پىَ بووم . له‌ پڕێکدا ، خۆم هه‌ڵداو چاوم نوقاند . چاوم کرده‌وه‌ . خۆم به‌راکشاوى ، له‌سێبه‌رى ده‌رکه‌ مه‌زنه‌ خشتیه‌که‌ قه‌ڵاتدا دى  . جانتاکه‌ش وا به‌ملمه‌وه‌ . راست بومه‌وه‌و نیگام به‌ کۆنترین شارى جیهاندا گێڕاو هێدى هێدى ، له‌ په‌یژه‌ بىَ نازه‌ روخاوه‌کانه‌وه‌ به‌ره‌و ماڵه‌وه‌ چووم .

-       ئه‌وه‌ سىَ شه‌و و رۆژه‌ ، بىَ سه‌رو شوێنى ! له‌کام به‌هه‌شت بوویت ، وا ماڵه‌وه‌ت له‌یاد چوو ؟

-       ئه‌ى نه‌مگوت ئه‌گه‌ر دره‌نگم پێچوو ، دڵته‌نگ و سه‌راسوىَ نه‌بن ، لاى که‌سێک بووم هه‌رگیز به‌ هۆشتانا ناچێت .

نیشانه‌ى سه‌رسوڕمان و پرسیارو هه‌ستى جیاواز ، به‌ روویانه‌وه‌ ده‌رکه‌وت ، گوتمه‌وه‌ :

میوانى کیاکسار بووم .

-       کاک کىَ ؟!

-       ئیستا شه‌که‌ت و ماندیم ، شه‌وگار درێژه‌ ، له‌ نووکه‌وه‌ بۆتانى باس ده‌که‌م .

 

 

له‌شکرى

 

هه‌رچیم ده‌زانى له‌باره‌ى میدیاو کیاکساره‌وه‌ ، گشتم بۆیان هه‌ڵڕشت ، ئه‌وان ئاگاداریان له‌ نه‌وت هه‌بوو  که‌ لیدیاو فریجیه‌ و رۆژاواییه‌کانى ئه‌وسا به‌ڕۆنى ماد ناویان بردوه‌ ، قیریان بۆ ته‌لارسازى و قولله‌و قه‌ڵاته‌کانیان به‌کارهێناوه‌ ، زێڕو مس و به‌ردى لاجیوه‌رد ، له‌ میدیاوه‌ ده‌گه‌یشته‌ ئاسیاى کۆن ، مادستانى سه‌ربه‌خۆ به‌ کیشوه‌رى شارستانى و سواڵه‌تى ره‌نگین ده‌ناسرا . پارس و ئه‌وانى ده‌وروبه‌ر ، زمانیان له‌ زمانى ماده‌وه‌ تاشیوه‌ . نه‌ریتیان وابوو که‌ بۆ ماوه‌یه‌کى دیارى کراو سه‌رکرده‌کانیان هه‌ڵده‌بژارد . ئه‌سپیان که‌وى کرد و عاره‌بانه‌یان پێڕاکێشا ، هه‌روه‌ها حوشترى جووت کۆپانیان راگرت ، ئیشوکاریان دابه‌ش کرد ، ئاترون و پیشه‌وه‌رو کاراو کشتیارو دادوه‌رو ئاژێڵدارو عاره‌بانه‌ سواران . ئاویان راکێشایه‌ سه‌ر زه‌وییه‌ به‌یاره‌کان و گه‌نم و جۆو دانه‌وێڵه‌ى کێوییان چاند ، رۆڵه‌کانم ، ئیریکانى پاشاى ماد شه‌ڕى زۆرى هه‌ڵگیرساند له‌گه‌ڵ تۆنۆهیگالى سومه‌رى. په‌یوه‌ندیان به‌ یۆنانى کۆنه‌وه‌ هه‌بووه‌ ، گوتییه‌کان که‌ نه‌وه‌یه‌کن له‌ ماد نه‌وه‌دو یه‌ک ساڵ حوکمڕانى سومه‌رو ئه‌که‌د بوونه‌ ، به‌ڵگه‌ش به‌ناوى شایه‌کانیانه‌وه‌ ماوه‌و باج و سه‌رانه‌ى گرانه‌به‌هایان لێساندوون ، له‌ هه‌مووشى گرینگتر ، له‌ سومه‌ردا ئه‌فسانه‌ى که‌لگامیشیان نووسیوه‌ته‌وه‌ . ئا..که‌ پێمگوت : (( بیکه‌ خاترى موغه‌غه‌یبزانه‌کان ئه‌گه‌ر خۆتم لا ئاشکرا نه‌که‌ى )).. گوتى .(( ئه‌ز کیاکسارم ...))

 به‌چاکم زانى ، گه‌شتى دووه‌م بکه‌م . ئاره‌زوویه‌کى بىَ جڵه‌و ، سه‌رکێش ، به‌ تینوویه‌تى و برسێتى سه‌ده‌یى ده‌چوێنم ، یان وه‌کو تامه‌زرۆیه‌کى گڕاویى پیاووژن ، بۆ ته‌واو کردنى یه‌کترى . ئه‌وسا به‌تێرو ته‌سه‌لى ده‌بىَ کپ بى یان که‌یل و حه‌سره‌ته‌وه‌ بمرن . بوون و نه‌بوونه‌که‌یه‌ . ئه‌و کونه‌ ئه‌شکه‌وته‌ ، به‌سۆزه‌وه‌ ده‌مگرێته‌ ئامێزو له‌ منداڵدانى خۆیدا ، پێکه‌وه‌ له‌گه‌ڵ تاریکیه‌کى دیوده‌ردا ((شه‌ففاف )) ده‌بین به‌یه‌ک جه‌سته‌و له‌ کۆتى شوێن و زنجیرى کات  رزگارم ده‌بىَ ، ئه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌مه‌یش پۆپه‌ى چێژو ئاسوده‌گى گیانمه‌.

دوو گوریسم کڕى له‌گه‌ڵ پێداویست و ئازووقه‌ . ئه‌ز به‌خته‌وه‌ریم له‌ پشکنین و گه‌شت و گوزاردا ده‌بینمه‌وه‌ ، هه‌رچه‌نده‌ش روو له‌ نادیارو تاریکى بىَ . له‌هه‌مان شوێنى پێشوو ، له‌ سکانیایه‌کى سپى ، که‌ دوو هێڵى قاوه‌یى به‌لاته‌که‌وه‌ بوو ، دابه‌زیم . به‌سه‌ر ئه‌و خشته‌ کونینه‌ به‌نرخانه‌دا هه‌نگاوم نا ، که‌ چ به‌هۆى باران و که‌مته‌رخه‌مى بىَ و چ به‌ژێر سمى بزنى قه‌دپاڵى قه‌ڵاته‌وه‌ بىَ یاخود له‌ هامشۆى تۆڵه‌که‌که‌رانه‌وه‌ بىَ ، ناوبه‌ناو ، خلۆر ده‌بنه‌وه‌و کىَ ناڵىَ سه‌رى هاتوچۆ که‌رانیان نه‌شکاندبىَ ! بریا سه‌رى ئه‌وانه‌ ده‌شکا که‌ سیاسه‌تیان کردۆته‌ پیشه‌ یان مه‌یمونانه‌ ، به‌ڵه‌دن چۆن به‌په‌یژه‌ى کۆمه‌ڵایه‌تیدا گورج سه‌رده‌که‌ون . له‌کن لێفه‌ درویه‌ک پشووم دا ، وه‌کو بیستم ببووه‌ یاوه‌رى که‌سێک خۆى به‌ مه‌هدى ئاخر زه‌مان زانى و په‌ڕتوکێکى له‌و باره‌وه‌ ، به‌ناوى ((فه‌رموده‌کانى خوا)) به‌چاپ گه‌یاند ! به‌ڵام له‌ناکاو ، خۆى و چه‌ند یاوه‌رێکى به‌ر شاڵاوى ده‌ست ڕێژ که‌وتن . ئه‌و گه‌وجه‌ ، له‌وه‌ بىَ ئاگا بوو که‌ سه‌رده‌مى پێغه‌مبه‌ران به‌سه‌رچووه‌ ، دواى ته‌راویلکه‌ که‌وتبوو ، ئیمڕۆ ، سه‌رده‌مى ته‌فاهه‌ت و سێکس و پولپه‌رستیه‌ .

له‌ نواى چایخانه‌که‌ى مه‌چکۆدا ، هه‌ندىَ بوزگوڕ و مافور بۆ فرۆشتن راخرابوون ، هه‌رزان فرۆشتن و ئاواره‌یى له‌ هۆکارى براکوژیه‌ ، که‌ ئه‌نجامێکى نه‌زۆکى هه‌یه‌ ، ته‌نیا ره‌ش و رووتى تیا ده‌چىَ و گیرفانى بازرگانانى سیاسه‌ت و شێره‌ کولله‌کانى شێخه‌ڵاى پىَ پڕده‌بىَ . سیاسه‌تمه‌دارانمان ، له‌لایه‌که‌وه‌ هاوبه‌شى بازاڕى ره‌ش و له‌ولاشه‌وه‌ ، بوونه‌ته‌ سیزارى رۆما ! ئۆگستۆس سه‌دو په‌نجا هه‌زار مووچه‌دارى راگرتبوو ته‌ نیا بۆ ئه‌وه‌ى بڵێن : بژى و شکۆدار بىَ خواوه‌ندمان ئۆگستۆسى مه‌زن. به‌رۆژى نیوه‌ڕۆ ، ده‌کوژن و ده‌بڕن . دیاره‌ جڵه‌وى چاره‌نووس و قه‌ده‌رمان به‌ده‌ستى خۆمانه‌وه‌ نییه‌ ! ده‌نا به‌ جۆرێکى دى ده‌بوو . له‌وێوه‌ به‌بىَ ئه‌وه‌ى سه‌رنج بده‌مه‌ دوکانه‌کان ، سه‌رکه‌وتم . سه‌رم دانه‌واندبوو ، . له‌ ژێر ده‌روازه‌که‌دا ، سه‌رنجێکى تێرم گێڕا وه‌ک ئه‌وه‌ى دوا سه‌رنج بىَ و ئیدى نه‌گه‌ڕێمه‌وه‌ . وه‌ختىَ ، که‌ ئاپوره‌ ده‌بىَ ده‌رزى هه‌ڵده‌ى ناکه‌وێته‌ سه‌ر زه‌وى ، به‌ریخۆڵه‌ى دایکه‌ هه‌ولێر ده‌چىَ . به‌ڵىَ ، مرۆڤ ، ده‌بىَ هه‌موو شت به‌ر زه‌ین بگرىَ و هه‌ر شتێک ره‌چاو بکات . گشت شتێک وا بگێڕێته‌وه‌ وه‌ک ئه‌وه‌ى نیگارى بکێشىَ. ئیستا ، ئه‌م روانگه‌یه‌م ، له‌ ژێر ئه‌م که‌وانه‌یه‌دا ، ده‌شىَ ببێته‌ نوێژگه‌و جىَ رامان و به‌خۆدا چوونه‌وه‌ . ئاسمان ، بلورێکى بێگه‌رده‌ ، روناکى ده‌به‌خشىَ . سه‌ربان و دیوار و دره‌خت و گومبه‌ز و مه‌ناره‌کان پێده‌که‌نن . ئاسۆى دوور پشتێنى زیوینى له‌ته‌نگه‌ى زه‌وى کردووه‌ .ئاى چه‌ند سه‌یره‌ ! ئالێره‌وه‌ ، به‌ جووته‌ باڵێکى ئیکارۆسى ئه‌فسانه‌ ، بده‌ى له‌ شه‌ققه‌ى باڵ و بڵند و بڵند بیته‌وه‌ . ئه‌وه‌نده‌ بڵند بیته‌وه‌ ، که‌قه‌ڵاى هه‌ولێرو که‌رکوکیش به‌دى بکه‌یت . به‌و چه‌شنه‌ ئۆخه‌ى ده‌که‌ى . په‌یژه‌ى ژێر که‌وانه‌که‌م بڕى . چاوم به‌که‌لاوه‌کاندا سوڕدا و سه‌د مخابنم له‌ ناخم حه‌شاردا ، شاره‌وانى له‌ کوێیت ؟! شوێنه‌وارناسان ده‌ستم دامێنتان . راست رۆیشتم و پاشماوه‌ى پرسیاره‌کانم قووت دا . بڕىَ منداڵى شڕۆل، که‌لانییان ده‌کرد . گرانى ئێره‌ى بۆ خێزانان کردۆته‌ ده‌ره‌تان . ده‌رکه‌ى ده‌ره‌وه‌ى گه‌رماوه‌که‌ وازبوو . به‌چه‌ند په‌یژه‌یه‌ک گه‌یشتمه‌ ده‌رکه‌ داریینه‌که‌ى که‌وا ئه‌ستێره‌که‌ى داوودى به‌سه‌ره‌وه‌یه‌ . ئۆخه‌ى که‌س دیار نییه‌ ، گورج به‌لاته‌کى حه‌وز و فیچقه‌دا رووم نایه‌ ده‌رکه‌ى دووه‌م ، به‌لاى راستدا ، پاشان به‌لاى چه‌پدا رۆیشتم . له‌وێوه‌ش ، یه‌کسه‌ر به‌ره‌و زارکى ئه‌شکه‌وته‌که‌ . ده‌ستم بۆ جانتاکه‌ى شانم برد و خۆم چه‌مانده‌وه‌ . شه‌شحه‌وت هه‌نگاوم ناو چوار مه‌شقى بۆى دانیشتم . به‌خۆم گوت : ((ئه‌مه‌ گوریسه‌که‌ى پێشووه‌)) . ده‌ستم پێدا هێنا . ئیتر  گوریسم پێناوىَ هه‌تا ده‌گه‌مه‌ دووڕێیانه‌که‌ . له‌وێوه‌ بیرى لىَ ده‌که‌مه‌وه‌ ، هه‌ناسه‌یه‌کى قوڵم هه‌ڵکێشا . بۆنێکى نسار به‌ لووتما چوو . به‌ شێنه‌یى که‌وتمه‌ رێ کردن . هه‌رهه‌نده‌ له‌گه‌ڵ تاریکى راهاتى ، ئیتر ئاسایى ده‌بىَ ، تێکۆشانه‌ پیرۆزه‌که‌و هه‌سته‌کانى تر جێگه‌ى چاو ده‌گرنه‌وه‌ . پۆل گۆکان گوتویه‌تى : ((چاو ده‌نوقێنم بۆئه‌وه‌ى ببینم )). ئه‌ز واى بۆ ده‌چم ئه‌گه‌ر روناکى و ره‌نگیان گوتووه‌ ، ئه‌وا تاریکى و تێڕامان هاوسه‌نگیان ده‌وه‌ستن . سه‌ره‌ڕاى هێمنى ناخ و خڕبونه‌وه‌ى هه‌سته‌کان له‌تاکه‌ سۆمایه‌کدا ، له‌وانه‌یه‌ یه‌کىَ بپرسىَ : لێره‌دا به‌ره‌نگاربوونى مه‌ترسى و مه‌رگ هه‌یه‌ !! مارێک ، حه‌زیایه‌ک ، درنجێک ! سه‌یرو سه‌مه‌ره‌ ، وه‌ک ئه‌وه‌ى ده‌ره‌وه‌ گوڵرێژ بىَ ! بۆ هیچ تووشى ترس و مه‌رگ نابین ! ئه‌ى برسێتى و گرانى ، مارو ئه‌ژدیها نین ، ئه‌ى کلاشینکۆف و تیرۆر کردن ! دێو و درنج نین که‌وا توند توند ئابلوقه‌یان داوین ! خۆ ئه‌گه‌ر سه‌ربه‌سه‌ر بوه‌ستن ، ئه‌وا بێده‌نگى و هێمنى و ئه‌زمونوکه‌م قازانجه‌ ، پاشان ، دڕنده‌راسته‌قینه‌که‌ واله‌ ناوه‌وه‌ماندا ..ئه‌وه‌ى ناقایله‌ ، باله‌گوپى خۆى بدات . له‌ده‌ره‌وه‌ ، تاڵان و کوشتن و درێژه‌ى هه‌یه‌ . له‌هه‌ر په‌نا و په‌سێوێکدا ، خۆیان بۆ مرۆڤ مه‌ڵاس داوه‌ ، دێوه‌زمه‌که‌ى مه‌رگ ئه‌گه‌ر خۆتى لىَ لابگرى دوات ده‌که‌وىَ ! رۆژێکه‌و تێکه‌وتوین ! دیاره‌ جه‌نگى ته‌رواده‌یه‌ و بىَ کۆتایى . هه‌میشه‌ رکم له‌ چه‌ک و بیر ته‌نگى و خۆێن ڕژان ده‌بێته‌وه‌ . شه‌یتانى شه‌ڕ تینووى خوێنمانه‌!  حه‌زیاو ئه‌رژه‌نگى راستى ، قوتکه‌و هێڵه‌کانى سنوورن . ئه‌وه‌نیه‌ له‌ که‌ڵبه‌ ژاراویه‌کانى برایم خه‌لیل و کۆخڵانه‌وه‌ ژار ده‌ردىَ ! مردن ته‌نیا مردنى له‌ش نیه‌ . ئێمه‌ هه‌موو رۆژێک له‌ ناخه‌وه‌ ده‌مرین . مه‌رگى و جودیى مرۆڤ مه‌رگى سایکۆلۆژیه‌تى نه‌ک مه‌رگى فسیۆلۆژى . ئه‌وا ده‌ستم به‌ گوریسه‌که‌وه‌یه‌ . کاربه‌ده‌ستانمان گوریسیان به‌ کوێوه‌ به‌نده‌ !؟ هه‌نووکه‌ واده‌که‌ن و دوورن له‌ زمانى گفتوگۆو گوێگرتن، وتارو گفت و به‌ڵێنه‌کانیان ، رۆژ به‌رۆژ پووچ ده‌بن . ئه‌ى که‌ بووینه‌ خاوه‌نى ئاڵاى خۆمان چیمان به‌سه‌ر دێنن !؟ چى رووده‌دات !؟ ئه‌و ده‌مه‌ ، چوار پارچه‌که‌ چۆن لێک ده‌درێن ؟ به‌م هۆشه‌ى ئیمڕۆیان ، له‌ تاریکى بترازىَ ، هیچ به‌دى ناکه‌م . به‌ده‌م هه‌نگاوى له‌سه‌ر خۆوه‌ ، هۆشم له‌گه‌ردش دایه‌ ، له‌گه‌ڵ خودى خۆمدا ده‌دوێم . راستى تاڵه‌و هه‌موو که‌سێک نایخوازىَ ، ئه‌وه‌یشى ده‌یڵىَ په‌سند و خۆشه‌ویست نه‌بووه‌ و نابىَ ، چونکه‌ نه‌ کڵۆکه‌ ، له‌مه‌نجه‌ڵى ئه‌واندا جۆش نادات . پێویستیمان به‌ دانوستاندنى خۆشه‌ویستى هه‌یه‌ . گشت ئازار و مه‌ینه‌تیه‌ک له‌ گڕى خۆشه‌ویستیدا ده‌توێته‌وه‌ . هه‌موو فه‌لسه‌فه‌و تیئۆرى ئه‌م دونیایه‌ بزه‌یه‌کى خۆشه‌ویستى ناهێنىَ ، ئه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌وانه‌ ، بىَ سۆزن ..بىَ ویژدانن .. بىَ ....

چه‌ند هه‌نگاوێکى دى ده‌ڕۆم و په‌نجه‌ به‌ قۆپچه‌ى لایته‌که‌وه‌ ده‌نێم و .. شه‌واره‌ ده‌بم . روناکیه‌که‌ ، پاش ده‌دوازده‌ هه‌نگاوێک ، له‌ دیوارى ئه‌شکه‌وته‌که‌دا ده‌وه‌ستىَ . بێگومان له‌وێوه‌ ، گوریسه‌که‌ به‌ گوێره‌ى پێچى ئه‌شکه‌وته‌که‌ ، ده‌سۆڕێته‌وه‌ . هیچ دوو دڵى و گومانم نیه‌ ، هه‌مان ڕێڕه‌وى پێشوومه‌و گوریسه‌که‌ش پێشم که‌وتووه‌ . پێشکه‌وتن و ئازادى نرخى گرانى خۆى ده‌وىَ . ئه‌وه‌ى ده‌زانم . وه‌لىَ هیچ هه‌نگاوێکیان نه‌نا بۆ دروست کردنه‌وه‌ى بناغه‌و ژێر خانى ئابوریمان ، به‌ڵکو به‌ئاشکراو له‌ ژێره‌وه‌ ، دانه‌وێڵه‌و که‌ل و په‌لمان به‌ره‌و باشورو باکورو راست و چه‌پ ده‌ڕوات !! له‌ پێچه‌که‌ سوڕامه‌وه‌ ، دوو سىَ بسکیت و کولیچه‌م خوارد و ئاوم به‌سه‌ردا کرد ، له‌ هه‌نده‌ران به‌دواى به‌هاى مرۆڤایه‌تى نوێدا ده‌گه‌ڕێن ، ئێمه‌ وه‌کو میزى حوشتر روو له‌ دواوه‌ین ! تازه‌ به‌ تازه‌ په‌نا بۆ چه‌ک و راجیمه‌ ده‌به‌ین !! مه‌گه‌ر شه‌ڕ هێماى مه‌رگ نه‌بىَ ! بۆ که‌ڵک له‌وانه‌کانى مێژوو وه‌رناگرین !؟ سکۆریلۆسى رۆمانى ، سه‌ر له‌شکره‌کانى خۆى خڕکرده‌وه‌ ، دوو سه‌گى هارى له‌ پێش به‌ردان ، سه‌گه‌کان به‌دڕنده‌ترین شێوه‌ په‌لامارى یه‌کیان داو خه‌ریک بوون یه‌کتریان پاڕه‌ پاڕه‌ بکه‌ن ، ئاله‌م کاته‌دا سکۆریلۆس ، گورگێکى تێیان به‌ردا . هه‌ردو سه‌گه‌که‌ ، وازیان له‌شه‌ڕى ناوخۆیان هێنا و به‌ جووته‌ که‌وتنه‌ دژایه‌تیى گورگه‌ ، که‌ مێمڵىَ گیانى به‌گیانیى هه‌ردووکیان بوو . سه‌رم ده‌خورێنم ، تۆزێک هه‌ست له‌ خۆم راده‌گرم . خۆزگه‌ کڵاوى سه‌خرى جنم ده‌بوو . ئه‌وجا به‌ره‌هایى ده‌چوومه‌ ناو کۆشک و ته‌لارى ئه‌وانه‌و له‌ نزیکه‌وه‌ شاره‌زاى ته‌رزى ژیان و رابوردنى تایبه‌تیان ده‌بوم . پاشان له‌کن خه‌ڵکم ده‌درکاند که‌ چ فانتازیایه‌ک ئه‌وانى پۆشیوه‌و عاله‌م له‌ چ قوڕو دۆزه‌خێکدان . مراوى که‌ى ته‌ڕ ده‌بىَ ! که‌میان له‌سه‌ر نووسرا !! بۆ ئه‌وان ده‌خوێننه‌وه‌ ! کاتى ئه‌وه‌یان نیه‌ ، بگره‌ گاڵته‌یان به‌ ڕۆشن فکران دىَ و گه‌مه‌یان پێده‌که‌ن . نووسه‌ریش هه‌یه‌ سووکه‌و ره‌دوى نانه‌ تاڵه‌که‌ که‌وتووه‌ ! ده‌بیخۆن . ئه‌وه‌ به‌شتان بىَ . سیاسه‌ت بازان هه‌میشه‌ له‌ راستبێژان سڵ ده‌که‌نه‌وه‌ و قێزیان له‌وانه‌شه‌ که‌ کاسه‌لێسن و کرنووشیان بۆ ده‌به‌ن ، ئه‌م راستیه‌ ، له‌گشت سه‌رده‌م و جیگایه‌کدا دروست و ته‌واوه‌ .

هه‌ندێکى تر ده‌ڕۆم و وچانێک ده‌ده‌م . ئێمه‌ ... ئه‌وان . ئێمه‌ له‌ برسێتى و ئازارو کۆڵنه‌دان دا چوون یه‌کین . ئه‌وان له‌ ته‌سه‌لى و زه‌برو ده‌سه‌ڵاتدا وه‌ک یه‌کن ، مرۆڤ باوه‌ڕى هه‌بوو له‌ دڵه‌ ڕاوکىَ و سه‌قامگیربوون و لاوه‌کى دوور ده‌بىَ . هه‌ر چ باوه‌ڕێک بێت ، به‌لامه‌وه‌ ، له‌باره‌که‌ ناگۆڕىَ . باوه‌ڕ به‌ خودا ، به‌ نیشتمان ، به‌سروشت ، به‌ خۆشه‌ویستى به‌ جوانى و راستى . گرینگ ئه‌وه‌یه‌ ، ئاینێکت هه‌بىَ په‌یڕه‌وى بکه‌یت و خۆت له‌ پێناویدا ته‌رخان کردبێ و ئاماده‌ش بیت بۆى بچیته‌ ژێر گڵه‌وه‌ . ئه‌گه‌ر گه‌ڕامه‌وه‌ به‌ وردى باسى ئه‌م گه‌شته‌میان بۆ ده‌که‌م ، به‌تایبه‌تى بارى ده‌روونیم له‌ناو ریخۆڵه‌ى ئه‌م ئه‌شکه‌فته‌ خورافیه‌دا ، که‌ تاقیکردنه‌وه‌یه‌کى ئێجگار به‌ پێزه‌ له‌مه‌ڕ داهاتوومان. هه‌روه‌ها گه‌نجینه‌یه‌کى به‌ پیته‌ بۆ داڕشتنى نووسینه‌کانم . ئا .. که‌ مرۆڤ بڕواى نه‌ما یان لاى پوچه‌ڵ بۆوه‌ ، بگه‌ڕىَ بۆ باوه‌ڕى دیکه‌ ده‌شىَ . بىَ باوه‌ڕى بۆشایى و سه‌رلێشێوان و ، ده‌رنه‌بڕینى راستیش ئاواتێکى زله‌ .

هه‌ندىَ ده‌ڕۆم ، بیر له‌ ڤایرۆس و میکرۆب و جانه‌وه‌رو شه‌یتان و مارو دوپشک ده‌که‌مه‌وه‌ ، ئه‌وان دوژمنى مرۆڤ نین ، به‌ڵکومرۆڤ  خۆى دوژمنى باوه‌کوشته‌ى خۆیه‌تى . غورورو خۆبه‌زل زانین و گێلیه‌که‌ى ، رێنمایى ده‌کات ، چه‌ند پیرۆزه‌ له‌ پێناوى ئامانجێکدا سه‌ر بنێمه‌وه‌ ، هه‌رچى جه‌نگه‌ ، ئه‌وا روحى مرۆڤایه‌تیمان تێدا ده‌کوژىَ . ده‌مانکاته‌ سووته‌مه‌نى خۆى ، ئه‌وا گه‌یشتمه‌ دووڕێیانه‌که‌ . ده‌ست بۆ گوریسه‌که‌ ده‌به‌م ، که‌ڕێگه‌ى چه‌پى پێشووى گرتووه‌ . داده‌نیشم . کڵافه‌یه‌کى ناوجانتاکه‌ ده‌ردێنم . توند له‌ناو قه‌دى گوریسه‌ راکشاوه‌که‌ شه‌ته‌کى ده‌ده‌م . له‌و لاوه‌له‌ به‌ردێکى قۆقزى ده‌ئاڵێنم . ئه‌مجا پىَ ده‌خه‌مه‌ سه‌ر به‌رده‌که‌و به‌ گشت هێزمه‌وه‌ رایده‌کێشم . به‌خۆم ده‌ڵێم : له‌ دووڕێیانى ژیاندا ، ده‌بىَ لایه‌نى چاکه‌ خوازى بگرین و نه‌عله‌ت له‌شه‌ڕه‌نگێزى بکه‌ین . ئه‌مێستا ، لێره‌وه‌ ، سه‌ره‌تاى راسته‌قینه‌ى پشکنینى دووه‌م ده‌ست پىَ ده‌کات ، گورزه‌ روناکیه‌ک به‌ره‌و پێشه‌وه‌ ده‌نێرم . ده‌که‌ومه‌ هه‌نگاونان . شایانى ووتنه‌ ، که‌ ئه‌م لکه‌ ئه‌شکه‌وته‌ له‌وه‌که‌ى پێشوو ، فراوانتره‌ ، به‌جۆرێک به‌راوه‌ستاوى ده‌ڕۆم . له‌زۆر جێدا باڵه‌کانم ناگه‌نه‌ هه‌ردوولا . هه‌ناسه‌ى فرامۆشى هه‌ڵده‌کێشم . هێدى هێدى ، پاش هه‌ر بازنه‌ روناکیه‌ک ، به‌مه‌زه‌نده‌ى خۆم ، چه‌ندین هه‌نکاو ده‌نێم ، به‌م شێوه‌یه‌ ، به‌وره‌یه‌کى به‌رزه‌وه‌ ، چوومه‌ پێشه‌وه‌ ، ئاگام له‌کاتى ده‌ره‌وه‌ نیه‌و ته‌نیا له‌زه‌مه‌نى  خودى خۆمدا مه‌ڵه‌ ده‌که‌م . ده‌ڕۆم ده‌ڕۆم . پشوو ده‌ده‌م و ده‌ڕۆم . شتێک ده‌خۆم و ده‌ڕۆمه‌وه‌ . دڕنده‌ى جه‌نگه‌ڵان ، بۆ دابین کردنى بژێوى خۆی په‌لامار ده‌دات ، که‌تێر بوو ، هێور ده‌بىَ و هه‌رگیز هێرش نابات ، وه‌لىَ مرۆ له‌ ترسانا په‌لامار ده‌دات یان بۆ ئاره‌زوویه‌کى نه‌گریس ده‌کوژرىَ ! په‌تى – گوریسى  سێداره‌ هه‌ڵده‌واسىَ . ئاى ! خۆ وا گوریسه‌که‌ کۆتایى هات ! سه‌یره‌ ، که‌باس هاته‌ سه‌ر گوریس و قه‌ناره‌ ، گوریسه‌که‌م هاته‌ گیانه‌لا !! زوو کڵافه‌ى دووه‌مم ده‌رهێنا . دیده‌وانانه‌ پێکه‌وه‌م گرێدان . ئه‌گه‌ر ئه‌م گوریسه‌ش به‌هانامه‌وه‌ نه‌هات !؟ خۆم دواند . هه‌ر شتێک له‌کات و شوێنى خۆیدا . ئه‌وه‌ وه‌ڵامى بێده‌نگم بوو ، هه‌ستام ، یازده‌ هه‌نگاوى به‌رینم ناو له‌ پڕ هه‌ستم کرد ، که‌ ڕێڕه‌وى ئه‌شکه‌وته‌که‌ سه‌رده‌که‌وىَ ، جارێک به‌لاى راستدا و جارێکى دى به‌لایه‌که‌ى تردا . ماندوو بوونم پێوه‌ دیاربوو ، بۆیه‌ له‌پاش هه‌وراز بوونێکى باش ، بڕیارم دا وچانێک بده‌م . له‌شوێنى خۆم راکشام و په‌لوپۆم درێژ کرد پاش ئه‌وه‌ى جانتاکه‌م نایه‌ ژێر سه‌رم .

چه‌ند وه‌نه‌وزم داو .. چه‌ندى خایاند ؟ به‌لامه‌وه‌ هیچ ناگه‌یه‌نىَ . به‌من چى ئه‌گه‌ر چرکه‌یه‌ک بووبىَ یان ده‌یان ساڵى تیشکى . بىَ ئاگابووم و کاتىَ چاوم کرده‌وه‌ و گوێم شل کرد ، سێڕه‌ى سیسارکم ژنه‌وت و چاویشم به‌ دیوارێکى که‌ڵه‌کچن که‌وت ! چاوى لایته‌که‌م هه‌ڵکرد و هه‌سته‌کانى دیکه‌م خسته‌ کاره‌وه‌ ، به‌تایبه‌تى رادارى گوێم ، به‌ئاسته‌م ، نوزه‌یه‌کم بیست !! تۆزێک چوومه‌ نواو نوزه‌که‌ روونتر بۆوه‌ . به‌ئاسپایى ، ناو له‌پم به‌دیواره‌که‌دا خشاندوو به‌ره‌و سه‌روو بردم . نووکى په‌نجه‌کانم له‌ شتێکى نه‌رم که‌وتن ! خێرا ، لامبردن و لایته‌که‌م هه‌ڵکرده‌وه‌ . سه‌رم سوڕما و خه‌ریک بوو زمانم په‌ڵپ بىَ و له‌ گۆ بکه‌وىَ !! که‌مێکیش ترسام . روسته‌مى زاڵیش بوایه‌ ده‌ترساو ده‌سڵه‌میه‌وه‌ . به‌ شێنه‌یى ده‌مم کرده‌وه‌ :

-       کێیت ؟! دێوى ؟ درنجى ؟ بۆ له‌ نێوان ئه‌و دیواره‌دا ، خۆت له‌ په‌رێزم گرتووه‌ ؟!

ته‌نیا گوێم له‌ده‌نگى خۆم بوو ، هه‌رچه‌نده‌ ، نوزه‌که‌ پتر گوێچکه‌مى پڕ کرد .

-       به‌ند کراوم .. دیلى .. ئه‌م .. دیواره‌م .

که‌ ئه‌وه‌ى گوت ، قیچێک کشامه‌ دواوه‌ ، هه‌مدیسان وه‌کو ئاوێنه‌یه‌کى بازنه‌یى تیشکم له‌ رووى دا . دیم وا پاشماوه‌ى مستىَ قوڕى وشکه‌وه‌ بوو ، لایه‌کى ناو ده‌مى گرتووه‌ !! بۆیه‌ ووشه‌کانى به‌ زه‌حمه‌ت بۆ ده‌رده‌چوو .

-       ده‌مت بکه‌وه‌ .

دوو په‌نجه‌م درێژ کردوو ناو ده‌میم خاوێن کرده‌وه‌ ، ئاخێکى هه‌ڵکێشا . نوشتامه‌وه‌و چۆڕىَ ئاوم نایه‌ سه‌ر زمانه‌ په‌لاس و سپیه‌که‌ى .

-       ده‌وجا ده‌توانى بدوێیت . هانىَ ئه‌مه‌ بسکیتێک ، باشتر وایه‌ ته‌ڕى بکه‌م . هانىَ بیمژه‌ .

ده‌ستم له‌ کڵافه‌ گوریسه‌که‌ى ده‌ستم دا ، هێشتا چه‌ند پێچێکى مابوو ، گوتم :

-       ئه‌و ئه‌شکه‌وته‌ ، لێره‌وه‌ ده‌رده‌چىَ ؟!

گوتى: نازانم . هه‌رچه‌نده‌ جاروبار ، پایه‌ک له‌ رووم ده‌دا .

 دیواره‌که‌ ، وه‌کو قه‌پۆزى شێر گرتبوویان . دوو به‌ردى تیژ له‌ شێوه‌ى دوو که‌ڵبه‌ ، سه‌رسنگیان گرتبوو . بێده‌نگ . له‌به‌ر خۆمه‌وه‌ که‌وتمه‌ وتوووێژ . ئه‌گه‌ر شیره‌که‌ى دیموکلیس راست بىَ ، ئه‌وا هه‌بىَ و نه‌بىَ ، ئه‌مه‌ دیواره‌که‌ى خانزادى شێره‌ ژنى سۆرانه‌ ، ئه‌مجا به‌ ده‌نگى بڵند رووى ده‌مم لێنایه‌وه‌ .

-       به‌وه‌ ده‌چىَ ، ( له‌شکرى بیت) !!

به‌سه‌ر ڕاوه‌شاندن ، لایه‌نگرى بۆچوونه‌که‌م بوو . به‌خۆم گوته‌وه‌ : ئه‌م و گشت ئه‌فسانه‌کان ، له‌ ده‌ره‌وه‌ى زه‌مه‌ندا ده‌مێننه‌وه‌و نامرن ، پێم گوته‌وه‌ :

-       تۆ که‌ شایه‌دى خۆشخوانى سلێمان به‌گى قولى به‌گیان بوویت ، ئه‌گه‌ر ئه‌و خیانه‌ته‌ت لىَ نه‌کردایه‌ قه‌ت تووشى ئه‌م سزاره‌شه‌ ده‌هاتى ؟!

بێده‌نگى خۆى له‌ نێوانمان خۆى نه‌گرت و که‌وته‌وه‌ گۆ :

-       گیرۆده‌ى ئه‌وینى ئه‌و شاژنه‌ بووم و عه‌قڵ و هۆشم له‌سه‌ر نه‌بوو ، به‌ند بێژ بووم و بوومه‌ په‌ندى زه‌مانه‌ .

-       دڵدارى راسته‌قینه‌ په‌نا ناباته‌ به‌ر کارى چه‌وت و نادروست . تۆ ژارت بۆ خسته‌ فنجانى قاوه‌وه‌ .

-       ئه‌وه‌ به‌ فیت و ده‌سیسه‌ى عوسمانڵى ، تووشى ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ بووم ، گوایه‌ سلێمان بکوژم خانزادم لێماره‌ ده‌که‌ن ، وه‌لى سه‌د مخابن ..

به‌ توندى گوتم : خانزادیش له‌ توڵه‌ى ئه‌و که‌ڵه‌ پیاوه‌دا ، تۆى له‌ چینه‌ى به‌رد گرت .

-       مستىَ قوڕیشى له‌ ده‌وم نا . گوێم لىَ بگره‌ ، هیچ که‌س له‌و ڕۆ به‌ده‌ر به‌ رۆمیان نه‌کا متمانىَ . به‌نۆکه‌رى خۆیان غه‌یانن خولا ده‌زانىَ . من په‌شیوانم ، هه‌زار جار په‌شیوان .

پاش که‌مێک بێده‌نگى ، به‌ ده‌نگێکى تووڕه‌ ئامێز گوتم :

-       ده‌بوایه‌ ، له‌به‌یته‌کانتدا ، تاوانى سه‌ره‌کیت له‌ سوڵتان بزانیبایه‌ .

به‌ ده‌نگێکى نه‌رم و له‌رزۆک وه‌ڵامى دایه‌وه‌ :

-       نه‌موێرا ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى جىَ نشینى خودا بوو . ده‌ڵێن ئه‌وى قسه‌ى سووکیان پىَ بڵىَ ، موو له‌زمانى ده‌ردىَ یان ئه‌وه‌تا رۆشنایى( سۆماى ) چاوى نامێنىَ !

-       ئه‌ى بۆ قۆچ عوسمان به‌ره‌نگارى سوڵتان بۆوه‌ !! به‌ سوێند و درۆ میر سیفه‌دینیان راپێچ کرده‌ ئه‌سته‌مبوڵ و هه‌ردووکیان کوشتن . قۆچ عوسمان دلێرانه‌ خه‌لیفه‌ى عوسمانلیشى ریسوا کردووه‌ .

نۆره‌ هاته‌ سه‌ر ئه‌و به‌په‌له‌ داوى وتنه‌که‌ى قرتاندم :

-       ئه‌منیش گوتومه‌ : ئه‌گه‌ر نه‌مرم ، بژیم ، بمێنم ، خوێنى خان سلێمان به‌گى خۆم ده‌ستێنم . براله‌ ، من ئه‌و عه‌شقه‌م به‌ کامه‌رانى ده‌روونم زانى . دیاره‌ بارودۆخ چاره‌نووس ده‌نه‌خشێنىَ .

-       ئا .. مرۆڤ سه‌روه‌رى چاره‌نووسى خۆیه‌تى ، بۆیه‌ ده‌بىَ تۆ هه‌میشه‌ له‌ کوره‌ى ئازارى یادگاردا بتلێیته‌وه‌ .

من گوتم :

-       که‌سێکم ده‌وىَ ، به‌ره‌حمه‌وه‌ گوێم لىَ بگرىَ و سه‌رزه‌نشتم نه‌کات . ده‌مه‌وىَ بلێم ، رۆحى زینده‌وه‌ر له‌م دونیایه‌دا ده‌مێنىَ و نامرىَ . ئه‌و گوتى.

ئه‌ز له‌لایه‌نێکى دیکه‌وه‌ ، بۆى چووم :

-       هه‌رچه‌نده‌ ، شێوه‌ى دى وه‌رده‌گرىَ . ئه‌وه‌تا من بوومه‌ته‌ کیاکسار ، کیاکسارێکى ئه‌م رۆژگاره‌ ، تۆش ده‌مێنىو وه‌کو له‌شکریه‌کى به‌دناو . من و تۆ باڵنده‌ى قه‌قنه‌سئاسایى ، له‌ناو خۆڵه‌مێشى سووتانى خۆماندا زیندوو ده‌بینه‌وه‌ .

ئه‌وجا ئه‌و بۆمى ته‌واو کرد :

-       ئه‌و ده‌مه‌ ، ستران و به‌یتى خۆمان ده‌بێژین ، چۆن مرۆڤایه‌تى له‌ دڵداریم ده‌کات !؟

پێم گوت : چونکه‌ رێگات چه‌وت بوو .

گوتى : نه‌گوتراوه‌ بۆ گه‌یشتنه‌ ئامانج هه‌موو رێگایه‌ک دروسته‌ !!

-       ئه‌وه‌ گوته‌ى هه‌ڵپه‌رستانه‌ .

-       زمانى خۆشه‌ویستى ، به‌ پێچه‌وانه‌وه‌یه‌ ، له‌ ڕێگه‌ى جوانه‌وه‌ به‌ره‌و جوانى ده‌ڕوات .. تۆ ..

ویستى ده‌م بکاته‌وه‌ . من تۆپه‌ڵىَ ووشه‌ى جوانم تێگرت .

-       ئه‌ڤینداران په‌پووله‌ى ژیانن . وه‌کو تۆو زه‌رده‌واڵه‌ و دوپشک ، ژاریان نیه‌ .

که‌ ئه‌وه‌ى بیست ، چاوى داخست و ده‌مى بۆ یه‌کجاره‌کى کڵۆم دا  . ئیستا چى بکه‌م ؟ رێگا بگرم هه‌تا ئه‌و سه‌رى گوریسه‌که‌ یان ئه‌وه‌ بۆ ئه‌زمونێکه‌ داهاتوو دوابخه‌م . پێشنیازى دوایینم هه‌ڵبژارد ، که‌وتمه‌ کڵافه‌ کردنى گوریسه‌کانم ، که‌ پشووم ده‌دا ، بیرم له‌ به‌یته‌کانى ئه‌و له‌شکریه‌ ده‌کرده‌وه‌ ، ده‌بىَ هى خۆى بن یان له‌سه‌ره‌مه‌رگدا بۆى هه‌ڵبه‌ستراوه‌ ؟ مه‌گه‌ر کارى وا له‌ خۆشخوان و قسه‌خۆش و پرسه‌لیقه‌ى وه‌کو ره‌حمان به‌کرى سابلاخى و عه‌لى به‌رده‌شانى و دڵته‌ڕ بوه‌شێته‌وه‌ . له‌گه‌ڵ پێچه‌وانه‌ى گوریسه‌کاندا خه‌یاڵاتى زۆرم پێچایه‌وه‌ . کاتێکم زانى وام له‌ زارکى ئه‌شکه‌وته‌که‌ . له‌وىَ دامام و هه‌ستم راگرت ، خۆم به‌هاوتاى ( دێوژین ) زانى . ئه‌و به‌رۆژ چراى ده‌گرته‌ ده‌ست و به‌دواى مرۆڤى راسته‌قینه‌دا ده‌گه‌ڕا. ده‌ستم به‌ چاوانمه‌وه‌ گرت هه‌تا به‌ روناکیه‌که‌ راهاتن . به‌ زوویى ، لوس و باریک ، چوومه‌ ده‌ره‌وه‌ ، له‌ ژێر ده‌روازه‌ زله‌که‌دا ، دیده‌م بووه‌ جووتىَ کۆترى ئازاد و دوور هه‌ڵفڕین . زه‌رده‌ى ئێواره‌ که‌ خوێنین بوو . به‌وه‌ ده‌چوو ، ئاسۆ له‌ تواوه‌ى زێڕو مس  هه‌ڵکێشرا بێت ! ئه‌و دیمه‌نه‌ ، سڕى کردم . ویستم ببمه‌ مه‌ل و باڵ بگرم ،چونکه‌ هه‌ستم کرد شتێکى جوان و نوىَ ، له‌ ناوه‌وه‌مدا وه‌ک چرۆ بدات، وه‌ک له‌ هێلکه‌وه‌ بجریوێنىَ یان وه‌کو به‌ردێکى به‌ها تیشک بهاوىَ . هه‌ستم کرد ئه‌و شته‌ جوان و نوێیه‌ هه‌رگیز له‌ بیر ناچىَ و نامرىَ .

په‌یژه‌ په‌یژه‌ دابه‌زیم و تێکه‌ڵاوى ئێواره‌ى شاربووم . هه‌رچه‌نده‌ بیرم ئاڵۆزابووه‌ ناو ئه‌شکه‌وته‌کانى ئه‌فریقیاو هیندستان و فه‌ره‌نسا و هه‌زار مێرد و شانیده‌رو زه‌رزى و ده‌کان بوو.

به‌ده‌یان په‌یکه‌رى سروشتى و ده‌ستکردى بوزى وه‌کو سه‌ما که‌رانى دوورگه‌کانى جاوه‌و بالى ، به‌ رووتى له‌به‌ر نیگامدا پۆزى سه‌یرو سه‌مه‌ره‌یان وه‌رده‌گرت . سمت پڕو سنگ خڕو ناوک چاڵ ،  ده‌شیان ببنه‌ مۆدێلى ( رینوار ) به‌ ره‌نگى پاستیل له‌سه‌ر که‌ڤاڵه‌کانى دا خه‌نده‌ بارانیان بکردایه‌ .     

                

 

حاجى

 

له‌شم ته‌لیسێکى برنج بوو ، قورس قورس به‌په‌یژه‌کاندا هه‌وراز بوومه‌وه‌ ، گۆشه‌ى په‌یژه‌کان کۆگاى ورده‌ شوشه‌ و نایلۆنى شڕو پیسایى مناڵ و گه‌وره‌ گرتبوونى . له‌و بڵندیه‌وه‌ نیگام دوور هه‌ڵدا . ژنان له‌ قۆزاخه‌ى عه‌بادا پێچرا بوونه‌وه‌ . خاڵه‌ مرۆکان به‌یه‌کدا ده‌هاتن و ده‌چوون . سه‌دان خاڵى ره‌ش و ره‌نگاوره‌نگ ، سه‌دان هیواو هه‌ست و نه‌ستیان خه‌ست ده‌کرده‌وه‌ . له‌و بازنه‌وه‌ بڕوانێته‌ خواره‌وه‌ ، وه‌کو ئه‌وه‌یه‌ له‌ رۆخى ده‌ریادا بڕوانیته‌ ئاسۆ . مرۆکان جێگه‌ى شه‌پۆله‌کان ده‌گرنه‌وه‌ . ئه‌مێستا ، ئه‌و شه‌پۆلانه‌ خاڵن . خاڵى هه‌مه‌ ره‌نگ .. تێکده‌چڕژێن ... داده‌بڕێن .. ناوکێش و هاوکێش ده‌بن وه‌کو چه‌ند ته‌وه‌رێکى ته‌باو ناته‌باى موگناتیسى . بێده‌نگى په‌یکه‌رى بایه‌. له‌ دووره‌وه‌ مۆسیقایه‌ک ده‌ژنه‌وم . به‌خۆم ده‌ڵێم : (( موسیقا ، پاڕانه‌وه‌یه‌ ، سکاڵایه‌ ، له‌ په‌رستگاى جوانیدا ، بۆئه‌وه‌ى خه‌وش و خڵته‌ى ده‌روونمان چه‌شنى کراسێکى کۆن ، وه‌کو په‌ڕۆیه‌کى بىَ نوێژ داماڵین )) .

به‌ر له‌ ده‌رچوونم ، گوتم : ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ش دره‌نگم پێچوو ، به‌ته‌نگى منه‌وه‌ نه‌بن . ده‌متوانى بڵێم له‌ کوىَ به‌دواى جه‌سته‌مدا بگه‌ڕێن ، یان شتێکى ئه‌وها .. به‌ڵام هیچم نه‌درکاند ، نه‌بادا .. شنه‌ى شه‌ماڵێک ناوله‌پى به‌ روومدا هێنا و بوژامه‌وه‌ . گڵۆپ و چراخانى خواردنگه‌و دوکانه‌کان له‌ چاومدا پرته‌قاڵى بوون . هه‌ردوو پێڵوم دێنمه‌وه‌ یه‌ک و له‌ نێوان برژانگه‌کانمه‌وه‌ ده‌نۆڕم . قه‌ڵاته‌که‌ دورگه‌یه‌ له‌ چه‌قى خاڵه‌ هامشۆکه‌راندا . ده‌ریاچه‌ى خاڵى بزێون ! پتر پێڵوه‌کانم ته‌نگ ده‌که‌مه‌وه‌و برژانگه‌کانم ده‌بینم و .. له‌ توێیاندا شه‌پۆل و خاڵه‌کان و ره‌نگیان جوانه‌ مه‌رگ ده‌بىَ و .. له‌ ناو زه‌ریاى تاریکیدا ون ده‌بن . پرته‌قاڵه‌ تیشک ده‌ره‌کان(گڵۆپه‌کان) ده‌بنه‌ گوڵه‌ ئه‌ستێره‌ى ئه‌فسانه‌یى و تانۆپۆى ره‌شماڵى دیده‌م ده‌بڵاچێنن ! چاوم به‌ یه‌کجاره‌کى ده‌نووقێنم وهه‌موو شت له‌ تاریکیدا نوقم ده‌بىَ . له‌ناکاو ، له‌ ناخمه‌وه‌ رووناکیه‌ک تریفه‌ ده‌دا . بابڕۆم ، هه‌نووکه‌ کاتى وه‌ستان و رامان نییه‌ ، منداڵه‌ ورده‌کان ، جلیکانه‌ى ئاو به‌ عه‌ره‌بانه‌ى بۆڵبه‌رین راده‌کێشن و .. له‌ خواره‌وه‌ به‌ دوکاندارانى ده‌فرۆشن . تاو ده‌ده‌ن و خۆیان هه‌ڵده‌ده‌نه‌ سه‌رعه‌ره‌بانه‌که‌ و هه‌تا داوێنى شه‌قامه‌که‌ ده‌خزێن . له‌وێوه‌ش جڵه‌وى عاره‌بانه‌کانیان راده‌کێشنه‌وه‌ . له‌ گه‌ڕانه‌وه‌دا گه‌ر به‌ختیان یار بوو ، ئه‌وا پاشکۆى ئوتومبیلێک ده‌گرن و هه‌وراز ده‌بنه‌وه‌ بۆلاى په‌یکه‌ره‌که‌ى ( ابن المستوفى ) . له‌به‌ر ده‌رگا شلۆقێکى قه‌ڵاتدا هه‌مدیسان جلیکانه‌کان پڕ ده‌که‌نه‌وه‌و خلۆر ده‌بنه‌وه‌ . یه‌کێکیان چاوى له‌ من بڕى ، که‌ یارمه‌تیم دا بۆ راکێشانى عاره‌بانه‌که‌ى ، چاوه‌کانى جووتىَ کوژه‌که‌ بوون .. روون روون بڵێم وه‌کو چى !! وه‌کو هه‌ڵماتێکى خاوێنى گه‌مه‌ پێنه‌کراو .

-       (( ئافه‌رین نان په‌یدا کردنه‌ )) به‌خۆم گوت (( ئاو ده‌فرۆشىَ بۆئه‌وه‌ى نان بکڕىَ .. نان ده‌خوا بۆئه‌وه‌ى چى ؟ ئا بۆئه‌وه‌ى هه‌مدیسانه‌وه‌ سبه‌ینىَ زوو ئاو بگوازێته‌وه‌ )) خۆ تانکیه‌کى قه‌ڵا (3*6*7) مه‌تره‌ ! ده‌بىَ ئه‌م مسێو .. میزۆپۆتامیاییانه‌ له‌ پاڵ رووباراندا هه‌میشه‌ تێنوو بن !! ده‌بوایه‌ ئه‌وه‌م له‌ کیاکسار پرسیار بکردایه‌ ، چاوم هه‌ڵبڕى ، ئاسمان به‌ گوێره‌ى که‌وانه‌ى تاقه‌ زله‌که‌و بۆشاییه‌کان شێوه‌یه‌کى ئه‌ندازه‌یى هه‌بوو.

شوێنه‌وارانى لاى ده‌ستى راستم کراونه‌ته‌  باره‌گاى رادیۆو ته‌له‌فزیۆن و سه‌ته‌لایته‌کان ! ئاریاله‌کان له‌ جه‌رگى ئاسمان چه‌قیون . مه‌ناره‌یه‌کى کوڵه‌بنه‌ش سوژنێکه‌ ڕۆچۆته‌ به‌رزایى ! دوو سىَ چه‌کدارى ریشن ، چه‌که‌کانیان له‌ کۆشیاندا نووستوه‌ . ئاسمان خۆڵه‌ که‌وه‌ییه‌ . دووسىَ لاو که‌لانىَ ده‌که‌ن و به‌ناو له‌پیان خۆڵى زه‌ویه‌که‌ ده‌ماشن و .. ناو به‌ناو فوویه‌ک ده‌که‌ن . ده‌روه‌ستى چاو و لووت و ده‌میان نین . سىَ چوار دینارى ئاسن به‌به‌ردۆکه‌ و خۆڵ راگیراون . گشتیان مرخیان له‌و دراوانه‌ خۆش کردووه‌ . به‌ دیاریانه‌وه‌ تۆزێک هه‌ڵوه‌سته‌م کرد و .. هه‌ندىَ زاراوه‌ى ئه‌و وازییه‌م وه‌بیر هێنانه‌وه‌ . رۆیشتم . کرێمستیک فرۆشێک به‌ روومدا هات . بۆ هاندان دانه‌یه‌کم لىَ کڕى و .. به‌ مژینه‌وه‌ له‌ ده‌رگه‌ى حه‌مامه‌ دێرینه‌که‌وه‌ ئاودیو بووم . کاتم نه‌ما به‌ فێرۆى بده‌م . لام له‌ هه‌ڵکه‌ندراوو شه‌ش گۆشه‌که‌ى داود نه‌کرده‌وه‌ که‌ مه‌ڕمه‌ڕى سه‌رووى ده‌رکه‌که‌ى گرتبوو . چه‌ند نیگایه‌کم به‌سه‌ر دیواره‌کاندا دابه‌ش کرد ، لێره‌و له‌وىَ شوێن په‌نجه‌ى رۆژگار دیاربوون ، ده‌رزى ژه‌نیان کردبوو یان توێکڵه‌کانیان پێبه‌ر دابوون . بۆنى نساریش مرۆڤى به‌ره‌و چاخى پێشوو وه‌رده‌گێڕاوه‌ . نه‌مزانى چون هه‌نگاو ده‌هاوم و گه‌یشتمه‌ کوىَ ، که‌ ده‌نگێکم بیست !! وه‌کو چرپه‌ ، چپه‌ دوو ، ئاوڕم دایه‌وه‌و هیچم نه‌دى !! ( ئه‌مه‌ چییه‌ !) به‌خۆم گوت . هێشتاکه‌ نه‌چوومه‌ته‌ ناو ریخۆڵه‌ى کونه‌که‌وه‌ ، خه‌ریکى وه‌راوردو وه‌سواسم ! نه‌خێر ، ده‌نگه‌که‌ بڵند تر هات . (( نامبینى )) به‌له‌ز رووم وه‌رگێڕایه‌ لاى ده‌نگه‌که‌ .. مامزێکم دى !! له‌شى یاقوتانه‌ ده‌دره‌وشایه‌وه‌ . چاوى له‌ دوڕ چاوم بڕى و ده‌نگى لێوه‌هات (( مامزى کیاکسارم و .. له‌ خزمه‌تى تۆدام )) حه‌په‌سام . ده‌مم کڵۆم بوو که‌ گوتییه‌وه‌ : ((سواربه‌ )) ده‌مم کرایه‌وه‌ . (( بۆ کوىَ !!)) گوتییه‌وه‌ : (( ئه‌ى تۆ کیاکسارى بچووک نیت )) .

ده‌سبه‌جىَ ، سه‌رگوزه‌شته‌ى پێشووم بۆلاى کیاکسار هاته‌وه‌ یاد . به‌سه‌رله‌قاندن بۆم سه‌لماند . وایه‌ .. (( ده‌ى سواربه‌ )) ویستم بڵێم سوارى پشتى تۆ ! بۆ ده‌توانى من هه‌ڵبگرى !؟ هه‌رزوو له‌ رازى دڵم گه‌یشت ! بۆیه‌ هه‌ر له‌ چرکه‌یه‌کدا گه‌وره‌ بووه‌ . وامزانى ماینێکى ره‌سه‌نه‌ !! گوتى (( سواربه‌ . چاو بنوقێنه‌ )) راسپاره‌یه‌کم جىَبه‌جىَ کردو چاوم لێکنا . (( ئه‌وجا ، چاو بکه‌ره‌وه‌ )) ئه‌مه‌ چییه‌ !! من له‌ کوێم !؟ نیگام به‌ خولى خۆمدا گێڕا . مامزه‌که‌ هه‌ر وه‌کو نه‌خوڵقابێت ، دیار نه‌بوو !! جانتاکه‌م داناو تێفکریم . ئه‌ى هه‌موو جارێک نه‌مگوتوه‌ : ( خه‌ون و زینده‌ خه‌ون له‌ راستى راستترن !) ئه‌ى خۆم نه‌مگوتوه‌ : ( چاو ته‌نیا ده‌رکه‌ى هه‌ست نییه‌و .. نابیناى وا هه‌یه‌ له‌ چاو ساغ قووڵتر و فراوانتر ده‌بینىَ !) باشه‌ ، ئه‌وه‌م په‌نجه‌مۆر کردو پاشگه‌ز نیم له‌وته‌کانى خۆم فانتازیاو ئه‌فراندنه‌که‌یه‌ ، ئه‌مێستا له‌ناو ئه‌و خه‌ڵقندانه‌دام که‌ خۆم دروستم کردون . بیرێکم بۆ هات . وه‌ستان مه‌رگى شته‌کانه‌ . بابڕۆم .. بۆ کام لا؟ بڕۆم و ئا .. چوار مشقى له‌پاڵ ئه‌م جانتایه‌ دا ، دادم نادات . گوڕم خسته‌ ئه‌ژنۆکانم . راست بوومه‌وه‌و جانتاکه‌م له‌شانم هه‌ڵواسى . یه‌ک .. دوو .. هه‌رسێکى . هه‌نگاوه‌کانم سه‌نگین بوون . چاوم له‌ هه‌نگاوه‌کانم هه‌ڵبڕى و . خاتونێکى نه‌شمیل له‌ پێش چاوم رووا وه‌ک ئه‌وه‌ى ڤینۆس بىَ و له‌که‌ف و مرواریى شه‌پۆله‌وه‌ خورسک زایى بێت .. ئا ئه‌مه‌یه‌ له‌ش و لار و .. گریشمه‌و عیشوه‌ ! دڵم بووه‌ سیمۆره‌یه‌کى لاسارو ره‌دووى که‌وت . ئه‌ویش له‌ شێوه‌ى باسرپه‌ى لێوه‌ نه‌هات و رۆیشتین . سیمۆره‌که‌ى دڵم به‌دواوه‌یدا هه‌ڵده‌به‌زییه‌وه‌ . نه‌شمیله‌که‌ رووه‌و په‌ڵه‌ چه‌مێک رۆچو . سمۆره‌ شه‌یداکه‌ش واى کرد . به‌ردو دارو دره‌خته‌کان نماوى بوون . ده‌بىَ ئێره‌ به‌هه‌شت بىَ !! بۆ به‌هه‌شت نمناکه‌ !! ئه‌ى دۆزه‌خه‌که‌ ؟! نا .. ئه‌ویش نییه‌ . ده‌ ئاوڕێک له‌و سمۆره‌ قه‌له‌نده‌ره‌ .. بده‌ره‌وه‌ خۆم خۆم دواند . ئه‌زمونێکه‌و تێکه‌وتووم . دیاره‌ چاره‌نووسمه‌ ! بۆ ده‌بىَ ته‌وێڵى من ئه‌و جۆره‌ شته‌ى له‌ ئه‌زه‌ڵدا تێدا نووسرابێت !! ئه‌م شته‌ عاجباتییانه‌ !! ئیدى ئۆباڵى من له‌ چیدایه‌ !؟ ئه‌گه‌ر له‌ سه‌ره‌تاى سه‌ره‌تاوه‌ جڵه‌و کرابم !! نا ، با ، نا .. ئه‌و جڵه‌وه‌ ده‌پسێنم و .. چى ده‌بىَ باببىَ . له‌ دۆزه‌خ به‌ولاوه‌تر هه‌یه‌ . بۆ رۆژانى ئه‌م کورده‌ له‌ دۆزه‌خ سه‌ختترو ناله‌بارتر نییه‌ . ئیتر بۆ له‌ بڵێسه‌ى ئاگر بترسێم ! له‌و وراورده‌دا بووم ، نازداره‌که‌ ئاوڕى دایه‌وه‌ ، تیشکى چاوه‌کانى شه‌واره‌یان کردم . چاوم داخست بۆ ئه‌وه‌ى رابێم و .. ئه‌و فستقى لێوى ترازاند .

-       ئه‌ز که‌نیزه‌یه‌کى به‌رده‌ستى تۆم .

که‌نیزه‌ک !! به‌خۆم گوت . من ئاماده‌م تۆ به‌شاژنى خۆم رابگرم ! به‌ڵام که‌ویستم زار بکه‌مه‌وه‌ ، ئه‌و بووه‌ تنۆکىَ ئاوى سه‌رتاوێرێکى گه‌رم و هه‌ڵچوو !! ده‌شىَ هه‌ر هه‌مان مامز بىَ و خۆیم لىَ ده‌گۆڕىَ !! له‌وانه‌یه‌ .. وه‌لىَ ئه‌م گشت چاوشارکىَ و گه‌مانه‌ له‌پاى چى ؟! ئه‌مه‌ تۆمار ده‌که‌م و بڕوا بکه‌ نازانم ئاکامم به‌چى ده‌گات ، به‌ڵکو ئێستاش نازانم له‌کام قوژبنى ئه‌م گه‌ردوونه‌ دام !! خۆ له‌ کێشى زه‌ویش نه‌ترازاوم ، هه‌تا بڵێم له‌سه‌ر ئه‌ستێره‌یه‌کى دیکه‌م ! ئه‌و هه‌سته‌ گشتییه‌ى دامده‌پۆشىَ وه‌ک بووکۆکه‌ داوى یه‌ک به‌یه‌کمان ده‌جوڵێنىَ . من نامه‌وىَ بووکۆکه‌ بم . جا که‌ ئه‌و داوه‌م قرتاند ، ده‌که‌ومه‌ کوىَ ؟ هه‌ڵدێرى هه‌زار به‌هه‌زار ! نوقمى ناو ئه‌فسانه‌ و خورافات ده‌بم !! نوقمى هه‌رچى ببم په‌سندتره‌ له‌وه‌ى ده‌ستێکى نادیار راموه‌شێنىَ . ئا .. ئه‌مه‌ ئه‌و جێگایه‌یه‌ که‌ که‌وتومه‌ته‌ ناوى . ئاماده‌م بۆ هه‌موو به‌ره‌نگاریه‌ک .

ئه‌و رۆژه‌ ، له‌ چوارڕێیانى (( شێخه‌ڵڵا)) دا زه‌لامێک کوژرا . له‌به‌ر چى ؟ چۆن ؟ کىَ کوژراو کىَ کوشتى ؟ یه‌کێک ته‌واو بوو ، یه‌کێکى دیکه‌ ، ئه‌گه‌ر گیرا ، له‌وانه‌یه‌ ته‌واو بکرىَ یان له‌ ئاواره‌یى روحدا بژى . هه‌ڵبه‌ته‌ هۆکارێک له‌سه‌رووى بکوژو کوژراوه‌وه‌ هه‌یه‌ ، که‌ناتوانن هه‌سته‌ هه‌ڵچوه‌کانیان داگیر بکه‌ن ! بڕىَ نه‌فره‌تیان کرد . هه‌ندىَ خه‌مبار بوون . ده‌سته‌یه‌کى تر بێده‌نگیان قووتدا . که‌چى مردنه‌که‌ هه‌ر مردنه‌ !! ئایا له‌و زه‌مان دایه‌ رایبگرین !؟ که‌ڵگامیش به‌دووى نه‌مریدا وێڵ بوو ! ده‌ست به‌تاڵ گه‌ڕایه‌وه‌ . مه‌رگ له‌ گشت راستییه‌کان راستیتره‌ ، شاى راسته‌قینه‌کانه‌ . بێزارین .. ئاواره‌ین .. گشت شتێک به‌پوچ ده‌زانین و بىَ ماناو نابه‌جىَ . ئه‌ى بۆ! به‌توندى داوێنى ژیانمان گرتووه‌ !؟ به‌شبه‌حالى خۆم ، نه‌فره‌ت له‌ خۆکوشتن ده‌که‌م نه‌ک له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ترسنۆکم . نا .. بگره‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ژیان ده‌سته‌مۆ بکه‌م و .. شه‌قڵى خۆمى به‌ نێوچه‌وانه‌وه‌ بنێم ، به‌مه‌یش خۆم له‌ تاوێرو دره‌خت و خشۆک جودا ده‌که‌مه‌وه‌ . ئه‌گه‌ر ژیان ماناى نه‌بىَ ، واتایه‌کى بۆ دروست ده‌که‌م . ئیستا ، هه‌یه‌ ده‌خه‌نێته‌وه‌ ، هه‌یه‌ ده‌گرى . . هه‌یه‌ ده‌مرىَ ، هه‌یه‌ ده‌یمرێنن ، . هه‌یه‌ ده‌کوژىَ . به‌رامبه‌ر به‌مانه‌یش ، هه‌ن داده‌هێنن .. ده‌ئافرێنن .. ده‌ره‌نگێنن .. ده‌په‌یڤێنن .. ده‌ .. باهۆشمان ، ئاگاییمان ، ئاوه‌زمان له‌ پێناوى خۆماندا بێت . ئه‌م شانۆگه‌ریه‌ بىَ په‌رده‌یه‌ بۆ مرۆڤى به‌خته‌وه‌ر بێت . مه‌چه‌کم به‌رزکرده‌وه‌ بۆئه‌وه‌ى کاتى لێبپرسم ، مخابن ، له‌په‌له‌یى خۆمدا ، کاتژمێره‌که‌م لاى ده‌ستشۆره‌که‌ جێهێشتووه‌ ! بۆیه‌ به‌هه‌ستى سروشتى زانیم که‌ چێشته‌نگاوێکى دره‌نگه‌ هه‌رچه‌نده‌ ته‌مه‌که‌ش ده‌یخوازى کاتم لێبشێوێنىَ . له‌م کاته‌دا ، خش ش ش ، خش ش ش وه‌کو ئه‌وه‌ى خشه‌ى کاڵایه‌کى نوىَ بژنه‌وم ! چاوم هه‌ڵپڕواند و ئاراسته‌م کردن . زه‌لامێکى چوارشانه‌ى ریش تۆپ ، کتومت روخسارى په‌یکه‌رانه‌ى هه‌بوو ! ئامبازم بوو . له‌گه‌ڵ خۆما ووتم : ئه‌مه‌م دیوه‌ ! هیچ نه‌بىَ له‌که‌ڤاڵه‌کاندا ئاشناى روویم . وه‌ک بیناسم وایه‌ . په‌رتوکێکى به‌ ده‌سته‌وه‌ بوو ، به‌ئاوى زێڕ له‌سه‌ر به‌رگه‌که‌ى نووسرابوو (( حاجى قادرى کۆیى)) دڵنیابووم که‌ ئه‌و زاته‌یه‌ که‌ نه‌ستم هێناویه‌تیه‌ به‌ر زه‌ینم ، خه‌ریک بوو بڵێم : تۆ .. ئه‌و له‌ نیازم گه‌یشتوو ، ده‌ستى نایه‌ سه‌ر لێوه‌کانم و ئارام ئارام گوتى :

-       هه‌وم .. له‌من بترازىَ ، کىَ له‌جێگه‌ى وادا ده‌بینى ؟!

گه‌شامه‌وه‌. راستیه‌که‌ى ده‌مێک بوو حه‌سره‌تى دیمانه‌ى حاجى بووم ، ئه‌وا رێکه‌وت پێکه‌وه‌مانى گرىَ دا . رێکه‌وت !! بڕوا ناکه‌م . هه‌رگیز رێکه‌وت نییه‌ . تووشم ببىَ به‌ تووشى که‌سێکى وه‌کو .. پیرى موغان یان مه‌له‌ک تاوس ، یان په‌ریه‌کى یه‌زدان . نا .. رێکه‌وت نییه‌ .

-       دووام که‌وه‌ .

به‌نه‌رمى چرپاندى . رۆیشت . رۆیشتم . لایکرده‌وه‌ . لامکرده‌وه‌ . له‌سه‌ر چیمه‌نێک دانیشت . منیش دانیشتم . ئاووفواره‌یه‌ک له‌وىَ ئاوى ده‌پژاند . چریکه‌ى مه‌لان له‌هه‌رره‌زمىَ په‌رده‌ى گوێیان ده‌جۆشاند . نه‌گه‌رم بوو نه‌سارد . ته‌مه‌که‌ش ڕه‌وا بووه‌وه‌ . رووناکى پتر رونه‌قى به‌ره‌نگه‌کانى ده‌داو کردبوونى به‌ ره‌شبه‌ڵه‌کێک نه‌بووبێته‌وه‌ !! جا ،که‌ى وشه‌ى کڵۆڵ ده‌توانىَ ئه‌و هه‌موو جوانییه‌ له‌ چوارچێوه‌ى بگرىَ !! تنۆک تنۆک خوناوه‌کان ده‌که‌وتنه‌ سه‌ر گه‌ڵاکان . به‌هه‌زاران چاوى سه‌وز سه‌وز ده‌چوون !چیو .. چریو .. چیو ..؟ چیو .. ، چرک ، چه‌ چه‌ چه‌ چه‌ . چریکه‌ى مه‌لان ، جریوه‌یان ، قاسپه‌یان ، که‌ . که‌ . که‌ جیو . جیک زززک. گم گم گم .. تێکده‌چڕژان . بڕوا بکه‌م ! شێوه‌کارانیش ئه‌وه‌یان بۆ ره‌سم بکرىَ !! به‌چاوى ناخ ئه‌و هه‌موو بێگه‌ردى و جوانییه‌م هه‌ڵده‌مژى . گوشادییه‌ک سه‌رتاپامى داپۆشى . وامزانى په‌ڕه‌ تاوسێکى بێکێشم و ره‌نگه‌کانم ده‌گۆڕمه‌وه‌ له‌گه‌ڵ په‌لکه‌ زێڕینه‌دا . وامزانى پێغه‌مبه‌رێکم دووباره‌ ده‌نێردرێمه‌وه‌ بۆ سه‌ر زه‌وى . ئه‌و په‌رتووکه‌که‌ى کرده‌وه‌و به‌ده‌نگه‌ زوڵاڵه‌که‌ى هۆنراوه‌کانى خوێنده‌وه‌ پاشان فه‌رموى :

-       دیاره‌ گوێبیستى ئامۆژگاریم نین !! ئه‌ز چه‌ند ساڵه‌ گوتوومه‌ ئه‌سبابى شه‌ڕو ده‌وڵه‌ت په‌یدا که‌ن !

-       به‌ڵىَ وایه‌ .

 بۆم سه‌لماند .

-       وایه‌.. ئێمه‌ له‌ رێبازى تۆ لامان داوه‌ . بۆیه‌ ئه‌وا، ده‌یان ساڵه‌ سه‌رگه‌ردان و خۆخۆرو بىَ لانه‌ین .

ویستم داچه‌مێم و به‌ ئیکلامه‌وه‌ ده‌سته‌ موباره‌که‌کانى ماچ بکه‌م : که‌چى وه‌کو ئه‌وه‌ى بابگرم ، هیچم به‌ده‌سته‌وه‌ نه‌هات !! ئه‌وسا زانیم ، به‌رامبه‌ر به‌ گیانێکى ناجه‌سته‌دا دانیشتبووم .

-       بگه‌ڕێوه‌ .

ده‌نگى وه‌کو له‌ قوڵایى ئه‌شکه‌وتى هه‌زارمێرده‌وه‌ بێت ، هاته‌ گوێم .

-       بگه‌ڕێوه‌ ..

ویستم زار داپچڕێنم ، ده‌رحاڵ له‌مه‌به‌ستم گه‌یشت و په‌نجه‌ى نایه‌ سه‌ر لێوه‌کانم و نه‌رم نه‌رم فه‌رمووى:

-       هه‌ر هه‌مان ئامۆژگاریم هه‌یه‌ . ده‌نا هه‌تا دونیا دونیایه‌ ، نامۆو که‌ساس و بىَ به‌یره‌ق ده‌مێننه‌وه‌ .

ئه‌وه‌ى گوت و وێنه‌ى له‌به‌رچاوم کاڵبۆوه‌ ، هه‌تا به‌یه‌کجاره‌کى نه‌ما .

له‌ئاوى فواره‌که‌ شه‌پێکم له‌رووم دا . که‌مێک رامام بۆ ئه‌وه‌ى رێگه‌ى گه‌ڕانه‌وه‌ بگرمه‌ به‌ر. هه‌نگاوى یه‌که‌م ناو . هه‌ستم کرد ، رێگاکه‌ خۆى رێنوێنیى هه‌نگاوه‌کانم ده‌کات !! رامده‌کێشىَ !! ئه‌وها ده‌ڕۆیشتم ، ئه‌مه‌ دڵنیاى کردم ، که‌ ئه‌وه‌ په‌رجووبوو . مامزو خاتونه‌که‌ به‌ ( حاجى ) یان شاد کردم ، ئاوهاش هه‌نگاوه‌کانم ئاراسته‌ ده‌کات به‌ره‌و ئه‌و شوێنه‌ى لێوه‌ى هاتووم . چاوم نوقاند . ئیتر چاوم بۆچییه‌ ؟ بڕۆ .. بڕۆ .. کاتىَ چاوم کرده‌وه‌ ، واله‌ ده‌رکه‌ى کونه‌که‌دام . هه‌ناسه‌یه‌کى ئاسوده‌ییم هه‌ڵکێشا و .. بۆ ده‌رچوون ته‌یاربووم . وه‌ک له‌ منداڵدانه‌وه‌ تازه‌ له‌ دایک ببمه‌وه‌ ، ده‌رپه‌ڕیم . کات به‌سه‌ر ده‌چىَ ئێمه‌ هیچ ناکه‌ین ! کات ده‌گوڕىَ و ئێمه‌ هیچ ناکه‌ین ! کات ده‌گۆرَىَ و ئێمه‌ هیچى ئه‌وتۆ ناکه‌ین !! مه‌گه‌ر وه‌کو کیسه‌ڵ جووڵه‌یه‌کى که‌م و دامرکانه‌وه‌یه‌کى درێژخایه‌ن !! ئه‌نجام : کات ده‌ڕواو .. ئێمه‌ به‌جىَ ده‌مێنین . ئه‌و له‌ پێشه‌وه‌ ، ئێمه‌ له‌ دواوه‌ سه‌قامگیر ده‌بین و .. چاوه‌ڕوانیى چى ؟ مه‌گه‌ر چاومان له‌ عیزرائیل بکه‌ین ولێره‌ رۆحمان هه‌ڵکێشىَ . ئێمه‌ و که‌سانى پێشکه‌وتوو مه‌گه‌ر لێره‌دا ، له‌ لێوارى مه‌رگدا یه‌کسان بین !! که‌س نابیسىَ ! دیاره‌ له‌گه‌ڵ دارو به‌رد ده‌په‌یڤم . نه‌فره‌ت له‌ بارودۆخى وا ، بۆیه‌ ده‌بىَ بیگۆڕم .

له‌ شارێیه‌کدا ، بڕىَ خوێندکارى ووریله‌م دى ، به‌خۆم گوت : ئه‌مانه‌ هێشتاکه‌ شیعرى ئه‌و زاته‌یان نه‌خوێندوه‌ . باشه‌ ئه‌ى گه‌وره‌کان ؟! له‌ کرۆکى شیعره‌کانى حاجى ناگه‌ن ! یان چى ؟ هه‌رکوێرانه‌ ئه‌زبه‌ریان ده‌که‌ن و به‌س !! ئه‌ى مامۆستاکانیان ؟! ئه‌ى سیاسه‌تکاران !؟ پێشتر ئه‌گه‌ر کیاکسار بووم ، ئه‌مێستا حاجیم . ده‌بمه‌ حاجى کیاکسارو بانگى زه‌رده‌شتیانه‌ى خۆم ده‌ده‌م . ده‌بىَ من و تۆو ئه‌وان ، ئه‌و سىَ زاته‌ بین ، ده‌نا .. هه‌ر هه‌نده‌م زانى وا ئاپورایه‌ ! له‌ناو لێشاوى مرۆڤ دام . گه‌نج  پیرو ژن و پیاوو کوریژگه‌ ، پێکه‌وه‌ به‌یه‌ک ده‌نگ هاوار ده‌که‌ن .

-       سه‌ربه‌ستیمان ده‌وىَ ، حوکمى یاسامان ده‌وىَ ، ووڵاتێکى به‌ئاڵامان ده‌وىَ ..

ئه‌ز به‌گوڕ چوومه‌ ناو حه‌شانه‌ته‌که‌و هاوده‌نگیان بووم ، ئێواره‌یه‌کى دره‌نگ بوو . چراى کۆگا و شه‌قامه‌کان ، شۆسته‌کانیان به‌ تیشکى لیمۆیى کاڵ ده‌شۆرییه‌وه‌ ،سه‌رنجم دا ، ئه‌وانه‌ى رێپێوان ده‌که‌ن ، سه‌ریان نییه‌ !! ته‌نیا له‌شن و میکانیزمیانه‌ ده‌ڕۆن ! ته‌کانم داو چوومه‌ پێشه‌نگى رێپێوانه‌که‌و هاوارم کرد :

-       حاجى .. حاجى ..ئاڵا .. ئاڵا ..

گشتیان پاش من ووتیان :حاجى .. حاجى .. ئاڵا .. ئاڵا .. ده‌نگمان بووه‌ بومه‌ له‌رزه‌ (( حاجى .. ئاڵا .. حاجى .. ئاڵا .. ))

-       حاجى .. ئاڵا .. جاجى .. ئاڵا .

له‌لاى راسته‌وه‌ ، چایخانه‌یه‌کمان تێپه‌ڕاند . زۆرینه‌ى کورسیه‌کان به‌تاڵ بوون . هه‌روه‌ها چایخانه‌یه‌کى ده‌ستى چه‌پ . عاله‌م ده‌بوو به‌ شه‌پۆلى رووباره‌که‌و دروشمه‌ دوو ووشه‌یه‌که‌یان ده‌گوت و ده‌گوته‌وه‌ . ئاوڕم دایه‌وه‌ و چاوم به‌ئاوى سازگارى ئه‌و رووباره‌ شۆرى (( ئه‌گه‌ر شه‌پۆله‌کان یه‌ک بگرن ئه‌وا کێو له‌بن هه‌ڵده‌ته‌کێنن )) له‌ناخمدا ، که‌سى یه‌که‌م گوتى و که‌سى دووه‌م وه‌ڵامى دایه‌وه‌ :

(( ئه‌وه‌ بۆ یه‌ک ناگرن !!)) ..

(( ئه‌مه‌ کرۆکى ره‌وشه‌که‌یه‌ )) چراو شوشه‌ به‌ندو میناى دوکانه‌کان دڕیان به‌تاریکى ئێواره‌ ده‌داو گرژیان ده‌کرده‌وه‌ . له‌ناو حه‌شامه‌ته‌ – روباره‌که‌دا ، له‌ناکاو ( ئاڵا ) ى کچم دى ! باوه‌شم لێدا .

-       ئه‌مڕۆکه‌ ئه‌وه‌نده‌ به‌س بێت .

ئه‌و گوتى : بابه‌ ، سبه‌ینىَ هه‌مدیسان خۆپیشاندانه‌ .

 گوتم : که‌واته‌ .. پێکه‌وه‌ به‌شدارى ده‌بین .

به‌جووته‌ چاومان بڕیه‌ ئاسمان هه‌ساوه‌که‌ .. خه‌ناینه‌وه‌ .

-       ئاڵا گیان ، ئیمڕۆ به‌ دیتنى حه‌زره‌تى حاجى کۆیى شاد بووم .

که‌ ئاڵا سه‌رسام بوو ، گوتمه‌وه‌

-       شه‌و به‌ ووردى هه‌موو شتێکتان بۆ ده‌گێڕمه‌وه‌ .

تاقه‌ زله‌که‌ له‌ نێوان بۆشاییه‌کانیدا ، ستوونێکى رووناکى ده‌رخست ، به‌ ئاڵام گوت :

جۆشێک بده‌ن وه‌کو هه‌نگ ،

ته‌گبیر بکه‌ن به‌بىَ ده‌نگ

ئه‌سبابى شه‌ڕ په‌یدا که‌ن

تۆپ و تفه‌نگ و هاوه‌ن

گوتى : ئه‌ى چۆن بابه‌ ..

 

زارا 

 

پاش ئه‌وه‌ى کیاکسارو حاجى له‌ گیانمدا دۆناو دۆنیان کرد ، دروستتر وایه‌ بێژم : بارانى رۆحیان رژایه‌ ناخمه‌وه‌ ، ئه‌مێستا به‌سه‌ر تۆپى وزه‌و هۆش و توانستى ئه‌وانه‌و ناسره‌وم و .. ده‌چمه‌ دۆنى گیانه‌وه‌رێکه‌وه‌ ، که‌ به‌ئاسماندا گه‌ردش ده‌کا . ناوى نابه‌م ، هه‌رچه‌نده‌ ده‌شىَ بێژم ، له‌جۆرى فریشته‌و په‌ریانه‌ . ئه‌م به‌هره‌یه‌م خه‌ڵاتى ئه‌و زاته‌یه‌ ، که‌ته‌ریک دانیشتبووم ، کتێبێکى کراوه‌م به‌ده‌سته‌وه‌ بوو ، که‌چى مێشکم به‌خه‌ستى له‌ جوانى و گونجانى ئه‌م لۆگۆسه‌ بىَ سه‌رحه‌ده‌مان رامابوو . چۆن به‌تاکه‌ وشه‌یه‌ک ، کون فه‌یکون ، دروست بووه‌ به‌تاکه‌ وشه‌یه‌کیش سه‌رنگووم ده‌بىَ وه‌ک ئه‌وه‌ى نه‌بووبێت !! له‌ناکاو ، ده‌نگێک رایچه‌ناندم و .. ئاوڕى پێدامه‌وه‌. هیچ تاپۆیه‌کم به‌دى نه‌کرد ، ئه‌مجاره‌ ، ده‌نگه‌که‌ دووباره‌ به‌نه‌رمى په‌رده‌ى گوێمى له‌رانده‌وه‌ ، (( له‌گه‌ڵ تۆمه‌ .. ئه‌وه‌ بۆ نافڕى !؟فڕى )) سه‌رسام بووم ،گوێم گرته‌وه‌ ، (( تۆ .. گه‌ر .. بخوازى .. تواناى فڕینت .. هه‌یه‌ .. بفڕه‌ .. ده‌ى .. بفڕه‌ )) به‌خولى خۆمدا ، په‌پوله‌ى سه‌رنجم بووه‌ بازنه‌ى تێڕوانین (( وشه‌ بکه‌ به‌په‌ڕو هه‌ڵفڕه‌ ، ده‌ى )) هه‌مدیسانه‌وه‌ سڵم کرد و ئاوڕم دایه‌وه‌ و .. دڵنیابووم له‌ره‌وانیى په‌یڤه‌کان ، (( که‌واته‌ .. )) وه‌ک له‌گه‌ڵ ئه‌و نادیاره‌دا بدوێم (( ... هه‌ر ئیستا ، به‌باڵى وشه‌وه‌ده‌فڕم ، وشه‌ گشت توانایه‌کى هه‌یه‌ ، یه‌ک .. دوو ... سىَ )) هاى !! ئه‌وا په‌ڕى قووم لێڕواوه‌ و .. به‌کامى دڵ په‌ره‌وازه‌ ده‌که‌م !! نه‌وى ده‌بمه‌وه‌و له‌ ئاوێنه‌ هه‌ڵواسراوه‌که‌وه‌ ، ده‌نۆڕم . هاى ! خۆشێوه‌م بزره‌ ! ئیتر که‌س به‌ دیم ناکات . باگه‌شتێکى کورتخایه‌ن بکه‌م . ئه‌وه‌تا بڵند ده‌بمه‌وه‌و سه‌رم ده‌گاته‌ ساپیته‌ى ژووره‌که‌م ، هه‌ربۆ ئه‌زموون بازنه‌یه‌کى فڕین دروست ده‌که‌م و .. یه‌کراست بۆ ده‌ره‌وه‌ . به‌رزتر ده‌بمه‌وه‌و له‌هاوشانى هه‌وره‌ زیوینه‌کانه‌وه‌ ، روو له‌ ئاسمانى قه‌ڵاتى هۆلاکۆ به‌زێن ده‌که‌م ، له‌وێڕا ، به‌پێنج ستوونه‌ فڕین ئه‌ستێره‌یه‌کى پێنج گۆشه‌ ده‌هێڵێنم ، سه‌دان نیگا ئه‌و ئه‌خته‌ره‌ دره‌خشاوه‌یه‌ به‌ موعجیزه‌و په‌رچوو ده‌زانن . نه‌وى ده‌بمه‌وه‌ . به‌ژێر جه‌مه‌لۆنى قه‌یسه‌ریدا ته‌واوێک گه‌شت ده‌که‌م و له‌وانه‌یه‌ ته‌نیا چه‌ند خاڵ و هێڵى ورشه‌دارله‌خه‌ڵکه‌وه‌ دیاربن ! دیاره‌ . دێمه‌ ده‌ره‌وه‌ . دڵنیا ده‌بم له‌وه‌ى که‌ باڵنده‌یه‌کى نه‌بینراوم . (( بۆ هه‌نوکه‌ روو له‌ قه‌ڵایى ئارابخاى زێدم نه‌که‌م )) به‌خۆم گوت ، یه‌ک و .. دوو .. هه‌رسىَ .. کى .. بڵند بوومه‌وه‌ . بڵند تر . ئه‌مجا راسته‌و راست به‌ره‌و باشور . له‌و به‌رزییه‌وه‌ ، بازه‌که‌ى زه‌رده‌شتم وه‌بیرهات . په‌ڕه‌کانى قاوه‌یى و ژێرباڵ و سنگى زه‌رد . ده‌بىَ ئه‌و بازه‌ بم و به‌خۆم نه‌زانم !! له‌ خواره‌وه‌ ، زێى بچووک شینایى ئاسمانى مژیوه‌و .. بۆ ده‌ڤه‌ره‌کانى باشورى ده‌بات . هاکا چێوه‌ى قه‌ڵا وه‌ک نقیمێکى کوژه‌که‌ له‌ چاومدا ره‌نگده‌داته‌وه‌ . ئائه‌وه‌ش ئاوى به‌سته‌که‌ى (( خاسه‌ ))یه‌ بۆته‌ دارێژراوێکى زیوین و به‌ته‌کیه‌وه‌ هه‌ڵاژیاوه‌ . وابه‌سه‌ر قه‌ڵاوه‌م . ئه‌ویش مه‌ناره‌که‌ى دانیال پێغه‌مبه‌ره‌ . خۆده‌مێکه‌ له‌یه‌کدى دابڕاوین . ئه‌وه‌ چى یه‌ ؟ له‌ناو حه‌وشه‌که‌دا ، به‌ته‌ک ئه‌و گۆڕه‌ى گوایه‌ سه‌رى دانیالى  لێنێژراوه‌ ، کوندڕێک ده‌بینم !! ده‌لاقه‌یه‌که‌ باریکه‌ زه‌لامێکى پێدا ده‌چێت ! ئه‌ز هه‌میشه‌ بزێو و چاونه‌ترس بووم ، با گوزه‌رێکیش لێره‌دا بکه‌م ، ده‌ڕۆم و ده‌رۆم . ئه‌مه‌ توونه‌ یان ریخۆڵه‌ى قه‌ڵاکه‌یه‌ !! هه‌ر ده‌بىَ رووکارى سه‌رى بدۆزمه‌وه‌ . ئاى ! خۆ ده‌رپه‌ڕیمه‌ ده‌ره‌وه‌ . راده‌وه‌ستم . شه‌واره‌ بوومه‌. بیناییم ره‌شکه‌و پێشکه‌یه‌تى . ئاى! وابه‌ژنێکى ناوه‌ندى و جووتىَ چاوى گه‌ش و سه‌رو ریشێکى چه‌رموو ده‌بێته‌ تابلۆى به‌ر دیده‌کانم . چاو ده‌په‌روێنم و ده‌چمه‌ به‌ره‌وه‌ . وه‌ک ئه‌وه‌ى هێزێکى باڵا پێکه‌وه‌مان گرىَ بدا ، ئه‌ویش هه‌نگاو بۆلاى من دێنىَ . رووبه‌روو ده‌وه‌ستین . من به‌باڵاى ئه‌و و ئه‌ویش به‌باڵاى من تێر تێر ده‌ڕوانین. چاو له‌ دوڕ چاوى یه‌کترى ده‌بڕین ، پۆشاکێکى شیرینى له‌به‌ره‌ . نتمى نێوانمان ده‌شڵه‌قێنىَ ..

 (( ئه‌وه‌ خۆتى .. بازه‌ چه‌له‌نگه‌که‌م )) ئه‌ز به‌حه‌په‌ساوى زمانم دێته‌ گۆ

(( باز ! خاڵه‌ من باز نیم . من مرۆیه‌کى خۆت ئاساییم )) ئه‌و بزه‌یه‌کى کرده‌ چرۆکه‌یه‌کى تازه‌ پشکوت .

(( ناوم .. عه‌بداڵى .. )) لێوه‌کانى ترازاند و ..

(( ده‌زانم رۆڵه‌که‌م  تۆ عه‌بداڵى راستیت و سه‌رو به‌ندێک گیانى حاجى و کیاکسارت تێدا دووپات بوونه‌وه‌ )) ده‌نگى ئاهه‌نگ ئامێز بوو ، گوتم :

-       ده‌ستم دامێنت . ئه‌ى جه‌نابت کێیت ؟!

ده‌ستى بڵند کردو داخافت :

-       منیش رژابوومه‌ گیانته‌وه‌و پێکه‌وه‌ باڵمان گرت. ئێستاش لێکترازاوین .

ده‌بىَ ئه‌م رندو نورانی یه‌ کێبێت !؟ له‌ خۆم پرسى . ئه‌ویش وه‌کو ئه‌وه‌ى رووپه‌ڕى ناومێشکم بخوێنێته‌وه‌ ئارام ئارام فه‌رمووى :

-       زارام . ئه‌و زارایه‌ى په‌یامبه‌ران له‌ هزرو سروودى ئاڤێستاو وزه‌ندى منه‌وه‌ په‌یام و بێخى ئایینه‌کانیان داڕشتووه‌ .

تامه‌زرۆى ده‌م و دووى بووم که‌ گوتى :

-       به‌ناوى منه‌وه‌ ، هزرى باش و گوته‌ى باش و کردارى باش بڵاوبکه‌ره‌وه‌ .

ئیتر له‌وه‌لا ، نه‌مزانى نه‌واى ده‌نگى ئه‌و زاته‌ ده‌شنه‌وم یان زایه‌ڵه‌ى ده‌نگى ناوه‌وه‌ى خۆم .

 (( غه‌ریزه‌ نزمه‌کان و حه‌زه‌ چڵێسه‌کان توڕ هه‌ڵده‌ بۆ ئه‌وه‌ى بگه‌یته‌ پایه‌ى مرۆڤى باڵا ))

 ئه‌ز گوێگر بووم ده‌نگه‌که‌ ببووه‌ پلوسکى ئاوێکى پیرۆز و ره‌نگینه‌که‌وان .

 (( ده‌ستورم چاکه‌ خوازى یه‌ ، بنیاتنان و دره‌خت چاندنه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ڵبژاردنى هاوسه‌رێکى چاک )) ئه‌ز به‌سه‌ر بۆم سه‌لماند

 (( ده‌ستت بێنه‌ بابڵند بینه‌وه‌ )) به‌ جووته‌ له‌ شه‌ققه‌ى باڵمان داو .. له‌ شوێنێکى ئاپوره‌ و هه‌رمێن ، نشتینه‌وه‌ ، به‌چاوى ئه‌وان نه‌بیندراین . له‌چه‌قى ئاپوراکه‌دا ، زه‌لامێکى بووده‌ڵه‌ مه‌یمونى هه‌ڵده‌په‌ڕاندو بازنه‌ زه‌لامى خولى مه‌یمونه‌وانه‌که‌ ، سه‌رگه‌رمى تریقانه‌وه‌ بوون . ناو به‌ناویش پاره‌و پوولیان هه‌ڵده‌دایه‌ ناو بێژه‌نگه‌که‌ى ده‌ستى زارا ده‌مى نایه‌ بناگوێمه‌وه‌ .

-       ئه‌و دوو حه‌یوانه‌ ده‌بینى !! مه‌یموونه‌وان هه‌رگیز به‌ره‌و به‌رزى هه‌ڵناکشىَ ، چونکه‌ بۆ بژێوى په‌ناى بردۆته‌ به‌ر بێزمان .

ئه‌وجا ئاماژه‌ى بۆ ژنێک کردکه‌له‌ دواى مێرده‌که‌یه‌وه‌ به‌له‌ز ده‌ڕۆیشت .

-       ئه‌و ژنه‌ى به‌کۆیلایه‌تى خۆى قایل بێت ، ئه‌ویش بڵند نابێته‌وه‌ . رۆڵه‌م ئافره‌ت نیوه‌ى گرنگى ژیانه‌ .

به‌رزبووینه‌وه‌ . حه‌شامه‌ته‌که‌ بچووک بوونه‌وه‌ له‌شێوه‌ى میرووستان . روومان له‌ که‌ژ و کێو نا. له‌ دامێنى ئاستانه‌ى نه‌سرینى چیایى دا ئۆقره‌مان گرت ، ئاسمان مافورێکى ئاوریشمینى لاجیوه‌ردى بوو . ئاى .. ژیان به‌ فڕینه‌وه‌ چه‌ند دڵاراو ئه‌فسووناویه‌ !! زارا ، لێم جیا بۆوه‌و پاش ماوه‌یه‌کى کورت ، که‌مۆڵه‌یه‌ک شیرى بزن و مێوه‌ى کێوى بۆ هێنام .

-       رۆڵه‌که‌م ، له‌ش و گه‌ده‌مان مافیان به‌سه‌رمانه‌وه‌ هه‌یه‌ ، ده‌بىَ تێرو ته‌ژییان بکه‌ین .

ئه‌منیش به‌زارى ئه‌وه‌وه‌ گوتم :

-       ده‌مه‌وىَ ژنه‌که‌م هاوبه‌شى بیرو لێکدانه‌وه‌م بێت به‌بىَ شه‌رم و حه‌یشۆ ، په‌نجه‌ له‌ ناته‌واویه‌کانم بگرىَ نه‌ک کوێرانه‌ گوێبیستم بێت .

ئه‌و خۆى هاویشته‌ ناو قسه‌کانمه‌وه‌ :

-       ئافه‌رین ، بۆئه‌وه‌ى کۆمه‌ڵێکى به‌هێز دروست بکه‌ن . نێرو مىَ ، به‌شدارى زانست و داهێنان و چالاکى یه‌کان بن .

گۆشادى یه‌ک ناخمى رۆشن کرده‌وه‌ . ئه‌ویش ره‌وشه‌ ناخى یه‌که‌مى لێواڵا بوو ، گوتى :

-       ده‌توانى بڕۆیت ئیتر چرنووکى کات کارت لێناکات .

 ده‌ستى به‌سه‌رما هێناو هه‌ستم به‌ بوونێکى نوىَ کرد . باوه‌شم لێداو ئه‌و هه‌وارگه‌ باڵایه‌م جێهێڵا . هه‌نده‌م زانى وام به‌سه‌ر شاره‌وه‌ . مه‌ناره‌کان ده‌رزى ژه‌نى ئاسمانیان ده‌کرد . خولێکم خواردو راست به‌ره‌و ژووره‌که‌م چووم . دیتم وا جه‌سته‌م وه‌کو قه‌پیلک راکشاوه‌ . هه‌مان په‌رتوکى به‌ده‌سته‌وه‌یه‌ و پشکۆى چاوى له‌ دوور گرتووه‌ . سووک و سانا خزامه‌ ناو جه‌سته‌م و .. ده‌ستم کرده‌هه‌ڵدانه‌وه‌ى به‌ڕه‌کانى (( سۆناتاى رۆح )) وه‌لىَ ده‌نگى ئه‌و زاته‌ پاکه‌ ، زه‌نگێکى زێڕینه‌ له‌ گوێمدا ده‌زرنگێته‌وه‌ . ئه‌وه‌ لاوبوومه‌ته‌وه‌ . تاڵه‌ مووه‌ چه‌رمووه‌کانى لاجانگم بۆز ده‌بنه‌وه‌ . سه‌رنج له‌ ئاوێنه‌ ده‌گرم و خه‌ریکه‌ خۆم نه‌ناسمه‌وه‌ ! بۆیه‌ هه‌ره‌شه‌ له‌زه‌مه‌نى دڵسه‌نگ و روخێنه‌ر ده‌که‌م . ئاوها ده‌تبه‌زێنم و .. ناوى خۆم به‌هه‌میشه‌ ژیاو له‌فه‌رهه‌نگى گێتى دا ده‌نووسم . له‌تاشه‌ به‌ردانى که‌ژو هه‌ڵه‌مووتاندا هه‌ڵیده‌کۆڵم . واکه‌سێکى دیکه‌م ، که‌چى تۆى نه‌یار ، تۆڵه‌ له‌ په‌یکه‌ره‌که‌م ده‌که‌یته‌وه‌ !! وا له‌سووچى ژووره‌که‌دا ده‌بینم رووشانوته‌وه‌ و درزت پێداوه‌ ! دیاره‌ به‌خۆم ناوێرى و .. له‌ هه‌لێکدا کارى نامه‌ردانه‌ت به‌و په‌یکه‌ره‌ ده‌رێژى !! ئاى رۆژگار ، چه‌ند دڵره‌ش و نامه‌ردیت ! مه‌گه‌ر ده‌ست له‌ سێبه‌رم بوه‌شێنى . ئه‌ز چاو کراوه‌و مێشک کراوه‌و رۆح کراوه‌م .. ئابه‌ئاسانى چوومه‌وه‌ ناو له‌شم و که‌وتمه‌ هه‌ڵدانه‌وه‌ى په‌ڕه‌کان . دووباره‌ و سىَباره‌ به‌ سۆناتاکانى رۆح دا چوومه‌وه‌ . زاراو حاجى و به‌نده‌ و کیاکسارى چوارینه‌یه‌کى ئه‌و په‌رتوکه‌ین . ئه‌ز شاگردى ئه‌و زاته‌ بێگه‌ردانه‌م ، بۆیه‌ کردمه‌ خو که‌ سرووتى چوار شه‌مووه‌ سووره‌ بگێڕم . رۆژێک چوومه‌ هامێزى دایه‌ سروشت . له‌سه‌ر چینگه‌ به‌ردێک دانیشتم . گوێم بۆ ره‌زمه‌ به‌هارى مێشهه‌نگ و گولیلکه‌و په‌پولان و .. خوڕه‌ى قه‌ڵبه‌ز و چریکه‌ى باڵندان و نه‌واى گه‌ڵاو کرمه‌ ئاوریشم شل کرد . خۆره‌ تاوێکى خوێن جمێن بوو . دگانم جیڕکرده‌وه‌ وه‌ک له‌گه‌ڵ نه‌بینراوێک بدوێم .

(( گوىَ بگره‌ هه‌ى رۆژگارى جیوه‌یى ، تۆ گه‌ر له‌ چرکه‌یه‌کدا ، تاکێک بمرێنى ، ئه‌وا ده‌یانى تر چاویان ده‌پشکوىَ . من ئه‌و مرۆڤه‌ نیاندرتاڵه‌ نیم خۆم له‌ ورگى ئه‌شکه‌وتا بپه‌ستم . ته‌نیا بۆ دابین کردنى نه‌وسى گه‌ده‌و هروژمى ریخۆڵه‌کانى مێوه‌یه‌ک بجنىَ یان به‌ردۆکه‌یه‌ک له‌ جرج و که‌روێشکان بسره‌وێنىَ ! ئه‌ز ...))

په‌لکه‌ ره‌نگینه‌ى رۆح ، که‌وانه‌ له‌ دووى که‌وانه‌ ، بۆ پێشه‌وه‌ شه‌پۆلیان ده‌دا .. هه‌ر بۆ پێشه‌وه‌ بۆ ده‌سگیر کردنى ئاسووده‌یى ده‌روون و نه‌مرى . کش له‌ حه‌زیاى تاریکى و ئه‌هریمه‌ن و مه‌رگه‌سات . له‌و رامانه‌دا به‌گه‌رمى ده‌دوام . له‌ پڕ توند ده‌ستێک له‌ پشته‌وه‌ مه‌چه‌کى گرتم .

-       ئه‌وه‌نده‌ ده‌م هه‌راش و چه‌له‌نگیت . که‌واته‌ خۆت له‌چنگم رزگارکه‌ .

ئاوڕم دایه‌وه‌ . سیمایه‌کى گرژو کۆڵنکم دى . بیرم له‌و ره‌زا گرانه‌ کرده‌وه‌ ، نه‌مناسى . هه‌رزوو له‌سه‌ر سامى و دامانم گه‌یشت و ده‌مى تێژه‌ندم .

-       بیرت کول بووه‌و نامناسیت !!

منیش پرسیارێکم تێخێواند : بۆ رێم پێده‌گرى ؟ ده‌تناسم ده‌مناسى !!

چه‌که‌که‌ى سه‌ر شانى تیشکى رۆژى ده‌گه‌ڕاند سۆماى چاوم . پێم گوته‌وه‌ :

-       پێناسه‌که‌ت ؟ زه‌ردى یان سه‌وزى ؟

پرسیاره‌که‌مى به‌له‌ز قرتاند : هاهاها .. هآ هآ هآ .. هۆهۆهۆ .. له‌جیاتى ئه‌وه‌ى من داواى ناسنامه‌ت لێبکه‌م تۆ ..!! هه‌ر ئێستا خۆمت له‌لا ئاشکرا ده‌که‌م . من .. من  له‌ بیرته‌ ، له‌ پێش چایخانه‌ى مه‌چکۆدا ..ها !؟

یاده‌وه‌ریم ریزىَ وێنه‌ى تێپه‌ڕاند .. هیچیانم به‌و رمۆزنه‌وه‌ نه‌به‌ستا . ئه‌و که‌دیمانه‌ى په‌شێویى له‌ رووما دى ، ده‌مى کرده‌وه‌ .

-       من .. بێناوم . ئۆباڵه‌که‌شى له‌ ئه‌ستۆى تۆدایه‌ قوربان !

یه‌کده‌م گوتم : من !! له‌پاى چى ؟

گوتىیه‌وه‌ : ئه‌ى جه‌نابت له‌به‌ر چایخانه‌که‌دا دروستت نه‌کردم بۆ ئه‌وه‌ى روو له‌ کونێکى تاریکى ژێر قه‌ڵاته‌که‌ بکه‌م ؟!

به‌خۆم گوت (( هه‌وبىَ .. هه‌ونه‌بىَ )) به‌ده‌نگه‌وه‌ش پێم گوت :

-       له‌به‌ر ترسنۆکى و بێوه‌ره‌ییت ، ناوم نه‌نایت و مراندتم . چاوى له‌چاوم بڕى . من به‌لاقرتێوه‌ پرسیم:

-       باشه‌ کىَ دووباره‌ تۆى وه‌کو دڕک و داڵ هێنایه‌ ئاراوه‌ ؟!

-       چاکه‌ زو ناسیمته‌وه‌ !

-       چونکه‌ نه‌توێرا کارێکى پیرۆز ئه‌نجام بده‌ى .

وه‌ڵامى توندم نایه‌ مستى . ئه‌ویش به‌ توڕه‌یى و زه‌بره‌وه‌ ، مه‌چه‌کى گوشیم .

-       له‌شت چه‌ند گه‌رم و گوڕه‌ ، منیش تۆڵه‌ى خۆمت لێده‌که‌مه‌وه‌ .

سه‌رنجم دابه‌ش کرد له‌ نێوان ده‌ست و چه‌که‌که‌ى

-       هه‌نووکه‌ ، له‌م چۆڵه‌وانیى یه‌ دا په‌ل په‌لت ده‌که‌م و ده‌رخواردى سه‌رگه‌ڕو داڵ و سه‌گت ده‌که‌م .

ده‌مم تیژه‌ند : ده‌یانى وه‌کو تۆم ئه‌فراندووه‌ ، درێغى مه‌که‌ ، هه‌ى ...

خوێن زایه‌ چاوه‌کانى و نه‌ڕاندى ..

-       هێشتا تۆ هه‌ڕه‌شه‌م لێده‌که‌ى ! جوانه‌ ، ده‌ى من دیموکرات خوازم و گوىَ له‌ نێچیره‌کانم ده‌گرم .. هۆهۆهۆ هآهآهآ . هاهاها . فه‌رموو شه‌کرى تر بشکێنه‌ .

پڕ به‌و ده‌شتایى یه‌ قاقاى پێکه‌نینه‌که‌ى ده‌ڕۆیشت

-       که‌ تۆم مراندو شه‌ره‌فى ناوم پێنه‌دایت ، کام به‌دخوو تۆى زیندوو کرده‌وه‌ ؟

-       من ، من ، ئه‌گه‌ر تۆش نه‌بى که‌سى وا هه‌ن به‌هانامه‌وه‌ بێن .

گوتم : زڕه‌ نووسه‌رو کاسه‌لێس هه‌ن که‌سانى وه‌کو تۆ بئاف .. بچقڵێنن ، هه‌ى .. هه‌ى بێناو!

به‌من وابوو ، قێزه‌وه‌نترین جنێوى پێده‌ده‌م . ئه‌و ویستى به‌ر له‌وه‌ى گه‌ندى دڵى هه‌ڵڕێژىَ ، ده‌مه‌وىَ بکاو چێژ له‌ ئازاردانم وه‌ربگرىَ . گوتى :

-       تۆ حه‌کایه‌تنوسى چۆن له‌سه‌ربرده‌ى ئه‌و چوار برا حه‌کیمانه‌ ئاگادار نیت .

-       ده‌ستم به‌رده‌و ئه‌وه‌ش بزانه‌ ئه‌ز ئافریده‌رم نه‌ک حه‌کایه‌ت و سه‌ربرده‌ نووس .

به‌نابه‌دڵى گوتى : باوابێت ، ئه‌و چوار برایه‌ له‌ لێوارى دارستانێکدا لولاقه‌ ئێسکێک ده‌بینن ، یه‌که‌میان ته‌له‌سمێک ده‌خوێنىَ و لولاقه‌که‌ ده‌بێته‌ ئێسکبه‌ندى دڕنده‌یه‌ک ، دووه‌میان ویردێک ده‌خوێنىَ و ئێسکبه‌نده‌که‌ گۆشت ده‌گرىَ .

منیش به‌ پێکه‌نینه‌وه‌ ، ده‌مم کرده‌وه‌

-       چى هه‌یه‌ له‌من په‌نهان بێت ! سێهه‌مینیان جه‌فرێک ده‌خوێنىَ و که‌وڵى شێرێک ده‌پۆشىَ . وانىیه‌.

گوتى : ئافه‌رین ، که‌ چواره‌میش لێو ده‌بزوێنىَ ، یه‌کراست رۆح ده‌چێته‌ به‌رشێره‌که‌ و قه‌پۆزى داده‌چه‌قێنىَ هه‌ر چواریان ده‌خوات .

به‌نه‌رمى گوتم : ئىَ !! چیت نیازه‌ ؟

-       من ئه‌و نه‌ڕه‌ شێره‌م و نهۆگه‌ت و په‌تت ده‌که‌م .

ویستم خۆم راپسکێنم و زوو له‌ چاوى ون بم . وه‌لىَ پرزه‌م لێبڕڕابوو ، نینۆکه‌کانى ببوونه‌ قه‌یناغى ئاسن و له‌ گۆشتى مه‌چه‌کم چه‌قى بوون . نیگایه‌کم تێگرته‌وه‌ ، سه‌رتاپاى مه‌سخابوو ، به‌دگۆڕانى به‌سه‌رداهاتبوومیتامۆرفوسزMetamorphoses ، ورچێکى شاخدارى کلکه‌ مارم بینى . ته‌ورێکى ده‌مپانى به‌ته‌وقى سه‌رمه‌وه‌ راگرتبوو ، که‌ڵبه‌کانى له‌ گه‌ردنم چه‌قاندوو . ئه‌وه‌ چه‌ندى خایاند و چۆن بوو ، بالێگه‌ڕێم ، ئه‌و پیرى پیرانه‌ ، بدوىَ .

-       ئه‌وه‌ ئه‌هریمه‌نى نه‌گریس بوو ، پارپارى کردیت و له‌و گوزه‌ره‌دا بۆ په‌له‌وه‌رو داڵه‌کان پرش و بڵاوى کردیته‌وه‌ .

هه‌ستم کرد ، هه‌م دیسانه‌وه‌ بوومه‌ته‌وه‌ زاراش ده‌نواڕێته‌ سه‌رو سیمام ..

-       من چوومه‌ دۆنى نه‌سرو گشت پارچه‌کانى له‌شتم خواردو گه‌ڕامه‌وه‌ بۆ ئارامگاى خۆم .

قسه‌کانى رۆشنایى به‌ ژووره‌وه‌م ده‌دا و ده‌حه‌سامه‌وه‌ . گوتم :

-       پاشان ..؟!

-       گوتم له‌و دژوون ره‌فتاره‌ بوو ده‌یگوت سه‌یر! سه‌یر ! ته‌ماشا ! ته‌ماشا ! چۆن ئه‌و نه‌سره‌ ئاگر په‌ڕیوه‌ته‌ چاوى و گشت تیکه‌ گۆشته‌کانى قۆسته‌وه‌ !! هاهاها.. هۆهۆهۆ .. هآهآهآ .. نه‌یهێشت هیچیان گردکێک گۆشت بخۆن !! ئه‌و دیمه‌نانه‌م هێنایه‌ به‌ر چاوى زه‌ینم . ئه‌و له‌سه‌رى رۆیشت ..

-       به‌و جۆره‌ ئاوێته‌ى گیانم بوویت . ده‌بوایه‌ نهێنى نه‌مرى و جاویدانیت له‌لابدرکێنم بۆ ئه‌وه‌ى که‌ تۆم ژیانده‌وه‌ ، من ده‌مرم و تۆ دووباره‌ زیندووم بکه‌یته‌وه‌ .

ئه‌وه‌ى درکاندو سه‌رنجى له‌ خۆره‌که‌ گرت ، که‌ پرته‌قاڵێکى مه‌زن و شکۆدار بوو به‌ته‌وێڵى ئاسمانه‌وه‌ . ده‌مم کرده‌وه‌

-       هه‌ڵبه‌ته‌ له‌ رۆحى تۆوه‌ جیابوومه‌ته‌وه‌ ، بۆیه‌ لێکدا لێکدا خێوى مه‌رگ راوده‌نێم و .. زینده‌گى و جاویدانى ده‌به‌خشم به‌وانه‌ى له‌ نووکى خامه‌که‌مه‌وه‌ هه‌ناسه‌ ده‌ده‌ن . ده‌نگى هاته‌ گوێم :

-       ده‌ ئێستا قومێک له‌ ئاوى ئه‌و سوراحىیه‌ بخۆره‌وه‌ و هه‌ندێکیشى بپرژێنه‌ سه‌ررووت و له‌شت .

چۆنى فه‌رموو وامکرد ، که‌ ئاوڕم دایه‌وه‌ ، دیتم وێنه‌ى زارا له‌دوا پله‌ى کاڵبوونه‌وه‌دایه‌ . ئه‌وا سه‌رله‌نوىَ ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌ بۆناو کۆشى خێزانه‌که‌م . شه‌و سه‌ربهورده‌کانم نه‌گێڕایه‌وه‌ ، نه‌بادا بڕوا نه‌که‌ن وبه‌هاوده‌مى جنۆکانم بزانن . مته‌قم نه‌کرد . وه‌لىَ په‌نهانه‌که‌م له‌لاى تۆى خوێنه‌ر ده‌درکێنم ، ئیتر خۆت و شیرت و به‌رۆحى ئه‌و زاته‌ پاکانه‌ت ده‌سپێرم . ئاشتیى رۆح سه‌ره‌تا و کۆتایى هه‌موو شتێکه‌ .  

 

 

 

رۆژبه‌هى رۆژبه‌یان

((سه‌لمانى پاک))

 

به‌هۆى ئه‌وه‌ى پاره‌و پولێکى مێژینه‌ى سه‌رده‌مى رۆمانیم لێکڕى .. بوومه‌ ئاشناى خه‌لیل . نێوانمان رۆژ به‌رۆژ ته‌نگتر ده‌بۆوه‌. گله‌تێک ، سىَچوار به‌ردى ره‌نگاو ره‌نگى به‌ده‌سته‌وه‌ بوو ، که‌له‌ شوێنه‌وارێک دۆزرابوونه‌وه‌ . به‌په‌رتوکێک ئاڵشتمان کرد له‌مه‌ڕ نووسینى بزمارى . خه‌لیل هه‌رچه‌نده‌ نه‌خوێنده‌وار بوو ، وه‌لى چه‌له‌نگ و ژیر بوو . له‌ وێنه‌کانى ئه‌و په‌رتوکه‌وه‌ نموونه‌ى دروست ده‌کرد و به‌ بیانیانى ده‌فرۆشت . له‌م رێگه‌یه‌وه‌ ، بژێوى خێزانه‌که‌ى دابین ده‌کرد و دوکانى ئه‌نتیکه‌ فرۆشانى  به‌سه‌ر ده‌کرده‌وه‌ ، سێهه‌مین جار ، پاره‌یه‌کى کۆنى پێبوو ، له‌ دیوێکى وێنه‌ى منداڵێک ، به‌ده‌ستێکى ماسى و به‌ده‌سته‌که‌ى دى ، تیروکه‌وانێکى ، له‌ هاوسه‌نگى ماسییه‌وه‌ هه‌ڵگرتبوو . دیوه‌که‌ى ترى ، ئه‌ستێره‌ شه‌ش گۆشه‌که‌ى داود پێغه‌مبه‌رى له‌سه‌ربوو ، ده‌سبه‌جىَ زانیم ئه‌وه‌ ( شێکه‌ڵ ) ى عیبرانییه‌ ، به‌ڵام نه‌مزانى هى کام سه‌رده‌مى ئیسرائیله‌ ، به‌پاره‌ى نان و که‌بابێک ، ئه‌و دراوه‌م خسته‌ ناو کۆکراوه‌ دێرینه‌کانمه‌وه‌ . مه‌یانه‌مان پتر سازاو متمانه‌مان په‌ره‌ى سه‌ند . ئێوارانێک وه‌کو نهێنیه‌کى له‌کن بێت ، یان له‌که‌سێک بترسىَ ، لێم نزیک بۆوه‌ ، به‌سڵکردنه‌وه‌ پێڵوه‌کانى ده‌تروکاند . زانیم شتێکى چنگ که‌وتووه‌ یان راونراوه‌ ! ئه‌نگوستیله‌ زیوینه‌که‌ى په‌نجه‌ توته‌ى ، سه‌رنجى دزیم ، دوو کوڵه‌مار نقێمه‌ زومروته‌که‌یان ، به‌سه‌ر راگرتبوو ، چوومه‌ نواو گوتم :

-       خه‌لیل! ئه‌مڕۆ شڵه‌ژاو و شێلو دێیته‌ به‌ر دیده‌م !!

خه‌نده‌یه‌کى ته‌زره‌یى هه‌ڵوه‌راند و .. به‌ده‌ست ئاماژه‌ى کرد که‌ گوێچکه‌مى لىَ نزیک بکه‌مه‌وه‌ . ئه‌ویش ده‌مى هانییه‌ به‌ره‌وه‌ .

-       ها!!

-       نووسراوێکم له‌کنه‌ .. له‌وانه‌ى تۆ مه‌راقته‌ و ...

هه‌ڵبه‌ته‌ درکاندبووم ، که‌ چه‌ندین ده‌ستنووسى مه‌لا کورده‌کانم خڕکردۆته‌وه‌ له‌باره‌ى فه‌لسه‌فه‌و زمان و مه‌نتیقه‌وه‌ . به‌ شێنه‌یى گوتمه‌وه‌ :

-       له‌وه‌کانى منه‌ ؟!

 به‌چپه‌ دوو وه‌ڵامى دامه‌وه‌ .

-       نا .. نا .. له‌سه‌ر پێست نووسراوه‌ !

وشه‌ى (پێست ) سه‌رسامى کردم و گه‌شاندمیه‌وه‌ .

-       بابڕۆین ..

رووه‌و ماڵیان چووین ، له‌ژووره‌وه‌ ، له‌و ته‌نکه‌ پێسته‌ خۆشه‌کراوه‌ رامام . که‌وا به‌چڕى نووسرابوو . سه‌رتاپام موچڕکه‌ ته‌نى بووى ، به‌تایبه‌ت که‌ناوى نووسه‌ره‌که‌یم زانى . گه‌شکه‌ بووم .

-کاک خه‌لیل .. ئه‌م شه‌و ده‌یبه‌مه‌وه‌ ، به‌ڵکو شتێکى لێهه‌ڵکڕێنم .. ئه‌وساش .. ده‌مت چه‌ند بخوازىَ ، ده‌تده‌مىَ ..له‌خواره‌وه‌ نووسرابوو (( رۆژبه‌هى رۆژبه‌یان )) . له‌ده‌نگى به‌ئاگا هاتم ..

- مامۆستا ، به‌شتێکى نایاب و عاجباتى ده‌چێت !!

- خه‌مت نه‌بىَ . سبه‌ینىَ ئێواره‌ ، له‌ گۆشه‌ى چایخانه‌که‌دا ده‌تبینمه‌وه‌ .. خوات ...

له‌ماڵه‌وه‌مان ، له‌سه‌ر سنگ هه‌ڵاژیام و که‌وتمه‌ ویزه‌ى هه‌ڵهێنانى نووسراوه‌که‌ به‌خۆم گوت : (( ئه‌مه‌ به‌عیلمى جه‌فر ده‌کات ، که‌ ده‌یان ساڵه‌ به‌دواى نهێنیه‌کانیدا ده‌گه‌ڕێم . ئه‌ى ئه‌وه‌ نییه‌ ، هه‌ندىَ حه‌رفى تاکو جووت ، لێره‌و له‌وىَ تۆمار کردوون ! ئه‌وان به‌حه‌رف هه‌موو شتێکیان زانیوه‌ !! داهاتوویان له‌لائاشکرا بوو ه‌!! فڕیون و .. له‌چاویش ونبوونه‌ !! )) به‌رله‌وه‌ى ده‌قى ئه‌و پێسته‌ دانسقه‌یه‌ تۆمار بکه‌م ، ، (( رۆژبه‌ه ))ت پێده‌ناسێنم . ئا ، ئا ، تۆى خوێنه‌ر ، که‌نازناوى (( سه‌لمانى پاک )) یشى هه‌یه‌ ، دیاره‌ نه‌یویستووه‌ یان نه‌یوێراوه‌ ئه‌م زانستیانه‌ ، له‌ ژیانیدا به‌که‌سێک نیشان بدات ، ئیتر .. به‌ڕێکه‌وت بىَ یان موعجیزه‌و شتێکى تر ، ئه‌وا له‌پاش چوارده‌ سه‌ده‌ ، پێسته‌ ، یاداشته‌که‌ ، گه‌یشته‌ ده‌ستى یه‌کێک له‌نه‌وه‌کانى خۆى !!

خه‌لیل له‌ ته‌ک چایخانه‌که‌دا سه‌قامگیر بوو ، ئه‌نگوستیله‌که‌ى به‌زه‌لامێک پێشانده‌دا . په‌یتا په‌یتا ده‌یگوت :

-       دیوته‌ !!ها .. لێره‌ ناوى خوا (( الله )) نووسراوه‌ !!

زه‌لامه‌که‌ش به‌ته‌نزه‌وه‌ توڕه‌ى ده‌کرد .

-       نووسراوى چى و ته‌ڕه‌ماشى چى !! کاکى خۆم ئه‌مه‌ نووسین نییه‌ ، ده‌مارى به‌رده‌که‌یه‌ !!

-       بڕوا بکه‌ ، زمرووته‌و له‌ ژێر ئه‌و قه‌ڵاته‌ دۆزیویانه‌ته‌وه‌ !

منیش له‌کن زیو گه‌رێک ئه‌نگوستیله‌یه‌کم بۆ به‌رادان دا .

به‌سڵاوێکى بڵند ، مشتومڕه‌که‌یانم قاچى و ... خه‌لیلم په‌نادا . به‌چاو گوتى : (( ها!! )) ئه‌ز به‌ده‌نگه‌وه‌ گوتم :

-       هێشتاکه‌ ، چاک بۆم نه‌خوێندراوه‌ته‌وه‌ ، سه‌ڕه‌راى ئه‌وه‌ش ، گلمدایه‌وه‌ .بۆئه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ مه‌لایه‌کى ناسیاوم ساغى ده‌که‌ینه‌وه‌ .

رادیۆى گازینۆکه‌ ، (( رۆڵه‌ لایلاى ، به‌رخه‌که‌م لایلاى )) ى به‌گوێى گوێده‌راندا چه‌ند پات کرده‌وه‌ . کۆچڕه‌وه‌که‌م هاته‌ پێش چاو ، دایکێک مداڵێکى وردیله‌ى بکۆڵه‌وه‌ بوو . کۆرپه‌یه‌کى دیکه‌ى له‌سکدا هه‌ڵگرتبوو . له‌به‌ر بىَ بژێوى و که‌متینى ، ئه‌و پارچه‌ى جگه‌رى خۆى له‌لێوارى شارێیه‌کدا جێهێشت !! وه‌ره‌ بتوانه‌ خۆت رابگره‌ !! هه‌ڵمگرت و سپاردم به‌ژنێکى پۆشته‌ى ناو سوپه‌رێک . ئاسمانى به‌ر نیگام شیرى بوو ، به‌وه‌ ده‌چوو ، هه‌زاران پۆلى په‌پوله‌ى سپى سپى سپى ، گومبه‌زه‌ لاجیوه‌ردییه‌که‌ى ئه‌و ئاسمانه‌یان داپۆشیلبێت .

خه‌لیل ، بۆ نرخى پێسته‌که‌ مرخى له‌ دووسه‌د دینار خۆشکردبوو ، خ خ خ خ ... پاش سه‌واو چه‌ندو چوونێکى گه‌رم به‌سه‌دو ده‌دینار قایل بوو . په‌نجا دینارم دایىَ .. شه‌سته‌که‌م بۆ سه‌رى مانگ دوا خست . هه‌ستم به‌دڵارایى  و به‌ختیاریه‌ک کرد و .. یه‌کسه‌ر بۆ ماڵه‌وه‌ . هه‌مدیسان ڕمامه‌ سه‌ر سنگ و .. ئه‌و وشه‌و دێڕانه‌م نووسینه‌وه‌ که‌به‌چاکى بۆم به‌کاڵانه‌کرابوونه‌وه‌ . که‌ فیساز بووم به‌ وێنه‌ى به‌ندییه‌ک پاش ده‌ساڵ سه‌رفراز بکرێت ، له‌ناوه‌وه‌مدا ، ئۆخه‌یم کرد و یه‌کراست چوومه‌ لاى مه‌لا ره‌حیمى دۆستم . بڕىَ که‌ڵکم لىَ وه‌رگرت . گه‌ڕامه‌وه‌ ، دایکى منداڵان فنجانێک کاکاو به‌شیرى له‌ته‌کم دانا .. ده‌هه‌ڵما .. به‌نه‌رمى ده‌نگى هات .

-       وریابه‌ ، نه‌یڕێژى . ئه‌رىَ باوکى ئاڵا ، پێم ناڵێى :

(( شه‌ڕى ناوخۆ )) ماناى چییه‌ ؟

چاوم به‌نووسراوه‌که‌وه‌ بوو ، ده‌نگم گوتى :

-       بیخه‌ره‌ شه‌و . ئه‌وسا بۆتى شیده‌که‌مه‌وه‌ ، که‌چ ده‌ردێکى کوشنده‌یه‌ .

ده‌ستم بۆ فنجانه‌که‌ بردو چاوم له‌ئاست وێنه‌ى لێوارى فنجانه‌که‌دا وه‌ستا !! ده‌سره‌نگینى چینى بوو ، ئه‌ژدیهایه‌کى ره‌نگ خه‌نه‌یى ، ئه‌و فنجانه‌ى ئابلوقه‌دابوو . کلکى له‌ژێر قولفه‌که‌یدا بوو ! له‌وىَ چووبوه‌ ناو ده‌مى !! وه‌ک ئه‌وه‌ى بیمژىَ !!چاوه‌کانى سوور سوور سوور وه‌ک یاقوتى یه‌مانى ده‌دره‌وشانه‌وه‌ . فڕم لێدا .. ئا له‌ کاکاو به‌شیره‌که‌ ، خۆ فڕ له‌ ئه‌ژدیهاکه‌ش ناده‌م ، !! هاى له‌تۆى خوێنه‌ر !! ته‌زووى موچڕکێک له‌شمى هه‌ژاند . ئیتر نه‌مزانى ، له‌ره‌نگدانه‌وه‌ى وشه‌ى (( شه‌ڕ )) بوو که‌به‌سه‌ر زارمداهات ، یان وێنه‌ زبره‌که‌ى ئه‌ژدیهاکه‌ !! یان هه‌ردووکیان . ته‌نانه‌ت ، ئه‌و موچڕکه‌و ئه‌و هه‌سته‌ناکاوییه‌ ، هه‌ر شه‌ش تامه‌که‌ى ناو زارمى شێواند . تاڵى و شیرینى .. تفتى و تیژى .. ترشى و سوێرى .. کاکاو به‌شیره‌که‌م لێبووه‌ شتێکى تر ! له‌م چرکه‌یه‌دا ، روانیمه‌ ناخى خۆم و .. زمانم له‌ ئه‌ژیهاکه‌ ده‌رهێنا .. بۆ ته‌وسیش لێستمه‌وه‌ ! ئاى ! وه‌ک ئه‌وه‌ى له‌ده‌یان سه‌ده‌ى ئه‌زه‌لیه‌وه‌ گه‌ڕابمه‌وه‌ ، هه‌ستم به‌گوشادى و وزه‌یه‌کى نوىَ کرد !! وه‌ک ئه‌وه‌ى مرۆیه‌کى باڵابم . بیرتیژتر و .. هۆش واڵاتر .. چاونه‌ترس و دووربین .. دوور ، دوور، دوور . قووڵایى بین ، قووڵ قووڵ قووڵ . په‌نهان هه‌ڵێن ، هه‌ڵێن . دڵنیابووم له‌وه‌ى زه‌مه‌ن مه‌لێکى ده‌سته‌مۆیه‌ و .. له‌په‌نجه‌ره‌ى شانشینى نووسینه‌کانمدا نیشتۆوه‌ته‌وه‌ ، شانۆى به‌ر نیگام بۆته‌ کێڵگه‌ى په‌لکه‌ زێڕینه‌ى ده‌یان په‌یژه‌و (تونى TONE)ره‌نگى ئاودار ، ئۆى!! وه‌ى !وه‌ى چ ئه‌فسوونێکه‌ !! به‌هبه‌ه .. چ ته‌قس و سرووتێکه‌ ! دیاره‌ ئه‌مه‌یه‌ به‌خشین و په‌رجوو !! خه‌لیل ، ئه‌ز هه‌رده‌م له‌ سوپاسبژێرى تۆ ناکه‌وم که‌ ئه‌م پێسته‌ت دامىَ . دواى دوو سىَ هه‌فته‌ ، به‌ته‌واوى نووسراوه‌که‌م بۆ خوێندرایه‌وه‌ . هه‌نده‌ نه‌ما ، له‌شادیدا بفڕم!!ئه‌وه‌ منم عه‌بداڵى زیندوو زاده‌ ، ئه‌م نهێنییه‌م ده‌ستکه‌وتووه‌ ! له‌ جۆرى پێسته‌که‌ش دڵنیابووم . کوتێکى بچوکم هه‌ندى گوێیه‌ک لێکرده‌وه‌و بردم بۆلاى دوکاندارێک که‌ ده‌یان که‌وڵى پڵنگ و ده‌ڵه‌ک و که‌متیار و گورگ و سیخوڕو رێوى هه‌ڵواسیبوو . ته‌نانه‌ت وه‌کو گێڕایه‌وه‌ ، مه‌راق و حه‌زه‌که‌ى گه‌یاندبوویه‌ بولگارستان و یۆگۆسلافیاش . ئه‌م لێزانه‌ کارشوناسه‌ ، به‌دڵنییایه‌وه‌ گوتى که‌ پێسته‌که‌ هى مامزى بیابانه‌ . ئه‌مه‌یش پتر سورى کردم که‌ (( پێستنووسه‌که‌ ))  رۆژبه‌هى پاکه‌ . دڵنیاش بووم که‌ پێش هه‌موو شتێک (( گه‌وهه‌رى جوانى )) هه‌بووه‌ . جوانیش چۆته‌ دۆنى و شه‌وه‌ . وشه‌ش هه‌ڵفڕیوه‌و کیشوه‌رانى ته‌ى کردووه‌ . مرۆڤى راسته‌قینه‌ و باڵا ، له‌ جیاتى په‌ڕوباڵ . هه‌میشه‌ به‌ ( وشه‌ ) بڵند بوونه‌ته‌وه‌ . وشه‌ش خۆى مرۆڤه‌ ، مرۆڤیش وشه‌یه‌ ..

شه‌وێکى تر ، ده‌قى نووسراوه‌که‌م په‌رچڤه‌ کرده‌ سه‌ر زمانى خۆمان ، فه‌رموو ، بیخوێنه‌وه‌ ، گه‌ر پرسیاریشت هه‌بوو ، یان گومانێک ، وه‌ڵام له‌لاى به‌نده‌ نییه‌ . خۆت سه‌ر پشک به‌و مێشکێکى کراوه‌ت هه‌بىَ و .. به‌بىَ بیر ته‌نگى و گرژ بوونه‌وه‌ ، هه‌ڵیسه‌نگێنه‌ . له‌ دێڕى یه‌که‌مدا نووسراوه‌ : (( به‌ناوى جووڵێنه‌رى یه‌که‌م ، که‌ من و تۆ و ئه‌و و ئه‌وانى ئه‌فراندووه‌ )) له‌ دامێنه‌وه‌ش ده‌ڵىَ : (( نه‌فره‌ت له‌و که‌سه‌ى ئه‌م زانستیانه‌م له‌ناو ده‌با یان وشه‌یه‌کى ده‌سڕێته‌وه‌ )) فه‌رموو ئه‌مه‌یش ده‌قى نووسراوه‌که‌یه‌.

هه‌ر که‌ له‌دایک بووم ، مامانه‌که‌ سه‌رسامیى خۆى لاى دایک و باوکم ده‌ربڕى : (( به‌ه .. به‌ه !! چه‌ند سپى و پاک و نورانییه‌ !! مانه‌ندى ئه‌و رۆژه‌یه‌ که‌ ده‌یپه‌رستین !! ))

له‌به‌رئه‌وه‌لاى زایینده‌ى هه‌فته‌ى یه‌که‌مى جه‌ژنى  نه‌ورۆز بووم ، ناوى (( رۆژبه‌ه )) یان لێنام . که‌ هۆشم که‌وته‌ سه‌رو خۆم ناسى ، بیرم ئاڵایه‌ که‌ون و وجودو زانستى جه‌فرو چاکه‌و دادوه‌ریه‌وه‌ . که‌وتمه‌ خوێندنه‌وه‌ى په‌رتووکى زه‌رده‌شتى و مزده‌کى و سیپاره‌ى ئاته‌شگه‌ده‌کان . ده‌سنووسى موغ و موبه‌ده‌کانم قۆزته‌وه‌ . هه‌میشه‌ عه‌بداڵى هه‌قپه‌رستىو یه‌کسانى و جوانى بووم ، بۆیه‌ له‌ته‌مه‌نى بیست ساڵیمدا ، بۆ پشکنین و زانست وه‌رگرتن رووم کرده‌ عیراقى عه‌جه‌م . ماوه‌یه‌ک له‌کن قه‌شه‌یه‌کى دیان ، لاهووتى کۆنم خوێند و بڕوام به‌ عیسایى هێنا . له‌وێشه‌وه‌ ، که‌قه‌شه‌که‌ تواناى فێرکردنمى نه‌ما ، چوومه‌ شام . له‌ کلێسه‌یه‌کدا بوومه‌ زێوان و خزمه‌تگوزار. له‌و رۆژگاره‌دا ، له‌ ئازارى به‌گژا چوونى خێروشه‌ڕ ، رووناکى و تاریکى ، ده‌سه‌ڵات و گه‌ردنى بێنه‌وایان ، ده‌برژام ، ده‌تلامه‌وه‌ ، واى .. له‌ناخه‌وه‌ هه‌رده‌م چاوه‌ڕوانى رزگارکه‌رێک و فریادره‌سێک بووم . ئۆف .. هیچ نووسراو و سرۆشانێک شه‌یدایى ناخه‌ بىَ سره‌وته‌ هه‌ڵچوه‌که‌مى دانامرکانده‌وه‌ !! به‌رچاووم روون نابۆوه‌ !! داوى سپى و ره‌شم بۆ لێک ناکرایه‌وه‌ !! بۆیه‌ ده‌ڕۆیشتم و ده‌ڕۆیشتم . ساتمه‌م ده‌داو ده‌ڕۆیشتم . رووگا گۆرکێم ده‌کرد . هه‌تاکو .. (( لێره‌دا ، جێگه‌ى چه‌ند وشه‌یه‌ک بۆشه‌ . ئه‌و زمانزانه‌م دێته‌ یاد که‌ هه‌تاکو مرد (( حتى)) ى بۆساغ نه‌کرایه‌وه‌ مات وفى قلبه شىء من حتى))

پاش یه‌ک دوو ساڵ له‌وێش نه‌حه‌وامه‌وه‌ ، چونکه‌ ره‌به‌نى کڵیسه‌که‌ ناپاک بوو ، گزیى له‌ خوا په‌رستان ده‌کرد . هه‌رچى زێڕو زیو و نه‌زرى کڵێسه‌ بوو ده‌یمفتاندو .. له‌باخچه‌که‌یدا ده‌یشارده‌وه‌ . خه‌ڵکم لێئاگادار کردو گه‌نجینه‌که‌یان دۆزیه‌وه‌و .. ره‌به‌نه‌که‌یان به‌رده‌باران کرد و پاشان له‌ خاچیان دا . منیش سه‌رم هه‌ڵگرت و به‌ره‌و (( نوسه‌یبین )) که‌ جێنشینى مه‌تران و پاترێرک بوو ، له‌وانیش زانستى کۆکم وه‌رگرت . پاشان له‌سه‌ر رێنمایى دۆستێکم بۆ (( ئه‌مورییه‌ )) چووم ، شه‌وورۆژئه‌ڵهاى خۆپه‌روه‌رده‌کردن و ریازه‌ى نه‌فس و خواپه‌رستى بووم . رۆژ و شه‌وم گرىَ ده‌دا و تینووتیم نه‌ده‌شکا !! باڵا گه‌ردانى راستى بووم . ته‌مه‌نم گه‌یشته‌ سى و نۆ به‌دیدارێکى راهبێک گه‌یشتم ، هانى دام روو له‌ دوورگه‌ى (( واقواق )) بکه‌م و بگه‌مه‌ قیسمى کوڕى عه‌بدوللات (( پیاوه‌ مه‌زنه‌که‌ )) بوومه‌ دیلى (( به‌نوکوله‌یب)) و له‌((یه‌سربى)) (شار)ى شاراندا گیرسامه‌وه‌ .به‌ جوویه‌ک فرۆشرام . ئاواتم هاته‌ دى و به‌دیمانه‌ى ئه‌و مه‌زنه‌ پیاوه‌ گه‌یشتم و کردمى به‌یاوه‌رى هه‌ره‌ نزیکى خۆى((سلمان منا اهل البیت)) ، چونکه‌ بێجگه‌ له‌ په‌رتووکه‌ پیرۆزه‌کان قاڵبووم له‌ ئاڤێستاو خودانامه‌و سرووده‌کانى ڤاندیدات و گه‌وهه‌ره‌کانى تاوو مه‌زموره‌کانى داود و تێڕوانینى مانى و رامانه‌کانى پێشینان ، زانستى ساسان و هیللینى و سریان له‌ مێشکمدا که‌ڵه‌که‌ بوون . بوومه‌ یه‌کێک له‌ خێزانى پیاوه‌ مه‌زنه‌که‌و ناوى گۆڕیم . زۆر کات ، کۆبونه‌وه‌ى دوو قۆڵینى په‌نهانمان ده‌کرد ، که‌ درێژه‌ى بخایاندبایه‌ ، سه‌ره‌ژنى پیاوه‌ مه‌زنه‌که‌ ، ده‌نگى ناڕه‌زایى بڵند ده‌بۆوه‌و ده‌یگوت : لو اجتمع هژان الرجلان لبتنا فى فراش بارد ! (( ئه‌و جووته‌ پێکه‌وه‌ بن ، ئێمه‌ له‌ پێخه‌فى ساردا ده‌مێنینه‌وه‌ )) له‌و دانیشتنه‌ فه‌لسه‌فیانه‌دا به‌زمانى سریانى ده‌په‌یڤاین ، چونکه‌ به‌نده‌ هه‌تا مردنیشم به‌باشى فێرى زمانى دورگه‌که‌ نه‌بووم . ئه‌و ساڵه‌ى(( شار )) گه‌مارۆ درا ، ئامۆژگاریم کرد که‌له‌ خولى شاردا خه‌نده‌ک هه‌ڵبکه‌ندرىَ . هه‌رمنیش له‌ بیناسازیدا فێرى (( که‌وانه‌ ) م کردن . من و ئامۆزاى پیاوه‌ مه‌زنه‌که‌(عه‌لى) ، زانستى جه‌فرو په‌نهانى حه‌رفمان ده‌زانى . ئه‌و منى به‌لوقمانى حه‌کیم داده‌ناو ده‌یگوت عیلمى ئه‌وه‌لین و ئاخرینم له‌ سینگدایه‌(( لو کان العلم فى الپریا لوێله هژا الرجل )) . سه‌ڕه‌راى ئه‌وه‌ش ، ته‌نیا بووم ! به‌ هه‌موو واتاى ته‌نیایى(( ابو هریره‌- پشیله‌وان )) منى به‌ خاوه‌ندى دوو په‌رتووکان ده‌ناسى ، که‌چى که‌سێک نه‌یوێرا که‌نیشکى خۆى بکاته‌ هاوسه‌رم!! بۆئه‌وه‌ى نیوه‌ى ئایینه‌که‌م ته‌واو بکه‌م !! داب و نه‌ریتى راگزایه‌تى و رێساى هۆزایه‌تى بوونه‌ کۆسپ ! هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ز له‌ ئۆجاغزاده‌کانى (( رۆژبه‌یان )) بووم !! برائایینیه‌که‌م((ابو الدرداء)) گوته‌نى : (( هه‌رچه‌نده‌ زانیاریت زۆر بوو ، به‌ گوێره‌ى ئه‌وه‌ ، ژان و که‌سه‌ریت زیاد ده‌کات )) ئه‌نجام واى لێهات ، یاوه‌رى یه‌که‌مى په‌یامبه‌ر فه‌رمانى که‌ نابىَ هه‌رگیز فه‌رمووده‌کانى مه‌زنه‌ پیاوه‌که‌ بگێڕمه‌وه‌ !! گوایه‌ دووبه‌ره‌کى ده‌خاته‌وه‌ !! بۆیه‌ برائایینیه‌که‌م له‌ شامه‌وه‌ ، نامه‌یه‌کى بۆ ره‌وانه‌ کردم بۆئه‌وه‌ى بچمه‌ (( قودس و له‌ پیرۆزگه‌ى ئایینان دا بمرم )) ئه‌وه‌م په‌سه‌ند نه‌کرد ، وه‌ڵامم دایه‌وه‌ ، ، (( زه‌وى هه‌رگیز مرۆڤ پیرۆز ناکات ، به‌ڵکو کاره‌که‌ى پیرۆزى ده‌کات )) و پاروى چه‌ورم ره‌تکرده‌وه‌ . یاوه‌رى دووه‌م له‌به‌رئه‌وه‌ى شاره‌زابووم له‌ کاروبارى ساسان و له‌راستیشدا بۆئه‌وه‌ى دوورم بخاته‌وه‌ ، به‌ نوێنه‌ر ناردمیه‌ (( ته‌یسیفۆن )) له‌وىَ له‌ ژێر دارخورما ده‌خه‌وتم و به‌ زستانیش له‌ مزگه‌وتدا ، سیخوڕان ئه‌وه‌یان گه‌یانده‌ شارى شاران ، گوایه‌ شکۆى ده‌سه‌ڵاتى ئه‌وو ئیسلام که‌م ده‌که‌مه‌وه‌ ! بۆیه‌ قایل بووم که‌ داڵده‌یه‌کم بۆ دروست بکه‌ن به‌مه‌رجێک ، که‌راکشام ، پێم له‌م دیوار بدا و ده‌ستم بگاته‌ دیوارى به‌رامبه‌رى ، که‌ هه‌ستام سه‌رم له‌ بنمیچى ژوره‌که‌ بدا . پرسیان بۆ ؟ گوتم : بۆئه‌وه‌ى هه‌میشه‌ گۆڕم له‌ بیر نه‌چێت ! ئه‌مه‌یان به‌دڵ نه‌بوو ! ئه‌ز له‌وانه‌ نه‌بووم که‌ به‌ئاره‌زوویان هه‌ڵسوڕێم و له‌ راستى ده‌م بنووقێنم ، بۆیه‌ یه‌کێکى دیکه‌یان هه‌نارده‌ جێگه‌م ، منیش بىَ په‌رواو زۆر به‌ئارامى کشامه‌وه‌ بۆ کونجى خواپه‌رستى و ئارامگه‌ى زانست و ئاستانه‌ى هه‌ق و جوانى . ئاى .. له‌پانتایى ئه‌و دورگه‌یه‌و هه‌م له‌ پێته‌ختى فه‌رمان و ده‌سه‌ڵاتیشدا ، غه‌واره‌و بىَ زێدو ئاواره‌ بووم . بۆیه‌ په‌پولانه‌ ، ئارام ئارام ئارام رووه‌و رۆژهه‌ڵات و نشینگه‌ى بێگه‌ڕانه‌وه‌ى باووباپیران چووم. دوا ئاوڕم له‌ تاقه‌ شکۆداره‌که‌ى کیسرا دایه‌وه‌و . به‌من و به‌رۆژگار پێده‌که‌نىو .. رووى له‌ خۆرى بێباک کردبوو .له‌ته‌مه‌نمدا ، وێڵى جێگه‌یه‌ک بووم که‌ ده‌ستى تاوانى نه‌گه‌یشتبىَ و .. بنیاده‌مى چاوچنۆک ، هاوڕه‌گه‌زى خۆى نه‌چه‌وساندبێته‌وه‌ . ئه‌مێستا ، له‌م ئارامگه‌یه‌ دووره‌ په‌رێزه‌مدا ، که‌س نییه‌ ده‌نگم بخنکێنىَ . براى ئایین و کریڤه‌که‌م  فه‌رموویه‌تى : (( ئه‌گه‌ر رۆژبه‌ه له‌لاى مه‌زنه‌ پیاو بێت ، رێگه‌ى به‌که‌سى دیکه‌ نه‌داوه‌ بچێته‌ لاى )) .. وا خامه‌که‌م سه‌ربه‌سته‌ ، چى له‌ رووبه‌رى ئه‌م پێسته‌دا تۆمار ده‌کات ، که‌ پێشتر (( گۆشتێکى گیا خۆر)) بووه‌ ، بنیاده‌م (( گۆشتى گۆشتخۆره‌ !!)) چاوم کزبووه‌ . که‌نه‌فتم و پشتم بۆته‌ که‌مه‌ى گۆچان ، به‌ڵام به‌ دیدارى مه‌رگ شادمانم ، که‌ راستییه‌کى باڵا ده‌سته‌ . باوه‌شم بۆ ده‌کاته‌وه‌ . روبارى زه‌مه‌نیش ناوه‌ستآ . له‌گه‌ڵ خۆمدا په‌نهانه‌کان له‌ توێى کفنه‌که‌مدا ده‌نێژم . مه‌گه‌ر خۆم بزانم له‌و دانوستانه‌ دوو قۆڵیانه‌دا له‌ غارى حه‌رراو له‌ ماڵه‌وه‌شدا، چیمان ده‌گوت و چۆن بیرمان ده‌کرده‌وه‌ !! مرۆڤ خۆى هه‌موو شتێکه‌ ، مرۆڤ ته‌نیا خۆى سه‌روه‌رو خودانى ئه‌م که‌ونه‌ سه‌رمه‌دى و بىَ سه‌رحه‌ده‌یه‌ و ... هه‌ر خۆى له‌ پیرۆزى خاڵ و هێڵ و ژماره‌و قه‌واره‌و هێماکانى ده‌گات . گه‌یشتمه‌ ئه‌و ئاکامه‌ى ، که‌ رێگاکان بنبه‌ستن ، ده‌رناچن رێگاکان ، بۆیه‌ له‌سه‌حراى گیانمدا ، په‌رتووکه‌کان بوونه‌ته‌ گردۆڵکه‌ى گه‌ڕۆک ، ئه‌م شوێن و ئه‌و شوێن ده‌که‌م . ته‌نیام .. ته‌نیام .. ته‌نیام . مه‌گه‌ر مروارییه‌ چاوگه‌شه‌کانى که‌لوه‌کانى ئاسمانه‌کان ، هاوڕێى ئه‌م ته‌نیایه‌م بن .

ماره‌ییم له‌ زانست بڕى . خۆم به‌ باوه‌ڕێکه‌وه‌ گرىَ دا ، که‌ بڕواى به‌ژیرى و هه‌ڵسه‌نگاندن بێت . خۆراکى گیانیم حه‌رفێکى نوێیه‌ ، وه‌لىَ کام باوه‌ڕ ؟! کام حه‌رف ؟! ئاى بۆم ناخرێته‌ ناو قه‌فه‌زى وشه‌و حه‌رفه‌کانى زمانه‌وه‌ !! خوداى میهره‌بان تۆم ناسیوه‌و .. له‌لارییه‌کانم چاو بپۆشه‌ . ئامین . ئامین .. ئامین به‌قه‌د دانه‌ى لمى بیابان و گه‌ڵاى دره‌ختان و باڵنده‌ى ئاسمانان و زینده‌وه‌رانى ده‌ریاکان .

***

لێره‌دا ده‌قى نووسراوه‌که‌ هاته‌ کۆتایى . ئه‌ز خستمه‌ به‌ر دیدو هزرى نه‌وه‌کانى میدیایى و ئه‌ستۆى خۆم له‌و ئه‌رکه‌ گرانه‌ رزگارکرد .

-       دایکى ئاڵا .. شه‌ڕى ناوخۆ سڕینه‌وه‌ى مێژووه‌ ، دڕینى پێسته‌ پیرۆزه‌که‌ى رۆژبه‌هى رۆژبه‌یانه‌ .. شه‌ڕ ..له‌دڵى ((مێوژ نه‌ک مێژوو ))دا ژیانه‌ ..هاهاها ... هىَ هىَ هىَ هۆ هۆ هۆ .. شه‌ڕ له‌به‌رژه‌وه‌ندى دوکه‌ڵبیرو لێخنبیرانه‌ .

-       لێت تێناگه‌م ! دوکه‌ڵ و لێخن و ...

-       هه‌موو له‌ سێرکێکداکار ده‌که‌ن

هه‌رچه‌نده‌ سیناریۆکان جوودان .

-       ئه‌رىَ شێت بووى ، ئه‌وا ... سێرک سێرکردنه‌ ، ئه‌ى سیناریۆ چییه‌ هیزه‌ ..

-       کچىَ بۆ تێمناگه‌ى ، تۆ پرسیارت کرد و منیش وه‌ڵامم دایته‌وه‌ ، هه‌ى سه‌ندانم له‌ سیناریۆو میناریۆدا .

***

به‌رهه‌مه‌کانی نووسه‌ر

 

1-     لاکێشه‌ ڕووناکه‌کان،به‌غدا، چاپخانه‌ی : دار الحریه‌ للگباعه‌،1980، 135ل.(چیرۆک)  ( له‌ لایه‌ن ئیسماعیل ده‌روێشه‌وه‌ کراوه‌ به‌ فه‌ره‌نسی)

2-     مردوو خه‌ون نابینێ،به‌غدا،چاپخانه‌ی : جریده‌ العراق،1980، 76ل.(چیرۆک)

3-     بارام ناوێک هه‌بوو، به‌غدا: چاپخانه‌ی کۆڕی زانیاری عێراق، 1982، 82ل.(کورته‌ چیرۆک)

4-     په‌ڕه‌نگ، به‌غدا، چاپخانه‌ی دار القادسیه‌،1986، 120ل.(چیرۆک)

5-     هه‌لکشان به‌ره‌و لوتکه‌،به‌غدا، به‌غدا: دار الحریه‌ للگباعه‌، 1989، 310ل.( ڕۆمان)  ( له‌ لایه‌ن د. ئه‌حمه‌دی مه‌لا کراوه‌ به‌ فه‌ره‌نسی)

6-     په‌یک، پاریس، 1995، (چیرۆک)

7-     سۆناتای ڕۆح، هه‌ولێر:1997، (ڕۆمان)

8-     کاوڵاش، هه‌ولێر، چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیری، 1997، ل275،

 ( ڕۆمان)

9-     ونگه‌ ، به‌رلین، چاپخانه‌ی هاڤیبوون، 2003، 117ل.( ڕۆمان)

10- کۆچره‌و کۆچره‌و، هه‌ولێر، چاپخانه‌ی: وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌- هه‌ولێر،2003،  ل.( ڕۆمان)

زنجیره‌ی کتێبه‌ چاپکراوه‌کانی کتێبفرۆشی سۆران- هه‌ولێر

1-       گره‌و ،عه‌زیز نه‌سین،و / له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ جه‌مال گرده‌سۆری، هه‌ولێر: (ب.چ)، 2003، 38ل.

2-       بێناسنامه‌کان،چ2،عه‌زیز نه‌سین،و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ که‌ریم عارف،  سلێمانی:  چاپخانه‌ی شڤان،2003، 160ل.

3-       ئاغا و شێخ و ده‌وڵه‌ت،ب1،چ4،مارتین ڤان برونسه‌ن، و/ له‌ ئه‌لمانییه‌وه‌ د.کوردۆ عه‌لی،  سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2003، 360ل.

4-       کوردو کوردستان- به‌شی (1-2)،چ2،محه‌مه‌د ئه‌مین زه‌کی به‌گ، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان    ،2004، (272+278)ل.

5-       مرۆڤ له‌ نێوان ڕواڵه‌ت و جه‌وهه‌ردا،ئه‌ریک فرۆم،و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌  سابیر به‌کر بۆکانی، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان2003، 216ل.

6-       کورد له‌ سه‌ده‌ی نۆزده‌و بیستدا، کرێس کۆچێرا، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ که‌ریم عارف، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 464ل.

7-       چاوه‌کانی،چ4،بزورگ عه‌له‌وی، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ ئازاد به‌رزنجی، سلێمانی:  چاپخانه‌ی شڤان ،2004، 144ل.

8-       ئینسایکلۆپیدیای فه‌یله‌سوفان،سه‌رپه‌رشتی م. ڕوزنتال،ب. یوردین، و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ محه‌مه‌د وه‌سمان عه‌زیز، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 550ل.

9-       به‌یه‌کگه‌یشتنی کوردو لان له‌ وڵاتی باب و شه‌روان،د.جه‌مال ڕه‌شید ئه‌حمه‌د، و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ ئاسۆس محه‌مه‌د مه‌لاقادر، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 330ل.

10-     بیره‌وه‌رییه‌کانی ته‌یموری له‌نگ،چ3، مارسل بریون، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ی  حه‌مه‌ سه‌عید ، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان ،2004، 324ل.

11-     ڕۆشنبیری سێکسی و ته‌ندروستی ،چ8،فازیل هیمه‌ت،  سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان ،2004، 259ل.

12-     کلیکی ئینته‌رنێت،چ2،سه‌رکه‌وت پێنجوینی، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان، 2004، 98ل.

13-     -فێربوونی فه‌ره‌نسی به‌ ئاسانی،کوردۆ ئه‌حمه‌د، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 63ل.

14-     مرۆڤ له‌ نێوان ڕواڵه‌ت و جه‌وهه‌ردا،چ2،ئه‌ریک فرۆم،و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ سابیر به‌کر بۆکانی، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان2004، 214ل.

15-     کێشه‌ سێکسییه‌کان،چـ3،فازیل هیمه‌ت، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان، 2004 ، 130ل.

16-     ئازادی یا مه‌رگ،نیکۆس کازانتزاکیس، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ که‌ریم عارف، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 560ل.

17-     فه‌رهه‌نگی شیرین(عه‌ره‌بی- کوردی)،چ4،فازیل نیزامه‌دین، سلێمانی:   چاپخانه‌ی شڤان،2004، 845ل.

18-     زمانناسی و هه‌ندێ له‌ بابه‌تی زمانناسیی کوردی،سه‌ڵام ناوخۆش، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 103ل.

19-     ئه‌ده‌ب و فه‌لسه‌فه‌،نووسین و وه‌رگێڕانی که‌ریم ده‌شتی، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 527ل.

20-     چیرۆکه‌کانی سه‌مه‌دی بیهره‌نگی، سه‌مه‌دی بیهره‌نگی، و/ له‌ فارسییه‌وه‌  حه‌مه‌ که‌ریم عارف، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 240ل.

21-     ئێواران بۆنی خه‌وم لێ دێ، چنوور نامیق حه‌سه‌ن، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 112ل.

22-     ئه‌فسانه‌ی گریکی و ڕۆمانی ،گریس،هـ . کوپفر،و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ که‌ریم عارف، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 152ل.

23-     جان جاک ڕۆسۆ،موریس شربل،میشال ابی فاچل، و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ ڕه‌حیم سابیر، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 98ل.

24-     ڤۆلتێر،ئه‌ندریه‌ کریسۆن،و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ ڕه‌حیم سابیر، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 56ل.

25-     سه‌ده‌ی یه‌که‌می خه‌یاڵ، کاروان عومه‌ر کاکه‌ سوور، سلێمانی: چاپه‌مه‌نی گه‌نج ،2004، 224ل.

26-     ڕێزمانی ئینگلیزی زاگرۆس،یوسف فه‌قیهی، سلێمانی: چاپه‌مه‌نی گه‌نج،2004، 201ل.

27-     له‌ نێوان (بلیمه‌تی)و (شێتی)دا،چ2،هاشم ساڵح،و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌  نه‌وزاد ئه‌حمه‌د ئه‌سوه‌د، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 102ل.

28-     دواڕۆژی مه‌حکومێک،،ڤیکتۆر هۆگۆ، و / له‌ ئه‌لمانییه‌وه‌عه‌بدولموئمین ده‌شتی، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 127ل.

29-     کورد له‌ سه‌ده‌ی نۆزده‌و بیستدا، چ2،کرێس کۆچێرا، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌مه‌ که‌ریم عارف، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان،2004، 464ل.

30-     ژنه‌ مۆدێرنه‌که‌ ، ئه‌رده‌لان عه‌بدوڵڵا، سلێمانی: چاپخانه‌ی شڤان، 2004، 174ل.

31-     ئه‌سپیدیلۆن،چـ2، کاروان عومه‌ر کاکه‌سوور، سلێمانی چاپخانه‌ی شڤان،2005، 221ل.

32-     سه‌د ساڵ ته‌نیایی،چـ2، گابریل گارسیا مارکز،وه‌رگێڕانی له‌ فارسییه‌وه‌ حه‌سه‌ن ڕه‌ستگار، سلێمانی چاپخانه‌ی شڤان،2005، 387ل.

33-     فه‌رهه‌نگی خاک(فارسی – کوردی)، مه‌حموود عه‌بدولڵا وجه‌مال جه‌لال ، هه‌ولێر: چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌،2005، 370ل.

34-     هه‌ولێرم وادیوه‌و بیستووه‌، ب3، سه‌ید مه‌ولود بێخاڵی، هه‌ولێر: چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌،2005، 374ل.

35-     باخچه‌ی به‌ردین، نیکۆس کازانتزاکیس ، و/ له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ جه‌لیل کاکه‌وه‌یس،  سلێمانى: چاپخانه‌ی شڤان، 2005، 302 ل.

36-     سه‌ره‌تایه‌ک له‌ فه‌لسه‌فه‌ کلاسیکی یۆنان، چـ 2، حه‌مید عه‌زیز سه‌عید،   سلێمانى: چاپخانه‌ی شڤان،2005، 302ل.

37-     گێله‌پیاو، چ3، عه‌زیز نه‌سین ، و/ له‌فارسییه‌وه‌ عه‌بدولڵاى حه‌سه‌ن زاده‌، هه‌ولێر: چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌- هه‌ولێر،2005، 277ل.

38-     ڕۆمانی کوردی و په‌رتبوونی ڕووداو و نازینده‌یی شاکه‌س،جه‌لیل کاکه‌وه‌یس، سلێمانی:چاپخانه‌ی بینایى ،2005، 153ل.

39-     هونه‌رى شیعر ، چ 2 ، هۆراس ، حه‌مید عه‌زیز کردوویه‌ به‌ کوردی، سلێمانى :چاپه‌مه‌نى چوارچرا ، 2005 ، 55ل .

40-     ڕه‌خنه‌ی ( ڕه‌خنه‌ی ڕۆمانی کوردی)،فوئاد ڕه‌شید، سلێمانی : چاپخانه‌ی ڕوون، 2005، 197ل.

41-     نوێگه‌ری – کۆمه‌له‌ وتار، محه‌مه‌د وه‌سمان،سلێمانی: چاپخانه‌ی چوارچرا،2005، 107ل.

42-     مێژووی هاوچه‌رخی کورد،چ2، دیڤید مه‌کداول، و/ له‌ فارسییه‌وه‌ ئه‌بووبه‌کر خۆشناو، هه‌ولێر: چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ ، 2005، 747ل.

43-     بیبلۆگرافیاى فۆلکلۆرى کوردى،د.عومه‌ر ئیبراهیم عه‌زیز،سلێمانی:چاپخانه‌ی چوار چرا ، 2005، 320ل.

44-     زاخی گۆرانی- چه‌پکێک له‌ هۆنراوه‌ی گۆرانی،شێروان حه‌سه‌ن حوسنی،سلێمانی چاپخانه‌ی  گه‌نج، 2005، 252ل.

45-     له‌ په‌یوه‌ندییه‌وه‌ بۆ خۆشه‌ویستی،چ 2، ڕێبوار سیوه‌یلی، سلێمانی : چاپخانه‌ی شڤان، 2005، 224ل.

46-     تاسه‌ی ئازادی ، چ2، سیامه‌ند شێخ ئاغایی، سلێمانی چاپخانه‌ی گه‌نج، 2005، 153ل.

47-     سه‌گی سووره‌ی ، سیامه‌ند شێخ ئاغایی، سلێمانی: چاپخانه‌ی گه‌نج، 2005، 190ل.

48-     به‌نده‌ری گول، شێروان حه‌سه‌ن حوسنی، سلێمانی: چاپخانه‌ی  گه‌نج، 2005، 120ل.

49-     کیماگه‌ر،پاولۆ کۆوێلۆ، ئاسۆ حه‌سه‌ن زاده‌ له‌ فه‌ره‌نسییه‌وه‌ کردوویه‌ به‌ کوردی، سلێمانی: چاپخانه‌ی  کارۆ ، 2005،148 ل.

50-     سۆناتای ڕۆح، چ2، عه‌بدوڵڵاَ سه‌راج، سلێمانی: چاپخانه‌ی گه‌نج، 2005، 69ل.