Phaøm ngöôøi gioûi caàm quaân thì khoâng caàn baøy traän, ngöôøi gioûi baøy traän thì khoâng caàn phaûi ñaùnh, ngöôøi gioûi ñaùnh thì khoâng thua, ngöôøi kheùo thua thì khoâng cheát.

Traàn Khaùnh Dö (trieàu Traàn Nhaân-toân)

Ñöôïc thua laøôû ngöôøi töôùng, chöù khoâng phaõi ôû quaân nhieàu hay ít.

Ngöôøi laøm töôùng gioûi ñôøi xöa boû choå beàn maøñaùnh choå yeáu, traùnh choå nhieàu maøñaùnh choå ít, nhö theá duøng söùc moät nöûa maø neân coâng gaáp ñoâi.

Binh phaùp noùi khoâng phaûi ñaùnh maø khuaát phuïc ñöôïc quaân cuûa ngöôøi laø keá hay hôn caû.

Traû thuø baùo oaùn laø leõ thöôøng tình cuûa moåi ngöôøi, maø baûn taâm ngöôøi coù nhaân laïi khoâng thích gieát ngöôøi. Vaû laïi ngöôøi ta ñaû haøng maø laïi coøn gieát thì khoâng hay. Neáu muoán thoûa côn giaän trong choác laùt maø muoân ñôøi mang tieáng gieát keû ñaõ haøng, thì sao baèng tha cho muoân vaïn con ngöôøi soáng ñeå khoûi ñöôïc chieán tranh veà sau, laïi ñeå ñöôïc tieáng thôm löu truyeàn ñeán muoân ñôøi trong söû xanh.

Vua Leâ Thaùi-toå

Caùc ñeá vöông ñôøi xöa sôû dó thaùnh ñöùc ngaøy moät theâm leân, chöa coù baät naøo laø khoâng do hoïc vaán.

Phan Thieân Töôùc (trieàu Leâ Thaùi-toân)

Bieát loåi khoâng khoù ñoåi loåi môùi khoù, noùi ñieàu thieän khoâng khoù laøm ñieàu thieän môùi khoù.

Haø Phu (trieàu Leâ Nhaân-toân )

Nöôùc laùy daân laøm goác maø binh laø ñeå baûo veä daân.

Ñoå Nhuaän

Nhaân taøi laø nguyeân khí cuûa nhaø nöôùc, nguyeân khí maïnh thì trí ñaïo môùi thònh.

Vua Leâ Hieán-toân

Bieát vieäc gì laø traùi, neân boû ngay ñi, ñöøng baûo raèng caùi ñoù cuõng khoâng haïi gì bieát vieäc gì laø phaûi, neân laøm töùc khaéc, ñöøng cho ñieàu ñoù raát laø nhoû moïn. Moåi khi baøn luaän, taát phaûi söûa sai, ñöøng töï cho mình phaûi caû, moåi khi can ngaên, taát phaûi theo leû ñöøng cam chòu laø nònh thaàn. Nhö vaäy treân giöõ ñaïo ngay, döôùi giöõ phaùp luaät, töï nhieân tai qua phuùc laïi, seû chuyeån loaïn thaønh trò chuyeån nguy thaønh yeân.

Ñaëng Voõ Canh (trieàu Maïc Maäu Hôïp)

Vaên phaûi luyeän, truùc phaûi uoán ñeå cho muøi ñôøi töøng traûi theâm am töôøng, trí khí ngaøy caøng taêng tröôûng thì môùi taïo ñöôïc coâng nghieäp laâu daøi to taùt. Nay laøm vieäc gì cuõng bò ngaên trôû thì khí kieâu phaûi tieâu ñi, nghæ vieäc gì phaûi chaêm lo thì loøng phoùng tuùng töï deïp xuoáng; khoâng kieâu, khoâng phoùng nöûa thì môùi coù theå thaønh ñöùc.

Ngoâ Thi Sæ (trieàu Leâ Hieán-toân)

Ngöôøi naøo hieåu bieát ñöôïc nhieàu loái daïy hay vaø caùch ngoân cuûa coå nhaân vaø ñem nhöõng ñieàu hay ñoù maø söõa mình thì coù theå giuùp mình thaêng tieán; neáu ñem aùp duïng vaøo ñôøi thì ñôøi seû trôû neân toát ñeïp; Khi coù ngöôøi hoûi chuyeän thì bieát öùng ñoái; khi ra laøm vieäc thì bieát caân nhaéc leø phaûi traùi.

Saùch vôû vaên chöông khoâng chæ coù moät ñöôøng, ñoïc saùch laøm taêng söï khoân ngoan, phaùt trieån tính tình, hoc laøm ngöôøi hieàn, bieát choïn ñieàu thieän.

Ñöôøng loái cuûa coå nhaân ñem laïi khí hoùa, deïp tai bieán, coát nhôø ôû vieäc duøng leå maø caàu phuùc cuûa thaàn linh, duøng ñöùc maø roäng loøng thöông daân.

Leâ Quùi Ñoân

Binh ñao laø vieäc baát ñaéc dæ cuûa thaùnh nhaân.

Quaân lính coát hoøa thuaän khoâng coát ñoâng, coát tinh nhueä khoâng coát nhieàu.

Ngöôøi kheùo thaéng ôû choå raát meàm deûo, chöù khoâng phaûi laáy maïnh ñeø yeáu, nhieàu hieáp ít.

Vua Thaùi-toâ

Töôùng quùi nhôø coù möu, quaân quí nhôø söùc maïnh.

Thöông traâu tröôùc phaûi tröø loaïi haïi traâu, thöông daân tröôùc phaûi tröø keû haïi daân.

Vua Nguyeãn Theá- toå

Quoác daân ñoàng baøo ôi! Chôù neân yû laïi nôi ngöôøi, yû laïi nôi ngöôøi taát ngu. Chôù neân yû mình maø baïo ñoäng, baïo ñoäng taát haïi. Quoác daân ñoàng baøo ôi! Chi baèng hoïc.

Soáng khoâng phaûi laø kyù sinh truøng cuûa theá gian, soáng ñeå möu ñoà moät coâng cuoäc höõu ích gì cho ñoàng baøo toå quoác.

Chuùng ta coù caùi duõng khí ñoäc laäp caû ngaøn naêm roài, traêm laàn beû maø khoâng gaãy. Toâi coù dòp chu du caùc nôi, nhöõng ngöôøi höôûng öùng coù tôùi soá ngaøn, chì tieác moät ñieàu, ngöôøi coù haèng saûn thì khoâng coù haèng taâm, coøn ngöôøi coù haèng taâm thì haàu heát laø baàn só moãi khi nghæ tôùi viec ñoù toâi thöôøng thôû daøi, bieát laøm sao ñaây.

Phaøm ñaõ laø moät daân toäc sinh toàn treân hoaøn vuû ñaû coù moät caùi lòch söû chính ñaùng, thì phaûi gìn giöõ nhöõng söï veû vang trong lòch söû cuûa daân toäc mình, nghóa laø gìn giöõ laáy nhöõng ñöùc tính hay, tính toát maáy nghìn naêm oâng cha ñeå laïi, khieán cho nöôùc naøo, daân toäc naøo ñoáùi vôùi mình cuõng ñem loøng kính troïng. Noùi toùm laïi nhö hoøn ngoïc maøi maø khoâng moøn, nhö saét nguoäi ñaùnh khoâng beå thì môùi goïi laø ñaïo ñöùc ñöôïc.

Phan Chu Trinh