Ragtime: XIX.yy.’ýn sonlarýnda ortaya çýkan,doðaçlamaya pek yer verilmeyençok sýk senkoplu,Amerikan zencilerinin folkloruna Avrupa’dan gelen ezgilerin karýþtýrýlmasýyla meydana gelen bu tür aðýrlýklý olarak piyano üzerine kuruludur.Ýlk ragtime örneði,gezmeye geldiði Kongo meydanýnda siyahlarýn müziðinden etkilenerek Fransa’ya döndüðünde bir beste yapan Fransýz piyanistin eseridir.Avrupa’dan gelen varlýklý ailelerin beraberlerinde getirdikleri piyanonun ilgiyle karþýlanmasý üzerine ABD’nde Honki Tonk denen tahta piyanolar üretilmeye baþlanmýþ ve zamanla eðlence yerlerine giren bu piyanolar yeni bir müzisyen sýnýfýn doðmasýný saðlamýþtýr.Müzisyenler,hep ayný parçalarý çalmaktan sýkýlýnca parçalarý rag ederek(diklemesine bölerek) bu türün doðmasýný saðlamýþlardýr.Sonuç olarak Ragtime Avrupa piyano çalýþ tarzýnýn ABD versiyonudur.Jazz’ýn doðuþuna önemli katkýlara bulunan bu türün baþlýca temsilcileri Scott Joplin,James Scott ve Eubie Blake’dir.

New Orleans(Dixieland) Fransýzca ‘Jasse’ kelimesinden gelen Jazz ilk olarak New Orleans’ta doðmuþtur.

Jelly Roll Morton(1885-1941):Fransýz kökenli bir aileden gelen J.R.Morton N.Orleans’ta baþlayan müzik ka-riyerini önce Chicago daha sonra New York’a taþýmýþ,kurduðu Red Hot Peppers grubuyla baþarýlý albümler çýkarmýþ bir piyanisttir.1930’larda gözden düþen J.R.Morton, 1939’da fýrtýnalý hayatýný anlattýðý plaðý ‘Mister Jelly Roll’ ile bile eski popülerliliðine bir daha ulaþamamýþtýr. Verimli bir besteci ve titiz bir orkestra yöneticisi olan Jelly Roll, her ne kadar kendisinin öne sürdüðü gibi ‘jazz’ýn yaratýcýsý’ deðilse de,ragtime ile,daha sonra jazz diye anýlan müzik arasýnda köprü kuran ilk piyanocudur.Jelly Roll’un diðer önemli bir özelliði ise esas olarak piyanist olsa da aðýz mýzýkasýndan,kontrbasa her alete çalmasý ve çok renkli ve deðiþik yapýtlar vermesidir. Diskografya:The Pearls(piyano solo,‘23),Doctor Jazz(‘27),Smilin’ the Blues Away(‘29),Oh,didn’ the Ramble (Sidney Bechet ile,‘39),Mister Jelly Roll(‘39).

Buddy Bolden(1878-1931):Buddy Bolden’ýn nasýl çaldýðýný dinleme þansýmýz yok çünkü dinlenebilecek bir plak kaydý olmayan B.Bolden,söylenenlere göre müthiþ bir kornetçi imiþ.Buddy Bulden’da ilk kral olarak anýlýyor ancak plak dönemine yetiþmediði için nasýl çaldýðý bilinmiyor. ‘King’ Joe Oliver(1885-8 Nisan 1938):1910’da New Orleans’ýn en büyük kornetçisi Freddie Keppard’ý,kendisiyle müzik düellosuna girmek durumunda býraktýktan sonra,bu düellodan galip çýkýnca kendisine ‘King’ ünvaný verildi.1917’de Chicago’ya gitti.Ýlk kez 1923’te aralarýnda L.Armstrong’unda bulunduðu,kendisinin kurup yönettiði Creole Jazz Band’i kurdu.1929 bunalýmýndan sonra gözden düþtü ve 1934’te müziði býraktý. Diskografya:Dippermouth Blues(‘23),Mabel’s Dream,Canal Street Blues(‘23),Sugar Foot Stomp(‘28).

Faraþ aðýzlý anlamýna gelen ‘Satchmo’ lakabýyla anýlan L.Armstrong,14 yaþýndayken havaya ateþ eder ve borazandan,trompete uzanan ilk müzik birikimini elde edeceði 4 yýllýk ýslahhane dönemi baþlar.Serbest býrakýldýðýnda o artýk bir trompet üstadý ve N.Orleans’da herkesin grubuna almaya çalýþtýðý bir müzisyendir artýk.Trompetçi olmasý,kral gibi muamele görmesini saðlar (ezgi trompetten çýktýðý için o dönemde en önemli alet konumundadýr trompet).L.Armstrong iki yýl boyunca N.Orleans’ýn en iyi yerlerinde çalar ve ünü N. Orleans sýnýrlarýný aþar.‘King’ Joe Oliver tarafýndan ikinci trompetçi olarak Chicago’ya çaðýrýlýr.O dönem Chicago,jazz’ýn ana vataný konumundadýr.L. Armstrong babasýz büyümesininde etkisiyle King Oliver’ý babasý ve üstadý gibi görür.Müzikalite açýsýndan onu aþtýðý halde,ona duyduðu saygýdan dolayý gruptan ayrýlmaz ta ki bir süre sonra aþýk olacaðý piyanist olarak gruba katýlan kadýnýn onu kendi grubunu kurmasýna ikna etmesine kadar.Chicago’nun zamanla üstünlüðünü New York’a kaptýrmasý üzerine N.York’ta Fletcher Henderson’la çalýþmaya baþlayan L.Armstrong 1925’te doðduðu kent olan N.Orleans’a döner ve Hot Five adlý ilk grubunu kurar. Güney’de ýrk ayrýmýnýn ulaþtýðý boyut o kadar vahim bir hal almýþtýr ki L.Armstrong konserlerine arka kapýdan girmek zorunda kalmýþtýr.L.A. beyaz bir menejer sayesinde ünü ülkeyi aþan,bütün dünyaca tanýnan ve beyazlarýn siyahlara sempati ile bakmasýný saðlayan simge bir isim olur.L.A. bu kadar sevilmesine raðmen pek çok ithama göðüs germek zorunda kalýr;zencilere verdiði söz sonucunda gerçekleþen konser sýrasýnda çýkan arbede sebebiyle Baþkan’a protesto mektubu gönderir ve bazý beyazlar tarafýndan komünist olmakla suçlanýr.Olaylar bununla sýnýrlý kalmaz.Özellikle film endüstrine girip oynadýðý siyah uþak tiplemeleriyle siyahlar tarafýndan tepki alýr ve beyazlarýn uþaklýðýný yapmakla suçlanýr .Yaþamýný yardýma adadýðý halde iki uç görüþede yaranamayan L.A. seçkin bir müzisyen olarak ‘Father of Jazz’ unvanýný almýþ ve kendinden sonraki kuþaklarýda etkisi altýna almýþ çok usta bir müzisyendir. Diskografya:Saint Louis Blues(‘25),West End Blues(‘28),Tiger Rag(‘30),Nobody Knows the Trouble I’ve Seen (‘38),C’est Si Bon(‘50),Hello Dolly(‘63) filmleri:Jazz at Newport(‘58),Paris Blues(‘60),A Man Called Adam(‘66).

Duke Ellington(1899-1974):Baþarýlý bir piyanist,verimli bir besteci ve ayný zamanda orkestra yöneticisi olan D. Ellington yaklaþýk elli yýl süren müzik yaþantýsý boyunca,armoni açýsýndan yenilikler içeren ve çeþitli týnýlarý incelikle birleþtiren son derece renkli bir üslupta sayýsýz baþyapýt býraktý. Diskografya:Black and Tan Fantasy(‘27),Mood Indigo(‘30),It Don’t Mean a Thing(‘32),Solitude(‘34),Caravan (‘37),Koko,Concerto for Cootie(‘40),Take the A Train(‘41),Black,Brown and Beige(‘44),Harlem(‘52),Such Sweet Thunder(‘57),New Orleans Suite(‘70),This One’s for Blanton(‘73).

Count Basie(1904-84):Piyanist, besteci ve orkestra yöneticisi olan C.Basie’nin müziði dikkate deðer yalýnlýðý ve açýklýðý,big band üyelerinin çalgýlarýnýn özelliklerine göre çok iyi yerleþtirilmesi ve ritmin çok titiz bir þekilde iþlenmesi sayesinde çok tutuldu. Diskografya:Honeysuckle Rose(‘37),Swingin’ the Blues(‘38),Jump the Blues Away(‘41),The King(‘46),Every Day(‘55),Kansas City Suite(‘61),I’m Beginning to See the Light(Ella Fitzgerald ile,‘63),Basic Basie(‘69),I Told You So(‘76).