Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!
Trang chuMon chinhMon phuCan bietTan manDien dan
Rat mong nhan duoc danh gia va gop y cua cac ban. Xin hay click vao day


Bß b¶y mãn Nói Sam - Ch©u §èc

   Ng­êi d©n ë VÜnh TÕ, Ch©u §èc thuéc tØnh An Giang cã mãn ¨n ®Æc biÖt ®Ó ®·i kh¸ch vµo nh÷ng dÞp lÔ, tiÖc. §ã lµ mãn bß b¶y mãn. Trong c¸c mãn bß, cã mãn lßng bß luéc vµ bß xµo l¸ vang víi n­íc chÊm vµ gia vÞ thuËn theo thuyÕt "©m - d­¬ng", t¹o cho bß b¶y mãn Nói Sam - Ch©u §èc nh÷ng h­¬ng vÞ riªng biÖt. Bß b¶y mãn kh«ng bµy b¸n trong nhµ hµng, b¹n chØ cã c¬ héi th­ëng thøc khi ®Æt ch©n ®Õn ®Êt nµy.

   Nói Sam - Ch©u §èc, ngoµi nh÷ng th¾ng c¶nh næi tiÕng nh­: T©y An Cæ Tù, Chïa bµ chóa Xø, L¨ng «ng Tho¹i Ngäc HÇu,v.v. cßn cã mét ®Æc s¶n kh«ng kÐm phÇn thó vÞ, ®ã lµ bß b¶y mãn.

   Bß b¶y mãn tuy ®· næi tiÕng tõ l©u, nh­ng kh«ng ®­îc bµy b¸n trong nhµ hµng hoÆc c¸c qu¸n ®Þa ph­¬ng. Mét vµi cöa hµng chØ b¸n mét trong b¶y mãn còng ®ñ næi tiÕng vµ lµm giµu råi. Ch¼ng h¹n, t¹i chî Ch©u §èc cã qu¸n ch¸o ®Çu bß næi tiÕng.

   Du kh¸ch muèn th­ëng thøc ®Æc s¶n nµy th× ph¶i chÞu khã ®Õn lµng VÜnh TÕ trong nh÷ng dÞp lÔ l¹t, c­íi hái, giç, tÕt... §ã lµ lóc c¸c gia ®×nh træ tµi nÊu bß b¶y mãn ®Ó ®·i kh¸ch.

   C¸c b« l·o kÓ l¹i, tõ l©u ®êi, lµng VÜnh TÕ cã tËp tôc bÊt thµnh v¨n lµ vµo dÞp tiÖc tïng ®·i kh¸ch ®Òu nÊu bß b¶y mãn, nhÊt lµ lÔ c­íi. Còng cã ng­êi lµm mãn bß b¶y mãn theo lèi Tµu, lèi T©y, nh­ng mãn do ng­êi VÜnh TÕ nÊu míi ngon, míi ®éc ®¸o.

   Bß b¶y mãn gåm nh÷ng mãn mµ ng­êi thî nÊu lµnh nghÒ nµo còng ph¶i biÕt: lßng bß luéc; bß ®un, b¸nh hái; ch¸o ®Çu bß; bß khÝa b¸nh m×; bß xµo l¸ vang; bß bÝt tÕt hoÆc lóc l¾c.

   §Ó nÊu bß b¶y mãn, ng­êi thî chÝnh thèng VÜnh TÕ Ýt khi ra chî mua thÞt lµm s½n, mµ ph¶i mua nguyªn con bß cßn sèng vµ lµ bß t¬. Lµm bß xong, ng­êi thî dïng r¬m thui cho da bß s¨n l¹i gäi lµ "bª thui"; miÕng thÞt cßn c¶ da ¨n míi ngät vµ bïi.

   Mãn dïng ®Çu tiªn trong bß b¶y mãn lµ lßng bß luéc. Lßng bß vèn dai vµ khã tiªu, nªn ng­êi thî nÊu ph¶i luéc nã víi mét bÝ quyÕt riªng. Sau khi luéc lßng bß mÒm råi, ng­êi ta nhóng vµo mét dung dÞch pha riªng cho lßng bß s¨n l¹i. Vµ mãn lßng bß Nói Sam næi tiÕng v× hai ®Æc tÝnh: mÒm vµ gißn. §Üa n­íc m¾m chÊm lßng bß ph¶i lµ m¾m nªm cã trén víi khãm (døa) b¨m nhuyÔn theo nguyªn lý ©m d­¬ng, lßng bß luéc ¨n cÆp víi rau sèng, d­a leo th× khã tiªu; kÌm víi khãm cho dÔ tiªu, do khãm cã chÊt bromelin ph©n gi¶i c¸c tÕ bµo protein cña ®éng vËt).

   Trong bß b¶y mãn, ng­êi thî nÊu Nói Sam - Ch©u §èc cßn tù hµo vÒ mãn thÞt bß xµo l¸ vang. ¡n thÞt bß xµo l¸ vang ph¶i dïng n­íc chÊm phï hîp lµ: T­¬ng hét b¨m nhuyÔn nªm gia vÞ, trén víi s¶ b¨m nhá cho dÔ tiªu. Cèt lâi cña mãn nµy lµ ë l¸ vang. ThÞt bß xµo l¸ vang miÖt Nhµ Bµn, TÞnh Biªn th× khÈu vÞ h¬i kh¸c, cßn dïng l¸ vang miÖt miÒn ®«ng: Thñ §øc - Biªn Hßa l¹i cã mïi vÞ kh¸c, ng­êi sµnh ®iÖu dïng qua lµ biÕt.

   C©y vang lµ lo¹i d©y leo, th©n mÇu x¸m, l¸ mÇu xanh, h×nh bÇu dôc, mäc theo v¸ch ®¸ ë Nói Sam. ë miÒn ®«ng, vïng Biªn Hßa - Thñ §øc, l¸ vang th­êng mäc theo bôi, n¬i cã cäc rµo, c©y, ®Ó d©y leo b¸m vµo. L¸ vang cã vÞ chua. Th©n c©y khi chÆt ®øt cã nhùa mÇu s÷a tr¾ng ch¶y ra. Lîi dông vÞ chua cña l¸ vang, ng­êi thî nÊu h¸i l¸ röa s¹ch, c¾t thµnh sîi, xµo víi thÞt bß, cã n­íc cèt dõa vµ r¾c lªn ®Ëu phéng (l¹c) gi· nhá. Cïng víi c¸c mãn kh¸c, mãn lßng bß vµ bß xµo l¸ vang ®· t¹o cho bß b¶y mãn Nói Sam nh÷ng h­¬ng vÞ riªng biÖt, chØ mét lÇn ¨n lµ du kh¸ch nhí m·i kh«ng quªn.

                (T¹p chÝ V¨n hãa NghÖ thuËt ¨n uèng)