Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!
ลอสท์ฮอไรซอน: บ้านแม่ตอนหลวง
สุวัฒน์ รัตนรณชาติ
19 พฤศจิกายน 2545


แทบไม่น่าเชื่อว่า จะมีหมู่บ้านแบบลอสท์ฮอไรซอน หรือหมู่บ้านสุดขอบฟ้าที่หายสาบสูญเช่นชางกรีล่า (ในนิยาย Lost Horizon ของ ๋James Hilton) อยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองเชียงใหม่ หมู่บ้านที่ว่านี้ ก็คือ บ้านแม่ตอนหลวง ที่ผมพูดเช่นนั้น ก็เพราะว่า บ้านแม่ตอนหลวงเป็นหมู่บ้านที่หลบซ่อนตัวอยู่ในหุบเขาเล็กๆ แต่ลึก ซึ่งถ้าไม่มีถนนเข้าไปให้เห็นชัดๆ เช่นในปัจจุบัน ก็คงจะไม่มีใครหาพบเป็นแน่

   ดาวน์โหลด losthorizon.wma (570 KB)

เผอิญวันที่ผมเข้าไปนั้น เป็นเวลาหกโมงเย็นและเมฆฝนกำลังมา เลยยังไม่มีเวลาสำรวจอะไร ได้แต่เข้าไปดูเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมเล็กๆ ที่สะดุดตาเมื่อแรกเห็น (คล้ายกับเจดีย์ของวัดโลกโมฬีในตัวเมืองเชียงใหม่) แต่เพื่อนที่ไปด้วยเขาเล่าให้ฟังว่า เขาเคยมาที่หมู่บ้านแห่งนี้หลายปีมาแล้ว ตอนนั้นถนนยังไม่ลาดยาง ต้องใช้โฟร์วีลของกรมป่าไม้เข้ามา ซึ่งยากลำบากมาก มีน้อยคนที่จะหลุดมาถึงที่นี่ได้ เขาเองก็ลืมไปแล้วว่าเข้ามาเส้นทางไหน เพราะเพื่อนที่ทำงานกรมป่าไม้ของเขาพามา เพื่อให้ช่วยทำงานวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับป่าเมี่ยง จำได้ว่าเขาซี้อเห็ดหอมสดจากที่นี่ไปฝากผมด้วย ผมรู้สึกขอบคุณเขามาก เพราะว่าตอนนั้นเห็ดหอมสดในตัวเมืองเชียงใหม่แพงมาก กิโลละ 200 กว่าบาท และไม่ค่อยมีขาย สมัยเริ่มแรกนั้น เขาใช้ไม้ก่อในป่าปลูกเห็ดหอม แต่เดี๋ยวนี้เขาใช้ขี้เรื่อยไม้ยางพาราแทนแล้ว

การได้มาถึงบ้านแม่ตอนหลวง โดยไม่ได้ตั้งใจในเวลาใกล้ค่ำเช่นนี้ ทำให้ผมตื่นเต้นและดีใจมาก เด็กหนุ่มๆ ที่นั่งคุยกันอยู่หน้าร้านขายของ เมื่อเห็นรถของผมผ่านเข้าไป พวกเขาคงรู้สึกแปลกใจ ตะโกนถามว่า จะไปไหน ผมตะโกนตอบไปว่า มาแอ่วบ่อดาย แล้วต่างคนก็ต่างยิ้ม ดูลักษณะท่าทางของคนที่นี่ ค่อนข้างเป็นมิตรดี นี่ถ้ามีร้านอาหารสักร้าน ที่พอจะกินได้ ผมก็คงจะถือโอกาสกินข้าวเย็นในบรรยากาศเดอะลอสท์ฮอไรซอนเป็นแน่ ตั้งใจว่า คราวหน้าจะชวนเพื่อนขี่รถมอเตอร์ไซด์เข้ามาเที่ยว เพราะถนนในหมู่บ้านแคบมาก ไม่เหมาะกับรถยนตร์

เส้นทางไปแม่ตอนหลวงนี้ นับได้ว่าเป็นเส้นทางน่าเที่ยวสำหรับวันสุดสัปดาห์อีกเส้นทางหนึ่งสำหรับผม ถ้าท่านใดสนใจ ก็จงขับรถไปทางอำเภอคอยสะเก็ด ตรงไปตามทางไปเชียงราย เลยทางแยกขวามือเข้าโครงการพระราชดำริห้วยฮ่องไคร้ไปราว 2 กม. แล้วเลี้ยวขวาเข้าบ้านโป่งกุ่ม บ้านโป่งกุ่มนี้เป็นหมู่บ้านคนยอง มีน้ำพุร้อนธรรมชาติอยู่ข้างทางด้านซ้ายมือ ดังนั้น ก่อนออกบ้านก็เตรียมไข่ไก่พร้อมกับถุงตาข่ายไปลองต้มกินดู อุณหภูมิของน้ำร้อนที่นี่อยู่ระหว่าง 74 ถึง 77 องศาเซนเซียส ลองต้มไข่ไก่ฟองใหญ่ดูแล้วปรากฎว่า ถ้าใช้เวลา 7 หรือ 8 นาฑี จะได้เพียงไข่ลวก ถ้าจะให้สุกทั้งฟองคงต้องใช้เวลา 10 กว่านาฑี

ถัดจากบ้านโป่งกุ่ม ทางเริ่มขึ้นดอยและคดเคี้ยวเล็กน้อย ราว 3 กม. จะถึงทางแยกซ้าย มีป้ายเล็กๆ บอกไปเมืองปายและแจ้ซ้อน ให้เลี้ยวซ้ายที่แยกนี้ หลังจากเลี้ยวซ้ายเข้ามาแล้วไม่ไกลนัก จะเห็นบ้านหลังแรกติดกับถนนด้านขวามือ ลักษณะคล้ายบ้านญี่ปุ่น เป็นบ้านชั้นเดียวสร้างอย่างง่ายๆ ไม่ใหญ่โตแต่ดูเรียบร้อยและน่าอยู่ ที่ประตูรั้วบ้านมีโคมไฟสีแดงห้อยอยู่สองอัน ดูสงบและสวยงามมาก ตอนขับรถผ่านขากลับในตอนหัวค่ำ

ทิวทัศน์ตามเส้นทางสายนี้ค่อนข้างสวยงามและเงียบสงบ จะเห็นป่าไม้เขียวขจี ลำธารน้ำใส และหมู่บ้านไหล่เขาข้างทาง ถ้าจำไม่ผิด หมู่บ้านที่ผ่าน คือ บ้านชูศรี บ้านปางไฮ บ้านพงษ์เพชร บ้านตีนตก แล้วก็บ้านแม่ตอนหลวง รวมระยะทางจากแยกซ้ายมือถึงบ้านแม่ตอนหลวงประมาณ 10 หรือ 10 กว่า กม. เป็นถนนลาดยางตลอด ขึ้นเขาคดเคี้ยวบ้างไม่มากนัก แต่จากบ้านตีนตกไปบ้านแม่ตอนหลวง ดอยชันหน่อย แต่ระยะทางสั้นๆ ราว 1 หรือ 2 กม. และทางเข้าบ้านแม่ตอนหลวง จะเป็นทางลงดอยค่อนข้างลาดชัน โค้ง และแคบ ราวครึ่งกิโลเมตร ระวังรถสวนหน่อยก็แล้วกัน

สำหรับผู้ต้องการขึ้นไปพักค้างคืนนั้น ผมเห็นมีโรงเตี๋ยมสไตล์ที่พักคนเดินทางและม้าต่างอยู่ที่หนึ่ง ที่บ้านปางไฮ ชื่อรีสอร์ทอะไรก็จำไม่ได้แล้ว ดูน่าพักทีเดียว ต้องจองล่วงหน้าก่อน (ได้ยินว่าเจ้าของชื่อ หมออุทัย สุประดิษฐ์ อยู่แถววัดเจ็ดยอดในเชียงใหม่) ก็น่าจะโรแมนติคดีสำหรับบรรยากาศที่เป็นแบบป่าเขา เนื่องจากที่นี่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 800 กว่าเมตร เพราะฉะนั้นอากาศจึงหนาวเย็นตลอดทั้งปี ไม่ต้องกลัวว่าจะร้อน สำคัญแต่ว่าจะอาบน้ำเย็นๆ บนดอยได้หรือเปล่าเท่านั้นเอง

ชาวบ้านบนดอยแถวนี้ เท่าที่ถามดู บอกว่าส่วนใหญ่อพยพมาจากดอยสะเก็ด และมีอาชีพปลูกกาแฟอราบิก้า เห็ดหอม และเมี่ยง ขายเป็นรายได้ ในสมัยก่อน บริเวณเขาแถบนี้ของอำเภอดอยสะเก็ด จะเเต็มไปด้วยป่าเมี่ยง (ต้นชาพื้นเมือง) และมีชื่อเสียงในการผลิตเมี่ยง (ใบชาหมัก) ดังนั้น ถ้าเห็นบ้านไหนเขาขายเมี่ยง ก็เข้าไปขอเขาดูวิธีการทำเมี่ยงเถิด เขาจะยินดีเป็นอย่างมาก เสร็จแล้วช่วยเขาซื้อเมี่ยงกลับมาฝากคนเฒ่าคนแก่ จะได้บุญได้คุณมาก อีกทั้งราคาก็แสนจะถูก ปัจจุบันนี้ คนกินกาแฟมากขึ้นแต่กินเมี่ยงน้อยลง ชาวบ้านจึงหันมาปลูกกาแฟอราบิก้าแทนเมี่ยงกันมากขึ้น ผมคิดว่า สักวันหนึ่งเมี่ยงก็คงจะสูญพันธุ์ ก็ได้โปรดช่วยๆ กันอนุรักษ์การปลูกเมี่ยงและทำเมี่ยง โดยการกินเมี่ยงกันคนละเล็กคนละน้อยด้วยเถิด

โอกาสหน้า ผมจะถ่ายรูปเอามาแปะให้ดูด้วยครับ