ขับรถเที่ยวแม่ฮ่องสอน
สุวัฒน์ รัตนรณชาติ
21 สิงหาคม 2546
สำหรับคนเชียงใหม่ที่ไม่รู้ว่าจะไปไหนดีในวันหยุด ผมไคร่แนะนำให้ขับรถไปเที่ยวจังหวัดแม่ฮ่องสอนดู ที่แนะนำเช่นนี้ ก็เพราะว่าท่านจะสนุกสนานกับการขับรถเที่ยวเป็นอันมาก มีที่ให้แวะชมหลายจุด ทำให้ไม่เบื่อกับการขับรถ ผู้คนแม่ฮ่องสอนส่วนใหญ่เป็นคนไทยใหญ่ คนที่ไม่เคยได้ยินภาษาไทยใหญ่มาก่อน จะรู้สึกแปลกๆ ดี เพราะไม่เหมือนกับคำเมือง ซึ่งที่จริงแล้ว ทั้งสองภาษาท้องถิ่น (dialect) นี้ มีรากศัพท์มาจากต้นต่อเดียวกัน เช่นคำว่า ดอย สำเนียงไทยใหญ่จะเป็น ลอย หรือ ดำ จะเป็น ลำ
ถ้าท่านตัดสินใจจะขับรถไปเที่ยวจังหวัดแม่ฮ่องสอน และไม่เคยขับรถไปมาก่อน อันดับแรกผมขอให้ดูแผนที่เส้นทางโดยสังเขปข้างล่างนี้เลย
จะเห็นว่า เส้นทางเชียงใหม่-แม่ฮ่องสอนนี้เป็นวงกลม คือไปทางหนึ่งกลับอีกทางหนึ่ง ไม่ต้องย้อนกลับทางเดิมให้เบื่อเปล่าๆ ทีนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่า จะเลือกไปทางไหน จะไปทางอำเภอปายหรือทางอำเภอแม่เสรียงก็แล้วแต่ สำหรับผมส่วนมากมักจะเลือกไปทางปาย ซึ่งทางคดเคี้ยว เขาชัน รถวิ่งน้อย แต่ระยะทางสั้นกว่าด้านแม่เสรียง จุดแรกที่จะจอดก็คือตลาดสดแม่มาลัย ถ้าไม่ได้เตรียมอาหารกลางวันมาด้วย ก็สามารถหาซื้อได้ที่ตลาดนี้ ก็ลองซื้อข้าวเหนียวไก่ทอดหมูทอดหรืออะไรก็ได้ที่ชอบ ติดรถไปหาที่จอดกินข้างทางที่มีวิวสวยๆ ให้ดูด้วย ส่วนมากมักจะหิวเมื่อหิ้วขึ้นรถแล้ว เพราะกลิ่นอบอวลของอาหาร ขอให้ใจเย็นๆ รอให้รถขึ้นเขาและเห็นวิวสวยๆ ก่อน ผมจำได้ว่ามีอยู่ที่หนึ่งก่อนถึงปาย กรมทางเขาทำเป็นระเบียงไม้ให้ไปยืนดูวิวอยู่ด้านขวามือ น่าจะเหมาะถ้าจะใช้เป็นที่กินข้าวเหนียวด้วย
เมื่อถึงปาย ก็ควรขับรถเข้าไปดูในตัวอำเภอ เพราะที่นี่มีพวกฝรั่งมาพักและเที่ยวกันมาก ราวกับพัทยาน้อยๆ ทีเดียวสำหรับเมืองปายวันนี้ ก่อนเดินทางต่อไปอำเภอปางมะผ้า น่าจะแวะไปดูพระพุทธรูปที่วัดน้ำฮู เพราะพระพุทธรูปที่วัดนี้มีคนยืนยันว่า เมื่อเอาเกศบนเศียรพระออก จะมีน้ำอยู่ข้างในเศียร ถึงแม้จะซับน้ำออกหมดแล้วก็ตาม ถ้าไม่เชื่อก็ขอหลวงพี่เจ้าอาวาธวัดพิสูจน์ได้ ที่ปางมะผ้า (มะผ้าในภาษาไทยใหญ่หมายถึงมะนาว) มีถ้ำลอดที่น่าเที่ยว แต่เวลาคงไม่พอถ้าจะแวะเที่ยวที่อื่นๆ อีก เส้นทางไหล่เขาช่วงนี้ค่อนข้างสวยงาม (คังรูปข้างล่าง) คงได้จอดดูวิวและช็อปปิ้งกันหลายที่ ก่อนถึงแม่ฮ่องสอน จะมีถ้ำปลาอยู่ใกล้ทางให้แวะเดินเข้าไปดูได้ ถ้าสนใจด่านชายแดน ก็สามารถขับรถแวะเข้าไปเที่ยวได้ สองด่านด้วยกัน คือที่บ้านห้วยผึ้งและบ้านหมอกจำแป๋
เมื่อถึงแม่ฮ่องสอน ก็คงจะเป็นเวลาเย็นมากหรือไม่ก็มืดแล้ว ผมมีโรงแรมที่ไคร่จะแนะนำให้พัก เพราะเห็นว่าสะอาด สะดวก และราคาย่อมเยาคือ 200 บาทต่อคืน ก็คือโรงแรมสยาม ซึ่งอยู่ในใจกลางเมืองบนถนนเส้นหลัก ลองตรวจสอบโรงแรมอื่นดูด้วยก็ดี จะได้ไม่ผิดหวัง เรื่องอาหารการกินนั้น ผมไม่สู้จะชำนาญ แต่ก่อนกลับมักจะซื้อข้าวเงี้ยว ที่ห่อด้วยใบตองแล้วนึ่ง กลับบ้านด้วย ขนมไทยใหญ่ลองซื้อกินดูก็ไม่เลว เป็นขนมหวานอบแบบขนมหวานไทยเรา มีหลายอย่าง เช่น อลาหว่า (ดล้ายขนมหม้อแกง) อลาหว่าจุ่ง (หม้อแกงถั่วหลายอย่าง) ส่วยทมิน (ดล้ายข้าวเหนียวแก้ว) เปงม้ง (จำไม่ได้ว่าคล้ายอะไร) แต่ที่ผมชอบมากที่สุดก็ดือ ถั่วลิสงพื้นเมืองคั่วกะเทาะเปลือก เพราะแทบไม่มีเม็ดเสียเลยเท่าที่ลองซึ้อกินมาสองครั้งแล้ว บางคนอาจจะชอบถั่วปากอ้าหรือถั่วเปยี ซึ่งก็มีขายเป็นของฝากอย่างดี
ก่อนออกจากแม่ฮ่องสอน หลังอาหารเช้าแล้ว ขอให้ขับรถขึ้นไปบนวัดดอยกองมู เพื่อดูวิวตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ซึ่งจะเห็นว่าเป็นเมืองที่อยู่ในหุบเขา ถ้ามีเครื่องบินบินขึ้นลงจะเห็นได้ชัดมาก ลงจากดอยแล้ว ก็ขับรถแวะเข้าไปดูวัดไทยใหญ่ที่มีหลังคาหลายชั้น และมีสระขนาดใหญ่อยู่หน้าวัด ตรงใจกลางเมือง (วัดจองคำ) อย่าลืมลองขึ้นไปดูบนศาลาวัดที่เป็นอาคารไม้ยกเรือนสูงปล่อยใต้ถุนโล่ง เหมือนศาลาวัดของไทย แต่ของไทยใหญ่เขาใช้เป็นทั้งศาลา วิหาร และโบสถ์ในที่เดียวกัน เรื่องนี้ผมไม่แน่ใจว่าผมเข้าใจถูกหรือเปล่า เพราะเห็นมาหลายที่ก็เลยสรุปอย่างนั้น
อย่ารีรอยืดเยื้อนานเกินไป ที่จะเดินทางกลับ เพราะระยะทางขากลับด้านแม่เสรียงนี้ จะไกลกว่าด้านปายขามาร่วมร้อยกิโลเมตร และก็มีที่จะให้แวะหลายที่เหมือนกัน เช่น ที่พักริมทางเพื่อดูวิว พิพิธภัณท์ทหารญึ่ปุ่นสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ตัวอำเภอขุนยวม หรือแม้แต่ดอยแม่อูคอ ถ้าไปตรงกับฤดูดอกบัวตองบาน ถ้าเห็นมีฟักทองกองขายอยู่ข้างทาง ก็จอดรถเข้าไปซื้อเถอะ เพราะราคาถูกมาก เลือกลูกหนักๆ ก็แล้วกัน เนื้อจะแน่น ถ้าไปถึงแม่เสรียงก่อนบ่าย 3 โมงเย็น ก็น่าจะขับรถไปเที่ยวบ้านแม่สามแลบได้ทัน ที่แม่สามแลบจะได้เห็นแม่น้ำสาลวิน เขตแดนไทย-พม่า แต่ควรจะเตรียมศึกษาเส้นทางไว้ก่อน จะได้ไม่ต้องเสียเวลาถามทางชาวบ้าน แล้วค่อยออกมากินข้าวเย็นที่แม่เสรียง ถ้ามีเวลาพักต่อที่นี่อีกคืนหนึ่งก็จะสวย เพราะวันรุ่งขึ้นเมื่อขับรถถึงทางแยกบ้านกิ่วลม ก็สามารถเลี้ยวขวาไปเที่ยวอมก๋อยต่อ ไป-กลับราว 100 กิโลเมตร กลับจากอมก๋อยถ้าไม่เย็นมาก ก็อาจแวะเข้าไปดูออบหลวง ซึ่งอยู่ข้างทาง ใช้เวลาราว 30 นาทีก็น่าจะพอ ถ้าไม่ไปอมก๋อย ท่านอาจไปดอยอินทนนท์แทนก็ได้ ซึ่งไปได้สองทาง คือทางแม่แจ่มกับทางจอมทอง ทางแยกเข้าแม่แจ่มอยู่ก่อนถึงออบหลวงเล็กน้อย ส่วนทางแยกขึ้นดอยอินทนนท์ที่อำเภอจอมทอง อยู่เลยตัวอำเภอออกมาหน่อย ส่วนใหญ่ผมมักขึ้นทางอำเภอแม่แจ่ม เพราะต้องการเที่ยวแม่แจ่มด้วย แล้งจึงลงทางจอมทอง กลับถึงเชียงใหม่มักจะดึกเสมอ
