Szczur (Rattus) – rodzaj gryzonia z rodziny myszowatych obejmujący około 50 gatunków. Do najbardziej znanych należą, występujące również w Polsce, szczur śniady i szczur wędrowny. Potocznie mianem szczura określa się również inne taksony, np. szczurem wodnym bywa nazywany karczownik, rzeczywiście do szczura bardzo podobny, albo bandikot indyjski, zwany czasem szczurem indyjskim. Popularny szczur laboratoryjny, charakteryzujący się śnieżnobiałą barwą i udowodnioną naukowo inteligencją, to albinotyczna forma szczura wędrownego. Szczury hodowlane żyją do 40 miesięcy, zazwyczaj dożywają ok. dwóch lat.