|
DE SLAG BIJ DAKAR
De Richelieu
De Richelieu was de naamgever van de Richelieu-klasse , waarvan er 4 op stapel
werden gezet. Hiervan zouden er slechts 2 van worden voltooid, omdat de laatste 2 eenheden in
Duitse handen vielen en werden gesloopt. De Richelieu werd op stapel gezet door Arsenal
de Brest op 22 oktober 1935. Op 17 januari 1939 werd ze te water gelaten en op 15 juli 1940 in
dienst gesteld. Haar bewapening bestond uit acht 381 mm/45 Caliber model 1935 kanons, negen
152 mm/55 caliber model 1930 kanons, en een aantal luchtdoelkanons. De Richelieu was 248
meter lang en 33 meter breed. Op 18 juni 1940 verliet het slagschip Frankrijk en zette koers
naar Dakar. Haar 381 mm kanons konden het vuur echter nog niet openen. Na de Frans Duitse
wapenovereenkomst eisten de Britten dat het slagschip werd ontwapend of zich naar een Engelse
haven begaf. Toen dit niet gebeurde zond de Royal Navy een vaartuig de haven van Dakar in die
zonder gezien te worden 6 dieptebommen afwierp naast de Richelieu, die niet tot
ontploffing kwamen. Op 8 juli 1940 werd het slagschip aangevallen door Engelse
torpedovliegtuigen, slechts 1 plaatste een treffer. Deze torpedotreffer ontplofte onder het
achterschip. De explosie had tot gevolg dat ook de dieptebommen af gingen, waardoor de
Richelieu op haar ankerplaats in ondiep water zonk. Dankzij het feit dat het slagschip
in ondiep water zonk konden haar voorste vier 381 mm kanons schietklaar gemaakt worden.
De Ramillies
Het Engelse slagschip Ramillies werd door Beardmore & Cammell Laird Co op 12 november
1913 op stapel gezet en was de derde eenheid van de Revenge-klasse. Het slagschip 12
september 1916 te water gelaten en op 19 september 1917 voltooid. Ze werd door een 330 mm
pantserwand beschermt en droeg een hoofdbewapening van acht 381 mm/42 caliber MK1 kanons.
Het slagschip had een lengte van 190,3 meter, was 27 meter breed en 28.150 ton zwaar. Ze werd
in 1918 wat gemoderniseerd en in de jaren 30 nog eens gemoderniseerd waarbij haar breedte
toenam tot 31,2 meter. Het schip zag niet veel actie en werd in 1944 gebruikt als
opleidingsschip. Op 20 maart 1948 werd de Ramillies voor de sloop verkocht. 1 van
Ramillies 381 mm kanos staat tegenwoordig bij het Imperial War Museum.
De Barham
De Barham werd op 24 februari 1916 op stapel gezet door J.Brown,Clydebank en was de
derde eenheid van de Queen Elizabeth-klasse. Op 13 oktober 1914 werd ze te water
gelaten en op 5 november 1915 voltooid. Ze werd met een 330 mm pansterwand beschermd en droeg
een hoofdbewapening van acht 381 mm/42 Caliber MK1 kanons. De Barham was 196 meter lang en
27,4 meter breed. Na haar modernisering in 1930 tot 1933 nam haar breedte toe tot 31,7 meter.
Nadat het slagschip in de Eerste Wereldoorlog deelnam aan de grootste slagachipconfrontatie,
werd ze op 25 november 1941 door 3 torpedo's tot zinken gebracht door de onderzeeboot U-331,
waarbij 861 man stierven.
De Aanval
Op 19 en 21 september 1940 vertrok een geallieerde strijdmacht onder commando van Cunningham
uit Freetown voor Operation Menace, met de bedoeling Dakar in te nemen. De geallieerden hadden
een vloot samengesteld bestaande uit het vliegkampschip Ark Royal, de slagschepen
Barham en Resolution, de zware kruisers Austalia, Devonshire en
Cumberland, de lichte kruiser Delhi, 5 torpedobootjagers, 5 kanonneerboten, 2
patrouille vaartuigen, 5 vrachtschepen en 6 troepentransportschepen. Het overgrote deel van de
vloot was Engels, maar er zaten ook Franse oorlogsschepen bij en Nederlandse vrachtschepen. In
Dakar lagen enkele Vichy Franse schepen, waaronder het bijna voltooide slagschip Richelieu
, bewapend met acht 381 mm kanons. Op 23 september lag deze vloot op de rede van Dakar, het
was die dag erg mistig. Franse vliegtuigen probeerden de geallieerde schepen aan te vallen,
maar werden door vliegtuigen van de Ark Royal onderschept. Toen de geallieerden om
10:51 voor de baai van Dakar lagen openden de Franse kustforten als eerste het vuur. De
geallieerde vloot vuurde ook enkele salvo's af, maar wilde zo min mogelijk geweld gebruiken.
Om 14:00 ontving de Franse admiraal in Dakar dat er troepentransportschepen waren gesignaleerd.
Hij zond toen de flottieljeleider L'Audacieux op verkenning, die door de Engelse zware
kruisers Devonshire en Australia werd onderschept. De Franse flottieljeleider
werd door vele 203 mm granaten getroffen en moest aan de grond worden gezet, om te voorkomen
dat het in de golven zou verdwijnen. Desondanks brandde de L'Audacieux volledig uit en
ging alsnog verloren.
Ondertussen bleven de Franse forten op Dakar het vuur openen op de geallieerde strijdmacht
en ze wisten de kruisers Cumberland en Dragon en 2 torpedobootjagers te
beschadigen. De geallieerden trokken hun schepen tijdelijk terug uit het bereik van de forten.
De Engelse slagschepen Barham en Resolution hadden geprobeerd het Franse slagschip
Richelieu uit te schakelen. De 381 mm granaten sloegen in rondom de Richelieu,
waardoor een passagiersschip enkele werven en gebouwen werden beschadigd. De Richelieu
werd echter niet getroffen, maar 1 van haar 381 mm granaten blokkeerden haar enige werkende
geschutstoren, waardoor de Fransen snel de tweede 381 mm geschutstoren schietklaar maakten. De
volgende dag op 24 september probeerden de vliegtuigen van de Ark Royal de Richelieu
uit te schakelen, te vergeefs. Bij een andere te vergeefse aanval op een Franse kruiser
verloor de Ark Royal 2 vliegtuigen. De geallieerden probeerden herhaaldelijk de Franse
kust dichter te naderen, om zo de Franse schepen onder vuur te nemen. De Fransen die bang
waren voor een tweede Mers El Kebir zonden hun onderzeeboten uit om de geallieerde vloot aan te
vallen. 1 werd al snel onderschept en een ander beschadigt. Een Franse onderzeeboot wist echter
een rookscherm te leggen, waardoor de geallieerden het vuur moesten staken.
Nadat de rook was
weggetrokken hervatte de Engelse slagschepen Resolution en Barham het vuur. Het
machtige slagschip Richelieu opende samen met de forten het vuur en er werd weer een
rookscherm gelegd. De Resolution werd door vier granaten van de forten getroffen en de
geallieerden besloten zich hierna maar tijdelijk terug te trekken. Op 25 september openden de
Engelse slagschepen opnieuw het vuur. Een Franse onderzeeboot wist onopgemerkt de slagschepen
te besluipen en vuurde 5 torpedo's af op de Resolution. Slechts 1 ervan trof de
veteraan uit de Eerste Wereldoorlog, en richtte ernstige schade aan. De bakboords machinekamer
van het slagschip liep onder water. De Barham, ook een veteraan uit de Eerste
Wereldoorlog opende het vuur en haar 381 mm granaten troffen een vrachtschip en een motorschip
die beiden in de Franse haven lagen. Zelf werd de Barham door 4 granaten van de forten
getroffen en nog eens beschadigd door een near-miss van de Richelieu. De Engelse
Admiraal besloot toen maar terug te trekken, wat voor de Vichy Fransen kon worden gezien als
een overwinning.
| 
