นวนิยายทองเนื้อเก้ากล่าวถึงเรื่องราวสะท้อนชีวิตสภาพปัญหาสังคม สภาพแวดล้อมซึ่งส่งผล ต่อการการเลี้ยงดูเด็ก ตลอดจนสถานการณ์การดำเนินชีวิตของ ตัวละครแต่ละครอบครัว โดยถ่ยทอดผ่านตัวละครตั้งแต่วัยเด็กจนวัยหนุ่มดังเช่น “วันเฉลิม” เด็กชายไร้เดียงสาที่เปี่ยม ไปด้วยความกตัญญูกตเวที มีความรับผิดชอบสูง รู้จักหน้าที่ ได้ถือ กำเนิดในครรภ์ของแม่ “ลำยอง” และพ่อ “สันต์”; ในวันเฉลิมพระชนมพรรษา นำพาแต่ สิ่งดีๆมาให้ครอบครัวนี้ มีแต่คนรักใคร่ พลอยทำให้ลำยองเป็นที่ชื่นชอบไปด้วย
ลำยองเป็นสาวสอยรวยเสน่หฺ ใบหน้าคมคาย แต่ไร้การศึกษา ไม่ชอบทำงานใช้ชีวิต อยู่ในสลัม แต่มัดใจชายด้วยใบหน้าอันสวยนั้น สันต์หนุ่มหน้าตาดี มีความรู้ ขยันทำงาน รับราชการเป็นทหารเรือ เป็นคนใจเย็น เป็นคนดี มีความกตัญญูต่อพ่อแม่ พาใจหลงไหลไป กับรูปลักษณ์ภายนอกของลำยอง ทั้งสองแต่งงานกันในเวลารวดเร็ว ท่ามกลางความไม่ เห็นด้วยของพ่อและแม่สันต์ เพราะลำยองเป็นคนขี้เกียจและสกปรก แถมยังขโมยผักและ เนื้อสัตว์ที่ร้านไว้ขาย ไปบ้านบ่อย ลำยองไม่อยากเลี้ยงลูกเอง จึงเอาไปให้เป็นภาระแม่ตัวเอง สันต์ขอเลิก กับลำยองเพราะทนไม่ไหว แต่ลำยองเอาลูกกลับไปเลี้ยงลำยองแต่งงานใหม่กับลูกชายเถ้าแก่ที่โรงงาน ลำยองมีลูกกับเสี่ยกวมหนึ่งคนชื่อภิชาติ เด็กชายอ่อนแอ ขี้โรค เพราะได้รับเชื้อพิษสุราจากมารดา ตั้งแต่ในครรภ์ ; เสี่ยกวมขอ เลิกกับลำยองเพราะทนในความขี้เมาไม่ไหว และขอลูกมาเลี้ยง; ด้วยเงิน30,000บาท และขอเลิกอยา่างเด็ดขาด
หลังจากนั้นลำยองก็เล่นการพนัน เปิดบ่อนที่บ้าน จนได้สามีใหม่ชื่อ “เมืองเทพ”; เศรษฐีที่ดินที่ชอบเล่นกา่รพนันเหมือนกัน ซึ่งตรงข้ามกับวันเฉลิมที่มุ่งมั่นทำแต่ความดี อย่างที่หลวงตาพรำ่สอน สันต์หาทางจะรับวันเฉลิมมาอยู่ด้วย เพราะสภาพแวดล้อมนั้น เลวร้าย แต่เจ้าตัวไม่ยอมทั้งที่ลำยอง ใช้งานเยี่ยงทาส แต่เขาก็ไม่ย่อท้อ เพียงเพื่อต้องการ ทดแทนบุณคุณด้วยความรัก และสงสาร แม่ลำยอง
สันต์แต่งงานใหม่กับเทวีครูสาวใจดี ผู้คิดแผนหาทางให้วันเฉลิมหลุดจากบ่วงทุกขที่ลำยองเป็นผู้ก่อ โดยการบวชเรียน เพื่อแลกกับคำสัญญาของแม่ว่าจะเลิกเหล้า และ อบายมุขทั้งหลาย วันเฉลิมจึงยอมบวชให้ด้วยความร่วมมือของทุกฝ่ายที่อยากเห็นเค้ามี ความสุข แต่เวลาผ่านไปไม่นานเค้าก็สึก เพราะลำยองตายด้วยโรคเอดส์ ประกอบกับ น้องๆที่ไม่ค่อยแข็งแรง
หลังจากที่ตาปอและยายแลตาย วันเฉลิมเรียนจบปริญญาโท ที่อเมริกา วันเฉลิมได้พบรักกับสมฤดี สาวรุ่นน่ารัก ที่เป็นเพื่อนบ้านตอนเด็ก และเป็นหญิง ในฝันของ วันเฉลิมมาตลอด<br>
