Site hosted by Angelfire.com: Build your free website today!
İSTANBUL DEPREMLERİ: BUGÜNKÜ DURUM VE GEÇMİŞTEKİ İKİ BÜYÜK DEPREM

(Tuncay Kaymaz, Cumhuriyet Bilim Teknik, 11.09.99)

Bugün: Marmara'da sismik aktivite artıyor

Ege Denizi ve çevresi, Doğu Akdeniz bölgesinde sismik etkinliğin yoğun olarak gözlendiği Alp-Himalaya dağ kuşağının oluşturduğu bir bölgede yer almaktadır (Taymaz, 1995a). Anadolu ve Avrasya levhaları arasında gözlenen hareketin büyük bir kısmı, Kuzey Anadolu Fayı (sağ-yönlü doğrultu atımlı kırık zonu, 1000 km) boyunca batıya doğru iletilmektedir. 31 Doğu boylamının batısında, Kuzey Anadolu Fayı çizgiselliğini, birbirine paralel doğrultuda sıralanan bir fay sistemine bırakmaktadır. Bu sağ yönlü kırık zonları, Marmara Denizi ve çevresinde gözlenen sismik aktivitenin kaynağını oluşturmaktadırlar. Bölgede gözlenen deformasyonlar (depremler), bu kırık zonlarında gerek doğrultu-atımlı faylar (yanal yönlü hareketler) gerekse normal faylar (açılma hareketleri) boyunca oluşmaktadır. (Marmara Bölgesi Depremleri, Fay Düzlemi Çözümleri Haritası'nı görmek için tıklayınız. Yüklenirken biraz sabırlı olmanız gerekiyor, hacmi 138 KB.)

Marmara Denizi, Ege Denizi ve Karadeniz'i birleştiren 275 km uzunluğunda 80 km genişliğinde güney kısımları daha sığ fakat yer yer derinlikleri 1250 metre'ye kadar ulaşan derin çukurlukları içeren denizel bir çökelme ortamıdır. Kuzey Anadolu Fayı'nın en batı ucunda bulunan bu çökelme ortamında, bu önemli kırık zonu karakterini değiştirerek, çizgiselliğini birbirlerine paralel olarak gelişmiş bir takım fay zonlarına bıraktığı ve deformasyonun oldukça geniş bir alanda (~120 km) etkinliğini sürdürdüğü gözlenmektedir. Anadolu levhasının batıya doğru kaçış hareketi, işte Marmara denizi ve çevresindeki bu fay sistemlerinin yardımıyla Kuzey Ege bölgesinde de etkinliğini sürdürmektedir.

Marmara denizi içerisinde Kuzey Anadolu Fayı'nın davranışı ve geometrisi karasal bölgede gözlendiği gibi açık değildir. Bir başka deyişle, Anadolu levhasının batıya doğru hareketi Marmara Denizi içerisindeki birtakım kırık sistemleri boyunca oldukça karmaşık bir mekanizma ile Kuzey Ege'ye iletilmektedir. Marmara havzasını (çökelme ortamını) oluşturan kırık zonları hakkındaki en önemli bilgileri; Deprem sismolojisi, sismik kırılma ve yansıma verilerinden ve dolaylı olarak jeomorfoloji, jeoloji, neo-tektonik ve uydu verilerinden faydalanarak elde etmekteyiz. Son yıllarda elde edilen Jeofiziksel ve Jeolojik bulguların ışığında, Marmara denizi ve çevresinde tahmin edilenden oldukça fazla kırık zonlarının varlığı gözlenmi?tir. (Ketin, 1958; McKenzie, 1972; Taymaz ve diğ. 1990; 1991; 1992; Taymaz 1995; Smith ve diğ. 1995; LePichon, 1996; Stein ve diğ. 1997; Okay ve diğ. 1999; Taymaz, 1999).

Marmara Denizi ve çevresini etkileyen kırık zonları ve ilgili depremlere ait fay düzlemi çözümlerini içeren bir haritaya
bakacak olursak (Taymaz, 1995b) , Marmara Bölgesi'nin ne kadar büyük bir deprem riski ile iç içe yaşadığını görmek mümkündür. Marmara denizi çökelme havzasını sınırlayan bu kırık zonlarında oluşan ve gelecekte oluşabilecek depremlerde 5-25 km uzaklıktaki yerleşim birimlerinde ağır hasarlar görmek olasıdır.

Tarihsel depremlere bakıldığında, M.Ö. 2000 yılından günümüze bir çok yıkıcı depremin Marmara bölgesini etkilediğini görebiliriz (Ambraseys 1988; Ambraseys ve Finkel 1990; 1991; 1995).

Istanbul'un tarihi depremleri :

istanbul tarihi depremler

Marmara Denizi ve çevresini 20.yüzyılda etkileyen depremleri (Tablo1) görmek için tıklayınız.

Tablo1'den açıkça görüldüğü gibi, Marmara denizi ve çevresini etkileyen yüzyılın en büyük depremleri aşağıdaki gibidir:
 
9 Ağustos 1912 Saroz-Marmara Depremi
Ms= 7.4
4 Ocak 1935 Marmara Depremi
Ms= 6.4
18 Mart 1953 Yenice-Gönen Depremi
Ms= 7.2
18 Haziran 1953 Edirne Depremi
Ms= 5.2
18 Eylül 1963 Yalova Depremi
Ms= 6.4
6 Ekim 1964 Manyas Depremi
Ms= 6.9
23 Ağustos 1965 Saroz Depremi
Ms= 5.9
22 Temmuz 1967 Mudurnu-Adapazarı
Ms= 7.1
27 Mart 1975 Saroz
Ms= 6.6

1509 ve 1766 yıllarında Istanbul'u yerle bir eden depremleri öğrenmek için aşağıdaki linklere tıklayınız:

Küçük Kıyamet-1509 Büyük Istanbul depremi

1766 Büyük Istanbul depremi

Prof. Le Pichon: Istanbul'da Büyük Deprem Bekleniyor

Büyük Marmara Fayı: Niçin, nerede ve ne olabilir? Istanbul tehlike altında!

USGS, Ross Stein: Istanbul Büyük Deprem Tehlikesi Altinda

USGS- Parsons, Toda, Stein,Barka, H. Dieterich: İstanbul'da deprem olasılığı çok yüksek (İngilizce)

Prof.A.Barka uyarıyor!

Deprem Anasayfası