Θεολογικό,λατρευτικό ζήτημα που συντάραξε τη ζωή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ολόκληρο τον 8ο και τις αρχές του 9ου μ.Χ αι.Είναι η διαμάχη που ξέσπασε ανάμεσα σε δυό παρατάξεις:του εικονολάτρες (οπαδούς της λατρείας των εικόνων) και τους εικονομάχους (διώκτες της λατρείας των εικόνων).Απλά ερμηνευμένη,η διαμάχη ξεκίνησε απο την αντίδραση εναντίον της θρησκοληψίας και των υπερβολών στη λατρεία των αγίων λειψάνων και εικόνων.Στα χρόνια αυτά έχουμε μεγάλη έξαρση του μοναχισμού.Χιλιάδες νέοι άνθρωποι κατέφυγαν στα μοναστήρια για να αποφύγουν την στράτευση ή τις άλλες κοινωνικές υποχρεώσεις. Για να ζήσουν πολλοί απο αυτούς εκμεταλεύονταν την αμάθεια του κόσμου με την πώληση λειψάνων αγίων ή χρώματος απο θαυματουργές εικόνες για θεραπευτικούς σκοπούς κ.λπ.Αν εξετάσουμε όμως βαθύτερα το φαινόμενο θα δούμε ότι διάφοροι ιστορικοί διατύπωσαν πολλές και ποικίλες θεωρίες για να εξηγήσουν τη διαμάχη. Άλλοι μιλούν για προσπάθεια των εικονομάχων αυτοκρατόρων να περιστείλουν την ασυδοσία των μοναχών,να αποσπάσουν την εκπαίδευση απο τα χέρια της Εκκλησίας και να τονώσουν την μοναρχική εξουσία με την απόσπαση του λαού απο την επιρροή της Εκκλησίας.
Άλλοι πάλι λένε ότι η πολιτική εξουσία (αυτοκράτορας) προσπάθησε να φέρει μια προσέγγιση ανάμεσα στο Χριστιανισμό και τις ανατολικές θρησκείες (Ιουδαισμό, Μωαμεθανισμό)που δεν χρησιμοποιούν εικόνες,για να τους απορροφήσει το Βυζαντιο.Μια ακόμα τέλος θεωρία λέει ότι η σύγκρουση του αυτοκράτορα με τους μοναχούς στο πολιτικό πεδίο (περιορισμός μοναστηριακής περιουσίας,φορολογία εκκλησιαστικών κτημάτων) μεταφέρθηκε απο τους ίδιους τους μοναχούς σε θεολογικό επίπεδο όπου μπορούσαν εύκολα να αντιμετωπίσουν τον αυτοκράτορα. Μπορούμε να πούμε ότι τα αίτια ήταν πολιτικά,θρησκευτικά,κοινωνικά.Πλατύτερα τώρα,η σύγκρουση έγινε ανάμεσα σε δυο αντίθετες πνευματικές τάσεις,γιατί:
α)οι εικονομάχοι είναι επηρεασμένοι απο την Ανατολή και τους μονοφυσίτες που γενικά αποφεύγουν τον ανθρωπομορφισμό της θεότητας (Ιουδαίοι,Μωαμεθανοί). Αυτό ενισχύεται και απο το γεγονός ότι οι εικονομάχοι αυτοκράτορες είναι ανατολικής καταγωγής.
β)οι εικονολάτρες είναι αντιπρόσωποι της ελληνικής ευρωπαϊκής παράδοσης που προσπαθεί να δώσει λογική ερμηνεία της θρησκείας,χρησιμοποιεί τον ανθρωπομορφισμό και έχει πολυμορφία της θεότητας.
Η εικονομαχία αρχίζει ουσιαστικά το 726 μ.Χ και τελειώνει το 843 μ.Χ. Παρουσιάζει δύο φάσεις:
